cụ có thấy rằng thực tế Mỹ nó kha khá giống Đế Chế La Mã hơn Trung Quốc không, nói đúng hơn nó chính là La Mã thời hiện đại, thịnh trị nhưng nghĩ mình như chúa trời độc tài toàn trị.
nhưng vị chúa trời độc tài này lại nhận mình như 1 vị thần, và truyền bá Kito Giáo khắp cả địa cầu, giờ Mỹ thay vì Kito giáo thì nó truyền bá dân chủ nhân quyền của nó ra cả địa cầu, nó đích thị là La Mã 2.0 rồi còn gì.
Mỹ thực ra là lõi tôn giáo Tin Lành và nền cai trị kiểu La Mã. Một La Mã có Caesar 5 năm thay một lần và các senator hiểm trá.
Ngày xưa thời còn Liên Xô thì làm La Mã thực ra là Tây La Mã Liên Xô làm Đông La Mã bị bông để Tây La Mã thụi vào luyện lý luận và đòn đánh khai phá các thuộc địa Nam Mỹ và Phi châu.
Sau 1991, Mỹ thành đơn cực và dùng các cuộc xung đột cường độ thấp để luyện bộ máy chiến tranh, duy trì thể lực của siêu cường. Thực tế cho thấy từ 1991 đến 2008 siêu cường vẫn bị sốt rét phá hồng cầu, diệt thặng dư nổ ra định kỳ thập niên 80, 90 rồi nặng nhất năm 2008, năm được gọi là great recession, theo wiki.
Thế là sau 2008 đã thành các cực Nga-Mỹ-Tàu mà Nga loanh quanh lại chơi với Tàu, thế là xừ Trăm phải thúc mít EU bắt thành một cực để Mỳ đấu Tàu, EU đấu Nga đúng lẽ "tứ tượng biến hóa vô cùng".
Chết cái EU dạo này hơi già, cử tạ cứ run run, sản xuất trẹo viên đ ạ n phao còn không xong, máy bay, tên lả, máy tính đều ở trạng thái lệt bệt nên thnahf một cực hơi khó.
Thế là Mỳ dễ thành nước Ngô chỉ trông vào mỗi đại dương để né đối đầu với nhà Tào là anh Tàu đang ngồi vận nội công è è, chả biết lúc nào nó phóng chưởng .
Một tên lửa của Đức, được mô tả là lớn nhất mà nước này chế tạo kể từ thời tên lửa V-2 của Đức Quốc xã, đã phát nổ chỉ 40 giây sau khi phóng từ một cảng vũ trụ ở Na Uy.
Tên lửa Spectrum không người lái đã bị mất kiểm soát chỉ vài giây sau khi rời bệ phóng tại Cảng vũ trụ Andøya ở Na Uy, nó rung lắc dữ dội trên không trung rồi sau đó động cơ ngừng hoạt động, rơi xuống biển gần đó và phát nổ thành một quả cầu lửa khổng lồ khi va chạm.
Isar Aerospace tuyên bố vụ phóng vẫn được coi là thành công vì giúp các kỹ sư thu thập dữ liệu quan trọng để nghiên cứu.
Ông Daniel Metzler, Giám đốc điều hành Isar Aerospace, cho biết trong một tuyên bố: “Chuyến bay thử nghiệm đầu tiên của chúng tôi đã đáp ứng mọi kỳ vọng, đạt được một thành công lớn. Chúng tôi đã có một lần phóng suôn sẻ, 30 giây bay ổn định và thậm chí còn xác nhận được hệ thống kết thúc chuyến bay của mình”.
(FB Tiểu Khà)
Bình luận:
Tư duy PR các bạn Tây hồi này hay thật. Có lẽ do bị ảnh hưởng quá mạnh bởi đường lối phát triển kinh tế dựa vào xin đầu tư, vay vốn, nên dù không thành công vẫn phải cố nói là thành công. Ai cũng biết trước khi thành công thì phải có thất bại, chuyện này là bình thường, nhưng cùng lắm thì nói là thử nghiệm là hữu ích, chứ nói ngang là chúng tôi vẫn "thành công" thì trên đời này chắc sẽ không còn gì là thất bại nữa
Spectrum, the first orbital rocket launched from continental Europe, crashed seconds after blast-off
Before this launch on Sunday, Isar Space had stated that it had little hope of reaching orbit on its first attempt.
March 30 2025
https://www.lemonde.fr/en/europe/article/2025/03/30/spectrum-the-first-orbital-rocket-launched-from-continental-europe-crashed-after-a-few-seconds_6739666_143.html
German space rocket explodes seconds into test flight
March 31 2025
https://www.dw.com/en/german-space-rocket-explodes-seconds-into-test-flight/a-72089570
Ủy ban Châu Âu đang chuẩn bị các biện pháp đối xứng để đối phó với các mức thuế chống châu Âu sắp tới của Trump, - El Pais ( https://elpais.com/internacional/2025-03-31/bruselas-respondera-sin-lineas-rojas-a-los-aranceles-de-trump-a-los-productos-europeos.html) có tham khảo các nguồn.
Theo tờ báo, phản ứng của Brussels có thể bao gồm các biện pháp dưới hình thức thuế thương mại, nhưng không loại trừ việc đóng cửa thị trường EU đối với một số hàng hóa hoặc dịch vụ của Mỹ. Một nguồn tin cấp cao của EU cảnh báo: “Không có ranh giới đỏ trong danh mục phản hồi của châu Âu”.
El Pais tin rằng cái gọi là "thuế trả đũa" của Trump đối với hàng hóa châu Âu có thể dẫn đến sự leo thang của cuộc chiến thương mại với những hậu quả không thể tưởng tượng được.
“Ngoài các biện pháp trả đũa thương mại dưới hình thức thuế quan đối với các sản phẩm của Mỹ, sẽ được bổ sung vào các biện pháp dự kiến áp dụng để đáp trả mức thuế 25% mà Washington áp đặt vào đầu tháng này đối với nhôm và thép, Brussels đang xem xét sử dụng toàn bộ kho vũ khí của mình, trong đó cũng bao gồm cái gọi là công cụ chống cưỡng bức - một vũ khí an ninh kinh tế có thể đóng cửa thị trường châu Âu đối với một số hàng hóa hoặc dịch vụ nhất định và thậm chí ngăn cản các công ty Mỹ đấu thầu các hợp đồng của chính phủ hoặc tham gia vào các dự án được tài trợ từ ngân sách EU.
Việc phê duyệt công cụ chống cưỡng chế được đưa ra gần đây tại Cơ quan lập pháp trước đó và được thúc đẩy bởi những bài học kinh nghiệm dưới thời chính quyền Trump đầu tiên, cũng như mối đe dọa từ sự trỗi dậy của Trung Quốc. Các nguồn tin cho biết, cho đến nay, lựa chọn này vẫn chưa được thảo luận tại các cuộc họp của Hội đồng Thương mại EU, nhưng nó đang được xem xét và có những người ủng hộ mạnh mẽ trong cơ quan điều hành EU, những người cho rằng nó có thể được “điều chỉnh” tùy thuộc vào các biện pháp của Washington.
Các nguồn tin cho biết, có những công cụ ngoại giao khác mà EU đang áp dụng vào thực tế, chẳng hạn như nối lại quan hệ với các đối tác thương mại khác và đẩy nhanh việc thúc đẩy các hiệp định thương mại mới và đàm phán lại các hiệp định cũ.
Tuy nhiên, ở một số cơ quan điều hành và thủ đô của EU, người ta không tin tưởng lắm vào phản ứng cân bằng dưới hình thức thuế quan. Trên thực tế, nỗi lo sợ về một cuộc chiến thương mại quy mô lớn và hậu quả của nó đã khiến một số quốc gia, như Pháp, Ý và Ireland, yêu cầu Ủy ban Châu Âu chơi bài đúng đắn và xem xét kỹ lưỡng danh mục hàng hóa Mỹ chịu thuế. Làn sóng thuế quan đầu tiên nhằm đáp trả thuế quan đối với nhôm và thép sẽ có hiệu lực trong tuần này, nhưng Brussels đã trì hoãn thuế quan chỉ để có thêm thời gian đàm phán với Washington và với các quốc gia thành viên có ngành công nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề nhất.
Ủy ban Châu Âu đã đảm bảo rằng họ sẽ không dao động. “Chúng tôi sẵn sàng bảo vệ lợi ích kinh tế của mình và, nếu cần, sẽ đưa ra phản ứng chắc chắn, tương xứng, đáng tin cậy, đo lường và kịp thời trước mọi biện pháp không công bằng và phản tác dụng của Mỹ”, một phát ngôn viên của EU cho biết hôm thứ Năm sau khi ông Trump ký mức thuế 25% mới đối với ô tô và phụ tùng nhập khẩu vào Mỹ.
Lúc đầu còn tưởng là nhất thời, hoá ra đến bây giờ vẫn chưa giải quyết xong. Báo Anh Mỹ đưa tin, một phần ba người Mỹ đã ngừng mua trứng vì giá thành quá cao. 34% người dân Hoa Kỳ đã ngừng mua đồ ăn sáng chính và sẽ không mua lại cho đến khi giá giảm xuống còn 5 đô la một hộp.
Hình như mỗi lần Tây bảo Nga sẽ bị thế A, B thì họ sau đó đều bị như thế. Hồi xưa kêu trừng phạt sẽ làm kinh tế Nga suy thoái, bây giờ thì họ, đặc biệt là Đức, Anh suy thoái thật (ít nhất là suy thoái về mặt kỹ thuật). Trước Nga bị giá trứng cao có 1 thời gian, chế giễu họ thì bây giờ chính mình lại bị như thế
Vụ giá trứng cao ở Mỹ nói từ hồi cuối năm ngoái rồi, hoá ra bây giờ vẫn dai dẳng vậy
https://www.theguardian.com/us-news/2025/apr/01/buying-eggs-cost
Mỹ đánh thuế với cả thế giới, tuyên bố "độc lập kinh tế". Liệu Việt Nam có đàm phán thành công?
Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố áp thuế 10% đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ, và mức cao hơn với nhóm đối tác thương mại lớn nhất.
Phát biểu tại Vườn hồng bên trong Nhà Trắng ngày 2/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố đây là một trong những ngày quan trọng nhất trong lịch sử nước Mỹ khi ông công bố hàng loạt chính sách thuế mới.
"Ngày 2/4 sẽ mãi mãi được ghi nhớ là ngày ngành công nghiệp Mỹ được tái sinh. Trong nhiều thập niên, đất nước chúng ta đã bị lợi dụng bởi cả đồng minh và đối phương", ông Trump nói.
Ông nhấn mạnh thêm: "Mỹ không thể tiếp tục chính sách đầu hàng kinh tế đơn phương. Chúng ta không thể tiếp tục chi trả được thâm hụt với Canada, Mexico và rất nhiều quốc gia khác. Chúng ta từng làm thế. Chúng ta không thể làm thế nữa. Chúng ta chăm lo cho các quốc gia trên khắp thế giới. Chúng ta trả tiền cho quân đội của họ. Chúng ta trả tiền cho mọi thứ mà lẽ ra họ phải trả. Đến khi chúng ta cắt giảm thì họ tức giận. Nhưng chúng ta phải chăm lo cho người dân của mình trước".
Ông Trump cho biết "đó là tuyên bố độc lập kinh tế của chúng ta". Ông cho biết, Mỹ sẽ sử dụng số tiền thu được từ thuế quan để "giảm thuế và trả nợ quốc gia."
Với lập luận này, chủ nhân Nhà Trắng tuyên bố, Mỹ sẽ áp thuế 25% với ô tô nhập khẩu và thuế đối ứng với mọi quốc gia.
"Đó là lý do tại sao, chúng ta sẽ áp thuế 25% đối với tất cả ô tô sản xuất ở nước ngoài từ nửa đêm nay", ông cho hay.
Ngoài ra, Tổng thống Trump công bố mức thuế ít nhất 10% đối với hầu hết mọi hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ, cộng thêm mức thuế thậm chí còn cao hơn đối với hàng chục quốc gia có thâm hụt thương mại cao nhất với Mỹ.
Một nhóm khoảng 60 quốc gia sẽ bị đánh thuế bằng một nửa mức thuế mà họ đánh vào Mỹ. Các mức thuế quan đối ứng này sẽ có hiệu lực từ ngày 9/4.
Ví dụ, ông Trump đưa ra một biểu đồ cho thấy Trung Quốc áp thuế 67% lên Mỹ nên Washington sẽ áp mức thuế 34% lên Bắc Kinh.
Theo thống kê của Reuters, mức thuế mới của Mỹ đối với một số quốc gia, khu vực gồm: Trung Quốc (34%), Liên minh châu Âu (20%), Nhật Bản (24%), Hàn Quốc (25%), Thụy Sĩ (31%), Anh (10%), Malaysia (24%), Ấn Độ (26%), Brazil (10%), Indonesia (32%), Việt Nam (46%), Singapore (10%), Ukraine (10%), Venezuela (15%).
Ông Trump lưu ý, các nước muốn được miễn trừ khỏi chính sách thuế đối ứng của Mỹ nên thay đổi chính sách thương mại. Ông nói: "Hãy chấm dứt thuế quan, dỡ bỏ rào cản, đừng thao túng tiền tệ và bắt đầu mua hàng chục tỷ USD hàng hóa của Mỹ", ông cho biết.
Ông cho biết mức thuế mà ông công bố sẽ tạo ra 6.000 tỷ USD đầu tư, đánh dấu đợt tăng thuế lớn nhất trong lịch sử Mỹ.
Tuy nhiên, các chuyên gia giải thích rằng thuế thực sự được trả bởi các doanh nghiệp và người tiêu dùng Mỹ.
Với việc ký 2 sắc lệnh hành pháp, trong đó có sắc lệnh áp thuế 25% đối với ô tô nhập khẩu, thuế đối ứng 10% đến 49% với mọi hàng hóa nhập khẩu, ông Trump khẳng định đang "đưa nước Mỹ giàu có trở lại".
Theo Fox News
Các chính sách này khiến căng thẳng thương mại toàn cầu leo thang. Đến nay, cả Canada, Trung Quốc và châu Âu đều đã công bố biện pháp trả đũa Mỹ.
Niềm tin đầu tư, tiêu dùng và kinh doanh tại Mỹ vì thế cũng sụt giảm. Các nhà kinh tế học tại Fed Atlanta trích một khảo sát gần đây cho biết giám đốc tài chính các công ty lo ngại thuế nhập khẩu khiến họ phải nâng giá sản phẩm và ngừng tuyển dụng năm nay. Nỗi lo lạm phát và suy thoái khiến thị trường chứng khoán Mỹ nhiều phiên lao dốc.
Canada đầu tuần này cho biết sẽ đáp trả thuế đối ứng của Mỹ. "Chúng tôi sẽ không đẩy các nhà sản xuất và công nhân Canada vào thế bất lợi so với Mỹ", Thủ tướng Canada Mark Carney tuyên bố. Các công ty Mỹ gần đây phàn nàn chính sách khuyến khích mua hàng nội của Canada khiến họ khó bán sản phẩm vào đây hơn.
