[Đóng] Tình hình Syria -Trung Đông, Nga vs Ukraine- Phương Tây Vol 58

Khi trung đội Ukraine do Boroda chỉ huy rút khỏi vị trí chiến đấu ở gần làng Kazachya Loknya, tỉnh Kursk, một tuần trước, tất cả phương tiện quân sự của họ đã bị phá hủy, đạn dược gần như cạn kiệt. Họ bị drone của Nga săn lùng cả ngày lẫn đêm.

"Lực lượng Nga áp sát từ mọi phía, buộc chúng tôi phải rút lui", Boroda nói. Đơn vị của ông mất hai ngày để hành quân hơn 19 km về biên giới Ukraine và lúc này, "đối phương đã giành lại hoàn toàn vị trí chúng tôi từng kiểm soát".

Các binh sĩ Ukraine ở tiền tuyến mô tả những đợt rút quân của họ nhìn chung có tổ chức, nhưng cũng có lúc hỗn loạn, khi lực lượng Nga bất ngờ xuyên thủng phòng tuyến. Với một số đơn vị, quyết định rút quân đã là quá muộn.

Ukraine tháng 8/2024 mở chiến dịch tấn công Kursk với mong muốn buộc Nga rút quân về bảo vệ tỉnh biên giới, ngăn bước tiến của đối phương ở mặt trận Donbass, tạo đòn bẩy tại những cuộc đàm phán trong tương lai. Chiến dịch được ví như "canh bạc tất tay" của Kiev.

Ukraine đặt sở chỉ huy chiến dịch tại Sudzha, thị trấn chiến lược ở Kursk. Tình hình ở đây tương đối yên tĩnh trong vài tháng đầu tiên của chiến dịch, do thị trấn ở khá gần biên giới và ở sâu trong khu vực Kiev kiểm soát.

Sau thời gian đầu bị bất ngờ, quân đội Nga đã củng cố lực lượng và huy động hàng chục nghìn quân cho mặt trận Kursk. Các trận đánh dữ dội giúp quân đội Nga thu hẹp đáng kể diện tích trong tay đối phương và khiến binh sĩ Ukraine chỉ còn một tuyến đường rút lui.

Đến giữa tháng 2, lực lượng Nga tiến quân cách tuyến hậu cần chính của Ukraine cho lực lượng ở Sudzha khoảng 8 km. Vị trí này cho phép binh sĩ Nga triển khai hàng loạt drone cáp quang để tập kích hoạt động tiếp tế.

"Drone của họ hạ cánh gần những tuyến tiếp tế quan trọng và chờ mục tiêu đi qua", Cap, binh sĩ 36 tuổi thuộc Lực lượng Tác chiến Đặc biệt Ukraine, nói.

Nga còn nhắm đến phá hủy các cây cầu ở Kursk, dùng drone lao vào những khối chất nổ đã đặt sẵn trên công trình, khiến Ukraine khó rút quân hơn.

Artem, chỉ huy cấp cao một lữ đoàn Ukraine, nói những cây cầu bị phá hủy là một trong những lý do khiến lực lượng của Kiev phải từ bỏ vị trí trong những tuần gần đây. Nhưng không phải tất cả đều rút lui an toàn, Artem cho biết.

Tình thế của Ukraine tại Kursk càng hiểm nghèo khi chính quyền Tổng thống Donald Trump ngày 3/3 thông báo đình chỉ viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo cho Kiev.

"Không còn thông tin tình báo để tập kích chính xác vào đối phương khiến khó khăn thêm chồng chất", Andrii, sĩ quan tình báo Ukraine, nói. Anh cùng các binh sĩ khác không thể khai hỏa pháo phản lực phóng loạt HIMARS mà phương Tây viện trợ.

"Chúng tôi không thể để xảy ra tình trạng những tên lửa đắt tiền phóng vào sai mục tiêu", Andrii lý giải.

Ngày 8/3, quân đội Nga có bước tiến đột phá. Một nhóm binh sĩ di chuyển trong một đường ống khí đốt không hoạt động để tập kích bất ngờ vào Sudzha. Bộ Tổng tham mưu quân đội Ukraine xác nhận Nga tận dụng đường ống khí đốt để giành chỗ đứng ở ngoại ô Sudzha, nhưng khẳng định đã kịp thời phát hiện đối phương

Khó có thể xác thực số lượng binh sĩ Nga tham gia và mức độ thành công của chiến dịch, "nhưng nó đã gây đủ sự hỗn loạn và tàn phá phía sau chiến tuyến Ukraine, buộc họ phải bắt đầu lui quân", theo Pasi Paroinen, chuyên gia quân sự tại Black Bird Group, nhóm có trụ sở Phần Lan chuyên phân tích ảnh vệ tinh và thông tin chiến sự trên mạng xã hội.

