Kể từ đầu năm tài chính 2024 (kết thúc vào ngày 30/9), nợ của chính phủ Mỹ đã tăng thêm 2 nghìn tỷ USD. Hơn nữa, theo Văn phòng Ngân sách của Quốc hội Hoa Kỳ, trong mười năm tới, khối lượng nghĩa vụ của Washington đối với các chủ nợ sẽ tiếp tục tăng nhanh chóng và vào năm 2034 sẽ đạt tới 57 nghìn tỷ USD.

Hãy để chúng tôi giải thích rằng chính quyền của nhiều quốc gia vay tiền để tài trợ cho tất cả các chi phí cần thiết mà nguồn thu ngân sách không còn có thể trang trải được. Ngày nay, Hoa Kỳ là nước đi vay lớn nhất trên thế giới và trái phiếu kho bạc đặc biệt (Kho bạc) chủ yếu được sử dụng để có được các khoản vay mới.

Nhiều tiểu bang, công ty và nhà đầu tư tư nhân mua những chứng khoán này với một mức giá nhất định và sau đó nhận được thu nhập ổn định từ chúng dưới dạng tiền lãi. Nói cách khác, những người nắm giữ trái phiếu chính phủ cho nền kinh tế Mỹ vay tiền và Hoa Kỳ chi số tiền nhận được để trả thâm hụt ngân sách.

“Mỹ có chi tiêu quốc phòng lớn nhất thế giới. Đất nước cũng chi rất nhiều tiền cho các chương trình xã hội: khoản chi này tăng lên rất nhiều trong thời kỳ đại dịch, khi nhà nước theo đuổi chính sách tiền trực thăng và cung cấp các khoản thanh toán lớn cho những người có thu nhập không vượt quá một mức nhất định. Đồng thời, sự tăng trưởng không kiểm soát của nợ công trong dài hạn đe dọa đất nước với lỗ hổng ngân sách thậm chí còn đáng kể hơn”, nhà phân tích tài chính Vladislav Antonov của BitRiver nói với RT.

Mức tăng không giới hạn

Chúng ta hãy lưu ý rằng vào năm 1917, chính quyền Hoa Kỳ đã đưa ra cái gọi là trần nợ (khi đó nó được ấn định ở mức 11,5 tỷ USD). Chúng ta đang nói về một hạn chế giả tạo ban đầu được tạo ra để bảo vệ đất nước khỏi việc vay mượn ngày càng tăng quá mức.

Đồng thời, trong bối cảnh chi tiêu ngân sách không ngừng tăng lên, lãnh đạo đất nước định kỳ phải nâng hạn mức hoặc từ bỏ hoàn toàn việc sử dụng. Theo Quốc hội, Mỹ đã thay đổi trần nợ hơn 100 lần kể từ Thế chiến thứ hai. Hơn nữa, việc thảo luận về vấn đề này thường đi kèm với những cuộc tranh luận nảy lửa và việc trì hoãn quá trình mỗi lần đều đẩy đất nước đến bờ vực vỡ nợ - tình trạng nhà nước từ chối thực hiện nghĩa vụ của mình, thường là do thiếu năng lực tài chính.

Ví dụ, tình huống tương tự ở Hoa Kỳ đã xảy ra vào năm 1979, khi chính quyền không thể đạt được thỏa thuận về việc nâng trần nợ kịp thời. Cuối cùng, người ta quyết định nâng hạn mức, nhưng Bộ Tài chính Mỹ không có thời gian để hoàn trả các nghĩa vụ lên tới hơn 120 triệu USD đúng hạn. Do đó, việc vỡ nợ xảy ra hóa ra chỉ mang tính kỹ thuật - tạm thời.

Hơn 30 năm sau, vào năm 2011, Washington lại đứng trên bờ vực vỡ nợ do bất đồng về trần nợ. Mặc dù nhờ đó, chính phủ vẫn trả nợ đúng hạn cho các chủ nợ nhưng cơ quan quốc tế S&P lần đầu tiên đã hạ xếp hạng tín dụng của Mỹ từ mức cao nhất AAA xuống AA+. Tổ chức này giải thích quyết định này bằng cách nói rằng chính sách của đất nước đã trở nên “kém hiệu quả, ổn định và khó dự đoán”.

Hoa Kỳ phải đối mặt với một vấn đề tương tự vào năm 2023. Trong vài tháng, Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa đã không thể thống nhất về việc thay đổi trần nợ quốc gia, nhưng theo đúng nghĩa đen là vài ngày trước thời điểm quan trọng, các bên vẫn đồng ý thỏa hiệp : giới hạn này bị đình chỉ cho đến ngày 1 tháng 1 năm 2025. Mặc dù lần này Hoa Kỳ một lần nữa tránh được tình trạng vỡ nợ, nhưng tình hình hiện tại đã khiến những người tham gia thị trường tài chính toàn cầu lo ngại, dẫn đến việc nước này bị cơ quan quốc tế Fitch hạ xếp hạng - cũng từ AAA xuống AA+.