Các nhà kinh tế học thì cảnh báo chính sách bảo hộ thương mại sẽ chỉ khiến lạm phát trong nước và toàn cầu tăng lên. Nếu ông Trump tăng thuế nhập khẩu thêm 20%, một hộ gia đình Mỹ sẽ tốn thêm trung bình 3.400 USD một năm, theo nghiên cứu của Đại học Yale.
Theo Reuters
(FB An To)
Rút bằng niềm tin à?
Báo Telegraph Anh: Đức muốn rút 1.200 tấn vàng từ New York do lệnh áp thuế của Trump.
Germany considers withdrawing 1,200-ton gold stockpile from US in riposte to Trump
Berlin may remove bullion from New York because of concerns Washington is no longer a reliable partner, according to reports
04 April 2025
https://www.telegraph.co.uk/world-news/2025/04/04/germany-considers-withdrawing-gold-stockpile-from-us-trump/
Where’s the gold? Germany’s conservatives sound the alarm over reserves in the US
Germany keeps over €100 billion worth of gold reserves in the New York Federal Reserve.
https://www.politico.eu/article/gold-germany-conservatives-sound-alarm-over-reserves-usa/
(FB Nước Nga Infor)
Tham khảo vui
Tại sao thế giới lại quyết định “đậu” vàng ở Mỹ?
Vàng là một thứ thú vị - có thể dùng để trang sức, làm tiền xu, thậm chí là làm biểu tượng của sự giàu có. Nhưng nếu không thể quy đổi nó thành một loại tiền tệ mạnh thì nó cũng chỉ là một miếng kim loại lấp lánh.
Sau khi hệ thống tiền tệ Bretton Woods vỡ trận (và thế giới chẳng thèm nhớ đến hệ thống Jamaica), đồng đô la đang bắt đầu cảm thấy giống như chiếc ghế nhạc trong một buổi tiệc, nơi mọi người chạy vòng quanh các ghế và phải ngồi xuống khi nhạc dừng lại. Ghế lúc nào cũng có vẻ ổn, nhưng chỉ cần nhạc dừng, người chơi sẽ bị loại ngay lập tức. Tương tự, đồng đô la cũng đang ở trong tình trạng ổn định, nhưng không ai biết khi nào nó sẽ mất giá và không còn "chỗ ngồi" nữa. Và thế là, các ngân hàng trung ương khắp thế giới bắt đầu hỏi: “Có lẽ đã đến lúc lấy vàng của mình về?”
Câu chuyện này có hai kịch bản kinh tế cơ bản:
Kịch bản 1: "Tôi bán rẻ, bạn mua rẻ!" - Chào mừng đến với Trung Quốc
Trung Quốc, với chiến lược “giảm giá toàn cầu”, đã và đang điều hành nền kinh tế như một siêu thị giảm giá không có ngày kết thúc. Nhờ vào việc giữ nhân dân tệ thấp (vì sao phải để đồng tiền của mình quá đắt đỏ trong khi có thể bán hàng rẻ?), Trung Quốc không cần tốn công thuế quan hay áp lực thương mại để giữ thặng dư thương mại với Mỹ.
Nhưng, nếu bạn nghĩ rằng Trung Quốc chỉ là một "siêu thị quốc tế" thì bạn sai lầm - họ còn là chuyên gia trong việc “đặt giá” cho mọi thứ. Paul Krugman đã từng nói rằng mô hình Trung Quốc là một mánh lới thương mại cực kỳ thông minh - giống như bạn bán đồ giá rẻ nhưng vẫn kiếm được món lợi nhuận siêu to, mà không hề bị phát hiện!
Kịch bản 2: "Để tôi tiêu tiền của bạn và bạn sẽ tự nguyện cho tôi vay" - Chào mừng đến với Mỹ
Còn Mỹ? Mỹ là quốc gia đi theo con đường tiêu tiền của người khác. Mặc dù tiêu thụ mọi thứ trên thế giới, nhưng lại khéo léo biến mình thành một “sân chơi cuối cùng” cho các nhà đầu tư.
Mỹ không cần làm gì nhiều - chỉ cần tự tin bảo rằng “Không sao đâu, cứ gửi tiền vào kho bạc Mỹ đi, có gì đâu!” Đó là lý do tại sao các ngân hàng trung ương trên thế giới vẫn đổ xô mua trái phiếu kho bạc Mỹ, dù Mỹ không làm gì cả ngoài việc tiêu xài vô tội vạ.
Mỹ là người tiêu dùng cuối cùng và người đầu tư cuối cùng, đơn giản vì khi mọi thứ trở nên bất ổn, đồng đô la vẫn là nơi trú ẩn an toàn (và có cả lãi suất để bạn cảm thấy bớt lo lắng). Tuy nhiên, sự ổn định này đang bị lung lay khi Mỹ đột ngột quyết định “tái công nghiệp hóa” như Trump đã làm. Trump giảm thuế cho doanh nghiệp nội địa và đánh thuế nhập khẩu, tất cả chỉ để giảm thâm hụt thương mại.
Nhưng chuyện gì sẽ xảy ra nếu tất cả những thứ này không cứu nổi đô la?
Vàng - bạn có chắc đã gửi nó đến đúng nơi?
Khi đồng đô la mất dần vai trò là “tiền tệ cuối cùng”, các ngân hàng trung ương bắt đầu lo lắng và nghĩ: “Được rồi, chúng ta cần phải lấy lại vàng của mình. Nhưng để đâu?”
Mỹ có thể không phải là nơi lý tưởng nữa. Lý do? Nếu đô la yếu đi, thì đồng vàng chẳng còn là thứ bảo chứng đáng tin cậy khi gửi vào ngân hàng Mỹ. Châu Âu thì sao? Euro có thể không phải là một sự lựa chọn sáng suốt, vì nếu mọi thứ vỡ vụn, thì ai lại muốn chuyển vàng thành euro? Không có gì bảo đảm rằng euro sẽ bền vững hơn.
Vậy còn Thụy Sĩ? Đúng, các ngân hàng Thụy Sĩ có thể sẽ lại trở thành "ngôi nhà vàng" của thế giới. Thụy Sĩ không chỉ là một quốc gia nổi tiếng với những chiếc đồng hồ đắt tiền mà còn là nơi có các ngân hàng bảo mật cao như những hầm trú ẩn trong phim điệp viên.
Đức cũng không chịu thua, quyết “rút vàng” từ Mỹ
Giờ thì, Đức quyết định tham gia vào cuộc đua: họ bắt đầu thảo luận về việc rút lại 1.200 tấn vàng trị giá 115 tỷ euro từ Mỹ. Có thể bạn nghĩ rằng đây chỉ là một quyết định tài chính bình thường, nhưng trên thực tế, đó là tín hiệu cho thấy thế giới đã bắt đầu nhận ra rằng “Cái két sắt của Mỹ chẳng còn an toàn như trước.”
Và giờ, cả thế giới đang bắt đầu suy nghĩ về việc chuyển giao vàng từ Mỹ - và ai biết được, có thể chúng ta sẽ thấy các quốc gia chuyển vàng sang Thụy Sĩ như thể đó là một cuộc thi tìm “ngân hàng an toàn nhất”.
Đừng bao giờ để quá nhiều vàng trong một chiếc “két sắt” có thể bị vỡ.
(FB Bình Nguyên)
Đưa vào đây cũng hợp, vì chính sách thuế của Trump
Bác Sĩ TRẦN VĂN PHÚC
Sáng ngày 2 tháng 4, Trump, đeo chiếc “khăn quàng đỏ” quen thuộc, đã tổ chức một buổi lễ lớn tại Vườn Hồng dát vàng trong Tòa Bạch Ốc cũng dát vàng, Trump gọi hôm đó là “Ngày Giải phóng – Liberation Day”.
Tại Vườn Hồng Trump dõng dạc đọc bản “Tuyên ngôn độc lập”.
Mở đầu buổi lễ, Trump đã khóc và than phiền rằng nước Mỹ đã ở trong tình trạng khốn khổ trong suốt hơn 50 năm qua, "bị các nước gần xa, cả bạn lẫn thù, cướp bóc, tàn phá, tàn phá và cướp bóc".
Sau đó, Trump lấy ống tay áo gạt nước mắt và nói, "Hôm nay, chúng ta đã đứng lên vì người lao động Mỹ và cuối cùng chúng ta đã đặt nước Mỹ lên hàng đầu. Theo tôi, đây là một trong những ngày quan trọng nhất trong lịch sử Hoa Kỳ."
Đọc tới đoạn này Trump lại oà lên khóc.
Khóc xong, Trump đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia tại Hoa Kỳ, rồi kí tại chỗ hai sắc lệnh hành pháp về cái gọi là "thuế có đi có lại mới toại lòng nhau".
Trước đây, người ta đồn đoán mức thuế có đi có lại của Trump là 10%.
Đúng lúc mọi người nghĩ rằng 10% là giới hạn trên, Trump lại nhẩn nha nói rằng, “10% là giới hạn trên trong trí tưởng tượng của các bạn, nhưng đó là giới hạn dưới mà tôi mong muốn.” Và phần tiếp theo của bản tuyên ngôn độc lập, nó hiện trên một chiếc máy tính bảng khổng lồ Musk sản xuất riêng cho Trump, hiện lên mức thuế của tất cả các quốc gia, tất cả mọi đối tượng.
Mức thuế kinh khủng đến mức nào?
Bất kể các bạn là người bạn tốt của chúng tôi như là Vương quốc Anh, tay sai đắc lực của chúng tôi là Nhật Bản, hay thậm chí là một số người anh em da đen Nam Phi thậm chí không có quan hệ họ hàng xa với chúng tôi, thì chừng nào các bạn còn thở trên trái đất này, các bạn sẽ phải chịu mức tăng thuế ít nhất là 10%.
Tất nhiên, đa số là mức thuế sẽ rất cao, như Trung Quốc là kẻ thù không đội trời chung sẽ chịu thuế 54%, một số anh em nghèo châu Phi 50%, Campuchia 49%, Lào 48%, Myanmar 44%, Sri Lanka 44%, Bangladesh 37%, Thái Lan 36% và Indonesia 32%.
Đọc đến đây Trump ngừng lại để thở.
Ngay tại giây phút đó, một trận động đất khủng khiếp xảy ra trên toàn thế giới, thị trường chứng khoán quốc tế rung chuyển và sụp đổ theo phương thẳng đứng, màu đỏ nhoe nhoét như máu kinh của phụ nữ con mọn. Đó là hậu quả của việc Trump tăng thuế bừa bãi không tính đến tác động quốc tế. Tất cả đều vô lí đến ngỡ ngàng, vô lí đến mức một quốc gia nhỏ bé như Lesotho phải nép mình ở châu Phi, mà vẫn bị Trump áp thuế 50%. Thậm chí còn vô lí hơn nữa khi mà VN thực hiện chính sách ngoại giao cây tre, đã tuyên bố hạ một nửa mức thuế nhập khẩu để Trump hài lòng, đồng thời còn hứa mua thêm rượu công nghiệp cho Hoa Kỳ, hứa mua cả khí đốt hoá lỏng dù VN chưa bao giờ cần đến cái của nợ này, vậy mà Trump vẫn tăng mức thuế lên 46%.
Nhưng đây chưa phải là điều vô lí nhất.
Sau vài giây ngừng để thở, Trump lại đọc tiếp bản tuyên ngôn độc lập, lần lượt Đảo Heard và Quần đảo McDonald cũng nằm trong danh sách áp thuế 10%. Hai đảo này là lãnh thổ hải ngoại của Úc. Chúng ở rất xa, chỉ cách Nam Cực chưa đầy ngàn dặm. Có thể nói đây là những nơi xa xôi nhất trên thế giới. Đặc điểm nổi tiếng nhất của nó có lẽ đây là nơi duy nhất trên thế giới mà hệ sinh thái ban đầu chưa bị phá hủy bởi sự du nhập các loài của con người. Về cơ bản nó chỉ có giá trị nghiên cứu khoa học. Trên đảo không có cư dân nào, chỉ có chim cánh cụt và hải cẩu, vậy mà chúng vẫn phải chịu mức thuế 10% từ Hoa Kỳ.
Cách tính thuế của Trump rất thú vị, Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ đưa ra một công thức tính thuế cực kì chuyên nghiệp, nhưng xem kĩ có vẻ hơi tạm bợ và hời hợt.
Công thức gồm có tử số và mẫu số.
Tử số hiểu một cách đơn giản, là chênh lệch thương mại giữa hoa kì với một quốc gia nào đó, tức là lấy xuất khẩu trừ đi nhập khẩu.
Mẫu số là lượng xuất khẩu hoa kì nhân với hai hệ số hải quan.
Công thức này có thể diễn đạt lại là:
| A - B |
-------- = Thuế suất
2A
Trong đó: A là xuất khẩu Mỹ, B là nhập khẩu Mỹ, 2 là hệ số co giãn thuế.
Nói dễ hiểu hơn là, nếu ai đó ở Việt Nam kiếm được 100 đô la từ Hoa Kỳ, thì sẽ bị Trump tịch thu 46 đô la trên danh nghĩa “thuế có đi có lại mới toại lòng nhau”.
Trump quá thông minh.
Ông ấy không cần vung tiền của chính phủ để trợ cấp, mà chỉ cần áp thuế các nước, ngay lập tức mức tiêu dùng trong nước tăng dữ dội. Hoa Kỳ đã có một lễ hội mua sắm Thanh minh. Tờ báo Wall Street Journal mô tả rằng, ngay sau khi chính sách thuế quan được Trump công bố, từ sinh viên đại học, bà mẹ ở nhà toàn thời gian, cho đến giám đốc điều hành công ti... mọi người từ mọi tầng lớp trên khắp Hoa Kỳ đã tạo nên một cơn bùng nổ tiêu dùng "ngày mưa". Một người đàn ông New York 50 tuổi cho biết, sau khi ông chạy quanh nhiều cửa hàng và phải gọi nhân viên cửa hàng để thương lượng, cuối cùng ông cũng mua được chiếc TV 40 inch thương hiệu Trung Quốc, đó là chiếc ti vi cuối cùng trong cửa hàng đó. Đến sáng ngày hôm sau, người đàn ông này đã chi thêm 3.000 đô la đồ điện tử, phụ tùng ô tô, dụng cụ làm vườn và các đồ gia dụng khác.
Ngay tại thời điểm Trump đang đọc bản tuyên ngôn độc lập, một nam sinh viên chính sách công 22 tuổi, đã nhanh chóng đặt vài bộ quần áo tập thể dục nữ, phòng khi thời gian tới anh có người yêu sẽ mang làm quà tặng ra mắt. Một người bạn gái của anh cũng vậy, cô chạy ra ngoài và mua 24 lon bia, đề phòng nếu có người yêu thì hai người sẽ uống bia ăn mừng.
Hi vọng sau Ngày Độc lập hai người sẽ yêu nhau.
