Nhiều bạn đọc, chuyên gia đã góp ý để cứu chợ nổi Cái Răng đang 'chìm' dần. Chuyên gia chỉ ra thực trạng chợ nổi 'giả' ở Thái Lan rất hấp dẫn, trong khi chợ nổi thật ở Cái Răng khiến du khách không hài lòng.
Chiều 26-10, tại Trường đại học Nam Cần Thơ đã diễn ra hội thảo "Triển khai ứng dụng hệ thống du lịch thông minh TP Cần Thơ, thí điểm tại chợ nổi Cái Răng".
Theo PGS.TS Đào Ngọc Cảnh, trưởng khoa du lịch - quản trị nhà hàng và khách sạn Trường đại học Nam Cần Thơ, chợ nổi Cái Răng chìm là do xây bờ kè hai bên chợ quá cao.
Giá cả, an toàn vệ sinh thực phẩm chưa được kiểm soát
Ông Cảnh bày tỏ lo ngại trước thực trạng lượng ghe trên chợ nổi giảm, thương hồ bỏ ghe lên bờ tìm sinh kế mới ngày càng nhiều. Theo ông, có hai nguyên nhân lớn.
Thứ nhất, giao thông đường bộ thuận tiện hơn nên người ta mua bán trên bờ, các chợ trên bờ dễ dàng phát triển, thậm chí xe thương lái đến tận vườn để mua trái cây, không cần đưa ra chợ nổi nữa.
Thứ hai là bờ kè, rất nhiều ý kiến cho rằng xây bờ kè hai bên chợ nổi quá cao khiến ghe tàu lên hàng rất khó.
Đặc biệt, theo ông Cảnh, hiện nay hoạt động tham quan chợ nổi rất đơn điệu khi "sản phẩm chính" là khách ngồi tàu du lịch rồi đi một vòng từ bến Ninh Kiều đến chợ nổi rồi trở về bến Ninh Kiều hoặc đi điểm khác.
"Khách nước ngoài thường thuê xuồng ghe nhỏ để trải nghiệm theo ý thích của họ, còn khách trong nước thường đi theo tàu du lịch, khép kín một tour.
Họ ngồi trên tàu đi một vòng quanh chợ nổi, không có thời gian đi sâu tìm hiểu về chợ nổi cũng như các hoạt động khác, mua bán thì rất khó khăn. Chẳng hạn như bán trái cây thì có xuồng áp vào tàu du lịch rồi bán hàng, không đảm bảo cạnh tranh lành mạnh.
Các dịch vụ ăn uống thì không kiểm soát được, nhất là vấn đề giá cả, an toàn vệ sinh thực phẩm. Kiểm soát các hoạt động ở chợ nổi là vấn đề rất cần được quan tâm.
Nếu thả nổi thế này thì chợ nổi sẽ không hài lòng du khách", ông nói.
Ngoài ra, ông Cảnh cũng chỉ ra việc thương hồ không được hưởng lợi từ hoạt động du lịch của chợ nổi.
Do đó du khách đến thì họ không quan tâm vì không có nguồn thu từ du lịch. Phần lớn nguồn thu này thuộc về các công du lịch và một phần nhỏ cho những người bán hàng ở chợ nổi (ăn uống, trái cây) nhưng số này không nhiều lắm.
"Chúng ta thấy ở Thái Lan đến chợ nổi rất nhiều dịch vụ cho khách, đó là nguồn thu chính cho hoạt động chợ nổi của họ.
Chợ nổi Thái Lan là chợ nổi giả nhưng hấp dẫn, của mình là thật nhưng khách không hài lòng", ông Cảnh bày tỏ.
Khách ngồi tàu từ bến Ninh Kiều đến chợ nổi rồi về
Ông Cảnh băn khoăn: "Tại sao không học hỏi Thái Lan để có cải tiến tốt hơn, trong khi đánh giá thì tiềm năng của mình lớn hơn nhưng hiệu quả thì không bằng họ.
Chợ nổi là di sản văn hóa của quốc gia, thế nhưng hiện nay gần như chưa có giải pháp gì để duy trì, phát triển chợ nổi.
Chúng ta vẫn đối xử với nó như là một cái chợ thương mại bình thường, rõ ràng là một cái chưa phù hợp".
Theo ông Cảnh, trước nhất cần thành lập ban quản lý chợ nổi Cái Răng, bởi chợ nổi là điểm đến hàng đầu của Cần Thơ, là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, nhưng không ai quản lý thì rất vô lý.
