Việt Nam (tiếng Nga: Вьетнам) hay Việt Nam trên đường thắng lợi là một bộ phim tài liệu khai thác đề tài cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân Việt Nam. Phim do đạo diễn Roman Karmen (1906-1978) thực hiện năm 1954 và phát hành năm 1955.
Bộ phim không chỉ phản ánh những giây phút huy hoàng của dân tộc sau chiến thắng lẫy lừng Điện Biên Phủ, mà còn là những thước phim tài liệu màu vô giá về con người và cuộc sống ở Việt Nam trong thập kỷ 1950.
Chiến thắng Điện Biên Phủ vào mùa xuân năm 1954 của nhân dân Việt Nam có ý nghĩa lịch sử to lớn không chỉ với dân tộc Việt Nam mà với toàn thế giới. Chiến thắng này không những biểu dương cho toàn thế giới về tinh thần anh dũng vĩ đại của nhân dân Việt Nam trong cuộc đấu tranh vì nền độc lập và tự do của đất nước mình, mà còn chứng tỏ một cách hiển nhiên rằng, chế độ thực dân không thể thoát chết và không có tương lai. Cụm từ “Điện Biên Phủ” đã trở thành biểu tượng của niềm hi vọng cho tất cả các dân tộc bị áp bức và nô dịch, một biểu tượng của Chủ nghĩa anh hùng.
Thời kỳ đó, nhân dân Liên Xô rất phấn khởi khi nghe về chiến thắng Điện Biên Phủ của những người anh em Việt Nam và muốn trực tiếp ghi lại những chiến công hiển hách này. Vì thế một đoàn làm phim thời sự tài liệu Liên Xô đã lên đường tới Việt Nam trong thời khắc lịch sử đó. Đoàn làm phim có 3 người: đạo diễn nổi tiếng Roman Karmen và hai nhà quay phim - Epghen Mukhin và Vladimia Esurin. Nhiệm vụ của các nhà điện ảnh Liên Xô là “quay một bộ phim về Việt Nam và ghi lại cuộc đấu tranh của nhân dân Việt Nam vì nền độc lập của đất nước mình”.
Vào tháng 5 năm 1954, một nhóm các nhà quay phim của Liên Xô gồm Vladimir Yeshurin, Yevgeny Mukhin và Roman Karmen dẫn đầu lần đầu tiên đến căn cứ của Trung ương Đảng Lao động Việt Nam và các cơ quan lãnh đạo của VNDCCH hoạt động trong rừng rậm ở chiến khu Việt Bắc. Đoàn làm phim đã gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh và cùng với các nhà làm phim VNDCCH (Phạm Văn Khoa, Mai Lộc, Nguyễn Tiến Lợi, Quang Huy, Hồng Nghi và nhà văn Nguyễn Đình Thi) tiến hành quay bộ phim tài liệu này trong tám tháng. Tổng cộng, khoảng 40.000 mét phim màu đã được quay.
Bộ phim bắt đầu bằng cảnh quay Lễ duyệt binh Chiến thắng tại Hà Nội ngày 1 tháng 1 năm 1955. Sau đó, bộ phim kể về quá trình nhân dân Việt Nam tiến hành cuộc Kháng chiến chống Pháp dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh, cũng như những hình ảnh về lịch sử và truyền thống của dân tộc Việt Nam, bên cạnh đó là những yếu tố về địa lý, văn hóa, xã hội của đất nước Việt Nam. Trong bộ phim có nhiều đoạn phim được lấy từ phim tư liệu của Việt Nam và dựng lại về các sự kiện khác nhau của Chiến tranh Đông Dương, bao gồm: Quá trình diễn ra chiến dịch Điện Biên Phủ, tướng de Castries bị bắt, cuộc gặp với cựu chỉ huy tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, các trận đánh giải phóng các địa phương của Việt Minh, Việt Minh tiến vào giải phóng thủ đô Hà Nội và cuộc sống ở thủ đô sau ngày tiếp quản. Ngoài ra còn có các cảnh quay việc tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh, khôi phục các hoạt động kinh tế-xã hội tại miền Bắc Việt Nam. Cuối phim là hình ảnh đoàn tàu đang di chuyển trên đường ray với lời chúc cách mạng Việt Nam đạt nhiều thắng lợi.
Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam Hồ Chí Minh, đạo diễn phim Roman Karmen (ở giữa) và nhà quay phim Vladimir Yeshurin trong quá trình quay bộ phim tài liệu "Việt Nam"
Sáng tai họ, điếc tai cày
Ở Việt Nam Dân chủ Cộng hoà và sau này là Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, cho đến năm 2004, chỉ có một bản sao đen trắng của bộ phim này được chiếu với tựa đề "Việt Nam trên đường thắng lợi".
Phiên bản màu của "Việt Nam" lần đầu tiên được trình chiếu trên sóng trên Đài truyền hình Việt Nam vào năm 2004 để kỷ niệm 50 năm chiến thắng Điện Biên Phủ.
Sáng tai họ, điếc tai cày
Bộ phim dài 1 giờ 06 phút 30 giây, khá nặng. Em đã tải về và chia thành các phần nhỏ để tiện đăng tải lên diễn đàn.
Việt Nam trên đường thắng lợi - Phần 1:
Việt Nam đất nước ta ơi
Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn
Cánh cò bay lả rập rờn
Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều
Quê hương biết mấy thân yêu
Bao nhiêu đời đã chịu nhiều thương đau
Mặt người vất vả in sâu
Gái trai cũng một áo nâu nhuộm bùn
Đất nghèo nuôi những anh hùng
Chìm trong máu lửa lại vùng đứng lên
Đạp quân thù xuống đất đen
Súng gươm vứt bỏ lại hiền như xưa
Sáng tai họ, điếc tai cày
Việt Nam trên đường thắng lợi - Phần 2:
Như nước Đại Việt ta từ trước,
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu!
