Xin cung cấp cho bạn hồ sơ “ Kim loại đất hiếm” (REE)
Kim loại đất hiếm: Tại sao chúng cần thiết và tại sao mọi người đều nói về chúng?
Cụm từ "nguyên tố đất hiếm" xuất hiện ngày càng nhiều trên các tiêu đề tin tức gần đây. Vladimir Zelensky nêu ra chủ đề này, sau đó Donald Trump tiếp tục đề cập. Tổng thống Hoa Kỳ cho biết ông muốn nhận kim loại đất hiếm của Ukraine để đền bù cho sự hỗ trợ tài chính và quân sự mà Hoa Kỳ đã cung cấp. Tuy nhiên, không thể ký kết thỏa thuận về việc Hoa Kỳ tiếp cận nguồn tài nguyên khoáng sản của Ukraine bên lề Hội nghị An ninh Munich.
Sau đó, Donald Trump tuyên bố rằng Hoa Kỳ và Ukraine cuối cùng đã thống nhất về một dự thảo thỏa thuận về khoáng sản quý hiếm, mà theo ông, có thể trị giá khoảng một nghìn tỷ đô la. Thỏa thuận này dự kiến sẽ được các bên ký kết trong chuyến thăm Washington của Volodymyr Zelensky vào thứ sáu.
Ngày 24/2, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã chủ trì cuộc họp về phát triển ngành công nghiệp kim loại đất hiếm và tuyên bố Nga sẵn sàng hợp tác với Hoa Kỳ trong lĩnh vực này. Và các nước EU đã đưa ra cho Ukraine thỏa thuận riêng của họ về “các vật liệu cực kỳ quan trọng”.
Sự quan tâm đến kim loại đất hiếm không phải là ngẫu nhiên. Tất cả chúng ta đều sử dụng máy tính xách tay, máy tính bảng và máy tính để bàn trong cuộc sống hàng ngày. Xe điện cũng đang trở nên phổ biến hơn trên đường phố của các thành phố lớn. Công nghệ tiếp tục phát triển nhanh chóng và ngày càng có nhiều vật liệu hiện đại và tiên tiến được sử dụng trong sản xuất nhiều loại thiết bị khác nhau. Do đó, kim loại đất hiếm ngày càng trở nên phổ biến và quan trọng trong những năm gần đây.
Kim loại đất hiếm là gì?
Đây là nhóm gồm 17 nguyên tố hóa học bao gồm scandium, ytri và lanthanide. Việc phát hiện ra các nguyên tố này bắt đầu vào cuối thế kỷ 18, khi nhà hóa học người Thụy Điển Johan Gadolin phát hiện ra ytri trong khoáng chất ytterbite. Nghiên cứu về đất hiếm đã kéo dài nhiều năm: ví dụ, xeri được phát hiện vào năm 1803, còn neodymium chỉ được phát hiện vào năm 1885.
Tuy nhiên, tầm quan trọng của chúng đối với công nghệ chỉ trở nên rõ ràng vào thế kỷ 20 và 21, khi quá trình chuyển đổi hàng loạt sang công nghệ hiện đại bắt đầu. Đất hiếm đã trở nên không thể thiếu trong các ngành công nghiệp công nghệ cao, từ điện tử đến năng lượng.
Cần lưu ý rằng, mặc dù có tên như vậy, nhưng REE không quá hiếm trong tự nhiên, nhưng việc khai thác và chế biến chúng đòi hỏi rất nhiều nỗ lực và nguồn lực.
Ngành công nghiệp kim loại đất hiếm được dự đoán sẽ đạt giá trị 12,57 tỷ đô la Mỹ vào năm 2025.
REE được sử dụng ở đâu?
Kim loại đất hiếm (REM) được sử dụng trong nhiều ứng dụng khác nhau, bao gồm:
Vật liệu bán dẫn. Nam châm REE có thể cải thiện khả năng tạo ra âm thanh trong điện thoại thông minh cũng như khả năng đọc và ghi dữ liệu vào ổ cứng.
Linh kiện ô tô. REE được sử dụng để sản xuất động cơ, hộp số và bộ trung hòa.
Hợp kim kim loại. Việc bổ sung kim loại đất hiếm làm thành phần hợp kim cho phép tối ưu hóa các tính chất của sắt, nhôm, coban và các kim loại khác.
Tia laser. REE được sử dụng để tạo hợp kim tinh thể laser, thủy tinh, gốm sứ và bộ khuếch đại laser trạng thái rắn.
Ngành công nghiệp thủy tinh.
REE (hoặc oxit của chúng) được sử dụng để sản xuất kính tấm, kính y tế, thấu kính quang học, màn hình phẳng và nhiều sản phẩm khác nữa.
Sản phẩm gốm siêu dẫn và chịu nhiệt. REE cải thiện tính chất chịu lửa của gốm sứ, được sử dụng để tạo ra các thanh nhiên liệu, nhiều lớp phủ cách nhiệt, dụng cụ cắt v.v. Một lượng lớn REE được sử dụng trong lọc dầu, lọc khí thải,
Lĩnh vực quân sự và không gian. REE được sử dụng trong sản xuất thiết bị quân sự, tên lửa và vệ tinh, hệ thống laser và radar, và tên lửa dẫn đường.
Kim loại đất hiếm được tìm thấy nhiều nhất ở đâu?
Trung Quốc là quốc gia dẫn đầu không thể tranh cãi về trữ lượng kim loại đất hiếm. Đến cuối năm 2023, Trung Quốc đã sản xuất được 240 nghìn tấn nguyên tố đất hiếm, tương đương 69% trong tổng số 350 nghìn tấn được sản xuất trên toàn thế giới.
Nga đứng thứ hai thế giới về trữ lượng nguyên tố đất hiếm – 28,7 triệu tấn. Nguồn nguyên liệu thô trong nước dồi dào của kim loại đất hiếm chủ yếu liên quan đến các mỏ apatit-nephelin ở vùng Murmansk.
Kim loại đất hiếm ở Ukraine
Theo BBC, Ukraine có trữ lượng lớn đất hiếm và các khoáng sản quan trọng chiến lược khác. Ukraine đã phát hiện 21 trong số 30 chất được Liên minh châu Âu (EU) phân loại là “nguyên liệu thô quan trọng”, chiếm khoảng 5% trữ lượng của thế giới.
Nhiều mỏ trong số này nằm ở phía nam Ukraine, chủ yếu dưới biển Azov. Hầu hết các vùng lãnh thổ này hiện đang nằm dưới sự kiểm soát của Nga. Tuy nhiên, vẫn còn những dự án đầy hứa hẹn ở Ukraine tại khu vực Middle Bug, cũng như tại các khu vực Kyiv, Vinnytsia và Zhitomir.
Tại sao Nga hầu như không sản xuất kim loại đất hiếm?
Mặc dù Liên bang Nga đứng thứ hai thế giới về trữ lượng đất hiếm, nguồn nguyên liệu thô đất hiếm duy nhất ở Nga lại là quặng loparite từ mỏ Lovozero ở vùng Murmansk. Các dự án lớn khác của Nga trong lĩnh vực sản xuất RMZ – ví dụ như dự án phát triển mỏ Tomtorskoye ở Yakutia và địa điểm khai thác ngầm Ak-Sugsky ở Tuva – hiện đã bị đóng băng.
Có một số lý do tại sao Nga gần như không sản xuất RMZ. Bao gồm điều kiện khí hậu khắc nghiệt làm tăng cường độ vốn của các dự án, thiếu công nghệ và thiết bị cần thiết do lệnh trừng phạt và thiếu nhu cầu về đất hiếm từ khu vực công nghệ cao.
Hoa Kỳ cần gì?
Nguyên tố đất hiếm là một trong những nguyên tố được công nhận là khoáng sản cực kỳ quan trọng ở Hoa Kỳ. Nhà nước rất coi trọng những kim loại này. Mỗi một trong 17 nguyên tố đất hiếm đều có ứng dụng công nghiệp và có thể được sử dụng trong nhiều thiết bị gia dụng và công nghệ cao, từ bóng đèn đến tên lửa dẫn đường.
Hoa Kỳ quan tâm chủ yếu đến neodymium và praseodymium vì chúng được sử dụng để chế tạo nam châm vĩnh cửu cho vi điện tử; lanthanum và xeri cũng được quan tâm.