"Người Nga đã trên cơ chúng tôi một chút", Andrii nói. "Đã có sự hoảng loạn".

Cùng lúc đó, lực lượng Nga xuyên thủng phòng tuyến Ukraine ở làng Kurilovka, phía nam Sudzha, khiến Kiev càng khó tiếp tế cho binh sĩ tại Kursk. Khi binh sĩ Ukraine rút lui dần dọc theo chiến tuyến, lực lượng Nga cũng bắt đầu đẩy mạnh tiến công về Sudzha, cường độ ngày càng tăng.

Với vị trí của lực lượng Nga, việc rút lui bằng phương tiện cơ giới sẽ khiến binh sĩ Ukraine dễ bị drone nhắm mục tiêu, theo giới phân tích. Ngoài ra, các phương tiện quân sự bị phá hủy nằm ngổn ngang trên đường cũng là chướng ngại vật.

"Đó là lý do đa phần các đợt rút lui được thực hiện bằng cách đi bộ", nhà phân tích quân sự Serhii Hrabskyi, cựu đại tá lục quân Ukraine, nhận định. Một số binh sĩ Ukraine tự phá hủy thiết bị quân sự để tránh chúng rơi vào tay lực lượng Nga.

Ngày 10/3, một số đơn vị ở Sudzha bắt đầu nhận lệnh rút quân. "Có thể mô tả rằng cuộc rút quân vừa có tổ chức lại vừa hỗn loạn. Nhiều yếu tố tác động đến nó: sự mệt mỏi của binh sĩ, mệnh lệnh của chỉ huy, quá trình điều phối có nhịp nhàng, ăn ý hay không", Boroda nói.

Ba ngày sau, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố giành lại hoàn toàn Sudzha. Ngày 15/3, Moskva kiểm soát thêm hai làng ngoại ô thị trấn.

Quân đội Ukraine không trực tiếp thừa nhận Nga đã lấy lại thị trấn. Bộ Tổng tham mưu nước này ngày 16/3 chỉ công bố bản đồ chiến sự, cho thấy lực lượng Ukraine không còn kiểm soát Sudzha và còn giữ một dải đất hẹp dọc biên giới.

DeepState, nhóm phân tích thông tin tình báo có liên hệ với Bộ Quốc phòng Ukraine, ước tính diện tích Kiev còn nắm giữ tại Kursk là khoảng 110 km2. Con số này tương đương gần 8,5% tổng diện tích khoảng 1.300 km2 mà Ukraine giành được khi phát động chiến dịch tấn công tỉnh Kursk hồi tháng 8/2024.

"Hồi kết của cuộc chiến đang đến gần", ông Paroinen nói.

Các binh sĩ Ukraine nói cuộc chiến của họ ở Kursk giờ đây không còn là chiếm giữ lãnh thổ Nga, mà đang nghiêng dần về ngăn lực lượng Nga tràn sang tỉnh Sumy, mở thêm mặt trận mới. Họ đang cố thiết lập các vị trí phòng thủ vững chắc dọc theo biên giới ở phía Nga.

"Chúng tôi tiếp tục giữ vị trí ở mặt trận Kursk", Boroda nói. "Khác biệt ở đây là vị trí của chúng tôi đã lùi đáng kể về sát biên giới".

Sĩ quan tình báo Andrii tỏ ra thẳng thắn hơn. "Chiến dịch ở Kursk cơ bản đã chấm dứt. Giờ đây, chúng tôi phải ổn định tình hình", Andrii nói.

Như Tâm (Theo The Times, RBC Ukraine, WSJ)

"Phần lớn chiến sự Ukraine xoay quanh các cuộc đấu pháo và mạng lưới phòng tuyến nhiều lớp. Tuy nhiên, quân đội Nga đã liên tục thích ứng chiến trường, dần xây dựng chiến thuật 'bộ ba hỏa lực hiệp đồng' và đặt các đơn vị Ukraine vào thế tiến thoái lưỡng nan", Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Hoàng gia Anh (RUSI) cho biết trong tài liệu công bố hôm 16/3.

Tài liệu được nhóm tác giả Jack Watling và Nick Reynolds tổng hợp dựa trên các nghiên cứu thực địa tại Ukraine từ tháng 11/2024 đến tháng 2/2025, cho thấy Moskva dường như đã hoàn thiện phương án tiến công nhằm bào mòn phòng tuyến và lực lượng của Kiev.

"Nga tiếp tục dùng các đơn vị bộ binh và cơ giới để buộc Ukraine duy trì các đơn vị dọc tiền tuyến dài khoảng 1.000 km. Điều này mang lại lợi thế cho quân đội Nga, vốn áp đảo đối phương về quân số và hỏa lực", tài liệu có đoạn.