Cô gái cho biết, liên quan đến bản tuyên ngôn độc lập của Trump, thuế là chủ đề thảo luận sôi nổi trong trường đại học của cô, đặc biệt là tác động tiềm tàng đến giá rượu, cô cùng bạn bè cũng đang theo dõi thị trường rượu. “Đây là lần duy nhất trong bốn năm đại học tôi nghe những người không quan tâm đến chính trị hoặc kinh tế nói về kinh tế và chính trị”, cô gái chia sẻ.
Một bà mẹ nội trợ 29 tuổi, cũng cho biết, cô đang mua sắm nhiều loại thực phẩm đông lạnh dự trữ, như đang chuẩn bị cho một tương lai bất định, vì chồng cô là trụ cột kinh tế duy nhất trong gia đình nên cô phải rất tiết kiệm.
Chiều ngày 2 tháng 4, vài tiếng sau khi Trump đọc tuyên ngôn độc lập, tỉ phú người Mỹ Mark Cuban đã nhắc nhở người hâm mộ trên nền tảng xã hội Bluesky rằng, đã đến lúc người Mỹ bắt đầu tích trữ. "Từ kem đánh răng đến xà phòng, bất cứ thứ gì bạn có thể tìm được nơi cất giữ trong nhà, thì đều nên mua sớm", Cuban viết.
Tại các siêu thị và cửa hàng bán lẻ đồ điện tử, một số người mua sắm dường như đã nghe theo lời khuyên của Cuban, đẩy những chiếc xe đẩy hàng chất đầy hàng qua các bãi đậu xe. Tuy nhiên, một số người vẫn tiếp tục mua sắm như bình thường, vì ho tin rằng đợi khi hàng thực sự tăng giá vẫn chưa quá muộn để mua.
Có lẽ ngoài COVID-19, trong lịch sử nước Mỹ chỉ duy nhất Trump, người chỉ sau vài phút đọc bản tuyên ngôn độc lập, đã kích cầu dân Mỹ tăng vọt, điều đó thật vi diệu.
Nhưng ngày 2 tháng 4 quá xấu ngày!
Trump đã chọn ngày 2 tháng 4 hàng năm là “Ngày Giải phóng – Liberation Day” của Hoa Kỳ, khởi đầu bằng việc thiết lập “Thuế có đi có lại mới toại lòng nhau”, đây là mốc lịch sử đánh dấu ngày “Hoa Kỳ sẽ giàu có trở lại”.
Nhưng hôm đó lại là ngày 5 tháng 3 âm lịch, bị coi là ngày rất xấu, theo quan điểm của người phương Đông. Lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện Hoa Kỳ Jeffries cho rằng thực chất đây là "Ngày Suy thoái" của nền kinh tế Hoa Kỳ, trong khi Lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Schumer chỉ ra rằng người Mỹ đang phải đối mặt với tình trạng chi phí sinh hoạt tăng cao và trung bình một gia đình Mỹ sẽ chi tiêu nhiều hơn 5.000 đô la mỗi năm, các chuyên gia kinh tế như Jeffrey Sachs lại coi đây là “Ngày Trump sẽ mất tất cả”.
Thử lấy ví dụ ngành công nghệ.
Sau 3 ngày Trump đọc bản tuyên ngôn độc lập, không một công ti công nghệ lớn nào ở Hoa Kỳ ổn định, giá cổ phiếu luôn nhảy múa, ngày đầu tiên đã bốc hơi 700 tỉ đô la. Một số ông lớn như Apple, có chuỗi cung ứng trải dài toàn cầu, họ đã dùng một nguồn lực lớn của mình để thiết lập 3 hang ổ ẩn náu, trước đây họ luôn tránh được những tác động gây xáo trộn lớn, nhưng lần này Apple đã bị ảnh hưởng 9% lợi nhuận gộp.
Với các công ti lớn, phương án giải quyết hoặc là cắt giảm một số khoản lỗ và giảm kiếm, hoặc đơn giản là chuyển chi phí cho người tiêu dùng. Trong mọi trường hợp, điều đó chỉ khiến người dân đau khổ hơn, mỗi năm họ phải móc hầu bao nhiều hơn.
Đối với nhiều công ti công nghệ khởi nghiệp, họ cần phải chi nhiều tiền hơn để mua vật liệu và sản phẩm từ nước ngoài, đôi khi đây là vấn đề sống còn với chính họ, nếu sống được thì chi phí cũng sẽ bị đẩy cho người tiêu dùng.
Ví dụ tiếp là ngành ô tô.
Khoảng 40% phụ tùng ô tô ở Hoa Kỳ nhập từ Mexico, nếu áp mức thuế như Trump đề ra, chi phí sản xuất mỗi chiếc ô tô tại Hoa Kỳ sẽ tăng thêm 12.000 đô la. Và như vậy, Toyota sẽ giảm 6% lợi nhuận, Hyundai mất 40% lợi nhuận, Nissan Motor giảm 56% lợi nhuận. Chỉ mỗi Tesla hưởng lợi. Bởi vì, Tesla có tới 75% bộ phận sản xuất tại Hoa Kỳ, nên sẽ tăng lợi nhuận khủng khiếp.
Trump sẽ hiểu hơn ai hết, nếu thực hiện đúng bản tuyên ngôn độc lập, thì chắc chắn sẽ đẩy lạm phát ở Hoa Kỳ lên cao và làm tổn hại đến niềm tin của người tiêu dùng Mỹ. Vì thế, bản tuyên ngôn độc lập chỉ là công cụ để Trump thực hiện chiến lược tái cấu trúc lại hệ thống thương mại toàn cầu nhằm đưa Hoa Kỳ vĩ đại trở lại, Trump sẽ đàm phán với từng quốc gia để hạ mức thuế xuống con số hợp lí.
Nếu chỉ nhìn vào con số thâm hụt thương mại, ví dụ VN nhập khẩu từ Mỹ chỉ bằng 10% so với xuất khẩu, nghĩa là thâm hụt thương mại của Mỹ quá lớn, lên tới 90%, thì đó là cái nhìn phiến diện. Nói một cách thẳng thắn, thứ mà Hoa Kỳ xuất khẩu không phải là hàng hoá, mà là tiền tệ và nợ của Hoa Kỳ. Thứ mà các nước khác mua nhiều hơn từ Hoa Kỳ, không phải là hàng hoá của Mỹ, mà là nợ của Hoa Kỳ. Trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ là “hàng hóa xuất khẩu” lớn nhất của Mỹ. Hơn nữa, bằng cách xuất khẩu nợ, Hoa Kỳ có thể duy trì cán cân ngay cả khi có thâm hụt thương mại lớn.
Tái cấu trúc hệ thống thương mại quốc tế, nhằm đưa giá trị của đồng đô la không ở mức quá cao như bây giờ nhằm xây dựng lại ngành công nghiệp Mỹ, nhưng cũng không để cho đồng đô la hạ thấp dẫn đến Mỹ bị thiệt hại kinh tế thông qua thuế, giá trị của đồng đô la phải hút được dòng tiền về Mỹ, đồng thời đẩy cao giá trị đồng nhân dân tệ nhằm kìm hãm nền công nghiệp Trung Quốc, lấy thuế làm vũ khí để ngăn chặn các quốc gia kết hợp với nhau; đó mới là chiến lược của Trump.
Trump không tự nghĩ ra được chiến lược này, mà người vạch ra chiến lược chính là Stephen Milan, chủ tịch Hội đồng cố vấn kinh tế của Trump, người được Trump sủng ái đặc biệt.
Mọi người muốn tìm hiểu về chiến lược của Milan thì tôi sẽ viết tiếp!
Bác Sĩ TRẦN VĂN PHÚC
Với chính sách thuế “có đi có lại”, tại sao Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump lại chọn ngày 2 tháng 4 làm “Ngày Giải phóng – Liberation Day” để tuyên chiến với thế giới bằng cách áp thuế bừa bãi, bất kể quốc gia đó là đồng minh hay kẻ thù?
Vào một ngày đông lạnh giá tháng 12 năm 2024, cộng đồng kinh tế toàn cầu đã bị sốc bởi một tin tức chấn động: Tổng thống đắc cử Donald Trump tuyên bố sẽ chọn Stephen Miran làm chủ tịch Hội đồng cố vấn kinh tế (CEA).
Chấn động là bởi vì, trước đó một tháng Miran gửi đến Mar-a-Lago một cuốn sách có tên "Cẩm nang tái cấu trúc hệ thống giao dịch toàn cầu - A User’s Guide to Restructuring the Global Trading System" do chính ông biên soạn. Nội dung cuốn sách lập luận rằng, nếu thuế quan được sử dụng làm con bài mặc cả để làm suy yếu đồng đô la đang có giá trị rất cao, thì không chỉ ngành sản xuất Hoa Kỳ được cứu, mà nước Mỹ sẽ vĩ trở nên vĩ đại. Miran gửi tận tay Trump cuốn sách, nhưng không hiểu sao nó bị, cộng đồng kinh tế chính thống chỉ trích cuốn sách khá nặng nề.
Trump coi cuốn sách này như kinh thánh.
Trong nhiệm kì đầu của mình, Trump đã bổ nhiệm Miran giữ chức vụ cố vấn cao cấp về chính sách kinh tế tại Bộ Tài chính. Miran cũng là chiến lược gia cấp cao tại Hudson Bay Capital Management và đồng sáng lập công ti quản lí tài sản Amberwave Partners. Di sản học thuật của Miran chưa có gì ngoài cuốn sách mỏng dính ông gửi Trump. Về bằng cấp, Miran mới chỉ tốt nghiệp Đại học Boston năm 2005 với các chuyên ngành kinh tế, triết học và toán học. Năm 2010, ông nhận bằng tiến sĩ kinh tế từ Đại học Harvard, nơi ông nghiên cứu dưới sự hướng dẫn của Martin Feldstein.
Tình bạn giữa Trump và Miran đã sinh ra cuốn sách.
Nếu như Trump là một Tổng thống có một chiến lược kinh tế rõ ràng, thì chính Miran là người đã vạch ra chiến lược đó thay Trump, với những triết lí và từng bước đi rất cụ thể. Hai người đàn ông này đã quen biết nhau nhiều năm và Trump rất hào phóng khi bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với "tài năng" của Miran. Những gì Miran thiết kế trong cuốn sách, đó chính là lí do thực sự khiến Trump quá ám ảnh, để ông phát động một cuộc chiến thương mại và chiến tranh thuế quan toàn cầu.
Vì nội dung Miran viết quá dài, ngôn ngữ kinh tế cũng khó hiểu đối với người bình thường, vì thế mà tôi xin mạnh dạn được diễn giải nôm na mánh qué, bài viết của tôi sẽ rút ngắn nhất có thể.
Cuốn sách mở đầu bằng việc nói rằng thế giới bên ngoài đang dự đoán cuộc chiến thuế quan sẽ gây ra lạm phát cao ở Hoa Kỳ, đồng thời làm tăng sự biến động thậm chí là rối loạn của thị trường, nhưng thực tế không phải vậy. Từ năm 2018 đến năm 2020, Trump cũng đã phát động một cuộc chiến tranh thương mại, nhưng lạm phát của Mỹ không bùng nổ. Ngược lại, nó mang đến sự thịnh vượng kinh tế, Trump đã kiếm tiền cho nước Mỹ rất tốt.
Có hai lí do chính đằng sau điều này:
1. Sự tăng giá của đồng đô la Mỹ.
2. Sự mất giá của đồng Nhân dân tệ.
Trong cuộc sống hiện đại hôm nay, chúng ta thường nghe các cuộc thảo luận về chủ đề nóng hổi liên quan đến việc tăng giá đồng tiền, cũng như việc đồng tiền bị mất giá. Theo bản năng, những người không được học về kinh tế sẽ nghĩ rằng đồng tiền “tăng giá” là tốt, ngược lại thì “mất giá” là xấu. Thực tế thì “tăng giá” hay “mất giá” chỉ là những khái niệm kinh tế tương đối và không có ý nghĩa tích cực hay tiêu cực. Về lí thuyết, 1 đô la Mỹ sẽ mua được một lượng hàng hoá ở Mỹ, 1 Nhân dân tệ sẽ mua được một lượng hàng hoá ở Trung Quốc. Nếu đồng tiền tăng giá thì sẽ mua được nhiều hơn hàng hoá ở nước ngoài, ngược lại, đồng tiền mất giá sẽ mua được ít hàng hoá hơn.
Lấy trứng làm ví dụ cho dễ hiểu.
Ở Hoa Kỳ hiện tại, bạn có thể mua 1 quả trứng với giá 1 đô la, trong khi ở Trung Quốc bạn có thể mua 1 quả trứng với giá 1 tệ. Nhưng tỉ giá hối đoái của đô la sang tệ là 7, điều đó có nghĩa là 1 đô la sẽ đổi được 7 tệ, nếu bạn mang 1 đô la sang Trung Quốc sẽ mua được 7 quả trứng, nhưng bạn mang 7 tệ sang Mỹ chỉ mua được 1 quả trứng.
Bây giờ tôi giả sử, đồng Nhân dân tệ tăng giá, tỉ giá hối đoái giảm xuống còn 6, điều đó có nghĩa là bạn mang 1 đô la sang Trung Quốc chỉ mua được 6 quả trứng, trong khi bạn sang Mỹ chỉ cần 6 tệ sẽ mua được 1 quả trứng. Điều này có nghĩa là, nếu bạn đang sinh sống và làm ăn ở Trung Quốc, trong ví bạn có tệ, thì bạn rất muốn mua thêm trứng để bổ sung cho bữa ăn, ngoài việc mua trứng ở Trung Quốc thì bạn mua thêm trứng của Mỹ, tức là sức mua trứng tăng lên, vì thế mà người chăn nuôi ở Trung Quốc tăng lên và nhập khẩu trứng từ Mỹ sẽ tăng lên. Nhưng tôi lại giả sử đồng Nhân dân tệ tăng giá rất cao, 1 đô la chỉ đổi được 4 tệ. Nếu bạn là người thường xuyên mua trứng ở Trung Quốc để bán sang cho bạn bè ở bên Mỹ lấy đô la, vậy mỗi quả trứng mang sang Mỹ bạn nhận 1 đô la nhưng đem về Trung Quốc chỉ đổi được 4 tệ, thay vì 7 như trước đây. Vậy, số tiền bạn đã mất là 3 tệ nên bạn không muốn đi buôn trứng nữa, tức là xuất khẩu trứng ở Trung Quốc đã giảm. Vì số trứng không xuất khẩu được, trong khi số tiền thu được từ bán trứng quy ra đô la lại ít, trong khi tiền đầu tư mua thức ăn hay vật liệu chuồng trại chăn nuôi bằng đô la sẽ tăng lên dẫn đến người chăn nuôi bị lỗ, họ buồn chán bỏ bê công việc, tức là nền kinh tế bị trì trệ không phát triển.