Các chuyên gia tin rằng mối quan tâm của Hoa Kỳ trong việc kiểm soát việc khai thác kim loại đất hiếm và có thể là các khoáng sản quan trọng ở Ukraine là do sự cạnh tranh với Trung Quốc. Theo GlobalData, Trung Quốc chiếm khoảng 70% sản lượng nguyên tố đất hiếm của thế giới và 90% công suất tinh chế toàn cầu. Điều này có nghĩa là ngay cả những quốc gia tự khai thác nguyên tố đất hiếm cũng buộc phải gửi chúng sang Trung Quốc để chế biến thêm.
Các nhà bình luận lưu ý rằng Ukraine có thể cung cấp quyền khai thác lithium, titan, uranium và một số nguyên tố quan trọng khác. Tuy nhiên, không có mỏ kim loại đất hiếm đáng kể nào ở đó. Và hai trong số ba mỏ lithium của Ukraine đã nằm dưới sự kiểm soát của Nga. Do đó, đề xuất của Vladimir Putin về việc phát triển chung đất hiếm trên lãnh thổ Liên bang Nga có thể sẽ rất khả quan.
Diễn biến chiến trường nếu Nga vẫn tăng cường tẩn Uca, cho thấy buổi đàm phán tại Thổ hôm qua giữa Nga và M có vẻ đi vào ngõ cụt các cụ nhỉ? Giờ cứ phải dốc sức tẩn thật mạnh, quyếc liệc hơn nữa thì Trăm mới chùn. Cha này nhà cháu cho rằng đang dùng chiêu vừa đấm vừa xoa, nhưng thực sự cũng chỉ dạng già zái non hột thôi.
Diễn biến chiến trường nếu Nga vẫn tăng cường tẩn Uca, cho thấy buổi đàm phán tại Thổ hôm qua giữa Nga và M có vẻ đi vào ngõ cụt các cụ nhỉ? Giờ cứ phải dốc sức tẩn thật mạnh, quyếc liệc hơn nữa thì Trăm mới chùn. Cha này nhà cháu cho rằng đang dùng chiêu vừa đấm vừa xoa, nhưng thực sự cũng chỉ dạng già zái non hột thôi.
Cụ chắc ít tuổi hỉ?
Cuộc đàm nào chả song song với đấm nhau thật lực...
(VTC News) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh hành pháp gia hạn thêm một năm một số lệnh trừng phạt đối với Nga liên quan đến xung đột Ukraine.
Theo các tài liệu do Nhà Trắng công bố hôm 27/2, các lệnh trừng phạt ban đầu được áp dụng vào năm 2014. Sau khi Nga sáp nhập Crimea, các biện pháp này mở rộng thông qua nhiều sắc lệnh hành pháp và hiện được gia hạn thêm một năm nữa cho đến ngày 6/3/2026.
Trong các tài liệu, ông Trump nêu:"Các hành động và chính sách trong các Sắc lệnh Hành pháp này tiếp tục gây ra mối đe dọa bất thường và đối với an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại của Mỹ. Do đó ... Tôi sẽ tiếp tục tình trạng khẩn cấp quốc gia được ban bố trong Sắc lệnh Hành pháp 13660 trong 1 năm".
Ông Trump gia hạn lệnh trừng phạt Nga thêm một năm.
Tài liệu này cũng tham chiếu đến một lệnh năm 2022 do Tổng thống khi đó là ông Joe Biden ký, trong đó kéo dài lệnh trừng phạt để đáp trả việc Nga sáp nhập Donetsk và Lugansk. Sắc lệnh tuyên bố sự phát triển này"đe dọa đến hòa bình, ổn định, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine, và do đó tạo thành mối đe dọa bất thường đối với an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại của Mỹ".
Nga sáp nhập Donetsk, Lugansk, khu vực Kherson và Zaporizhzhia sau một loạt các cuộc trưng cầu dân ý vào năm 2022. Ukraine tiếp tục tuyên bố chủ quyền đối với các khu vực này.
Ông Trump từng gợi ý rằng Kiev có thể đòi lại một số lãnh thổ, nhưng cho rằng việc quay trở lại biên giới trước năm 2014 là "không có khả năng". Ông cũng ám chỉ rằng Washington có thể dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Nga "vào một thời điểm nào đó" như một phần của các cuộc đàm phán hòa bình với Ukraine.
Vào ngày 26/2, Tổng thống Mỹ cho biết ông muốn Ukraine giành lại càng nhiều lãnh thổ “càng tốt” theo một thỏa thuận hòa bình tiềm năng với Nga. Ông tuyên bố rằng Moskva sẽ phải nhượng bộ, nhưng nhấn mạnh rằng bất kỳ thỏa thuận nào cuối cùng cũng phải đại diện cho kết quả tốt nhất có thể cho cả hai bên.
Moskva và Washington hiện đang tham gia vào các cuộc đàm phán sau cuộc điện đàm giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin vào đầu tháng này và các cuộc hội đàm cấp cao sau đó giữa các phái đoàn Nga và Mỹ.
Vào tháng 6/2024, ông Putin nêu rõ các điều kiện của mình cho các cuộc đàm phán hòa bình với Kiev, bao gồm việc rút toàn bộ quân đội Ukraine khỏi tất cả các vùng lãnh thổ Nga, bao gồm cả bốn vùng sáp nhập năm 2022. Ông cũng yêu cầu Ukraine phải cam kết không bao giờ gia nhập NATO hoặc bất kỳ khối quân sự phương Tây nào khác.
Nga nhiều lần lập luận rằng xung đột Ukraine là do NATO mở rộng về phía biên giới của mình.
Trường hợp Mỹ gia hạn lệnh cấm vận trừng phạt Nga thì có nghĩa là đàm phán đi vào bế tắc rồi, bắt đầu nhìn thấy ranh giới của nhau và thấy khó mà thoả hiệp được, do vậy dịp tháng 5 tới Trump không đến Moskva gặp tay ba đã gần như chắc chắn. Thôi đợi Mỹ bơm cho đám đàn em ít đồ vào táng nhau tiếp với Nga rồi lại đàm phán.
Nói chung là cứ phải phang nhau chết bỏ. Âu Mỹ què hẳn thì Nga ngố mới mong hoà bình được.
Trump hay đến 10 Trump cũng không làm gì được chính sách nhất quán của nước Mỹ hàng chục năm qua.
Làm quá lên chính bọn Mỹ nó vác Nuc nó táng vô White House chứ chả ai khác.
Nhà em sản xuất mắm tôm xuất khẩu và buôn bán hải sản số lượng lớn
Diễn biến chiến trường nếu Nga vẫn tăng cường tẩn Uca, cho thấy buổi đàm phán tại Thổ hôm qua giữa Nga và M có vẻ đi vào ngõ cụt các cụ nhỉ? Giờ cứ phải dốc sức tẩn thật mạnh, quyếc liệc hơn nữa thì Trăm mới chùn. Cha này nhà cháu cho rằng đang dùng chiêu vừa đấm vừa xoa, nhưng thực sự cũng chỉ dạng già zái non hột thôi.