Hiện nay tình trạng thương hồ bỏ ghe lên bờ tìm hướng làm ăn mới, nên cần tìm cách bảo tồn chợ nổi bằng cách tạo sinh kế ngay tại chợ nổi cho những thương hồ, tốt nhất là gắn với du lịch, họ phải có hưởng lợi từ du lịch thì mới yên tâm.
Và giải pháp tiếp theo là cần xây dựng khu vực tập kết ở trên bờ, khu này chính là "bài toán" cho chợ nổi.
"Muốn phát triển chợ nổi thì phải có dịch vụ đáp ứng nhu cầu của du khách. Chúng ta đi chợ nổi Thái Lan thấy họ cũng cho khách ngồi tàu đi một vòng để ngắm, nhưng sau đó lên khu tập kết để nghỉ ngơi, ăn uống, mua bán hàng hóa đặc sản và nhiều hoạt động khác.
Từ đó các đặc sản địa phương cũng có cơ hội. Hiện nay khách đến chợ nổi Cái Răng khoảng 500-700 khách/ngày, thậm chí cả ngàn khách/ngày.
Nếu họ tiêu thụ hàng hóa sản phẩm khi tham quan chợ nổi cũng là thị trường đáng kể. Tuy nhiên, hiện nay không khai thác được do khách ngồi tàu khép kín từ bến Ninh Kiều đến chợ nổi Cái Răng rồi về.
Từ khu tập kết đó khách muốn đi tham quan chợ nổi thì có thể thuê thuyền chèo tay đi, và khi đi về khách có thể đi bằng tàu khách hoặc đường bộ, không nhất thiết đi bằng tàu khép kín khó phát triển dịch vụ", ông Cảnh đề xuất.
CHÍ QUỐC
Đọc bài gốc tại đây.
Chợ nổi Cái Răng 'chẳng có gì ngoài mấy chiếc ghe' lại còn hét giá, cần học Thái Lan?
Trước ý kiến cho rằng chợ nổi Cái Răng chẳng có gì ngoài mấy chiếc ghe, nhiều bạn đọc đã đưa ra giải pháp để duy trì và phát triển loại hình du lịch này ở miền sông nước Nam Bộ.
Thay vì là nơi thương hồ mua bán, chợ nổi Cái Răng chỉ sống nhờ khách du lịch - Ảnh: C.QUỐC
Như Tuổi Trẻ Online thông tin, sáng 5-7 tại kỳ họp thường lệ giữa năm 2024 của HĐND TP Cần Thơ, chất vấn giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP Cần Thơ, đại biểu Nguyễn Phương Thủy phản ảnh: khách du lịch chê chợ nổi Cái Răng chẳng có gì ngoài mấy chiếc ghe.
Ý kiến này được đông đảo bạn đọc đồng tình. Nhiều bạn đọc còn đưa ra giải pháp nhằm vực dậy loại hình du lịch đặc thù của miền sông nước.
Chợ nổi Cái Răng không còn hồn xưa
Theo quan sát của bạn đọc Kha Nguyen: Theo thời gian, chợ nổi Cái Răng giờ chỉ còn lại phần nổi để du lịch mà thôi, còn bản chất của một cái chợ thì rất mờ nhạt, nếu không nói là đã mất.
"Chợ nổi miền sông nước là trên bến - dưới thuyền, là đầu mối trao đổi nông sản... trên bờ là kho - bãi.
Nhưng hiện tại làm gì còn cái bến nào để chuyển hàng hóa nữa, có lẽ cũng chẳng còn hệ thống kho bãi cần thiết. Quan trọng nhất là thương lái thực sự không còn nữa, chỉ có những người làm dịch vụ buôn bán kiếm sống.
Tinh thần cốt lõi không còn từ khi có quy hoạch và khai thác du lịch theo kiểu "công nghiệp", thiếu bền vững. Giờ thì nó vẫn tồn tại dưới dạng hình bóng, đến lúc nào đó sẽ biến mất hẳn.
Đó cũng là bài học cho các nhà quản lý văn hóa, công tác bảo tồn và phát huy di sản. Muốn làm tốt phải am hiểu sâu sắc và cần có cách tiếp cận tổng thể - dài hạn, không thể đốt cháy giai đoạn hay hời hợt được" - bạn đọc Nguyen Kha phân tích.
Cùng nhận định như vậy, bạn đọc Nguyễn Thanh Hiệp bổ sung: chợ Cái Răng ngày nay đã dần mất cái thật thà chất phác của những người buôn bán trên sông của năm nào.