Sáng tai họ, điếc tai cày
Việt Nam trên đường thắng lợi - Phần 3:
Đoàn quân Việt Nam đi
Chung lòng cứu quốc,
Bước chân dồn vang trên đường gập ghềnh xa,
Cờ in máu chiến thắng mang hồn nước,
Súng ngoài xa chen khúc quân hành ca,
Đường vinh quang xây xác quân thù,
Thắng gian lao cùng nhau lập chiến khu,
Vì nhân dân chiến đấu không ngừng,
Tiến mau ra sa trường.
Tiến lên! Cùng tiến lên!
Nước non Việt Nam ta vững bền!
Sáng tai họ, điếc tai cày
Việt Nam trên đường thắng lợi - Phần 4:
Ôi cái tên kính yêu Hồ Chí Minh!
Trong sáng lòng anh du kích
Nửa đêm bôn tập diệt đồn.
Vững tay người chiến sĩ nông thôn
Bắt sỏi đá phải thành sắn gạo.
Anh thợ, má anh vàng thuốc pháo
Cánh tay anh dày sẹo lửa gang.
Ôi những em đốt đuốc đến trường làng
Và các chị dân công mòn đêm vận tải!
Sáng tai họ, điếc tai cày
Việt Nam trên đường thắng lợi - Phần 5:
Ta đi, ta nhớ những ngày
Mình đây ta đó, đắng cay ngọt bùi...
Thương nhau, chia củ sắn lùi
Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng.
Nhớ người mẹ nắng cháy lưng
Địu con lên rẫy, bẻ từng bắp ngô.
Nhớ sao lớp học i tờ
Đồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan
Nhớ sao ngày tháng cơ quan
Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo.
Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều
Chày đêm nện cối đều đều suối xa...
Ta về, mình có nhớ ta
Ta về, ta nhớ những hoa cùng người.
Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi
Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng.
Ngày xuân mơ nở trắng rừng
Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang.
Ve kêu rừng phách đổ vàng
Nhớ cô em gái hái măng một mình
Rừng thu trăng rọi hoà bình
Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung!
Sáng tai họ, điếc tai cày
Việt Nam trên đường thắng lợi - Phần 6:
Hoan hô chiến sĩ Điện Biên
Chiến sĩ anh hùng
Đầu nung lửa sắt
Năm mươi sáu ngày đêm, khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt
Máu trộn bùn non
Gan không núng
Chí không mòn!
Những đồng chí, thân chôn làm giá súng
Đầu bịt lỗ châu mai
Băng mình qua núi thép gai
Ào ào vũ bão,
Những đồng chí chèn lưng cứu pháo
Nát thân, nhắm mắt, còn ôm.
Những bàn tay xẻ núi, lăn bom
Nhất định mở đường cho xe ta lên chiến trường tiếp viện.
Và những chị, những anh, ngày đêm ra tiền tuyến
Mấy tầng mây, gió lớn mưa to
Dốc Pha Đin, chị gánh anh thồ
Đèo Lũng Lô, anh hò chị hát
Dù bom đạn, xương tan thịt nát
Không sờn lòng, không tiếc tuổi xanh.
Hỡi các chị, các anh
Trên chiến trường ngã xuống!
Máu của anh chị, của chúng ta, không uổng:
Sẽ xanh tươi đồng ruộng Việt Nam
Mường Thanh, Hồng Cúm, Him Lam
Hoa mơ lại trắng, vườn cam lại vàng.
Sáng tai họ, điếc tai cày
Việt Nam trên đường thắng lợi - Phần 7:
Trùng trùng quân đi như sóng,
Lớp lớp đoàn quân tiến về,
Chúng ta đi nghe vui lúc quân thù đầu hàng,
Cờ ngày nào tung bay trên phố.
Trùng trùng say trong câu hát,
Lấp lánh lưỡi lê sáng ngời,
Chúng ta đem vinh quang sức dân tộc trở về,
Cả cuộc đời tươi vui về đây.
Năm cửa ô đón mừng đoàn quân tiến về,
Như đài hoa đón mừng nở năm cánh đào,
Chảy dòng sương sớm long lanh.
Chúng ta ươm lại hoa, sắc hương phai ngày xa,
Ôi phố phường Hà Nội xưa yêu dấu.
Những bông hoa ngày mai đón tương lai vào tay,
Những xuân đời mỉm cười vui hát lên.
Khi đoàn quân tiến về là đêm tan dần,
Như mùa xuân xuống cành, đường nghe gió về,
Hà Nội bừng tiến quân ca.
Sáng tai họ, điếc tai cày
Việt Nam trên đường thắng lợi - Phần 8 (hết):
Ta đi tới, trên đường ta bước tiếp,
Rắn như thép, vững như đồng.
Đội ngũ ta trùng trùng điệp điệp
Cao như núi, dài như sông
Chí ta lớn như biển Đông trước mặt!
Ta đi tới, không thể gì chia cắt
Mục Nam Quan đến bãi Cà Mau
Trời ta chỉ một trên đầu
Bắc Nam liền một biển
Lòng ta không giới tuyến
Lòng ta chung một cụ Hồ
Lòng ta chung một Thủ đô
Lòng ta chung một cơ đồ Việt Nam!
Sáng tai họ, điếc tai cày