Còn cù cưa chán cụ ơi. Cứ tẩn thật lực là tòi ra kết quả ngay
À, anh Chum còn phải xem kiếm miếng đất nào để lập bang Cali Ver 2 nữa chứ. Thời buổi đất chật người đông, khoai phết
ĐẤT HIẾM Bức tranh biếm hoạ có tính bôi bác kia mấy năm trước media Ukraina dùng để chế nhạo Nga. Một tay mugic nghèo kiết xác ngồi trong căn nhà tồi tàn, có lẽ chỉ có chai rượu lậu với mấy lát bánh mì, nhưng vẫn rất đề cao cảnh giác, bảo tay bạn nhậu: “Chú mày có hiểu là bọn Mỹ nó sẽ chiếm mất tài nguyên của chúng ta không?”. Ngày nay media Nga lại dùng đúng bức tranh đó để chọc phía Ukraina, sau khi Tổng thống Trump đề nghị ký thoả thuận về “đất hiếm”. Lại ngữ cảnh: một căn nhà nát, tay bợm nhậu người Ukraina nghèo mạt rệp, có lẽ chỉ có mấy củ hành với khoai tây, mỡ muối và chai rượu lậu, nhưng vẫn rất cảnh giác đề cao, thông não cho tay bạn nhậu: “Hiểu chưa, bọn Mỹ muốn cướp khoáng sản của chúng ta chứ đếch gì!”. Cảnh khổ có lẽ na ná nhau thôi, đói rã họng rồi nhưng vẫn rất lo bị ngoại xâm cướp mất “rừng vàng biển bạc”… Donald Trump đề nghị ký như thế, ban đầu bị cả thế giới nguyền rủa là “thằng ăn cướp”, nhất là châu Âu và ngay cả Zelenskyy cũng phản đối ầm ầm! Không biết bao anh hùng bàn phím nước ta căm thù lão lắm, thương Ukraina ghê gớm, chỉ muốn ăn sống nuốt tươi cái tay “ép người trong lúc khó khăn này”. Nhưng thế quái nào chỉ một tí sau Zelenskyy lại đồng ý ký, rồi lại đến lượt Nga bắn tin với Trump: “bọn tớ đất hiếm có mà đầy, Ukraina có chút xúi thấm vào đâu, các cậu vào đây ta cùng khai thác cho bõ công!”. Thelathenao?? Dù giang cư mận vẫn chửi Trump không hề giảm, lại thêm mấy chú EU mon men xin “cho em đào với!” nhưng Zelenskyy hẹn bay sang Mỹ ký nay mai! Không thấy “lăn tăn” gì ở đây à các bác? Lại có nhiều bác thôi thì còn thương xót cho Trump chút xíu, khen hắn là “hoá ra định bẫy thằng Nga”, đại loại Mỹ có cớ đưa quân vào chiếm cứ, rồi lấy mẹ nó Donbas và chỗ nọ chỗ kia vì có “đất hiếm”, rồi có lính Mỹ ở đấy canh mỏ bố bảo bọn Ivan dám ho he hehehee! Được như các bác nói thế thì sướng quá, chỉ tội chú Zelenskyy lúc đầu chưa hiểu ý đạo diễn Khắc Huề, diễn chưa được “nét” thôi, chứ xong hiểu ra thì đồng ca hay lắm! Hoá ra tay Trump này cũng “có tâm” đấy chứ, dân ta vừa chửi cái lại khen ngay! Rối tinh hết cả, hoá ra bà con ta ở cõi Phây còn quay xe nhanh hơn cả cái thằng Báu ngẫn nào đi lang thang ấy…Xin thưa rằng chả biết bà con suy đoán thế có đúng không hay người Việt mình tính vốn lắt léo, nhưng sao tôi thấy cứ vòng vèo thế nào ấy ạ, thật! Tôi thì nghĩ thế này: Donald Trump (đáng ghét ghê, nhất là hắn vừa giàu vừa lắm vợ đẹp hehe) hắn cũng đơn giản ấy mà, chỉ có 2 nguyên tắc thôi: cái gì có lợi cho nước Mỹ thì làm, và làm gì cũng phải có đứa chi tiền, kể cả làm từ thiện! (Đúng là tay ấy chả ra gì, không thấy chiến đấu cho công lý hay dân chủ mả mẹ gì hết, chưa kể thấy có lợi là nhảy bổ ngay vào xí phần, chẳng có tinh thần quốc tế cao cả, nhường cơm sẻ áo, bốn bể một nhà, quân tử nhất ngôn cái đếch giề…huhuhu!). Nhưng mà chính vì thế hắn chả có, hay đúng hơn chả cần mẹo miếc gì, có gì cứ nói huỵch toẹt ra luôn, đếch cần lấy lòng bố con nhà thằng nào, chứ đã lấc cấc “cowboy” thế thì Pu hay Tập hắn có xá gì nữa ạ, nói chi đến mấy chú con con như Ze với Makron. Nhưng khi hắn nói vụ “đất hiếm” ra thì sao mà anh em lúc đầu giãy nảy, sau lại xán vào ư, đơn giản ấy mà, hắn lo mất trắng với U cà nên thôi bắt nợ, sợ thiệt nên túm tạm cái gì hay cái đó, thì có mỗi cái “đất hiếm” còn túm được, chứ nói thật với các bác, cái “đất hiếm” ấy nó không phải là tiền tươi, chả phải là vàng thỏi, nó nằm đấy nhưng muốn biến nó thành tiền “còn phải diễn”. Cũng như thế, tay Putin xông ra bảo “đất hiếm nhà tao cũng khối, chúng mày vào đi chứ” là vì như vậy, những ai đã cọ xát ít nhiều với khoáng sản mới hiểu, thiếu gì phen tưởng nhiều hoá ít, tưởng ít hoá chả có tí nào! Đào lệch một gang, nông một gang thôi nó đã khác nhau một trời một vực rồi. Chưa kể những thứ khó nhằn như không tách, chế biến, luyện được như mong đợi, công nghệ thế nào, năng lượng đâu ra, rồi giá rổ quốc tế nó lên xuống ào ào, có khi khai thác cho lắm vào lại vỡ mồm. Chả nói đâu xa, cái thứ tương đối là dễ nhằn như ở nước ta, đào than thôi lỗ mãi đã đành, bô xít đầy ra đấy có làm được gì đâu, titan thì hạng top 5 thế giới mà còn đắp chiếu cả nước, wolfram Núi Pháo “nhất quả đất” mà còn báo lỗ dài dài kia kìa! Tức là bà con có chửi Trump là “thằng cướp ngày” thì cũng nên hiểu chút xíu, là hắn cũng đang liều đấy, chắc gì đã dễ ăn đâu, có khi cướp nhầm phải “số 7 Thuyền Quang” – đừng thần tượng Mỹ làm cái gì cũng ngon được hết nhé! Putin đánh tiếng, tức là xung phong “cậu gì ơi làm ơn ra tay cướp cả tớ nữa này”, vì biết bản thân chúng hắn có làm được cái đếch gì đâu, làm được chả múc mẹ lên bán chia nhau lâu rồi! Còn Zelenskyy có ký hiệp ước “đất hiếm” ấy với Mỹ cũng không phải là “bán nước hại dân” đâu, có khi còn có công ấy chứ, kiếm được tiền mà kiến thiết lại nước nhà. “Đất hiếm” xương xẩu lắm đấy, nếu không làm kiểu đào lên ở Yên Bái Lào Cai rồi chở phứt qua biên giới, thì không hề dễ làm đâu ạ! “Đất hiếm” vừa “điếm” vừa “hất”, và nó có hiếm quái đâu! Nhưng nó dẫn đến đàm phán hoà bình, dù còn cam go lắm… Muốn hiểu thêm về “đất hiếm” thì lại phải ngọn ngành, nó có 17 nguyên tố cơ, và mỗi vùng mỗi khác, chứ không phải cứ “thấy đỏ tưởng là chín đâu”! Mà thôi nói nhiều các bác lại bảo nhà cháu “pro Trump”, à nhầm “pro U”, à hay lại “pro Nga” thì oan nhà cháu quá! Phải chờ bài nữa mới vỡ ra “đất hiếm” nó mồm ngang mũi dọc thế nào, Nga U ai nhiều ai ít, trong lúc chờ 555 like hưởng ứng trước mời các bác cứ Guk sẵn wiki hay hỏi AI cho vui vẻ! Xin cám ơn! (Còn nữa)