Đến đây, tôi tin các bạn không có chữ nào về kinh tế cũng sẽ hiểu được rằng, nếu thúc đẩy việc tăng giá đồng tiền ở nước khác có quan hệ thương mại, tăng càng cao càng tốt, thì sẽ nhanh chóng thúc đẩy xuất khẩu ở nước mình, đồng thời cũng thúc đẩy sản xuất ở nước mình. Ngược lại, nếu đồng tiền ở nước mình tăng giá, thì sức mua ban đầu tăng lên, nhưng đến khi tăng giá quá mức thì xuất khẩu giảm đi và sản xuất bị thua lỗ, dẫn đến nền kinh tế trì trệ suy thoái. Nhật Bản là một ví dụ. Hoa Kỳ đã từng buộc Nhật Bản phải tăng giá đồng Yên, chỉ trong một năm đồng Yên tăng giá gấp một lần, hậu quả nền kinh tế Nhật Bản trì trệ suốt một thập kỉ.
Tiếp tục với tình huống đồng tiền mất giá, tôi ví dụ 1 đô la đổi được 10 tệ, vậy bạn muốn mua 1 quả trứng của Mỹ phải mất 10 tệ, tức là chi phí nhập khẩu trứng bằng tệ sẽ cao hơn. Cùng với đó, chi phí mua thức ăn và đầu tư chuồng trại cũng tăng lên, có nghĩa là giá cả tăng lên. Giá cả tăng, thì đương nhiên người tiêu dùng phải chắt bóp, tức là sức mua giảm xuống.
Tôi quay trở lại với cuốn sách của Miran.
Miran lập luận rằng,khi "đồng đô la Mỹ tăng giá" và "mức tăng thuế quan trung bình" đạt đến sự cân bằng, Hoa Kỳ có thể bù đắp tác động của lạm phát vĩ mô, đồng thời tăng doanh thu tài chính ở mức đáng kể. Nhưng sự tăng giá của đồng đô la Mỹ không thể ngẫu nhiên, mà phải có “người trợ giúp”, đó là sự mất giá của đồng Nhân dân tệ. Ngoài đồng Nhân dân tệ thì các đồng tiền khác không đủ sức mạnh để làm việc này. Làm thế nào để Nhân dân tệ mất giá? Câu trả lời là áp mức thuế đủ cao. Một sự thật đơn giản là, nhiệm kì đầu Trump áp thuế đối với Trung Quốc, thì ngay lập tức Trung Quốc sẽ phá giá đồng Nhân dân tệ để duy trì khả năng cạnh tranh xuất khẩu. Và đúng theo quy luật, sự mất giá của đồng Nhân dân tệ tiếp tục làm suy yếu sức mua của người tiêu dùng Trung Quốc, trong khi mức thuế Trung Quốc phải chịu rất cao nên tương đương với việc chuyển chi phí thuế quan ngày càng tăng sang Trung Quốc, thay vì, như các học giả bên ngoài nói rằng chi phí thuế quan do Mỹ gánh chịu.
Khi đồng Nhân dân tệ mất giá xuống còn 7,3, điều này trái ngược với sự tăng giá của đồng đô la Mỹ. Khi đồng đô la Mỹ tăng giá, sức mua của nó tăng lên. Sức mua của đồng đô la Mỹ tăng sẽ bù đắp cho chi phí thuế quan của hàng hóa do thuế quan tăng, có nghĩa là Hoa Kỳ sẽ không phải chịu chi phí cho các mức thuế quan bổ sung.
Miran đã chỉ ra cho Trump điều này.
Bởi vậy, Trump đã phát động một cuộc chiến thương mại toàn cầu quy mô lớn vào năm 2025. Đồng đô la Mỹ là một công cụ chiến lược quan trọng. Xu hướng áp dụng thuế quan toàn diện và sức mạnh của đồng đô la Mỹ sẽ dẫn đến sự định hình lại đáng kể nhất của hệ thống thương mại và tài chính toàn cầu trong thế kỷ 21.
Nhưng đô la Mỹ tăng quá cao sẽ nguy hiểm.
Việc đồng đô la Mỹ liên tục tăng, phần lớn là do vị thế của nó mang chức năng đồng tiền dự trữ toàn cầu, điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng và thậm chí triệt tiêu luôn ngành sản xuất của Hoa Kỳ. Không những thế, việc định giá quá cao đồng đô la Mỹ lại có lợi cho những người giàu có ở Hoa Kỳ thông qua các kênh tài chính. Đây là một "mâu thuẫn" ở Hoa Kỳ. Nói cách khác, nếu Trump thực sự muốn cứu ngành sản xuất của Hoa Kỳ thì đồng đô la không thể mạnh đến vậy. Với tỉ giá đô la so với đồng Nhân dân tệ hiện tại, thì ngành sản xuất của Hoa Kỳ không thể phục hồi được, Trump có ba đầu sáu tay cũng chịu.
Trump cần giải quyết vấn đề này thông qua sự kết hợp nhiều chính sách.
- Đầu tiên, đồng đô la phải duy trì vị thế là đồng tiền dự trữ của thế giới.
- Thứ hai, trong khi vẫn duy trì được tình trạng này, đồng đô la Mỹ nên được phép mất giá một cách hợp lý.
- Thứ ba, sau khi Hoa Kỳ phát động chiến tranh thương mại, bắt buộc phải ngăn chặn đồng đô la mất giá nhanh chóng.
Cả ba điều này, khó quá khó, vì nó mâu thuẫn với nhau. Cuộc chiến thuế quan đòi hỏi một đồng đô la mạnh để bù đắp tác động của lạm phát. Để hoạt động sản xuất phục hồi, đồng đô la cần phải mất giá theo một cách có trật tự. Đồng đô la phải là đồng tiền dự trữ thế giới, chứ không thể sụp đổ và mất giá nhanh chóng, tức là Hoa Kỳ phải duy trì sự thống trị của đồng đô la Mỹ trong khi vẫn làm mất lòng cả thế giới.
Để làm được như vậy, quan điểm Stephen Miran là khi này Trump phải mạo hiểm như làm xiếc trên dây, khi khác Trump phải biết uốn éo mềm dẻo như cây tre. Khó nhưng hoàn toàn có thể làm được. Công cụ là áp thuế, áp thuế một cách cức rắn, liều lĩnh với mức rất cao. Mềm dẻo là qua đàm phán sau đó, làm sao đảm bảo phải đạt mục đích, dĩ bất biến ứng vạn biến.
Để làm xiếc và uốn éo cây tre, thì Trump phải nắm được ngọn nguồn các vấn đề, mới có biện pháp thích ứng cụ thể.
Ví dụ, Trump phải tuyệt đối không để xảy ra "sự thống nhất và liên minh". Hoa Kỳ lo ngại nhất là lực lượng của nhiều quốc gia sẽ đoàn kết lại sau khi chiến tranh thương mại toàn cầu nổ ra, chẳng hạn như khối BRICS, rất may khối này còn quá nhiều vấn đề chưa thể giải quyết một sớm một chiều. Ví dụ khác, Liên minh châu Âu và Canada có ý định hợp tác để đối phó với Hoa Kỳ, sau khi nhìn thấy các dấu hiệu, Trump đã ngay lập tức cảnh cáo sẽ nếu sát lại nhau thì Hoa Kỳ sẽ áp đặt mức thuế siêu lớn. Cuộc chiến Nga – Ukraine đã đẩy Nga về phía Trung Quốc, nên Trump phải muối mặt xoa dịu Putin, tìm cách lôi kéo Nga ra khỏi liên minh.
Tuy nhiên, do quyền bá chủ quân sự của Hoa Kỳ và sự xâm nhập lâu dài vào nhiều quốc gia, nên Trump có nhiều quân bài để sử dụng. Ví dụ, Trump sử dụng Nga để kiềm chế Liên minh châu Âu, sử dụng mối quan hệ thương mại chủ chốt với Canada để đe dọa Canada.
Nhưng trong thực tế, Hoa Kỳ không kiểm soát được Nga, càng không thể kiểm soát được Trung Quốc; đây chính là sai lầm trong nhận thức của Hoa Kỳ.
Sau khi Liên Xô sụp đổ, chiến tranh lạnh kết thúc, Hoa Kỳ tin rằng nhân loại chỉ còn duy nhất con đường là đi theo phương Tây, cuộc đấu tranh ý thức hệ đã biến mất, mô hình dân chủ phương Tây là tốt nhất, tối ưu nhất. Bởi vậy, Hoa Kỳ cho rằng đâu đó trên thế giới chảy máu vì chiến tranh, hay nơi nào đó người lao động mất việc hoặc nền kinh tế đổ vỡ, đó chỉ là cuộc chơi của Hoa Kỳ và đồng minh phương Tây, chứ không phải là một “cuộc khủng hoảng” thực sự.
Nhưng cuộc chiến Nga – Ukraine đã thức tỉnh Trump.
Và đặc biệt là sự trỗi dậy của Trung Quốc, bước sang thế kỉ 21, đất nước 1,7 tỉ dân này đã trở thành đối thủ ngang hàng với Hoa Kỳ cả về kih tế lẫn an ninh.
Sự phát triển của Trung Quốc chỉ ra một quy luật, các quốc gia khác có thể học hỏi quy luật này, đó là khi một quốc gia có thặng dư thương mại dài hạn tức là xuất khẩu nhiều hơn nhập khẩu, thì quốc gia đó sẽ nhận được một lượng lớn ngoại tệ. Khi lượng ngoại tệ đủ nhiều, sẽ chuyển thành đồng tiền của quốc gia mình, qua đó đẩy giá trị đồng tiền lên cao. Quá trình này sẽ tiếp tục cho đến khi đồng tiền đủ mạnh để giảm xuất khẩu và tăng nhập khẩu của đất nước, cuối cùng đạt được cán cân thương mại. Để chống lại các quốc gia đi theo con đường này, Hoa Kỳ đã phát minh ra công thức tính thuế “có đi có lại”, dựa trên thâm hụt thương mại. Công thức ấy báo chí đăng nhiều rồi, tôi không nhắc lại nữa, chỉ dịch nôm na để bạn đọc không học kinh tế dễ hiểu hơn.
| A – B |
--------- = Thuế suất
2A
Trong đó: A là xuất khẩu Mỹ, B là nhập khẩu Mỹ, 2 là hệ số co giãn thuế.
Nhưng không phải quốc gia nào cũng đi theo con đường ấy.
Ví dụ Nhật Bản, quốc gia này cố tình phá giá đồng yên để duy trì sức cạnh tranh quốc tế của hàng hóa Nhật Bản, cùng với tuyên truyền tư tưởng rằng người dân Nhật Bản dung hàng Nhật Bản, điều này dẫn đến Nhật chỉ xuất khẩu mà không nhập khẩu, đồng yên Nhật liên tục mất giá và cuối cùng không thể đạt được cán cân thương mại mãi mãi.
Đồng đô la Mỹ có sự khác biệt.
Lí thuyết và thực tế đã chứng minh rằng, một khi tiền tệ của một quốc gia là đồng tiền dự trữ của thế giới, cụ thể là đồng đô la Mỹ, thì mô hình cán cân thương mại trở nên rất phức tạp. Nhu cầu của thế giới đối với đồng đô la Mỹ và trái phiếu Mỹ không xuất phát từ cán cân thương mại hay tỉ lệ rủi ro - lợi nhuận, mà vì đồng đô la Mỹ là công cụ tiền tệ dự trữ toàn cầu.
Khi đó một tình huống sẽ xảy ra:
Hoa Kỳ có thể duy trì sự cân bằng này khi nền kinh tế của nước này lớn so với phần còn lại của thế giới.
Sự cân bằng ở đây có nghĩa là Hoa Kỳ không cần phải xuất khẩu quá nhiều hàng hóa. Ngay cả khi Hoa Kỳ luôn thâm hụt thương mại, nước này vẫn có thể đạt được đồng đô la mạnh và cán cân thương mại vì thế giới có nhu cầu lớn về đồng đô la.
Nói một cách thẳng thắn, thứ mà Hoa Kỳ xuất khẩu không phải là hàng hóa, mà là tiền tệ và nợ của Hoa Kỳ. Thứ mà các nước khác phải mua từ Hoa Kỳ không phải là hàng hóa của Mỹ, mà là nợ của Mỹ, nên trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ là “hàng hóa xuất khẩu” lớn nhất của Mỹ. Hơn nữa, bằng cách "xuất khẩu nợ của Hoa Kỳ", Hoa Kỳ có thể duy trì cán cân ngay cả khi có thâm hụt thương mại rất lớn.
Đó là lí do, quốc gia nào cũng xuất siêu hàng hoá vào Mỹ, cán cân thương mại lệch hẳn 1 – 10, nhưng xưa nay Hoa Kỳ không thực sự quan tâm, chẳng hạn VN hay Cam Lào Thái là ví dụ.
Tuy nhiên, khi Trung Quốc trỗi dậy và thúc đẩy toàn cầu hóa, cho phép các quốc gia trên thế giới tiếp tục phát triển, quy mô nền kinh tế Hoa Kỳ so với tổng thể thế giới sẽ tiếp tục giảm và sự cân bằng này sẽ bị phá vỡ. Điều đó càng trở nên nguy hiểm hơn, nếu như các quốc gia liên kết lại, đặc biệt sự liên kết có hiệu triệu dưới bóng của Trung Quốc.
Thế chiến II kết thúc, GDP của Hoa Kỳ chiếm 60% tổng GDP của thế giới. Sau khi Kế hoạch Marshall được thực hiện, con số này dần giảm xuống còn 40%. Bước sang thế kỷ 21, sau khi Trung Quốc trỗi dậy, GDP của Hoa Kỳ chỉ chiếm 21% tổng GDP thế giới, nguy cơ Hoa Kỳ bị đẩy xuống thứ 2 đang dần hiện hữu.
Ở thời điểm hiện tại, tỉ trọng của nền kinh tế Hoa Kỳ trong nền kinh tế thế giới đã giảm một nửa, trực tiếp dẫn đến thâm hụt tài khoản vãng lai lớn trong ngân sách tài chính của Hoa Kỳ. Nói một cách dễ hiểu, Hoa Kỳ "không còn bán" nữa, tức là chỉ có mua vào.
Nền sản xuất Hoa Kỳ đã thực sự triệt tiêu.
Vì bản chất xuất khẩu của Hoa Kỳ là xuất khẩu đô la Mỹ và trái phiếu Mỹ, nên khi quy mô nền kinh tế Hoa Kỳ chỉ chiếm tỉ trọng quá nhỏ so với tổng thể nền kinh tế thế giới, sẽ xảy ra một vòng luẩn quẩn trong đó các quốc gia khác tiếp tục mua trái phiếu và đô la Mỹ, trong khi Hoa Kỳ tiếp tục bán chúng. Trong quá khứ, nền kinh tế Hoa Kỳ quá lớn và các quốc gia khác quá nhỏ, nên Hoa Kỳ chỉ việc in đô la và trái phiếu là có tài sản về Mỹ. Nhưng hiện nay, quy mô nền kinh tế Hoa Kỳ đã giảm đi chỉ còn 21% GDP thế giới, nhu cầu toàn cầu đối với tài sản đô la Mỹ vẫn còn rất cao, điều này sẽ tiếp tục đẩy đồng đô la Mỹ lên cao, cao hơn nhiều so với mức cần thiết để cân bằng thương mại quốc tế trong dài hạn. Hoa Kỳ đã bán quá nhiều nợ của mình, khiến cho thâm hụt của Hoa Kỳ trở nên khổng lồ. Đồng đô la tiếp tục tăng giá và duy trì ở vị thế quá mạnh, dẫn đến sự thu hẹp của ngành sản xuất thực tế của Hoa Kỳ và tính cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu. Hãy nhìn ra thế giới, ô tô Trung Quốc hay các nước khác bán ầm ầm, xe điện bán ầm ầm, máy tính bán ầm ầm. Thử hỏi, ô tô Mỹ, xe điện Tesla, hay máy tính Apple bán được mấy người mua.