Lực lượng Ukraine không thể tự do cơ động trên chiến trường và liên tục bị bào mòn bởi thiết bị bay không người lái góc nhìn thứ nhất (drone FPV) và máy bay không người lái (UAV) tự sát Lancet, cũng như pháo binh bắn đạn nổ mạnh và rải mìn từ xa.

Không quân Nga còn tăng cường tần suất sử dụng bom gắn Mô-đun Dẫn đường và Cánh nâng Hợp nhất (UMPK) nhằm vào những đơn vị Ukraine phụ trách phòng thủ cứ điểm kiên cố.

"Điều này tạo ra tình thế tiến thoái lưỡng nan cho các đơn vị Ukraine. Họ phải chọn giữa bám trụ tại cứ điểm để tránh thiệt hại từ drone tự sát và pháo binh Nga, hay liên tục cơ động trên chiến trường để tránh bom lượn UMPK có sức hủy diệt lớn và chuyên phá hủy mục tiêu cố định", RUSI cho biết.

Trong giai đoạn đầu xung đột, chiến đấu cơ và oanh tạc cơ Nga phải hoạt động xa tiền tuyến để tránh mối đe dọa từ lưới phòng không dày đặc của Ukraine, hạn chế đáng kể khả năng kiểm soát bầu trời và yểm trợ đồng đội.

Sự xuất hiện của bom UMPK đã trở thành chìa khóa giúp không quân Nga khôi phục vai trò trong chiến sự và trở thành yếu tố có thể quyết định cục diện xung đột. Loại bom này thực chiến lần đầu từ năm 2023, được triển khai rộng rãi trong năm 2024 và tần suất sử dụng có thể tiếp tục tăng trong năm nay.

Theo các tác giả, một số chuyên gia phương Tây ban đầu coi bom UMPK là mối đe dọa riêng lẻ, không thay đổi được cục diện chiến trường và thậm chí là dấu hiệu cho thấy Nga đang tuyệt vọng.

"Dù vậy, việc Nga chế tạo lượng lớn bom lượn trong thời gian ngắn cho thấy loại vũ khí này mang lại lợi thế rất quan trọng. Chiến đấu cơ Nga có thể thả bom lượn từ khoảng cách hàng chục km, ngoài tầm bắn của phần lớn tổ hợp phòng không Ukraine, mà vẫn bảo đảm độ chính xác của đòn đánh", báo cáo có đoạn.

Watling và Reynolds cho rằng bom lượn Nga kém chính xác hơn so với mẫu JDAM do Mỹ chế tạo, nhưng sở hữu sức công phá lớn hơn, nhất là với những dòng FAB-1500 và FAB-3000 với khối lượng 1,5-3 tấn, không có trong biên chế phương Tây. Uy lực của bom lượn Nga đủ sức phá hủy chiến hào hoặc công sự Ukraine, ngay cả khi chúng không rơi trúng mục tiêu.

"Nga chế tạo 40.000 quả bom lượn UMPK trong năm 2024 và dự kiến nâng con số lên 70.000 quả trong năm nay. Điều này sẽ làm tăng đáng kể thương vong của binh sĩ Ukraine khi bám trụ phòng tuyến", RUSI cho hay.

Phương thức hiệp đồng hỏa lực của Nga buộc các đơn vị Ukraine tránh tập trung đông người tại một khu vực. Binh sĩ Ukraine phải phân tán hoặc ẩn náu trong công sự ngầm, phụ thuộc vào các thiết bị không người lái để ngăn cản hoặc tập kích đối phương từ xa.

Trong hai năm đầu chiến sự, Moskva đã áp dụng chiến thuật bào mòn đối phương bằng drone, pháo binh và bom lượn, song các đòn tập kích diễn ra đơn lẻ và Kiev vẫn tìm ra cách đối phó. Tuy nhiên, quân đội Nga giờ đây phối hợp ba loại hỏa lực này chặt chẽ hơn nhiều, gây ra nhiều thách thức với lực lượng vũ trang Ukraine.

Dù vậy, RUSI cho rằng chiến thuật hiệp đồng hỏa lực này "không phải thuốc chữa bách bệnh cho những khiếm khuyết trong quân đội Nga, như cơ chế chỉ huy và kiểm soát cứng nhắc".

Họ cũng nhận định chiến thuật chưa tạo ra bước đột phá lớn cho Nga, một trong các quốc gia sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới và có dân số gấp 4 lần Ukraine. Các đơn vị Ukraine đã tận dụng chiến hào, drone và vũ khí tầm xa để gây thiệt hại cho lực lượng Nga đang tiến công.

"Nga đã tìm ra phương thức gây thương vong nặng nề cho quân đội Ukraine, song họ vẫn chưa tìm ra cách phá vỡ phòng tuyến đối phương mà không phải chịu tổn thất lớn về nhân sự và thiết bị quân sự", các chuyên gia của RUSI kết luận.

Nguyễn Tiến (Theo AP, AFP, Business Insider)