ĐẤT HIẾM – Phần 2 – CẢ LÀNG ĐỀU VUI Nói trắng ra: Mỹ xưa nay rất hiếu chiến, khá tàn ác, gây quá nhiều cuộc chiến tranh và xung đột vũ trang từ trước tới giờ, nhưng nói đi cũng phải nói lại, Mỹ tốn kém sức người và sức của cực kỳ nhiều, còn lợi ích thu lại thì “phi vật thể” lắm, nào là “sen đầm quốc tế”, uy tín cường quốc số 1, nào là thiết lập trật tự, bảo vệ dân chủ, không bỏ mặc ai… Có thể các tập đoàn kinh tế nào đó của Mỹ có lợi ích to lớn gì từ đấy mà ra thì bàn riêng, chứ nếu cứ lấy số liệu Bộ tài chính ra thì lỗ sặc gạch. Kiểu “giải cứu binh nhì Ryan” ấy, có cứu mỗi chú lính quèn đổ bao nhiêu tiền của, xương máu đi cứu, lấy thế làm hoan hỷ lắm! Chả nói đâu xa, nhảy vào Việt Nam, gây bao tội ác, tổn thất đầy ra, nhưng Mỹ có “kiếm chác” được cái gì đâu? Mỹ giống thằng nhà giàu to khoẻ, hơi tí là đấm đá, gây bè đảng, doạ dẫm mọi người…kiểu nó thế, Mỹ mà! Nói riêng về khoáng sản, lại càng chả mấy khi cuỗm được cái gì đem về! Chẳng hạn Afganistan mất toi 2300 tỷ USD – lãi vay vẫn còn đang è cổ trả đều đấy, chả có chuyện tiền đánh nhau thì không phải trả lãi đâu! (Chưa kể 6200 mạng quân và dân Mỹ nữa…). Nào có lấy được kg quặng nào đâu mặc dù Afganistan thì khoáng sản vô kể còn chưa đong đếm hết, Mỹ còn đang phải xin lấy về 7 tỷ USD vũ khí vứt lại chưa được kia kìa! Tức là muốn làm “sen đầm quốc tế” như Mỹ phải rất giàu! Nhưng Trump có vẻ không giống “truyền thống” tí nào. Nhắc lại 2 nguyên tắc của lão: Làm gì Mỹ có lợi thì làm – làm gì cũng phải có lãi về kinh tế! Thế nên trò chiến tranh thì Trump không khoái, nhiệm kỳ đầu lão chả gây ra cuộc chiến nào. Nhiệm kỳ này lão phải “đổ vỏ” cho Biden, nhưng vẫn theo hai nguyên tắc nói trên, lão giảm thiểu tối đa chi phí chiến tranh: cái gì đang chi thì không chi nữa, kiểm toán xem thế nào, và “đánh giặc mồm” cho đỡ tốn! Đỡ tốn nhiều lắm đấy, doạ Đan Mạch, Canada, Mexico, Trung Quốc, Anh, Eu rồi đến Ukraina, Nga. Và đòi “đất hiếm”…Nhưng phải “cám ơn” Zelenskyy đã gợi ý: vào tháng 10 năm ngoái, trong “kế hoạch chiến thắng” của mình, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đề xuất phát triển chung các mỏ dầu của Ukraine với Hoa Kỳ. Nhưng dầu mỏ của Ukraina có lẽ hẻo quá, Trump mới nghĩ ra (hay quân tướng xúi) “đất hiếm”! Đòi một được hai, ba ngay mới vui – Nga cũng vội nhờ vả ngay rằng “tớ có đầy ra!”. “Nga có rất nhiều kim loại đất hiếm (REM), mở ra triển vọng hợp tác rộng lớn với Hoa Kỳ” - Dmitry Peskov, thư ký báo chí của tổng thống Nga, phát biểu với các nhà báo vào ngày 25 tháng 2/2025. “Người Mỹ cần kim loại đất hiếm, chúng tôi có rất nhiều, chúng tôi có kế hoạch riêng để phát triển các nguồn tài nguyên chiến lược. “Điều này mở ra triển vọng hợp tác khá rộng lớn”. Ukraina đổi đất hiếm lấy “xoá nợ chiến tranh”; Nga đổi đất hiếm lấy “bỏ cấm vận” và hai bên sẽ có hoà bình. Liệu thế có bên nào bị ép, bị thiệt, bị lừa gì không? Ngày 24 tháng 2, Tổng thống Vladimir Putin đã triệu tập một cuộc họp chuyên về khai thác kim loại đất hiếm. Sau những kết quả đạt được, người đứng đầu nhà nước tuyên bố sẵn sàng cung cấp cho các đối tác Hoa Kỳ những dự án chung trong lĩnh vực này. Putin đặc biệt lưu ý rằng Nga là một trong những quốc gia dẫn đầu thế giới về trữ lượng kim loại hiếm và đất hiếm. “Chúng tôi có chúng ở phía bắc tại Murmansk, ở Kavkaz và Kabardino-Balkaria, ở Viễn Đông, ở vùng Irkutsk, ở Yakutia, ở Tuva. Đây là những khoản đầu tư, dự án đòi hỏi nhiều vốn”, Putin cũng tuyên bố Nga có kế hoạch tăng đáng kể sản lượng vật liệu công nghệ cao dựa trên kim loại hiếm và đất hiếm. Để đạt được những mục tiêu này, dự án quốc gia “Vật liệu mới và Hóa học” đã được triển khai vào năm 2025, Tổng thống nhắc lại.
Lão cũng nhấn mạnh riêng rằng Nga có "nhiều hơn gấp bội" các nguồn lực loại này so với Ukraine.
*Khái niệm cơ bản: “Kim loại hiếm” (RM) có khoảng 30 nguyên tố, bao gồm zirconi, vanadi, niobi, molypden, vonfram, titan, v.v.. Nhóm kim loại hiếm bao gồm một nhóm nhỏ các nguyên tố “đất hiếm” bao gồm 17 nguyên tố – germani, zirconi, hafni, vanadi, niobi, tantal, rheni, v.v. (có thể coi là 15 vì có 1 loại có thể tính làm 3…phức tạp bỏ qua!) Chúng được sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp, bao gồm các nhà máy hóa chất, cơ khí và luyện kim, cũng như trong các nhà máy điện tử. Theo Bộ Tài nguyên Thiên nhiên Nga, tổng trữ lượng “kim loại hiếm” của đất nước lên tới 658 triệu tấn, trong đó “đất hiếm” chiếm 28,5 triệu tấn. Đồng thời, các mỏ REE rất phức tạp - các khoáng sản được khai thác cùng nhau, trong một quặng, sau đó các nguyên tố riêng lẻ được chiết xuất.
*Tại sao Nga hầu như không sản xuất kim loại đất hiếm? Theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS), Nga đứng thứ hai thế giới về trữ lượng đất hiếm (REE). Nhưng nó chỉ chiếm 2% tổng sản lượng của thế giới. Các mỏ này nằm trong điều kiện khí hậu khắc nghiệt, làm tăng đáng kể cường độ vốn của các dự án như vậy, Ruslan Dimukhamedov, Chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất và tiêu thụ kim loại hiếm và đất hiếm kiêm Tổng giám đốc điều hành Nhà máy Magiê Solikamsk (SMZ - thuộc sở hữu của Rosatom), giải thích. Nguồn nguyên liệu đất hiếm thô duy nhất ở Nga là quặng loparite từ mỏ Lovozero ở vùng Murmansk. Chất cô đặc thu được tại Nhà máy khai thác và chế biến Lovozero, cũng thuộc Rosatom, được gửi đến để xử lý thủy luyện tại SMZ. Quá trình sau sản xuất ra cacbonat kim loại đất hiếm.
Bộ phận khai thác mỏ, Rosatom Nedra (trước đây là Atomredmetzoloto), tham gia khai thác RM và RMZ trong phạm vi của tập đoàn nhà nước . Phó tổng giám đốc thứ nhất của bộ phận này, Alexey Shemetov, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với “Vedomosti” vào tháng 5 năm 2024 rằng mục tiêu chính của công ty là triển khai sản xuất tách kim loại đất hiếm từ quặng loparite (hiện vẫn chưa có tại quốc gia này) sẽ có tại nhà máy Solikamsk vào năm 2026. Shemetov lưu ý rằng vào thời Liên Xô, công nghệ này được đặt tại Estonia và Kazakhstan, và sau khi Liên Xô sụp đổ, công nghệ này “đã bị thất lạc”. Năm 2023, dự án được phát triển trở lại, năm 2024 dự kiến bắt đầu thiết kế sản xuất và năm 2026 đạt sản lượng 2000 tấn kim loại đất hiếm/năm. Shemetov ước tính tổng khối lượng đầu tư vào hai doanh nghiệp của bộ phận này (nhà máy khai thác và chế biến và SMZ) là 18 tỷ rúp. Trong đó, 7,5 tỷ rúp. - Đối với quá trình tách sản phẩm tại SMZ.