Cũng theo bạn đọc Nguyễn Thanh Hiệp: "Khách được đưa xuống thuyền, nếu không rành thì bị hét giá đến mức mà giá nào cũng bị hố. Trái cây mua được thì hầu như không ngon bằng trái cây ở chợ, giá cả mắc hơn.
Du khách được đưa đi tham quan các nhà vườn thì chủ yếu phục vụ uống nước giải khát là chính, chứ cảnh vật chẳng có gì hấp dẫn.
Trở lên bờ thì ghé quán cà phê uống nước hay về khách sạn, nằm nghĩ ngày mai lại về Sài Gòn hay xuống Hà Tiên".
"Một thành phố có sông nước, có đất rộng rãi, khí hậu điều hòa nhưng không giữ được chân của khách và hẹn một ngày trở lại, thật là điều đáng tiếc!", bạn đọc Nguyễn Thanh Hiệp chia sẻ.
Bài học từ "miền Tây thu nhỏ" ở Hội An
Nhiều bạn đọc đã hiến kế, đưa ra những giải pháp rất thiết thực.
Đầu tiên, bạn đọc Huu Quyen góp ý: "Khu du lịch mà cái bờ kè thiếu thẩm mỹ, bít hết lối lên xuống bờ sông, nhìn bê tông hóa như vậy mất vẻ đẹp tự nhiên truyền thống".
Bạn đọc Lý Thị Quan gợi ý: "Ai đã từng đi du lịch Thái Lan chắc biết khu chợ nổi ở Thái Lan. Du khách đến hai chợ này rồi nghĩ về chợ nổi Cái Răng thì một đi không trở lại. Vì sao?
Câu trả lời là: chợ nổi Cái Răng không có gì là đặc sắc, lại thêm cách làm kinh tế trên sông không vì lợi ích cộng đồng mà vì lợi ích cá nhân của người kinh doanh, mong sao bán kiếm lời được ngày nào hay ngày ấy. Làm du lịch như thế thì thua dài dài".
Gợi ý để chợ nổi Cái Răng nói riêng và loại hình du lịch sông nước phát triển, bạn đọc Nguyen Viet Trung kể: "Tôi rất thích thú với cách làm du lịch của Hội An khi chỉ có một rừng dừa Bảy Mẫu, nhưng họ quảng cáo "miền Tây thu nhỏ".
Đến đây du khách có nhiều cái để vui chơi như: môn lắc thúng, câu cá, chèo ghe loanh quanh mấy cái kênh, văn nghệ trên sông... Như vậy mà lại lấy tiền du khách.
Chưa kể "miền Tây ở Hội An" họ thật sáng tạo khi còn sản xuất chòi canh, nhà lá, dù lá... từ cây dừa nước chở bán tận Tây Ninh.
Trong khi đó, miền Tây chính hiệu thì lại không làm được".
Bạn đọc Vinh góp ý: "Nếu chợ nổi Cái Răng có thể duy trì nhiều hơn số lượng chợ truyền thống và bờ kè tự nhiên thì may ra có thể phát triển du lịch".
Theo bạn đọc này: Hiện tại, chợ truyền thống tuy có hơi bẩn và lộn xộn, nhưng đó là nét văn hóa, là nét tự nhiên, có thể thu hút du lịch.
Nó cũng là kế sinh nhai của nhiều người lao động. Bờ kè nếu có thể thì làm quy mô nhỏ, vừa ít tốn kém, vừa duy trì độ thoát nước tự nhiên, có cây xanh.
Đọc bài gốc tại đây.
15 năm trở lại chợ nổi Cái Răng, tôi chứng kiến những gì?
15 năm trước, lần đầu tiên đi chợ nổi Cái Răng, tôi thật sự háo hức và khám phá nhiều điều thú vị. Nhưng hai lần mới nhất khi trở lại đây, chúng tôi chỉ có 1 từ: Chán!
Một góc chợ nổi Cái Răng hiện nay - Ảnh: CHÍ QUỐC
Đó là cảm nhận của bạn đọc Dã Quỳ sau 15 năm trở lại chợ nổi Cái Răng, góp thêm một góc nhìn về "Chợ nổi Cái Răng đang bị 'chìm' vì ngày càng xa bờ?".
Giá tham quan chợ nổi chênh lệch gấp đôi
Cách đây 15 năm, khi lần đầu tiên đi chợ nổi Cái Răng, tôi thật sự háo hức và khám phá nhiều điều thú vị. Nhưng hai lần mới nhất đây khi trở lại nơi này, chúng tôi không còn vui như trước mà chỉ có một từ: Chán!