Hồi chuông báo động đã gióng lên, nếu tình hình cứ tiếp diễn như thế này, thì Hoa Kỳ sẽ sụp đổ. Nợ của Hoa Kỳ đã tích tụ đến mức không bền vững, điều này đang trực tiếp đe doạ vị thế của đồng đô la, Hoa Kỳ không thể chậm trễ được nữa rồi.
Thế giới oái oăm ở chỗ, đồng Nhân dân tệ không thay thế được đô la gánh vác sứ mệnh là đồng tiền dự trữ thế giới, euro thì vĩnh viễn không bao giờ.
Nhiều người lạc quan tếu cho rằng đồng Nhân dân tệ sẽ lên ngôi, nhưng đồng Nhân dân tệ có những nhược điểm chí tử, ví dụ như không thể chuyển đổi tự do, nên để trở thành đồng tiền thế giới thì Nhân dân tệ còn phải đi một chặng đường dài miên man phía trước.
Đối với đồng euro, mặc dù có thể chuyển đổi tự do, nhưng thị trường ngân hàng EU lại quá phân mảnh so với Hoa Kỳ, GDP của EU quá thấp so với toàn cầu của EU và đang suy giảm quá nhanh so với Hoa Kỳ. Đặc biệt là cuộc chiến Nga-Ukraine đã biến các quốc gia EU như đàn chó con mất mẹ, đồng euro về cơ bản đã nói lời vĩnh biệt với tham vọng trở thành đồng tiền dự trữ thay thế đồng đô la Mỹ.
Cả đồng Nhân dân tệ và đồng Euro đều không thay được đô la, điều này càng đẩy đồng đô la Mỹ lên giá, cái vòng luẩn quẩn lặp đi lặp lại kéo tụt Hoa Kỳ xuống.
Lí do cơ bản khiến giá vàng tăng là đồng đô la Mỹ đang ở thời điểm quan trọng để sụp đổ, nhưng không có loại tiền tệ nào có thể thay thế đồng đô la, nền tài chính toàn cầu đang hoạt động trong bối cảnh cực kì bất ổn này, thì chỉ có thể tìm kiếm sự hỗ trợ từ vàng.
Giá vàng cứ mở mắt ra là tăng và tăng.
Nếu muốn đồng đô la không bị sụp đổ, Trump cần phải phát động chiến tranh thương mại, sửa chữa mô hình cân bằng đồng đô la. Đồng đô la Mỹ không thể quá mạnh, nhưng quyền bá chủ của đồng đô la Mỹ phải được duy trì, thâm hụt ngân sách của Hoa Kỳ phải được giảm, thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ phải được giải quyết và ngành sản xuất của Hoa Kỳ phải được phục hồi.
Vũ khí để tham chiến là áp thuế.
Trump có hai con đường lựa chọn, một là chủ nghĩa biệt lập, hai là chủ nghĩa đa phương.
Theo chủ nghĩa biệt lập, có nghĩa là hành động một mình, dựa vào vị thế mạnh mẽ của Hoa Kỳ để bắt nạt bất kỳ quốc gia nào trên thế giới, buộc các quốc gia phải đầu hàng và đơn phương chấp nhận các "hiệp ước bất bình đẳng" của Hoa Kỳ. Ưu điểm của chủ nghĩa biệt lập là chiến lược linh hoạt và lợi nhuận cao, nhưng nhược điểm là tính biến động cao, rủi ro cao.
Theo chủ nghĩa đa phương, có nghĩa là bắt chước mô hình “Hiệp định Plaza” của Nhật Bản, tức là thực hiện phá giá có trật tự đồng đô la Mỹ so với các đồng tiền của Nhật Bản, Anh, Pháp, Tây Đức và các nước khác. Ưu điểm của chủ nghĩa đa phương là ít biến động và rủi ro hơn, nhưng quy mô lợi ích sẽ bị hạn chế vì đòi hỏi phải thuyết phục các đối tác thương mại khác hợp tác.
Trump đã chọn chủ nghĩa biệt lập.
Các làm của Trump là, sẽ vung cây gậy thuế giáng một đòn thật mạnh, rồi ép các nước ngồi vào đàm phán, Trump hy vọng các nước trên thế giới sẽ đàm phán riêng rẽ với Hoa Kỳ, thay vì hợp tác cùng nhau áp thuế ngược lại và giáng những đòn trừng phạt chí tử vào Hoa Kỳ.
Thuế chỉ là phương tiện để Trump đàm phán.
Các quốc gia nghĩ rằng, đàm phán với Trump chỉ cần đồng ý chấp nhận mua nhiều hàng của Mỹ với mức thuế thấp, bán cho Mỹ ít hàng nhưng với mức giá cao, nghĩ vậy là chưa đúng. Hiện tại Mỹ không có nền sản xuất thì có hàng gì đâu để mà bán. Việc quan trọng nhất Trump cần làm bây giờ, đó là ép từng nước trên thế giới phải kiểm soát chính xác tỉ giá hối đoái của đồng đô la Mỹ thuông qua “thuế có đi có lại”, đồng thời các nước phải thành lập các nhà máy sản xuất ở Hoa Kỳ.
Để vũ khí là “thuế quan” không bị vô hiệu hoá, chí ít là không giảm tác dụng, thì Trump cần phải kiểm soát các quốc gia 9 vấn đề quan trọng.
1. Quốc gia này có tiền sử thao túng tiền tệ không?
2. Quốc gia đó có cấp cho các công ty Hoa Kỳ quyền tiếp cận thị trường tương hỗ không?
3. Quốc gia đó có tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ của Hoa Kỳ không?
4. Nước này có hỗ trợ các nhà xuất khẩu Trung Quốc trốn thuế không?
5. Quốc gia đó có trả toàn bộ phí của NATO không?
6. Liệu đất quốc gia đó có bỏ phiếu cho Trung Quốc, Nga và Iran không?
7. Quốc gia đó có hỗ trợ các hoạt động an ninh của Hoa Kỳ không?
8. Quốc gia đó có bao giờ dung túng cho kẻ thù của Hoa Kỳ không?
9. Quốc gia đó có thường xuyên đưa ra những tuyên bố chống Mỹ tại các diễn đàn quốc tế không?
Hoa Kỳ sẽ sử dụng 9 tiêu chuẩn trên để phân chia các quốc gia trên thế giới thành ba loại:
- Quốc gia thân thiện.
- Quốc gia trung lập.
- Quốc gia thù địch.
Trên cơ sở đó, Hoa Kỳ đặt ra mức thuế quan cho mỗi nhóm với biên độ dao động, mỗi quốc gia dựa trên các mức độ dao động đó. Ví dụ với nhóm quốc gia thân thiện, sẽ áp mức thuế từ 0 – 30% chẳng hạn, tuỳ theo sự ngoan ngoãn của quốc gia đó mà có con số cụ thể, đó là kết quả của đàm phán.
Sau khi phân loại xong và áp được "hình phạt thuế quan" tất cả các quốc gia, việc thao túng tỉ giá hối đoái sẽ trở nên tinh vi hơn, Trump sẽ thúc đẩy hầu hết các loại tiền tệ chính tăng giá vào một thời điểm rất chính xác, từ đó nhằm dẫn đến sự mất giá có chủ đích của đồng đô la Mỹ.
Hiện nay, nợ Hoa Kỳ đã lên tới hơn 100% GDP, điều này sẽ khiến các quốc gia khác sợ hãi và lo lắng, từ đó không muốn hợp tác với Hoa Kỳ trong việc phá giá đồng đô la. Để xóa bỏ mối lo ngại này, Trump phải bổ sung khái niệm “ô bảo hiểm” vào các hành động thao túng tỷ giá hối đoái.
Cụ thể:
1. Ô bảo hiểm là một sản phẩm công cộng và các quốc gia nằm trong bảo hiểm này phải mua nợ của Hoa Kỳ để tài trợ cho bảo hiểm này.
2. Chiếc ô là một tài sản quan trọng, các quốc gia phải mua trái phiếu kì hạn 100 năm thay vì tài trợ nợ ngắn hạn.
3. Các quốc gia nằm trong phạm vi ô bảo hiểm cần phải thay thế khoản nợ ngắn hạn của Hoa Kỳ bằng khoản nợ dài hạn, nếu không, sẽ bị trừng phạt bằng thuế quan.
Trump sẽ buộc các nền kinh tế lớn trên thế giới mua lại "các khoản nợ 100 năm của Mỹ", hoặc buộc họ "thay thế các khoản nợ ngắn hạn bằng các khoản nợ dài hạn" để giảm bớt áp lực trả nợ của Mỹ và giảm nguy cơ Mỹ sụp đổ do nợ quá mức. Ngoài kế hoạch "Mua nợ thế kỉ", tất cả các quốc gia nằm trong phạm vi ô bảo hiểm phải bán đô la Mỹ theo mong muốn của Hoa Kỳ, để thúc đẩy sự tăng giá của đồng tiền nước mình đồng thời phá giá đồng đô la. Nếu một số quốc gia không chấp nhận làm như vậy, thì Trump có thể làm suy yếu quốc gia đó bằng chính sách thuế có thể lên tới 100 – 200%, đồng thời xoá bỏ cam kết quốc phòng, không cung cấp hay bán vũ khí, không chia sẻ thông tin tình báo.
Các quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc, Liên minh châu Âu, Singapore, Philippine và Đài Loan nếu chống lại Mỹ, hãy nhìn vào Ukraine đủ hãi.
Đàm phán xong, các quốc gia sẽ kí kết ở địa điểm có thể sẽ là Mar-a-Lago, với các mục tiêu cốt lõi của thỏa thuận là:
1. Đồng đô la yếu sẽ thúc đẩy sự trở lại của sản xuất và nhu cầu của Hoa Kỳ
2. Nợ ngắn hạn được thay thế bằng nợ dài hạn thế kỉ để giảm sự biến động của thị trường tài chính Hoa Kỳ trong cuộc chiến thuế quan
3. Một loạt các rủi ro lãi suất liên quan sẽ được chuyển từ người nộp thuế Hoa Kỳ sang người nộp thuế các quốc gia khác
Lí thuyết được Miran vạch ra hoàn hảo, nhưng có thực hiện được không, thì lại là chuyện khác. Xu hướng thế giới hiện nay, cánh hữu đang trở nên phổ biến, trong khi Hoa Kỳ không còn là Hoa Kỳ trong thời Chiến tranh Lạnh nữa, cũng không còn là Hoa Kỳ sau khi Liên Xô sụp đổ. Thử hỏi Hoa Kỳ thống trị được bao lâu? Thực tế là, Canada, Đức, Ý và các nước khác xu hướng các nhà lãnh đạo cứng rắn lên nắm quyền, họ không dễ dàng khuất phục trước Hoa Kỳ, cho dù Hoa Kỳ đang phá tan nát châu Âu và NATO, thực hiện chia để trị, nhưng kế hoạch dựa trên "áp lực thuế quan" của Trump có thể khó thực hiện. Trump có chiến lược rất rõ ràng, Miran là kiến trúc sư trưởng tuyệt vời cho chiến lược ấy, đó là con đường tái thiết hệ thống toàn mậu dịch cầu có lợi cho Hoa Kỳ, nhưng con đường này rất bấp bênh và không dễ đi. Nếu Trump thành công, lịch sử Hoa Kỳ sẽ ghi tên ông là Tổng thống vĩ đại, nhưng nếu thất bại thì Hoa Kỳ sẽ phải đối mặt với thảm hoạ tồi tệ nhất lịch sử, khi đó chưa biết chừng một ô tô tiền chẳng mua nổi quả trứng chim cút.
Bài viết quá dài, quý vị đọc sẽ quá mệt, nhưng nếu nhiều người like và thảo luận bằng cmts, thì tôi sẽ viết tiếp việc tại sao Mỹ thoải mái in tiền mà vẫn phải nợ, sắp tới Mỹ thành con nợ của cả thế giới.
Hà Huy Thành
Trump đang áp thuế đối với hầu hết toàn bộ hành tinh. Và trong vài ngày nay, một số người thậm chí còn đã nhìn thấy được sự tăng trưởng nhanh chóng của nền kinh tế và công nghiệp Hoa Kỳ. Vậy những đối thủ trực tiếp của Hoa Kỳ nghĩ gì?
Đầu tiên là Trung Quốc. Người Trung Quốc đã chuẩn bị trước cho các cuộc tấn công thuế quan có thể xảy ra từ Trump và phản ứng ngay lập tức theo cách rất chu đáo, thậm chí là chu đáo hơn chính người Mỹ. Họ đã ngay lập tức áp dụng mức thuế tương tự 34% đối với tất cả hàng hóa có nguồn gốc từ Hoa Kỳ. Trung Quốc cũng áp dụng các hạn chế đối với một danh sách rất dài các nguyên tố đất hiếm, người mua phải chứng minh rằng mình không phải là nhà thầu phụ của Hoa Kỳ thì mới được cấp hạn ngạch. Đây là một đòn giáng vào ngành sản xuất công nghệ cao, từ công nghiệp ô tô, hàng không, máy tính… đến thông tin vệ tinh. Khi mà Hoa Kỳ áp thuế đối với các nước châu Phi, Trung Quốc tuyên bố sẽ áp dụng chính sách thuế quan bằng 0 đối với mọi mặt hàng của 33 quốc gia nghèo nhất châu Phi. Phản ứng ngay lập tức từ các nhà lãnh đạo châu Phi là rất tích cực, rõ ràng là họ biết cần kết bạn với ai. Người Trung Quốc có thể mua các sản phẩm tương tự như hàng hóa của Hoa Kỳ ở những nơi khác trên thế giới, và nhiều mặt hàng thậm chí còn rẻ hơn và nhanh hơn. Nhưng với Hoa Kỳ thì họ sẽ rất khó để tìm nguồn thay thế cho hàng hóa Trung Quốc. Bây giờ, với Trung Quốc, Hoa Kỳ có ba lựa chọn:
- Tiếp tục tăng thuế quan, sau đó Trung Quốc sẽ đáp trả tương xứng và dẫn đến sự dừng lại hoàn toàn trong thương mại song phương;
- Giữ nguyên tình hình như hiện tại, sau đó các nước khác cũng sẽ bắt đầu áp dụng thuế quan đáp trả đối với Hoa Kỳ;
- Buộc phải nói rằng “không cần chiến tranh thương mại toàn diện nữa, chúng ta hãy đàm phán”, nghĩa là phải nhượng bộ.