Hiện tại, Nhà máy Magiê Solikamsk đã bắt đầu giai đoạn đầu tiên của quá trình thiết kế sản xuất tách kim loại đất hiếm thành từng loại REE, một đại diện của Rosatom Nedra cho biết với “Vedomosti”. Theo ông, hợp đồng đã được ký với công ty Novolex. Dự án dự kiến sản xuất hàng năm 2.500 tấn sản phẩm đất hiếm (lanthan, xeri, neodymium, praseodymium) và tinh quặng đất hiếm trung bình nặng (samarium, gadolinium, europium). Các dự án lớn khác của Nga trong lĩnh vực khai khoáng RMZ – ví dụ như dự án phát triển mỏ Tomtorskoye ở Yakutia và địa điểm khai thác ngầm Ak-Sugsky ở Tuva – hiện đã bị đóng băng. Maxim Khudalov, chiến lược gia trưởng của công ty đầu tư Vector Capital, tin rằng cách triển vọng nhất để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài là phát triển mỏ Tomtor. Đây là một trong những mỏ kim loại đất hiếm lớn nhất thế giới. Theo cổng thông tin đầu tư của vùng Bắc Cực của Nga, tổng tài nguyên lên tới 154 triệu tấn quặng. Nhà điều hành là công ty Triarc Mining, thuộc sở hữu của các nhà quản lý tập đoàn IST là Vladislav Resin và Alexey Aleshin. Vào tháng 11 năm 2024, tại cuộc họp với Phó Thủ tướng thứ nhất Denis Manturov, Putin đã lưu ý đến thực tế là các nhà đầu tư của dự án “không đầu tư vào việc phát triển dự án”.
*Hoa Kỳ cần gì? Hoa Kỳ chủ yếu quan tâm đến neodymium và praseodymium vì chúng được sử dụng để chế tạo nam châm vĩnh cửu cho vi điện tử; Khudalov liệt kê rằng lanthanum và xeri cũng được quan tâm. Các loại quặng cô đặc khai thác ở Hoa Kỳ hiện chủ yếu được chế biến tại Trung Quốc, nhưng các nhà quản lý người Mỹ có thể nhanh chóng thu hút được vốn để phát triển dự án với mức giá hợp lý. Nhà khoa học chính trị Alexander Nemtsev cho biết, tại một cuộc họp về kim loại đất hiếm, Putin đã cố gắng đồng bộ thông điệp của mình với bài phát biểu của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump. “Theo một số cách, lời lẽ của Putin bổ sung cho lời lẽ của Trump. Nhà Trắng đang hiểu rằng các tín hiệu từ Washington đã được lắng nghe”, chuyên gia này nói thêm. Ngày 24 tháng 2, Trump tuyên bố tại một hội nghị ở Nhà Trắng rằng Moscow và Washington có ý định ký kết một số thỏa thuận về phát triển kinh tế. “Nga có những thứ chúng ta cần. “Đặc biệt là kim loại đất hiếm”, Bloomberg trích lời Trump nói. Tuy nhiên nếu chế độ cấm vận hiện tại vẫn được áp dụng thì sự hợp tác như vậy là không thể. Theo các nhà khoa học chính trị, nếu phía Mỹ chấp nhận lập luận của Nga, Mỹ có thể sẽ khởi động tiến trình dỡ bỏ các hạn chế kinh tế chống Nga, bao gồm cả thông qua các nhà lãnh đạo châu Âu thân Trump.
“Nguyên tố đất hiếm ở Ukraina? Không, chỉ là đất bị thiêu rụi thôi". Nhưng tình hình thực sự của đất hiếm ở Ukraina như thế nào? Hãy theo dõi dòng suy nghĩ của một nhà địa chất nhé: Giả sử bạn có một mỏ quặng kim loại có giá trị đã được chứng minh với trữ lượng đã được xác định và ước tính. Đã thăm dò có nghĩa là hoạt động khoan đã được thực hiện trong một khối lượng đủ để đánh giá đáng tin cậy hình dạng và vị trí của các khối quặng trong lòng đất, các hoạt động khai thác thăm dò có thể đã hoàn tất và các mẫu quặng được khai thác lên bề mặt đã được thử nghiệm để xác định lượng kim loại của chúng ta có trong loại quặng này và các thí nghiệm đã được tiến hành để khai thác nó từ loại quặng này với tổn thất tối thiểu... Nhân tiện, tất cả những điều này đã tốn rất nhiều tiền, cộng với số tiền chi cho việc tìm kiếm chính cái mỏ đó. Vì vậy, chúng ta đã tính toán được lượng quặng có ở độ sâu (và không chỉ ở độ sâu tới tâm Trái Đất, mà còn ở độ sâu có thể khai thác), chúng tôi đã tìm ra hàm lượng kim loại trung bình trong quặng này và theo đó, về mặt lý thuyết, chúng tôi có thể chiết xuất được bao nhiêu kim loại nguyên chất từ đó. Nhưng đây là trữ lượng “thô”, chúng vẫn cần phải được khai thác và đưa lên, như những người thợ mỏ nói, "lên bề mặt"... Do đó, kim loại thu được cái gọi là giá trị khai thác, tức là giá của một đơn vị kim loại (tại thời điểm này!) trên thị trường thế giới, trừ đi chi phí khai thác một lượng quặng tương đương ở độ sâu và đưa lên bề mặt, và cũng trừ đi chi phí khai thác thô từ quặng (làm giàu). Điểm trừ này có thể rất, rất đáng kể và chi phí thực tế của một tấn kim loại trừ đi những chi phí này có thể không có vẻ “ngon ăn” đối với chúng ta. Chúng ta đừng quên các khoản đầu tư vốn cho việc xây dựng mỏ hoặc mỏ đá ngầm, nhà máy chế biến, cơ sở hạ tầng khác, bao gồm đường sá, khu định cư, thậm chí là khu định cư theo ca, cũng như chi phí thuê chuyên gia phục vụ tất cả những việc này, cộng với chi phí vận chuyển đến nhà máy chế biến và nhà máy để xử lý luyện kim cuối cùng của sản phẩm làm giàu công nghiệp, có thể là nhà máy tinh luyện, nơi kim loại được tinh chế khỏi tạp chất đến độ tinh khiết thương mại cao, v.v... Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu cần phải kéo một tuyến đường sắt dài 500 km đến mỏ nằm ở đâu đó tại một góc xa xôi nào đó của Siberia? Tổng chi phí! Khi tính toán tất cả những điều này, có thể trò chơi này chẳng đáng để chơi chút nào và sẽ chẳng có lợi nhuận nào từ kim loại siêu giá trị của chúng ta mà chỉ toàn thua lỗ! Và điều này hay xảy ra, mặc dù người ta cố gắng tìm hiểu tất cả những điều này ở giai đoạn địa chất và kinh tế ban đầu khi nghiên cứu mỏ, mà không lãng phí tiền bạc một cách vô ích... Được rồi, giả sử chúng ta đã tính toán được rằng số dư từ tất cả những rắc rối này là dương, có một số loại “biên lợi nhuận” và các khoản đầu tư vốn sẽ thu hồi vốn khá nhanh... Nhưng nếu nhu cầu toàn cầu hoặc trong nước đối với kim loại này bị hạn chế và thị trường đã bão hòa thì sao? Sau đó, bằng cách tung thêm kim loại ra thị trường, chúng ta sẽ hạ giá đáng kể và biên lợi nhuận của chúng ta sẽ bắt đầu tăng lên... Nhưng nếu trong khi chúng ta đang loay hoay với việc thăm dò, thiết kế và xây dựng mỏ, nhu cầu về kim loại giảm đáng kể, chẳng hạn do thay đổi về công nghệ hoặc hành động của các đối thủ cạnh tranh đã vượt qua chúng ta và đã khai thác mỏ thì sao? Nhưng liệu mức giá cũ có được tính vào nền kinh tế của toàn bộ doanh nghiệp này không? Ví dụ, một vài năm trước, các VIP chạy dọc hành lang của các tổ chức cấp cao và thì thầm sốt sắng: "Đất hiếm, ta cần thay thế nhập khẩu, an ninh nguyên liệu thô, chúng ta sẽ tự sản xuất xe tay ga điện cho người đồng tính và không phụ thuộc vào bất kỳ bọn nào...". À, nhân tiện, chúng ta vẫn còn một số nhà địa chất! Nào các nhà địa chất, hãy cho biết, chúng ta có đất hiếm không?”