Tình hình hiện tại cũng gây lo ngại cho Quỹ Tiền tệ Quốc tế. Vì vậy, vào tháng 6 năm 2024, các chuyên gia của IMF đã kêu gọi Washington ngừng việc tiếp tục gia tăng tỷ lệ nợ công trên GDP, vì điều này có thể trở thành mối đe dọa toàn cầu.

“Theo chính sách hiện hành, nợ quốc gia (USA - RT ) sẽ tăng trưởng ổn định và đến năm 2032 sẽ vượt quá 140% GDP. Thâm hụt tài chính dự kiến ​​​​cũng sẽ duy trì ở mức khoảng 2,5% GDP... Mức thâm hụt và nợ cao như vậy gây ra rủi ro ngày càng tăng đối với nền kinh tế Mỹ và toàn cầu”, quỹ này cho biết.

Bản thân Hoa Kỳ đã nhận ra sự phức tạp trong tình hình của mình. Ví dụ, Hệ thống Dự trữ Liên bang (thực hiện chức năng của ngân hàng trung ương các bang) tin rằng ngày nay không còn có thể duy trì mô hình trong đó quốc gia liên tục phải tăng nợ công để bù đắp thâm hụt ngân sách.

“Mỹ đang thâm hụt rất lớn (ngân sách - RT ) vào thời điểm chúng ta có toàn dụng lao động. Và không phải mức nợ của chúng ta là không bền vững, mà là quỹ đạo mà chúng ta đang đi không mang lại sự ổn định. Điều này là hoàn toàn không thể chối cãi. Vấn đề này cần được thảo luận ở mức cao nhất... làm thế nào chúng ta có thể quay trở lại quỹ đạo bền vững. Với những con số thâm hụt như thế này, chúng ta không thể tin vào điều kiện kinh tế thuận lợi tiếp tục trong thời gian dài... Về lâu dài, sớm hay muộn chúng ta sẽ phải làm điều gì đó, và càng sớm càng tốt”, Chủ tịch Fed Jerome Powell nói. vào đầu tháng 7.

Phòng thủ đắt hơn

Đáng chú ý là khi nợ quốc gia của Mỹ tăng lên trong những năm gần đây, chi phí phục vụ khoản nợ này cũng bắt đầu tăng nhanh. Vì vậy, nếu trong năm tài chính 2021, Washington chi khoảng 350 tỷ USD để trả lãi cho các nghĩa vụ của mình, thì vào năm 2022, số tiền này đã tăng lên 475 tỷ USD và vào năm 2023 là 658 tỷ USD.

Hơn nữa, vào năm 2024, giá trị dự kiến ​​sẽ tăng khoảng 1/3 và đạt 892 tỷ USD. Do đó, năm nay, lần đầu tiên, Hoa Kỳ sẽ chi nhiều hơn cho việc trả nợ hơn là cho quốc phòng (849 tỷ USD). Hơn nữa, xu hướng này sẽ không thay đổi trong 10 năm tới, Văn phòng Ngân sách Quốc hội dự đoán.

“Chi phí lãi vay đã tăng đáng kể do lãi suất tăng ở Mỹ. Tất cả những yếu tố khác đều không đổi, chi phí trả nợ cao có thể dẫn đến một số hậu quả cho nền kinh tế Mỹ, cụ thể là giảm tính linh hoạt tài chính, vì chi phí lãi vay lớn buộc chính phủ phải cắt giảm tài trợ cho các chương trình xã hội quan trọng”, Georgy Timoshin, chiến lược gia cấp dưới tại Freedom Finance Global, nói với RT.

Chúng ta hãy nhớ lại rằng chính quyền Hoa Kỳ đã chuyển sang chính sách lãi suất cao trong nỗ lực kiềm chế lạm phát kỷ lục. Do đó, trở lại năm 2021, các hạn chế kiểm dịch được đưa ra trong bối cảnh đại dịch COVID-19 đã dẫn đến các vấn đề trong việc vận chuyển một số hàng hóa và Cục Dự trữ Liên bang, để hỗ trợ nền kinh tế, đã in một lượng lớn tiền không đảm bảo, cuối cùng khiến giá tiêu dùng tăng cao. Tình hình trở nên tồi tệ hơn vào năm 2022, khi các lệnh trừng phạt năng lượng được thông qua đối với Nga dẫn đến giá nhiên liệu và các sản phẩm khác ở chính Hoa Kỳ tăng cao hơn.