Thứ nhất, về giá cả: Khi vừa check-in khách sạn, cô tiếp tân đã hỏi có đi tour chợ nổi Cái Răng không. Trong đoàn có mấy người chưa đi nên tôi quyết định đăng ký với giá 200.000 đồng/người. Thế nhưng khi chúng tôi đi dạo trên bến Ninh Kiều, không ít nơi chào mời với giá 100.000 đồng/người.
Đem thắc mắc về hỏi lại tiếp tân thì cô này nói do đoàn mình có hướng dẫn viên. Hôm sau đi mới biết tàu nào cũng có hướng dẫn viên. Ngay cả trên tàu của chúng tôi đi cũng có nhiều loại giá khác nhau nhưng dịch vụ hưởng chung, không có quyền lợi gì đặc biệt!
Thứ hai, về giờ giấc xuất phát, có cần thiết phải đi lúc 4h sáng không? Theo giải thích của hướng dẫn viên là do chợ họp sớm nên phải đi sớm mới thấy được cảnh họp chợ trên sông, đặc biệt có thể chụp ảnh bình minh ở cầu Cần Thơ.
Nhưng trong đoàn có người già và trẻ em, thế mà phải dựng dậy hết để xuất phát. Đi bộ ra bến Ninh Kiều mà vẫn chưa tỉnh ngủ. Đến nơi lại phải chờ thêm những người khác đủ chuyến mới mò mẫm xuống tàu, trong lòng vô cùng lo lắng.
Đi chợ nổi mà như dạo mát trên sông
Thứ ba, các điểm đến quá nghèo nàn. Hai bên bờ hầu như không có một kiến trúc gì nổi bật. Các điểm tham quan bán đồ thủ công không có gì đặc sắc. Điểm tham quan làng nghề làm kẹo dừa, làm hủ tiếu quy mô nhỏ, chỉ nhìn chứ không có chút cảm xúc gì để thưởng thức hay mua sắm.
Đặc biệt, nơi đoàn ghé vào ăn sáng lại là một trải nghiệm vô cùng tệ. Do đi quá sớm nên nhiều người không ăn nổi. Họ hẹn với nhau về khách sạn ăn buffet sáng. Thế nhưng hướng dẫn viên dùng đủ chiêu trò để lôi khách lên ăn cho bằng được với những lý do: đồ ăn khách sạn dở lắm, khi về lại khách sạn sẽ không kịp ăn...
Mọi người lại lục tục lên "nhà hàng phao" chỉ bán hủ tiếu và bún riêu. Giá 50.000 đồng/tô nhưng chỉ có vài lát thịt, không ai ăn nổi vì quá dở.
Điều đáng nói là thức ăn dư bị đổ thẳng xuống sông. Trong đoàn có mấy du khách nước ngoài đều lên tiếng bất bình.
Thực tế, chúng tôi quay về khách sạn chỉ hơn 7h sáng. Mọi người còn tranh thủ tắm rửa mới xuống nhà ăn dùng bữa sáng ngon lành.
Thứ tư, sản phẩm chính của tour là chợ nổi nhưng không tạo chút ấn tượng gì. Ghe bán đậu hủ nóng, cà phê, dừa là chính.
Chỉ có vài ghe thưa thớt bán các sản vật địa phương. Ngay cả các cây bẹo treo các loại sản phẩm bán trên ghe cũng không đa dạng và sắc màu nên không bắt mắt, không thu hút người mua. Và giá cũng không hề rẻ hơn trên bờ.
Đã từng đi chợ nổi Pattaya ở Thái Lan nên chúng tôi thấy chợ nổi Cái Răng quá mộc mạc, chủ yếu là xem như dạo mát trên sông, chứ không thể gọi là du lịch thật sự.
Ngay cả dạo trên sông thì đi thuyền trên dòng Chao Phraya của Thái Lan cũng thú vị hơn nhiều vì hai bên bờ có nhiều kiến trúc rất đẹp như cung điện, chùa chiền, đặc biệt có thể ngắm nhìn và cho cá ăn trên sông. Còn hai bên bờ sông Cần Thơ, thứ nhìn thấy nhiều nhất chính là rác...
Để làm sống lại ký ức chợ nổi này cần có sự chung tay của chính quyền địa phương, sắp xếp các thương hồ lại một địa điểm, đa dạng hàng hóa, dịch vụ, trưng bày bắt mắt. Đặc biệt là giá cả hợp lý, giữ gìn vệ sinh chung... thì may ra mới có thể gây thương nhớ cho du khách xa gần.
Đọc bài gốc tại đây.