. Gãi đúng chỗ ngứa, các nhà địa chất vui vẻ trả lời, chúng ta có một mỏ đất hiếm ở phía Bắc đã được khám phá và bỏ hoang vào đầu những năm 60 của thế kỷ trước. Nhân tiện, cũng không tệ, nó có trữ lượng lớn và hàm lượng tương đối cao. OK! VIP bảo, đây chính là những gì chúng ta cần! Và thế là mọi chuyện bắt đầu...Một công ty khai thác mỏ lớn hợp tác với một tập đoàn hạt nhân khổng lồ bắt tay vào kinh doanh. Mọi việc đang diễn ra tốt đẹp, nhưng có một vấn đề... Bây giờ, sau nhiều năm, nguồn cung đất hiếm vốn khan hiếm trên thị trường thế giới đã vượt quá nhu cầu 10% và giá đã giảm 6 lần kể từ cuối năm 2022... Sáu lần, chết tiệt! Rõ ràng, lại lão Trump phải chịu trách nhiệm - ông ấy đã hủy bỏ chương trình dành cho người đồng tính, vì vậy sẽ có ít xe tay ga điện hơn). Và bây giờ các lãnh đạo, cùng với các nhà địa chất, thợ mỏ và những người làm giàu khác, đang đau đầu - làm sao để không phải chịu cảnh thâm hụt. Thế mà cứ tưởng cả nước chỉ việc nằm ruỗi mà hưởng... Nhọc nhọc là…Nếu chưa hiểu, thì đơn giản hơn nhé: giả sử bạn được biết ngay tại đây, cách nửa mét, có một tờ “trăm đô” bị chôn vùi trong cát. Được thôi, bạn sẽ vui mừng và chạy đi lấy xẻng để kiếm. Nhưng nếu không phải trong cát, mà là trong đất sét với những đá tảng, và không phải nửa mét, mà là năm chục mét thì sao? Hả? Liệu anh chị em ta có đào không? Trump quan tâm đến điều gì, hoặc sự thật về kim loại đất hiếm Tờ Financial Times đã viết về điều này, và sau đó cố vấn của văn phòng tổng thống Ukraina, Mykhailo Podolyak, đã xác nhận điều này trong một cuộc phỏng vấn với tờ báo La Repubblica. Tuy nhiên, ông không nói về đất hiếm mà là về những kim loại hoàn toàn khác: “Chúng tôi cũng có trữ lượng các khoáng sản hiếm như lithium và titan, và chúng ta có thể cùng nhau khai thác chúng ” . Tuy nhiên, thực tế cho thấy, phần lớn các phương tiện truyền thông đều nói ba lăng nhăng giống nhau. Mặc dù Trump đã nói về những kim loại rất cụ thể và nhiều lần lớn tiếng và rõ ràng nói từ " đất hiếm", các nhà báo khi bình luận về phát biểu của ông đã nói về mọi thứ - về titan của Ukraina và lithium của Ukraina, về mangan, uranium và thậm chí cả than đá. Về các mỏ khoáng sản khác nhau của quốc gia giàu khoáng sản Ukraina - nhưng hầu như không có thông tin gì về kim loại đất hiếm của Ukraina!!! Tình cờ tôi có chút hiểu biết và quyết định chia sẻ một chút kiến thức cơ bản. Dưới đây là dăm sự thật ít được biết đến về kim loại đất hiếm:
~Sự thật 1 - về thuật ngữ: Từ "đất hiếm" hoàn toàn không đồng nghĩa với các từ "hiếm" hoặc "khan hiếm". "Kim loại hiếm" và "kim loại đất hiếm" là hai thứ rất khác nhau. Kim loại đất hiếm là 17 nguyên tố rất cụ thể trong bảng tuần hoàn, mà chắc chắn bạn không biết tên, và thậm chí nếu bạn đã nghe, bạn cũng không nhớ. Lanthanum, Cerium, Praseodymium, Neodymium, Promethium, Samarium, Europium, Gadolinium, Terbium, Dysprosium, Holmium, Erbium, Thulium, Ytterbium, Lutetium, Scandium và Yttrium .
~Sự thật 2 - về sự khan hiếm: Từ gốc "rare" trong từ "đất hiếm" không có nghĩa là có rất ít loại kim loại này. Có khá nhiều loại như vậy. Ví dụ, trong lớp vỏ trái đất có nhiều xeri hơn đồng hoặc chì, những thứ mà con người đã khai thác từ thời tiền sử và vẫn chưa thể loại bỏ được. Và ngay cả chất thulium thực sự hiếm cũng phổ biến hơn vàng. Vấn đề là kim loại đất hiếm khó khai thác hơn nhiều so với vàng hoặc đồng. Chúng nằm rải rác, hiện diện trong đá với số lượng rất nhỏ và rất khó tìm được các mỏ có nồng độ kim loại đất hiếm đủ để khai thác và chế biến theo quan điểm kinh tế. Thêm vào đó là sinh thái. “Các mỏ nguyên tố đất hiếm là nguồn tài nguyên chiến lược đầy hứa hẹn cho Nga”. Anisimov và O.L. Dontsova: "Ngoài ra, để sản xuất được một lượng REE tương đối nhỏ, cần phải khai thác và xử lý một khối lượng quặng lớn, điều này đi kèm với việc hình thành lượng chất thải khổng lồ và ô nhiễm môi trường trên diện rộng do tiêu thụ một lượng lớn nước và sử dụng vật liệu độc hại trong quá trình làm sạch. Đối với một quốc gia có mật độ dân số cao, đây là một nhiệm vụ cực kỳ khó khăn." Nhưng đó không phải là tất cả. Một vấn đề khác là trong nhiều năm, con người không thực sự cần đến kim loại đất hiếm. Nền sản xuất thế giới có thể dễ dàng hoạt động mà không cần đến chúng, nên thực tế không ai khai thác chúng. Sau đó sự phát triển của công nghệ đã tăng vọt, và vào những năm 60 của thế kỷ XX, nhân loại có nhu cầu rõ rệt về những nguyên tố này. Nhưng cho đến ngày nay, người ta vẫn không coi đó là điều thái quá. Kim loại đất hiếm được sản xuất và bán với số lượng tương đối nhỏ. ~Theo đánh giá của Verified Market Research, quy mô thị trường nguyên tố đất hiếm toàn cầu là 4,84 tỷ đô la vào năm 2023 và có thể tăng lên 10,78 tỷ đô la vào năm 2030. Đây là tổng khối lượng, khối lượng mua vào và bán ra của tất cả 17 yếu tố. Trên phạm vi toàn cầu, thành thật mà nói, đây chỉ là số tiền rất nhỏ. Muỗi! Để so sánh, theo nghiên cứu của Data Bridge, vào năm 2023, riêng thị trường đồng toàn cầu có giá trị 320,33 tỷ đô la. Dự kiến con số này sẽ đạt 476,90 tỷ đô la vào năm 2031, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 5,1%. Một câu hỏi tự nhiên nảy sinh: vậy tại sao Trump lại phấn khích đến vậy?