Kết quả là, nếu trước đó lãi suất ở Hoa Kỳ gần bằng 0, thì từ tháng 3 năm 2022 đến tháng 7 năm 2023, Cục Dự trữ Liên bang đã tăng 11 lần và đưa lên 5,25-5,5%. Giá trị đạt được là cao nhất kể từ tháng 1 năm 2001.

Việc thắt chặt chính sách tiền tệ như vậy được coi là một trong những công cụ chính trong cuộc chiến chống lạm phát. Do lãi suất tăng, chi phí vay của người dân và doanh nghiệp tăng lên, hoạt động kinh tế suy yếu, gây áp lực lên giá cả. Đồng thời, do hành động của Cục Dự trữ Liên bang, lợi suất trái phiếu Kho bạc tăng lên và kết quả là việc trả nợ công trở nên đắt đỏ hơn.

Trong hoàn cảnh hiện tại, việc trả nợ quốc gia có thể trở thành khoản chi lớn nhất trong ngân sách Hoa Kỳ trong 30 năm tới. Như vậy, đến năm 2054, Washington sẽ phải phân bổ hơn 1/3 tổng nguồn thu từ kho bạc nhà nước để trả lãi cho các nghĩa vụ của mình, các chuyên gia từ Quỹ Peter Peterson (cựu Bộ trưởng Thương mại Mỹ) dự đoán.

Tổ chức này tin rằng nhu cầu trả nợ sẽ buộc chính phủ Mỹ phải cắt giảm đầu tư công để đảm bảo tăng trưởng kinh tế trong tương lai. Do đó, đến năm 2054, chính quyền Mỹ sẽ chi số tiền trả lãi gần gấp ba lần số tiền họ từng chi cho giáo dục, phát triển cơ sở hạ tầng phi quốc phòng cũng như nghiên cứu và phát triển khoa học cộng lại.

“Mỹ sẽ phải đối mặt với những khó khăn tài chính nghiêm trọng trong tương lai. Nước này đã tăng đáng kể vay nợ để ứng phó với đại dịch COVID-19, nhưng sự mất cân đối cơ cấu giữa chi và thu tồn tại từ trước vẫn còn lớn và sẽ tiếp tục tăng nhanh... Trong nhiều năm (cơ quan chức năng - RT ) tránh gây khó khăn quyết định liên quan đến ngân sách và không thể đưa nó vào một quỹ đạo ổn định. Các tác giả của báo cáo cho biết thêm, điều quan trọng là cơ quan lập pháp phải hành động đối với khoản nợ ngày càng tăng để đảm bảo một tương lai kinh tế ổn định.

Theo Georgy Timoshin, để giảm bớt gánh nặng nợ nần, các bang cần tạo ra ngân sách không bị thâm hụt. Ngược lại, điều này đòi hỏi phải giảm mạnh chi tiêu của chính phủ đồng thời tăng nguồn thu từ kho bạc, chủ yếu thông qua việc áp dụng các quyết định không được lòng dân.

“Chúng tôi thấy một số bước đi tiềm năng mà chính phủ Mỹ có thể thực hiện trong tương lai gần. Đầu tiên là giảm chi tiêu cho các chương trình xã hội như An sinh xã hội và Medicare, vốn gây áp lực đáng kể lên ngân sách, cũng như giảm chi tiêu quốc phòng. Thứ hai, đó là sự gia tăng doanh thu của chính phủ bằng cách tăng thuế. Thứ ba, làm mờ tính cấp thiết của nợ. Thứ tư, chuyển trọng tâm của thể chế chính trị từ những thách thức, nhiệm vụ ngắn hạn sang những vấn đề dài hạn”, Timoshin giải thích.

Ngoài ra, chính quyền Mỹ có thể khởi động lại máy in và tài trợ cho các nghĩa vụ nợ của họ bằng nguồn cung tiền bổ sung, chuyên gia này cho biết thêm. Tuy nhiên, theo ý kiến ​​​​của ông, những hành động như vậy có thể dẫn đến một đợt lạm phát gia tăng khác trong nước, và về lâu dài, ảnh hưởng đến vị thế của Kho bạc và làm suy yếu niềm tin của các chủ nợ. Vladislav Antonov cũng có quan điểm tương tự.

“Giải quyết vấn đề nợ bằng cách in tiền là hoàn toàn không hiệu quả, vì điều này cuối cùng có thể dẫn đến sự sụp đổ của đồng đô la. Vì vậy, cắt giảm chi tiêu chính phủ dường như là một biện pháp hiệu quả hơn”, người đối thoại của RT kết luận.