Nói chung là sẽ không có chuyện “Chúng tôi đánh bại các bạn, và các bạn phải chịu đựng mà không dám đáp trả” như Trump kỳ vọng. Sẽ có phản ứng từ mọi phía. Đe dọa toàn bộ hành tinh cùng một lúc không phải là một ý tưởng hay.
Hiện nay, một số người đang nói rất nhiều rằng Trump, qua cuộc chiến thuế quan, sẽ thúc đẩy thành công quá trình tái công nghiệp hóa của Hoa Kỳ. Mọi chuyện không diễn ra như thế. Để công nghiệp hóa và tái công nghiệp hóa, trước hết phải cần rất nhiều chuyên gia công nghệ, nhà quản lý, kỹ sư, công nhân có năng lực... Nhân sự quyết định tất cả. Nước Mỹ đã ngừng đào tạo các chuyên gia cho các ngành công nghiệp từ hơn 30 năm trước. Các nhà máy không thể tự nhiên xuất hiện chỉ bằng một cái búng tay, bất kể Trump in bao nhiêu tiền cho việc này. Công nghiệp hóa bắt đầu bằng cải cách hệ thống giáo dục, bằng sự gia tăng số lượng, chất lượng của các trường khoa học – kỹ thuật. Nghĩa là cần đầu tư, cần công nghệ, cần máy móc, cần nguồn lực, cần chuyên gia. Nhưng Trump đã cho Bộ trưởng Giáo dục Hoa Kỳ đi thành lập một công ty tổ chức các giải đấu vật. Đầu tiên phải đào tạo kỹ sư, sau đó xây dựng nhà máy, và chỉ sau đó mới áp thuế để các nhà máy đó giành được thị phần chứ không phải ngược lại. Muốn tái công nghiệp hóa, Trump cần làm sao cho hình ảnh của kỹ sư, nhà khoa học trông ngầu hơn và hấp dẫn hơn hình ảnh của những tên cướp trong những tác phẩm thịnh hành của Hollywood. Nếu không, ngay cả khi tràn ngập vàng và “gia sư AI” thì cũng chỉ tạo ra sự xuất hiện của những mafia mà thôi.
Một số người nói rằng mọi thứ đang diễn ra là một kế hoạch khôn ngoan của Trump nhằm quản lý lãi suất và cắt giảm chi tiêu ngân sách. Có thể có kế hoạch như thế, nhưng về cơ bản nó sẽ không hiệu quả. Kinh tế là một vấn đề phức tạp, trong đó mọi hành động đều có hậu quả. Chính sách của Trump, nếu giữ nguyên như vậy, sẽ dẫn đến sự sụp đổ của hoạt động thương mại, sự gián đoạn của chuỗi cung ứng, tình trạng thiếu hụt hàng hóa tiêu dùng và lạm phát ngay trên chính nước Mỹ. Việc “cắt giảm lãi suất để giảm gánh nặng nợ cho ngân sách” lại khiến các nhà đầu tư không cho Hoa Kỳ vay tiền nữa. Hơn nữa, lãi suất hiện tại cũng quá thấp (khoảng 3%) để kích thích đầu tư vào trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ. Nghĩa là, nếu hạ lãi suất để trả ít tiền lãi hơn, Trump sẽ ngay lập tức gặp vấn đề trong việc tái cấp vốn cho khoản nợ. Nói cách khác, khi bịt một cái lỗ thì lại mở ra một cái lỗ khác ở gần đó.
Rõ ràng là Trump đã đánh giá quá cao tầm quan trọng của mình và sức ảnh hưởng cụ thể của nền kinh tế Hoa Kỳ trên quy mô toàn cầu. Tình hình có thể trở nên tệ hơn đối với Trump, và chắc chắn ông ta sẽ buộc phải nhượng bộ nhiều hơn nữa. Tóm lại, Hoa Kỳ cần một Roosevelt và một Keynes mới, nhưng hiện tại Hoa Kỳ chỉ có Trump và Bessent.
Cuốn sách "A User’s Guide to Restructuring the Global Trading System" của Stephen Miran, xuất bản vào tháng 11 năm 2024, phân tích các công cụ có thể được sử dụng để tái cấu trúc hệ thống thương mại toàn cầu, nhằm đặt nền công nghiệp Mỹ trên một nền tảng công bằng hơn so với phần còn lại của thế giới. Miran nhấn mạnh rằng sự mất cân bằng kinh tế bắt nguồn từ việc đồng đô la Mỹ bị định giá quá cao, do nhu cầu không co giãn đối với tài sản dự trữ. Điều này làm cho hàng xuất khẩu của Mỹ trở nên kém cạnh tranh và dẫn đến thâm hụt thương mại kéo dài, đặc biệt ảnh hưởng đến các ngành sản xuất và hàng hóa có thể giao dịch.
Để giải quyết vấn đề này, Miran đề xuất một chiến lược kết hợp giữa thuế quan và điều chỉnh tiền tệ. Ông cho rằng thuế quan có thể tạo ra nguồn thu cho chính phủ và nếu được bù đắp bằng điều chỉnh tỷ giá hối đoái, sẽ không gây ra lạm phát đáng kể. Kinh nghiệm từ cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung năm 2018-2019 cho thấy việc áp đặt thuế quan đã được bù đắp phần lớn bởi sự điều chỉnh của đồng nhân dân tệ, dẫn đến tác động lạm phát không đáng kể.
Miran cũng đề cập đến việc sử dụng các biện pháp tiền tệ đa phương và đơn phương để điều chỉnh giá trị đồng đô la. Ông gợi ý rằng một thỏa thuận tương tự như Hiệp định Plaza năm 1985, được gọi là "Hiệp định Mar-a-Lago", có thể được sử dụng để giảm giá trị đồng đô la thông qua can thiệp phối hợp. Ngoài ra, việc áp đặt "phí sử dụng" đối với các khoản nắm giữ trái phiếu kho bạc Mỹ của nước ngoài có thể khuyến khích sự điều chỉnh tỷ giá hối đoái.
Tuy nhiên, Miran cũng cảnh báo về những rủi ro và hậu quả tiềm ẩn của các chính sách này, bao gồm khả năng trả đũa từ các đối tác thương mại và tác động tiêu cực đến thị trường tài chính. Ông nhấn mạnh rằng việc thực hiện các biện pháp này đòi hỏi sự lập kế hoạch cẩn thận và chú ý đến việc giảm thiểu các tác động phụ không mong muốn.
Tóm lại, Miran đề xuất một chiến lược toàn diện nhằm tái cấu trúc hệ thống thương mại toàn cầu thông qua việc kết hợp thuế quan, điều chỉnh tiền tệ và cân nhắc an ninh quốc gia, với mục tiêu tăng cường tính cạnh tranh của ngành công nghiệp Mỹ và đạt được sự cân bằng thương mại quốc tế.
Tham khảo
https://studylib.net/doc/27607616/a-user-s-guide-to-restructuring-the-global-trading-system
https://econbrowser.com/archives/2025/01/mirans-manifesto
https://sprott.carleton.ca/up-our-game-canada/wp-content/uploads/sites/8/2025/03/Up-Our-Game-Canada-Module-3-Transcript-Summary-Analysis-of-Stephen-Mirans-A-Users-Guide-to-Restructuring-the-Global-Trading-System.pdf
https://www.hudsonbaycapital.com/documents/FG/hudsonbay/research/638199_A_Users_Guide_to_Restructuring_the_Global_Trading_System.pdf
BS. TRẦN VĂN PHÚC
Mỹ có máy in tiền, các quốc gia khác đều có thể in tiền, vậy tại sao không tự in tiền mà lại đi vay các quốc gia khác đến mức nợ đầm đìa?
Nếu việc in tiền có thể giải quyết được vấn đề, thì tôi nghĩ Mugabe, một người bạn lâu năm của nhân dân VN đã giành giải Nobel Kinh tế, Zimbabwe đã trở thành quốc gia hùng mạnh nhất thế giới từ lâu rồi. Chỉ vì Mugabe cho in tiền bừa bãi, từ 1 đô la Zimbabwe mua được 1 cái bánh mì, mà sau mười năm người dân Zimbabwe muốn mua 1 ổ bánh mì phải chở cả ô tô tiền.
Tại sao chúng ta phải vay tiền từ các nước khác?
- Số tiền vay ở đây, không phải là tiền thông thường, mà là "đô la Mỹ".
- Tại sao phải vay đô la?
- Bởi vì chúng ta không thể in đô la Mỹ!
Tôi chỉ đùa thôi.
Đồng đô la Mỹ là một loại tiền tệ mạnh quốc tế, nó được coi là "tiền tệ quốc tế". Có nghĩa là, nếu bạn có đô la Mỹ trong ví, bạn có thể chi tiêu chúng ở hầu hết mọi quốc gia.
Để tôi kể cho các bạn nghe một câu chuyện.
Sau Thế chiến 2, thế giới bỗng trở nên phẳng như một tờ giấy. Cùng với sự phát triển nhanh chóng của xã hội, trái đất đã trở thành một "ngôi làng" lớn.
Ở ngôi làng này, gia đình người đàn ông tên Nga chuyên sản xuất búa liềm làm công cụ lao động, gia đình anh Mỹ chuyên sản xuất BCS phục vụ sinh đẻ kế hoạch hoá, gia đình anh Trung chủ yếu may quần áo, gia đình anh Đức chế tạo phụ tùng ô tô, gia đình chị Pháp thì chuyên về sản xuất nước hoa, gia đình chị Việt chủ yếu trồng lúa gạo.
Các quốc gia giống như mỗi gia đình.
Mỗi gia đình muốn có cuộc sống tốt đẹp, thì họ phải mua đồ từ các gia đình khác, việc mua đồ này được các chuyên gia kinh tế gọi là "nhập khẩu".
Nếu bạn muốn mua thứ gì đó từ người khác, bạn cần phải sử dụng một phương tiện để mua, vậy phương tiện ấy là gì? Câu trả lời vàng là tốt nhất. Nhưng vàng là kim loại rất quý hiếm. Nếu chỉ mua một cái BCS dùng cho tối nay, thì bạn chỉ mất một vảy vàng bằng đầu kim, khó quá khó để bạn tách ra vảy vàng ấy trả cho gia đình anh Mỹ. Mặt khác vàng cũng rất nặng. Ví dụ một buổi sáng bạn muốn qua nhà anh Mỹ mua chiếc xe ô tô siêu sang, rồi bạn lái xe vòng qua anh Trung mua chục bộ quần áo hàng hiệu, đến người đàn ông tên Nga mua nhiều búa liềm, sang nhà chị Pháp mua chục lọ nước hoa quý về tặng cho vợ cùng người yêu, rồi quay về gia đình chị Việt mua vài tạ gạo. Khi đó bạn phải mang theo vàng để thanh toán. Nhưng vàng quá nặng, sức nặng của vàng có thể đè bẹp bạn nên sẽ rất bất tiện, chưa biết chừng lúc bê vàng làm rơi, bạn có thể bị gãy chân phải nhập viện để bác sĩ chúng tôi mổ xẻ kết đinh, thậm chí phải cắt cụt chi.
Giả sử, bạn tự lấy những tờ giấy rồi vẽ lên đó hình chân dung cụ tổ của bạn, vẽ thêm nhiều chi tiết đẹp mắt nữa, rồi ghi lên đó tờ này giá trị từng này vàng, tờ kia giá trị từng kia vàng; bạn mang những tờ giấy ấy đến các gia đình mua hàng, sẽ chẳng ai đồng ý vì đó chỉ là tờ giấy lộn không có giá trị với họ.
Nhưng với người đàn ông tên Mỹ vừa khoẻ mạnh nhất làng, vừa đẹp trai vừa giàu có nhất làng, thì lại hoàn toàn khác. Anh ta chọn một ngày thật đẹp trời đứng ra tuyên bố: “Các bạn thân mến của tôi! Từ giờ trở đi, các bạn cứ dùng tiền tôi in mà tiêu pha, tiền đó tôi gọi là đô la Mỹ có in hình cụ tổ của tôi. Đừng lo lắng, tất cả số tiền mà tôi in ra này, nó đều liên quan đến vàng!”
Kể từ đó, việc mua hàng hoá giữa các gia đình, hay còn gọi là nhập khẩu hàng hoá, mọi quốc gia đều sử dụng đô la Mỹ.
Nếu chúng ta không có đô la Mỹ, chúng ta có thể tự in tiền, rồi dùng tiền ấy để mua đồ không?
Câu trả lời là không.
Vì đồng đô la được hỗ trợ bởi một hộ gia đình mạnh nhất trong làng, đó là gia đình người đàn ông tên Mỹ, mọi người đều tin tưởng người đàn ông này, vì vậy mọi người chỉ chấp nhận đồng đô la chứ không phải các loại tiền tệ khác. Thực ra thì, vẫn có những đồng tiền khác như Euro, RMB, v.v. nhưng nó chỉ tiêu pha trong mỗi dòng họ chấp nhận nó, các chuyên gia kinh tế gọi đó là đồng tiền chung khu vực.
Một ngày nọ, chị Việt dùng số tiền đô la mình tích được để mua cái ô tô. Số đô la đã hết nhưng chị cần phải mua ít búa liềm. Vậy chị nên làm gì? Chị có thể mua chịu búa liềm của anh Nga, hoặc đi vay tiền, từ đó chị thành con nợ.
Nói cách khác, trừ khi một "gia đình" không có liên hệ với các "gia đình" khác và phát triển một cách biệt lập, thì việc họ có đô la Mỹ hay không cũng không quan trọng và họ không cần phải vay tiền.
Tuy nhiên, ngôi là tồn tại một số điều kiện khách quan nhất định, nó khiến một số gia đình không thể tự sống biệt lập được. Tôi lấy ví dụ, gia đình anh Đức chỉ sản xuất ô tô chứ không trồng lúa, nếu không mua gạo của chị Việt hay mua qua các gia đình khác, thì anh sẽ không có lương thực để ăn, vợ con anh chỉ nhìn ô tô mà chết đói. Cũng như vậy, chị Pháp không nhập khẩu quần áo từ gia đình anh Trung, thì chắc chắn chị phải cởi truồng, các gia đình khác sẽ không coi chị là con người nữa, bởi chỉ con vật mới không mặc quần áo. Nếu anh Đức muốn nhập khẩu lương thực thì anh phải dùng đô la, chị Pháp muốn nhập khẩu quần áo chị cũng phải dùng đô la, anh Đức và chị Pháp không có đô la trong nhà thì phải đi vay đô la hoặc mua chịu quy ra đô la, chứ họ không thể tự in đô la vì anh Mỹ không cho phép in tiền của gia đình anh ấy.
"Gia đình" mà tôi đề cập ở trên là một quốc gia. Các bạn đã thấy rất rõ rằng, nếu không vay tiền, đất nước sẽ phá sản, thậm chí nhiều người sẽ chết.
Một quốc gia có thể in tiền, nhưng khi mua hàng từ các quốc gia khác, thì quốc gia có hàng hoá bán sẽ không công nhận đồng tiền tự in ra ấy, nên gia đình không có đô la thì chỉ có thể đi vay đô la Mỹ.