~Sự thật 3 - về âm mưu trong chính trị thế giới: Vì nhu cầu về kim loại đất hiếm chỉ mới xuất hiện trong những năm gần đây nên không khó để đoán chúng được sử dụng ở đâu. Vâng, hoàn toàn đúng - trong sản xuất công nghệ cao. Chúng không được sử dụng để chế tạo các bộ phận riêng lẻ vì chúng được làm từ nhôm, nhưng chúng lại cực kỳ cần thiết như một chất phụ gia. Ví dụ, Neodymium có thể tạo ra cái gọi là nam châm neodymium, mạnh hơn nam châm thông thường gấp 10 lần và đặc biệt được sử dụng trong động cơ điện của máy bay không người lái. Europium là nguyên tố cần thiết để hiển thị màu sắc chính xác trên màn hình, vì vậy nếu không có kim loại đất hiếm, việc sản xuất tivi, điện thoại thông minh và máy tính xách tay sẽ phải dừng lại. Máy MRI y tế sẽ không hoạt động nếu không có đường dẫn gad. Theo tờ Financial Times, mỗi máy bay chiến đấu F-35 của Mỹ chứa khoảng 445 kg nguyên tố đất hiếm! Và cứ thế tiếp tục - chúng tôi nghĩ rằng nguyên tắc là rõ ràng. Con người cần rất ít nguyên tố đất hiếm, nhưng ở một số lĩnh vực, chúng lại rất quan trọng. Bây giờ nói về việc sản xuất. Trong một thời gian dài, nước sản xuất đất hiếm chính là Hoa Kỳ, khi đó là nước dẫn đầu thế giới về sản xuất các sản phẩm công nghệ cao. Nhưng không có nhiều nguyên tố đất hiếm ở Hoa Kỳ; đây không phải là quốc gia giàu nhất về đất hiếm. Tuy nhiên, Trung Quốc lại nắm giữ khoảng một phần ba trữ lượng của thế giới. Và vào nửa sau thế kỷ XX, Trung Quốc bắt đầu phát triển sản xuất các nguyên tố đất hiếm. Quá trình này được cả Hoa Kỳ, quốc gia cố tình biến Trung Quốc thành “công xưởng của thế giới” bằng cách đặt cơ sở sản xuất tại đây, và chính quyền Trung Quốc ủng hộ. Đặng Tiểu Bình đã nói câu nói nổi tiếng vào những năm 70: “Có dầu ở Trung Đông. Và ở Trung Quốc có kim loại đất hiếm . " Sự lựa chọn chuyên môn hóa trở nên rõ ràng hơn nếu chúng ta nhớ rằng Trung Quốc không chỉ là nơi có mỏ kim loại đất hiếm giàu có nhất mà còn là nơi có mỏ “tập trung” nhất, nơi có chi phí khai thác thấp nhất. Năm 1986, Trung Quốc đã vượt qua Hoa Kỳ về sản xuất kim loại đất hiếm và chiếm vị trí đầu tiên trên thế giới, và vào đầu thế kỷ 21, nước này đã kiểm soát 85–95% sản lượng kim loại đất hiếm của thế giới. Và người ta nhanh chóng nhận ra rằng với đất hiếm, Trung Quốc đang nắm giữ toàn bộ thế giới...! Năm 2010, trong cuộc xung đột với Nhật Bản về quần đảo Senkaku không có người ở, Trung Quốc đã áp dụng hạn ngạch xuất khẩu kim loại đất hiếm. Và giá cả trên thị trường thế giới ngay lập tức tăng vọt lên 600% (!!!). Sự phản đối đã lan tới tận trời xanh, và đến năm 2012, Trung Quốc đã buộc phải dỡ bỏ các hạn chế. Nhưng sau đó, những nước tiêu thụ đất hiếm chính - Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản, v.v. - nhận ra rằng vấn đề này phải được giải quyết bằng cách nào đó. Và họ bắt đầu tích cực xóa bỏ sự độc quyền của Trung Quốc. Quá trình này đã bắt đầu, nhưng không phải là đột phá - tính đến năm 2019, thị phần kim loại đất hiếm của Trung Quốc vẫn chiếm 60% sản lượng toàn cầu và 87% chế biến. Bây giờ, ta đã rõ lý do tại sao kim loại đất hiếm lại là vấn đề rất cấp bách và đau đầu đối với Hoa Kỳ.
Sự thật 4 - về đất hiếm của Ukraina Có mỏ kim loại đất hiếm ở Ukraina không? Bastnaesite, một loại khoáng chất quan trọng để chiết xuất đất hiếm, từ đó có thể chiết xuất được xeri, lanthanum, neodymium và praseodymium , được phát hiện ở quận Khoroshevsky thuộc vùng Zhitomir . Một khoáng chất khác, monazit (chứa các nguyên tố lantan, ytri và thori ), có trong mỏ Malyshevskoye ở vùng Dnepropetrovsk và vùng Zhytomyr. Cuối cùng, xenotime có thể được khai thác ở vùng Zhytomyr và Vinnytsia của Ukraina. Có ít nhất hai mỏ đất hiếm nằm trên lãnh thổ Cộng hòa Nhân dân Donetsk - đó là mỏ Azov chứa quặng zirconi và kim loại đất hiếm gần làng Volodarskoye, cách Mariupol 25 km, và mỏ Petrovo-Gnutovskoye - cách thành phố Nga này 15 km.
Sự thật 5 - về các nguyên tố đất hiếm của Nga Những người thích tìm kiếm thuyết âm mưu và ý nghĩa kép có thể nghi ngờ rằng trong thời kỳ này, Nga và Hoa Kỳ chỉ đơn giản là phân chia tài nguyên thiên nhiên - nhưng thực tế không phải vậy. Nga không có hứng thú đặc biệt với các nguyên tố đất hiếm. Chỉ tính riêng về trữ lượng kim loại đất hiếm đã được chứng minh, Nga đứng thứ ba thế giới, sau Trung Quốc và Việt Nam. Và nước này sản xuất khoảng 1% kim loại đất hiếm trên thế giới và 0% sản lượng chế biến. Liên Xô khai thác 8.500 tấn kim loại đất hiếm mỗi năm, nhưng mọi thứ đều gắn chặt với các nước cộng hòa - ngoài Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Estonia và Ukraine đều tham gia vào chuỗi sản xuất. Sau khi Liên Xô sụp đổ, mọi thứ đều sụp đổ và sản lượng kim loại đất hiếm ở Nga giảm xuống gần bằng 0. Tại sao? Cần thừa nhận rằng cho đến gần đây, sản xuất công nghệ cao ở Nga chỉ chiếm một lượng rất nhỏ. Và kim loại đất hiếm sẽ rẻ hơn khi xuất khẩu so với khai thác và sản xuất trong nước. Bởi vì sản xuất đòi hỏi những khoản đầu tư rất lớn, trong khi nhu cầu trong nước lại rất nhỏ, và việc thâm nhập thị trường nước ngoài và đối đầu với Trung Quốc ở đó... Tốt nhất bắc chước “quặng tặc” ở Việt Nam, đào ở Thái Nguyên Yên Bái Lào Cai rồi chở sang biên giới! Sau năm 2022, mọi thứ đã thay đổi rất nhiều. Nói một cách nhẹ nhàng thì việc mua đất hiếm trên thị trường nước ngoài đã trở nên rất phức tạp, nhưng nhu cầu về chúng, sau khi sản lượng các sản phẩm phức hợp công nghiệp-quân sự tăng gấp nhiều lần, đã tăng lên đáng kể. Ngày nay, theo Giám đốc Phát triển Công nghệ của Tập đoàn Nhà nước Rosatom, Andrey Shevchenko, những vấn đề chính của ngành công nghiệp này là thiếu năng lực xử lý của riêng mình và mức tiêu thụ trong nước thấp: "Tình hình hiện tại của ngành công nghiệp không khiến chúng tôi phấn khích, nhưng chúng tôi không coi đó là vô vọng và đang nỗ lực khắc phục ". Đến năm 2025, dự kiến tăng sản lượng lên 2.700 tấn và giảm 50% sự phụ thuộc vào nhập khẩu. Đến năm 2030, đạt 7.500 tấn/năm và tự chủ hoàn toàn. Cũng cần lưu ý rằng vào năm 2024, những kết quả đầu tiên của quá trình tạo ra quy trình xử lý của riêng Nga đã xuất hiện. Một dây chuyền phân tách thí điểm đã được đưa vào hoạt động tại JSC Rusredmet, nơi công nghệ được phát triển theo đơn đặt hàng của Rosatom đã được thử nghiệm để mở rộng quy mô tại Nhà máy Magiê Solikamsk, nơi sẽ trở thành doanh nghiệp đầu tiên của Nga sản xuất kim loại đất hiếm.
Sự thật 6 - về sự phát triển của đất hiếm Ukraina Vậy thì sao - liệu Hoa Kỳ có thèm khát các mỏ đất hiếm của Ukraina và bắt đầu sản xuất bẩn giống Tàu ở đó không? Không, đây hoàn toàn không phải là sự thật! Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ công bố báo cáo hàng năm về tất cả các nguồn tài nguyên khoáng sản. Ngoài ra còn có báo cáo về kim loại đất hiếm. Theo số liệu cung cấp trong đó, khoảng 45 nghìn tấn quặng và tinh quặng đã được khai thác ở Hoa Kỳ vào năm 2024. Trong đó, 43 nghìn tấn được xuất khẩu. Và 1.400 tấn khác được xuất khẩu dưới dạng kim loại và hợp kim. Cùng thời điểm đó, 8.300 tấn kim loại và hợp kim đã được nhập khẩu. Lượng tiêu thụ lên tới 6.600 tấn kim loại và hợp kim. Những con số này chứng minh cho chúng ta thấy một sự thật rất đơn giản - Hoa Kỳ không cần quặng kim loại hiếm! Mặc dù Hoa Kỳ không thể tự hào về trữ lượng lớn các nguyên tố đất hiếm, nhưng một trong những mỏ nguyên tố đất hiếm nhẹ giàu có nhất lại nằm trên lãnh thổ Hoa Kỳ. Do đó, Hoa Kỳ đã sản xuất khá nhiều nguyên liệu thô và hầu hết lượng nguyên liệu thô đất hiếm này đều được xuất khẩu. Và ở Ukraine, nếu có bất cứ thứ gì từ “đất hiếm” thì đó chỉ là quặng. Điều mà nhìn chung Hoa Kỳ không cần. Vấn đề của nước Mỹ không phải ở sản xuất mà là ở chế biến.