Nếu một quốc gia có nhiều mặt hàng xuất khẩu, quốc gia ấy sẽ kiếm được nhiều đô la, đây được gọi là “ngoại tệ thu được từ xuất khẩu”. Quốc gia ấy có những người làm việc ở nước ngoài, người ấy có thể gửi đô la về quê hương, thì đó cũng là một cách kiếm ngoại tệ cho quốc gia. Số lượng đô la Mỹ một quốc gia đang có được gọi là "Dự trữ ngoại hối bằng đô la Mỹ".
Do đó, khi xem xét khả năng phục hồi kinh tế của một quốc gia, "dự trữ ngoại hối bằng đô la Mỹ" là một chỉ số rất quan trọng, tương đương với "tiền gửi quốc tế" của mỗi quốc gia.
Tôi lấy ví dụ, cuộc khủng hoảng tài chính ở Hồng Kông năm 1997, nhờ có dự trữ ngoại hối khổng lồ mà Trung Quốc đã vượt qua được cơn khủng hoảng, hệ thống tài chính quốc tế đã không bị sụp đổ.
Hiện nay Trung Quốc có dự trữ ngoại hối cao nhất với 3,5 nghìn tỉ đô la, Nhật Bản đứng thứ hai với 1,4 ngàn tỉ đô la, Thuỵ Sĩ đứng thứ ba với 1 ngàn tỉ đô la Mỹ.
Mọi quốc gia đều có máy in tiền, vậy có thể in một lượng tiền lớn để sử dụng trong nước không?
Bất kì quốc gia hiện đại nào cũng có quyền in tiền và cơ quan có quyền lực này chính là "ngân hàng trung ương".
Hầu hết các ngân hàng trung ương được kiểm soát bởi chính phủ, tchỉ một số ít thì không. Ví dụ, Cục Dự trữ Liên bang là ngân hàng trung ương của Hoa Kỳ nhưng chính phủ Hoa Kỳ không thể kiểm soát. Một trong những nguyên nhân Kennedy bị ám sát, đó là giành lại quyền in tiền, tức là chính phủ Mỹ kiểm soát ngân hàng trung ương Mỹ. Trump cũng rất muốn giành lại quyền in tiền, vì thế mà ông quyết tâm công bố tài liệu mật vụ ám sát Kennedy, ban đầu dự kiến tài liệu có 80 ngàn trang giấy. Nhưng thật bất ngờ, bằng chứng vụ ám sát Kennedy mà Trump có được, tổng cộng 11,5 triệu trang, dài đúng 1km nên Trump đọc trọn đời không hết đành bỏ cuộc.
Một quốc gia bình thường, liệu có thể thoải mái in đồng tiền của mình, in không giới hạn không? Câu trả lời tất nhiên là không.
Để tôi kể tiếp câu chuyện.
Trong ngôi làng kia, gia đình anh Đức sản xuất được 3 cái ô tô, anh Nga sản xuất 10 búa liềm, anh Trung sản xuất 30 bộ quần áo, chị Pháp sản xuất được 4 lọ nước hoa, chị Việt trồng được 1 tấn gạo. Cả làng có 100 ngàn tờ tiền mệnh giá 1 đô la đang được sử dụng.
Ông kẹ Mỹ là trưởng làng nên có quyền in tiền.
Để tăng thêm tài sản cá nhân, ông kẹ Mỹ đã bí mật in thêm 500 ngàn tờ tiền nữa. Thời gian đầu, ông Mỹ giữ số tiền 100.000 đô la mới in đó ở nhà, không bao giờ mang ra sử dụng, nên ngôi làng không có vấn đề gì xảy ra.
Nhưng một ngày nọ, ông kẹ Mỹ nói với 5 người trong làng rằng, sau giờ làm việc mỗi ngày họ có thể đến giúp ông xây nhà, mỗi lần đến ông sẽ tặng cho 1000 đô la. Tất cả 5 người cùng vui vẻ đến giúp và nhận tiền. Ba tuần sau, ông kẹ Mỹ phát hết 100 ngàn đô la, nên bảo họ không đến nữa.
Vì kiếm được số tiền lớn, chị Việt bắt đầu nghĩ đến chuyện làm đẹp nên mua hẳn 10 bộ quần áo, nhưng số tiền tích luỹ từ trước và tiền ông Mỹ vừa phát vẫn còn nhiều nên chị quyết định mua ô tô. Chị đến nhà anh Đức thì ô tô đã bán chỉ còn lại đúng một cái, anh Trung cũng vừa đến hỏi mua, nên cái ông tô đó bị anh Đức tăng giá gấp đôi.
Cứ như vậy hàng hoá trong làng tăng 2 lần.
Kết quả là, tiền trong túi người dân mất giá, giá cả trở nên cực kì cao và người dân trong làng gặp khó khăn trong việc kiếm sống.
Trưởng thôn Mỹ nhìn mọi người trong làng rồi hỏi: "Giá tăng rồi à?" Mọi người trả lời giá cao quá, họ không mua sắm nữa, bởi vì họ không có tiền. Thấy mọi người không có tiền, ông Mỹ quay về tiếp tục công việc in tiền, càng ngày ông càng in nhiều và phân phát cho mọi người. Ông nghĩ rằng, khi mọi người có nhiều tiền hơn, họ sẽ có thể mua sắm dễ dàng hơn.
Không ngờ, tiền in ra liên tục mất giá, giá cả tăng cao gấp mấy lần, rồi gấp mấy chục lần, thậm chí gấp trăm lần so với trước, dẫn đến tình trạng lạm phát nghiêm trọng.
Câu chuyện Zimbabwe là một ví dụ.
Khi nói về đồng tiền của Zimbabwe, thứ được ví chảy như dòng nước lũ, trước tiên chúng ta phải nhắc đến một người bạn cũ của nhân dân VN, tên ông là Mugabe.
Mugabe là người đàn ông thích đọc sách.
Sau khi hoàn thành nhiều bằng cấp ở Nam Phi, Tanzania, Zambia và nhiều quốc gia khác, Mugabe trở về làm giáo viên trung học. Năm 1963, ông tham gia và thành lập Liên minh Dân tộc Châu Phi Zimbabwe (ZANU), đảng này đã đánh bại ZAPU vào những năm 1960 và 1970 và trở thành đảng cầm quyền sau khi Zimbabwe giành độc lập vào năm 1980.
Từ năm 1963 đến năm 1975, Mugabe là một người con tinh hoa của dân tộc Zimbabwe nên bị chính quyền thực dân Anh quản giữ, thời gian này ông đã tranh thủ đọc rất nhiều sách, ông cũng đã lấy được bằng thạc sĩ luật và quản trị công từ hai trường đại học Anh. Tôi không nhớ rõ trường đại học cụ thể, những người bạn quan tâm có thể tìm hiểu, nhưng tóm lại, Mugabe là người rất ham học. Có điều thú vị tôi phát hiện ra là, những người hay lên tiếng chống chính quyền hay phá hoại đất nước, họ thường học về kinh tế hay quản trị công ở phương Tây, Mỹ và phương Tây chủ yếu đào tạo hai lĩnh vực này và các chuyên ngành xã hội nhân văn, họ không đào tạo cho các quốc gia không cùng ý thức hệ về các chuyên ngành khoa học kĩ thuật.
Năm 1980, Zimbabwe giành độc lập và Mugabe trở thành Thủ tướng Nội các và nắm quyền lực. Năm 1987, hệ thống nội các được chuyển sang hệ thống tổng thống và Mugabe trở thành tổng thống cho đến khi ông buộc phải từ chức vào năm 2017 ở tuổi 93 tuổi. Trong suốt 37 năm đó, Mugabe nắm giữ quyền lực tuyệt đối, vị tổng thống "ham đọc sách" đã biến đồng tiền Zimbabwe đã trở thành một huyền thoại rác.
Zimbabwe những năm 1980 là một quốc gia có cơ cấu kinh tế đa dạng, sản lượng sản xuất nông nghiệp chiếm 12,2% GDP, trình độ công nghiệp hóa cao, khiến nước này trở thành một quốc gia công nghiệp hóa điển hình. Có thể nói Zimbabwe rất giàu, số nhà cao tầng là niềm mơ ước của Bắc Kinh và Thượng Hải, các nước Đông Nam Á chỉ ngước nhìn thèm thuồng. Vào thời điểm đó, những người ở châu Á đang phải lựa chọn quốc gia để đồn trú, nếu họ không thể đến Hoa Kỳ hoặc Châu Âu, họ sẽ vội vàng chọn Zimbabwe.
Ngã rẽ bắt đầu vào cuối năm 1997, các cựu chiến binh đã xuống đường biểu tình, yêu cầu Mugabe thực hiện các khoản trợ cấp sau chiến tranh mà ông đã hứa. Thời điểm đó ngân hàng trung ương Zibabwe đang phải gánh chịu số nợ lớn. Để trả khoản trợ cấp 50.000 đô la Zimbabwe cho mỗi người, Mugabe, một người có bằng thạc sĩ luật và quản trị công từ Vương quốc Anh, đã tin rằng vấn đề có thể dễ dàng giải quyết bằng cách in tiền.
Ngay sau khi cựu chiến binh được trao tặng tiền, giá cả bắt đầu tăng, càng in tiền thì người dân lại càng không đủ tiền mua hàng hoá. Mugabe tin rằng, in tiền, in thêm nhiều tiền là điều hiển nhiên, càng in tiền đất nước càng nghèo.
Zimbabwe phải làm gì khi người dân nghèo?
Câu trả lời duy nhất lúc đó là tiếp tục in tiền, in tiền sẽ khiến người dân và chính phủ cảm thấy giàu có hơn, nhưng số tiền người dân dùng để mua một chiếc quần dài vào buổi sáng thì không còn đủ để mua một chiếc quần si líp vào buổi chiều.
Vào năm 1980, tỉ giá 1 đô la Mỹ chỉ có thể đổi được 0,678 đô la Zimbabwe. Vào năm 1997, tỉ giá 1 đô la Mỹ chỉ có thể đổi được 10 đô la Zimbabwe. Vào tháng 6 năm 2002, 1 đô la Mỹ có thể đổi được 1.000 đô la Zimbabwe. Đến năm 2006, 1 đô la Mỹ có thể đổi được 500.000 đô la Zimbabwe. Tỷ lệ lạm phát của Zimbabwe là 55% vào năm 2000, 133% vào năm 2004, 586% vào năm 2005 và 220.000% vào mùa hè năm 2008. Đến năm 2009, con số lạm phát đã trở nên không thể đếm xuể chữ số không đằng sau. Sau khi Mugabe bị lật đổ, con số lạm phát do chính phủ mới đưa ra là 5000000000000%. Năm 2009, đồng đô la Zimbabwe thế hệ thứ tư đã được đổi lấy 1000 tỉ đô la Zimbabwe thế hệ thứ ba, năm 2008, đồng đô la Zimbabwe thế hệ thứ ba đã được đổi lấy 10 tỷ đô la Zimbabwe thế hệ thứ hai và năm 2006, đồng đô la Zimbabwe thế hệ thứ hai đã được đổi lấy 1.000 đô la Zimbabwe thế hệ thứ nhất. Để tính toán sơ bộ, nếu bạn có một đô la Zimbabwe vào năm 2009, bạn có thể đổi nó lấy 1.000000000000000000000000000000000000000 đô vào năm 2006. Ở đất nước Zimbabwe, để mua ổ bánh mì, người dân phải kéo xe bò đi chở tiền.
Vậy mỗi quốc gia được in bao nhiêu tiền?
Trước hết, chúng ta phải hiểu rằng bản chất của tiền cũng là một loại hàng hóa. Vào thời nguyên thủy, một số bộ lạc sử dụng vỏ sò làm tiền tệ. Sau này, con người sử dụng các kim loại quý như vàng và bạc làm tiền tệ. Sau đó, tiền giấy ra đời. Vì được bảo đảm bằng tín dụng quốc gia nên nó có giá trị và vẫn có thể được coi là một loại hàng hóa. Với vai trò là phương tiện lưu trữ, thang giá và phương tiện lưu thông, nó được mọi người công nhận rộng rãi và do đó được gọi là tiền tệ.
Vì tiền có thể được coi là một loại hàng hóa nên nó phải đối mặt với vấn đề là giá của nó sẽ được thị trường quyết định.
Tiền cũng có giá. Tôi lấy ví dụ, 1 đô la ở Mỹ có thể mua được 1 quả trứng, vậy ai đang ở Mỹ có thể nói rằng quả trứng Mỹ đang có giá 1 đô la. Hiển nhiên, 1 đô la ở VN mua được 5 trứng thì có giá trị hơn 1 đô la ở Mỹ mua được 1 quả trứng. Đây chính là câu hỏi "tiền có giá trị hay không?"
Những yếu tố nào quyết định giá tiền tệ?
Câu trả lời ngắn gọn, giống như tất cả các hàng hóa khác, nó được xác định bởi cung và cầu.
Nếu chị Việt nuôi gà đẻ trứng và là người duy nhất cung cấp trứng cho cả làng, thì chị Việt phải tự tính toán quyết định số lượng trứng phù hợp để cung cấp mỗi năm. Nếu chị cung cấp quá ít trứng, giá cả sẽ tăng không ai mua, doanh thu của chị thấp. Nếu có quá nhiều trứng, người mua không hết, giá trứng sẽ quá rẻ mà chị không bán được.
Nguyên tắc tương tự cũng áp dụng cho việc in tiền.
Khi nguồn cung tiền quá nhiều, giá tiền tệ sẽ giảm. Khi nguồn cung tiền quá ít, giá tiền tệ sẽ tăng. Vấn đề về tiền tệ và trứng hơi khác một chút ở chỗ, với tư cách là một doanh nhân, mục tiêu cuối cùng của chị Việt là kiếm tiền, vì vậy, nếu chị Việt độc quyền thị trường cung cấp trứng, chị Việt có lí do để tăng giá trứng bằng cách nuôi gà đẻ ít hơn, để có thể kiếm được nhiều lợi nhuận hơn với ít công sức hơn. Tuy nhiên, mục đích phát hành tiền tệ như một loại hàng hóa không phải là để "kiếm tiền" mà là để duy trì hoạt động bình thường của hệ thống kinh tế. Do đó, đối với một quốc gia, nguồn cung tiền có lợi nhất thực chất chính là điểm cân bằng đạt được giữa cung và cầu tiền, nó được tính theo công thức trong sách giáo khoa về tài chính, nên tôi không nhắc nữa.
Hoa Kỳ có thể in một lượng tiền lớn vô thời hạn không?
Không còn nghi ngờ gì nữa, Hoa Kỳ là quốc gia duy nhất trên thế giới có thể in nhiều tiền hơn. Tại sao lại như vậy? Tại vì tiền giấy của Mỹ được sử dụng trên toàn cầu nên hậu quả của việc phát hành tiền giấy quá mức của họ sẽ được toàn thế giới gánh chịu.
Hoa Kỳ in và phân phối tiền theo ba bước.
- Bước đầu tiên là Cục Dự trữ Liên bang phải in tiền.
- Bước thứ hai là chi tiền thông qua chi tiêu quốc phòng, chi tiêu công, v.v. Kết quả là một số công ti xuất nhập khẩu của Mỹ, các tập đoàn đa quốc gia lớn và các công ti quân sự đa quốc gia sẽ thu được lợi nhuận. Các công ti này sẽ tiến hành mua sắm toàn cầu và thanh toán cho các quốc gia khác bằng đô la Mỹ.
- Bước thứ ba là các tổ chức nước ngoài nhận được đô la Mỹ sẽ chi tiêu số tiền này vào các giao dịch mua hàng ở nước ngoài, qua đó hình thành nên dòng chảy đô la Mỹ.
Người Mỹ gọi đây là "chính sách nới lỏng định lượng". Bằng thủ thuật này, người Mỹ thường in nhiều tiền hơn và để thế giới trả tiền, của cải chảy về nước Mỹ.
Vậy, Hoa Kỳ có thể in tiền với số lượng không giới hạn không? Tất nhiên là không. Bởi nếu in bừa bãi như vậy thì mọi chuyện sẽ trở nên rắc rối to. Logic của vấn đề tôi đã nói ở trên. Nếu Hoa Kỳ in quá nhiều tiền, đồng đô la sẽ mất giá nhanh chóng và thậm chí gây ra lạm phát toàn cầu, trong trường hợp này chính Hoa Kỳ cũng sẽ gặp rắc rối.
Hoa Kỳ chỉ in tiền trong biên độ mà lạm phát thế giới chấp nhận được.
Đó chính là lí do, mặc dù Hoa Kỳ nắm quyền in tiền cho cả thế giới tiêu, nhưng quốc gia nay vay nợ nhiều nhất, chính sách “thế có đi có lại” sẽ kèm theo đó là mua “nợ thế kỉ” của Hoa Kỳ.
Lại một bài viết dài nữa, nếu mọi người đọc thấy thích, hãy tăng cường bình luận, để tôi có động lực viết tiếp câu chuyện nếu đồng đô la sụp đổ thì chuyện gì sẽ xảy ra.
BS. TRẦN VĂN PHÚC
Mỹ có máy in tiền, các quốc gia khác đều có thể in tiền, vậy tại sao không tự in tiền mà lại đi vay các quốc gia khác đến mức nợ đầm đìa?
Nếu việc in tiền có thể giải quyết được vấn đề, thì tôi nghĩ Mugabe, một người bạn lâu năm của nhân dân VN đã giành giải Nobel Kinh tế, Zimbabwe đã trở thành quốc gia hùng mạnh nhất thế giới từ lâu rồi. Chỉ vì Mugabe cho in tiền bừa bãi, từ 1 đô la Zimbabwe mua được 1 cái bánh mì, mà sau mười năm người dân Zimbabwe muốn mua 1 ổ bánh mì phải chở cả ô tô tiền..............
Bài viết rất dài nhưng chưa động đến bản chất của tieen tệ là đại diện cho giá trị thặng dư sinh ra từ một đôi ban tay lao động. Mà lại không phải giá trị thặng dư vu vơ mà là bát ăn dư ra để tạo ra một chiến binh chuyên nghiệp, đòi được nợ về cho tribe/bộ lạc của chiến binh.
Cứ nhìn Đức trước khi có cụ Hít cũng bao tiền đổi bao khoai tây, lạm phát mấy nghìn phần tăm, cụ Hít đánh khắp châu Âu, tất toán các khoản nợ và dọn bớt mấy anh Do hay chuyển tiền lung tung loạn sổ đi là nước Đức lại vững từ sau thế chiến hai đến giờ.
Nhìn sử nước Đức mới thấm câu "Dân dĩ thực vi thiên" của cụ Khổng, Xèng hay số mà không có bát ăn bát để thì xóa sổ cả tộc như chơi, cần gì lý thuyết cao siêu dài dòng.
Nhà máy điện hạt nhân Flamanville sẽ không thể cung cấp toàn bộ công suất nếu không có các công trình lớn
Theo thông tin của chúng tôi, EDF vẫn chưa xác định được nguyên nhân gây ra sự cố trục trặc của tuabin trong lò phản ứng Normandy.
Sau một công trường xây dựng bị phá hủy, lò phản ứng EPR Normandy tại Flamanville đã khởi động vào ngày 21 tháng 12, chậm hơn mười hai năm so với dự kiến. Việc đưa vào sử dụng không có nghĩa là các vấn đề đã được giải quyết. Theo thông tin của chúng tôi, những khó khăn gặp phải với nhóm tua bin phát điện, bộ phận quan trọng của nhà máy điện hạt nhân, sẽ khiến nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Pháp không thể cung cấp toàn bộ công suất điện mà không cần can thiệp lớn, đòi hỏi phải lắp ráp giàn giáo bên trong một căn phòng khó tiếp cận.
Khi được La Tribune liên hệ , EDF không muốn bình luận về thông tin này và cho biết họ vẫn duy trì lịch trình tạm thời với việc chuyển đổi sang 100% công suất danh định vào mùa hè năm 2025. "Mặc dù về mặt kỹ thuật, lò phản ứng có thể đạt được công suất nhiệt tối đa trong những tháng tới, nhưng công suất điện sẽ giảm từ 10 đến 20% do chân không một phần", một nguồn tin đáng tin cậy cho biết.
Trong nhà máy điện hạt nhân, tuabin biến đổi năng lượng nhiệt có trong hơi nước thành năng lượng cơ học để dẫn động máy phát điện tạo ra điện. Reuters
Như chúng tôi đã đưa tin vào ngày 13 tháng 3, các nhóm EDF đã phải xử lý hiện tượng nóng bất thường ở bộ phận tua bin phát điện. Nằm ở trung tâm phòng máy, tua bin Arabelle dài 70 mét, do General Electric sản xuất nhưng hiện thuộc sở hữu của Arabelle Solutions, một công ty con của EDF, có chức năng chuyển đổi năng lượng nhiệt chứa trong hơi nước thành năng lượng cơ học để cung cấp năng lượng cho máy phát điện tạo ra điện.
Tua bin Arabelle, trung tâm của nhà máy điện
Trong một tài liệu kỹ thuật được công bố sau cuộc họp chung được tổ chức vào ngày 25 tháng 2 trong khuôn khổ của Ủy ban thông tin địa phương (CLI), thợ điện đã tiết lộ một sự cố: "Nhiệt độ tăng vượt quá giới hạn cho phép ở giai đoạn 7 và 8 của nhóm máy phát điện tuabin khi cố gắng đạt được độ chân không tụ điện dự kiến . "
Vòng bi là bộ phận hỗ trợ và dẫn hướng rô-to, bộ phận quay của tua-bin. Trong trường hợp này, quá trình kiểm soát được thực hiện bằng cách sử dụng một lớp dầu dày vài micron và giúp giảm ma sát. Tùy thuộc vào công suất cần thiết và tốc độ quay, rôto có xu hướng chuyển động. Các miếng đệm có tác dụng đệm cho chuyển động. Khi ổ trục nóng lên, điều đó có nghĩa là dầu chảy ra có nhiệt độ cao hơn bình thường.
Ludovic Leroy, một kỹ sư và chuyên gia đào tạo chuyên về máy quay trong ngành công nghiệp hạt nhân, người mà chúng tôi phỏng vấn lần này, nghi ngờ có một vấn đề khá nghiêm trọng, có thể liên quan đến việc lắp ráp không đúng quy định hoặc liên quan đến kỹ thuật xây dựng . "Điều này có thể là do rung động hoặc phân bổ lực kém", ông giải thích, đồng thời loại trừ vấn đề về thiết kế, vì chỉ có một vật thể áp suất thấp trong số ba vật thể trong bộ tua bin-máy phát điện bị ảnh hưởng.
Tuabin Arabelle được lắp đặt trên nhà máy điện hạt nhân Taishan ở Trung Quốc chưa bao giờ gặp phải vấn đề nào như vậy. Hiện tượng này càng đáng ngạc nhiên hơn vì cỗ máy này được thiết kế đặc biệt "để bất kể công suất và nhiệt độ thay đổi như thế nào thì rôto cũng không chuyển động" , Ludovic Leroy giải thích.
Chân không một phần và hiệu suất giảm
Kể từ đó, EDF đã cho biết họ đã thực hiện điều chỉnh các mức độ. "Kết quả của những điều chỉnh được thực hiện đối với ba giai đoạn của nhóm tua bin-máy phát điện chỉ có thể đo lường được khi đơn vị sản xuất [hiểu theo nghĩa EPR] được kết nối lại với mạng lưới ", một thợ điện giải thích ngày hôm nay, trong khi lò phản ứng thứ 57 trong đội tàu của Pháp vẫn đang ngừng hoạt động do phải bảo trì thiết bị nằm ở bộ phận hạt nhân của nhà máy.
Sau nhiều lần hoãn lại, dự kiến lò phản ứng sẽ được khởi động vào ngày 11 tháng 4. Một nguồn tin đáng tin cậy cảnh báo rằng "Mặc dù những điều chỉnh này cho phép lò phản ứng được khởi động lại mà không vượt quá mức nhiệt được cho phép, nhưng chúng sẽ không cho phép lò hoạt động ở công suất tối đa". Nguồn tin này cho biết: "Lò phản ứng này sẽ chỉ có thể tiếp tục thử nghiệm ở trạng thái chân không một phần" .
Độ chân không trong bình ngưng tụ giúp tối đa hóa năng lượng nhiệt được chiết xuất từ hơi nước. Sau đó được chuyển đổi thành năng lượng cơ học. Do đó, mục đích là giảm nhiệt độ và áp suất của hơi nước thoát ra khỏi giá đỡ càng nhiều càng tốt cho đến khi hơi nước hóa lỏng và trở lại thành nước. Trong cấu hình EPR Flamanville, có thể đạt được độ chân không rất thấp, nhưng các nhóm kỹ thuật bị hạn chế trong việc đạt được độ chân không này do hành vi cơ học bất thường của tuabin. Khi độ chân không giảm, hiệu suất của tuabin sẽ giảm về mặt cơ học và do đó có thể giảm từ 10 đến 20% so với mức hoạt động bình thường.
Nguyên nhân gây ra sự cố vẫn chưa được xác định.
“Công việc được thực hiện trên các cuộc đổ bộ là công việc khắc phục. Chúng giúp giảm lỗi gây ra tình trạng quá nhiệt, nhưng các nhóm liên quan không mong đợi điều này sẽ giải quyết hoàn toàn vấn đề. Tóm lại, điều này cho phép chúng tôi điều trị các triệu chứng, nhưng không phải là nguyên nhân vẫn chưa được xác định ”, nguồn tin này đưa tin.
Theo thông tin của chúng tôi, để tiến hành chẩn đoán, các nhóm EDF sẽ phải lắp đặt giàn giáo bên trong chính bộ ngưng tụ. Một bộ phận khó tiếp cận vì nó nằm ngay bên dưới tuabin. Theo nguồn tin đáng tin cậy này, "Đây là một hoạt động xâm nhập đòi hỏi phải đóng cửa hoàn toàn lò phản ứng trong ít nhất vài tuần ".
Một trong những giả thuyết là thực hiện can thiệp lớn này trong thời gian đóng cửa theo kế hoạch vào cuối chu kỳ sản xuất đầu tiên của EPR. Dự kiến sau 18 tháng vận hành lò phản ứng như một phần của đợt kiểm tra toàn diện ban đầu (một quy trình tiêu chuẩn sau lần đưa lò phản ứng vào vận hành đầu tiên), quá trình này có thể được lên lịch vào mùa xuân năm 2026.
“Một cơn ác mộng để khai thác”
Không giống như lần ngừng hoạt động truyền thống để tiếp nhiên liệu, thường kéo dài trung bình từ 30 đến 40 ngày, lần ngừng hoạt động đầu tiên này sẽ kéo dài "ít nhất 250 ngày ", Régis Clément, phó giám đốc bộ phận điện hạt nhân của EDF, cho biết trong cuộc họp báo vào ngày 20 tháng 12. Nói cách khác, là hơn tám tháng. EDF cũng có ý định tận dụng sự gián đoạn này để thay thế nắp bể bị lỗi theo yêu cầu của cơ quan quản lý hạt nhân.
Trong khi chờ đợi hoạt động này, nhiều bộ phận của tuabin có thể bị hư hỏng do hoạt động bất thường. Và có lý do chính đáng, nếu bằng cách hạ thấp mức chân không, khuyết tật trở nên có thể chấp nhận được thì nó sẽ không biến mất. Vì vậy, ổ trục bị mòn không đều và làm hỏng tuabin. "Việc vận hành cỗ máy này có nguy cơ trở thành cơn ác mộng ", một người hiểu rõ vụ án lo ngại.
Tiếp tục là vả mặt nữ quyền:
Tại Anh, hai vận động viên chuyển giới tranh tài ở trận chung kết nữ môn bi a
Giải đấu chuyên nghiệp bị phản đối sau khi Harriet Haynes và Lucy Smith đánh bại một loạt đối thủ sinh ra là nữ để tiến tới sự kiện quan trọng
“Phụ nữ đã bị im lặng vì sợ bị kỳ thị người chuyển giới. Đó là lý do tại sao mọi người không lên tiếng về chủ đề này. Đây không phải là vấn đề về giới tính. Đây là vấn đề công bằng.”
https://www.telegraph.co.uk/snooker/2025/04/07/womens-pool-final-two-transgender-athletes/
@meotamthe @uman @ktqsminh @ngo-rung @uman @phuongminha6
Nhiều bạn cứ mải nghĩ về ý đồ trước mặt (đánh thuế cao các nước, thâm hụt thương mại) mà không nhận ra chiến lược lâu dài của Mỹ
Bản chất của Mỹ là họ đang muốn tạo ra 1 hiệp định Plaza kiểu mới (dù có thể không tồn tại dưới dạng hiệp định chính thức) nhưng không phải chỉ với Nhật mà với thế giới nói chung, nhất là Trung Quốc. Thực chất ý đồ lâu dài là họ muốn hạ giá trị đồng USD xuống so với các đồng tiền khác, nhất là so với nhân dân tệ, yên, euros
Qua đó tái cấu trúc lại thương mại thế giới
Khi họ làm thế thì nó sẽ kéo được 1 phần đáng kể sản xuất về Mỹ, làm suy yếu sản xuất các đối thủ của nó như TQ, Nhật, Đức, và quan trọng hơn là để "xù nợ". Khi đồng USD mất giá thì các nước chủ nợ của Mỹ thiệt nặng. Sắp tới họ sẽ tìm cách đàm phán với các nước chủ nợ, chuyển nợ ngắn hạn thành nợ dài hạn, kiểu trái phiếu 100 năm hay 60 năm gì đó. Khi đó thì lạm phát sẽ giúp số nợ đó mất gần hết, hị hị, thực chất là xoá nợ cho Mỹ, xoá đi 90% số nợ của Mỹ