Sự thật 7 - về việc chế biến đất hiếm của Ukraina Vậy có lẽ Trump đang có kế hoạch xây dựng một khu phức hợp chế biến mới dựa trên nguyên liệu thô của Ukraine, một giải pháp thay thế cho nguyên liệu thô của Trung Quốc? Rồi mang sản phẩm bẩn này đi đâu đó mà lão thích? Quá vớ vẩn! Hoa Kỳ, trong nhiều thập kỷ cho đến cuối những năm 80 là quốc gia dẫn đầu về khai thác, chế biến và sử dụng đất hiếm, hiện nay xuất khẩu quặng cô đặc đã khai thác sang Trung Quốc và từ đó nhập khẩu oxit nguyên chất, bột đất hiếm kim loại thành phẩm và thường chỉ là sản phẩm thành phẩm, bởi vì trong những năm 80-90, họ đã chuyển giao tất cả các công nghệ này cho Trung Quốc và phá hủy chúng tại quê nhà vì lý do kinh tế và môi trường. Khoảng bốn mươi năm trước, Hoa Kỳ thực sự là quốc gia dẫn đầu thế giới trong những vấn đề này và hầu như tất cả các nguyên tố công nghệ cao trên thế giới đều được khai thác tại khu vực Mountain Pass ở California. Nhưng ngành kinh doanh này cũng cực kỳ độc hại, vì vậy theo thời gian, khi phát hiện ra rằng ở miền Bắc Trung Quốc tại Nội Mông, đất hiếm có thể được khai thác như một sản phẩm phụ của đủ loại dự án khai thác khác, người Mỹ đã vui vẻ chuyển các chuỗi khai thác và chiết xuất đến đó rồi đóng cửa, sa thải hầu hết nhân viên. Hậu quả không lâu sau đó - đất hiếm trở thành vấn đề đau đầu hàng ngày của Hoa Kỳ. Và việc khôi phục sản xuất của chính họ là một chương trình mục tiêu liên bang riêng biệt, trong đó khoảng hai mươi tỷ đô la đã bị lãng phí mà không có kết quả rõ ràng nào. Điều này khiến Hoa Kỳ rất sầu đời... và đành thở dài lưu ý rằng nếu họ muốn, Trung Quốc có thể đưa quân đội Hoa Kỳ trở lại thời Chiến tranh Việt Nam chỉ trong khoảng sáu tháng - như đã viết trong báo cáo của Nhóm nghiên cứu Lưỡng đảng Quốc hội cách đây khoảng mười năm. Giá trị của REE không nằm ở quặng - chúng có thể được khai thác ở hầu hết mọi nơi: ở Ukraina, Brazil, Đông Siberia hay Tanzania - mà nằm ở các oxit đã tách riêng, vì REE rất giống nhau về mặt hóa học và việc tách chúng là một siêu công nghệ thực sự gắn liền với nghệ thuật. Người ta đồn rằng ở Trung Quốc, người vận hành hệ thống tách chuỗi phải được đào tạo trong năm năm sau khi tốt nghiệp, và hệ thống tách chuỗi công nghiệp là một thiết bị trị giá hàng tỷ đô la và có độ phức tạp tương đương với hệ thống tách đồng vị. Như một bài báo gần đây trên tờ Financial Times đã phàn nàn: "Việc xây dựng cơ sở hạ tầng để khai thác đất hiếm từ lòng đất và tách chúng ra khỏi các nguyên tố khác phải mất hàng thập kỷ. Và ngay cả khi đó, quá trình này vẫn cực kỳ tốn kém, lộn xộn và gây hại cho môi trường . " Nhìn chung, việc xử lý các nguyên tố đất hiếm là một dự án lớn trị giá nhiều tỷ đô la kéo dài trong nhiều nhiệm kỳ tổng thống của Trump và sẽ không ai thực hiện dự án này ở Ukraina.
Sự thật 8 - Về những tuyên bố của Trump Vậy thì tuyên bố của Trump có ý nghĩa gì? Tại sao ông ấy cứ nhắc đi nhắc lại rằng Ukraina sẽ trả cho Hoa Kỳ bằng các mỏ đất hiếm? Thưa các ông, ông ấy không nói với các ông điều này. Đây là những gì ông nói với cử tri của mình. Trump chỉ đơn giản đang thể hiện hình ảnh của một ông chủ nghiêm khắc và tiết kiệm, không giống như những kẻ phung phí trước đây, sẽ khôi phục lại trật tự và không để tiền công quỹ bị lãng phí vào đủ thứ vô nghĩa. Và đó là lý do tại sao ông ta nhìn chính quyền Ukraina với ánh mắt khó chịu và tuyên bố với họ: "Và hãy nhớ rằng - với mỗi viên vitamin tôi cung cấp cho các bạn, tôi sẽ đòi hỏi ở các bạn rất nhiều ân huệ đấy!" . Và có vẻ như các nguyên tố đất hiếm vừa mới xuất hiện trong tâm trí lão. Cái thuật ngữ nghe có vẻ sang mồm. Ai sẽ là người tìm ra câu trả lời? Đây hoàn toàn là một biện pháp tu từ, không có gì hơn. Hôm trước Trump thậm chí còn nói: "Nhưng tất cả số tiền chúng ta đã chi, tôi đã nói rằng tôi muốn lấy lại. Và tôi đã nói với họ (Ukraine) rằng tôi muốn số tiền tương đương 500 tỷ đô la khoáng sản đất hiếm. Và trên thực tế, họ đã đồng ý làm điều này. " Xin nhắc lại, chỉ mới cuối tuần trước, số tiền này là 500 triệu đô la. Trong vài ngày - tăng gấp ngàn lần. Ổn mà phải không? Đằng nào cũng nói để mà nói thôi! Chả đòi gì được ở Ukraina đâu… Cả làng sẽ đều vui: Trump có công lớn với nước Mỹ là đòi được hết chi phí cho cuộc chiến – Zelenskyy sẽ có công không nhỏ vì đóng góp cho hoà bình lập lại - Nga cũng không muối mặt khi đàm phán với Ukraina, “đấy ta nện chúng nó phải bán cả khoáng sản đi mà sống chứ có phải vừa đâu”. Bonus: Việt Nam trong tình hình ấy: Mặc dù mỏ đất hiếm Đông Pao đã được cấp phép khai thác từ năm 2014, nhưng đến nay, hoạt động khai thác vẫn chưa được triển khai. Nguyên nhân chính bao gồm việc đối tác Nhật Bản rút lui, dẫn đến thiếu công nghệ chế biến đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, cùng với những khó khăn trong việc thực hiện nghĩa vụ tài chính và xây dựng các công trình bảo vệ môi trường theo quy định. Hiện tại, Công ty Cổ phần Đất hiếm Lai Châu - Vimico đang tích cực tìm kiếm đối tác chiến lược để đầu tư và phát triển dự án, nhằm sớm đưa mỏ Đông Pao vào khai thác hiệu quả…Tìm vào mắt, giá đất hiếm trên trường quốc tế lại sắp sụt 6 lần nữa bây giờ! Ảnh: -mỏ đất hiếm nhẹ hỗn hợp lớn nhất thế giới, Bayan Obo ở Nội Mông TQ, hiện nay. -mỏ Đông Pao lớn nhất nước ta, đang bị truy thu thuế 140 tỷ VNĐ, làm có được đâu...
(Sưu tầm và lược dịch. Trích từ “Nguyễn Nam Plus”)
This post was modified 6 tháng trước 2 times by langtubachkhoa
