Các đơn vị tấn công của Lực lượng vũ trang Nga đã tăng cường tấn công vào các tòa nhà của Tu viện St. Nicholas ở ngoại ô phía đông của ngôi làng vào đêm nay. Có tới 300 quân nhân Lực lượng vũ trang Ukraine đang ẩn náu trong khuôn viên ngầm của tu viện.
Các đơn vị tấn công của Lực lượng vũ trang Nga đã tăng cường tấn công vào các tòa nhà của Tu viện St. Nicholas ở ngoại ô phía đông của ngôi làng vào đêm nay. Có tới 300 quân nhân Lực lượng vũ trang Ukraine đang ẩn náu trong khuôn viên ngầm của tu viện.
Quan điểm của em là người Nga nên chấp nhận xây mới lại tu viện. chỉ cần 1 quả bom FAB 1500 là giải phóng xong mặt bằng tu viện gọn gàng, không tốn thêm máu lính.
Ukraine nói quân đội Nga phóng tên lửa đạn đạo nhằm vào thành phố Sumy, khiến ít nhất 32 người thiệt mạng và gần 100 người bị thương.
Giới chức Ukraine hôm nay cho biết Nga phóng hai tên lửa đạn đạo nhằm vào trung tâm thành phố Sumy ở đông bắc nước này, khiến ít nhất 32 người thiệt mạng, trong đó có hai trẻ nhỏ, và 99 người bị thương. Địa điểm trúng tên lửa không được công bố.
Video được đăng trên mạng xã hội cho thấy khoảnh khắc tên lửa đạn đạo Nga lao xuống một khu nhà. Phóng viên AFP tại hiện trường cho biết đã nhìn thấy một số thi thể được phủ vải nằm rải rác trên phố, trong khi nhiều tòa nhà bị hư hại và xe ôtô cháy rụi trên đường phố.
Nghị sĩ Mariana Bezugla, cựu phó chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Quốc hội Ukraine, nói rằng mục tiêu là sự kiện trao thưởng của quân đội và nhiều người thiệt mạng là quân nhân. "Lời khẩn cầu gửi tới Tổng tư lệnh Oleksandr Syrsky và chỉ huy Lực lượng Phòng vệ Lãnh thổ: Đừng tập hợp binh sĩ để tổ chức các lễ trao thưởng, nhất là ở những thành phố dân sự", bà viết.
Igor Mosiychuk, cựu nghị sĩ quốc hội Ukraine, nói rằng cuộc tập kích nhằm vào địa điểm tổ chức lễ kỷ niệm thành lập Lữ đoàn Phòng vệ Lãnh thổ số 117. "Tôi hy vọng họ sẽ bắt giữ lãnh đạo cơ quan quân sự Sumy Vladimir Artyukh và nghị sĩ Mikhail Ananchenko, những người muốn quảng bá hình ảnh bằng lễ trao thưởng cho binh sĩ Lữ đoàn 117", ông cho hay.
Bộ Quốc phòng Nga chưa bình luận về thông tin.
Nhiều lãnh đạo và quan chức phương Tây đã chỉ trích đợt tập kích Sumy.
Keith Kellogg, đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump về Ukraine, cho rằng cuộc tấn công "đã vượt mọi lằn ranh" và mô tả đây là "hành động sai trái". Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói đây là "hành vi coi thường mạng người, luật pháp quốc tế cũng như nỗ lực ngoại giao của ông Trump".
Quân đội Nga những tháng qua liên tục tập kích vị trí đối phương ở tỉnh Sumy, do đây là nơi tập kết binh lực và trung tâm hậu cần cho chiến dịch của Ukraine tại tỉnh Kursk. Lực lượng Nga hồi tháng 2 vượt qua biên giới và tiến vào tỉnh Sumy, đánh dấu cuộc tấn công trên bộ đầu tiên của quân đội Nga vào tỉnh này kể từ khi rút lui hồi tháng 4/2022.
Trong cuộc phỏng vấn công bố hôm 27/3, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cảnh báo rằng Nga sắp phát động chiến dịch tiến công mới nhằm vào tỉnh Sumy và Kharkov. Moskva những ngày qua cũng thông báo kiểm soát một số ngôi làng ở tỉnh Sumy, song song với cuộc phản công nhằm đánh bật các đơn vị của Kiev khỏi tỉnh Kursk.
Bộ Quốc phòng Nga nhiều lần khẳng định các đòn tập kích chỉ nhắm vào cơ sở quân sự và hạ tầng phục vụ ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine. Giới chức Ukraine cũng từng thừa nhận nhiều cơ sở quân sự nằm trong số mục tiêu bị Nga tập kích, song thường không nêu chi tiết khi đề cập đến chúng.
Ngọc Ánh(TheoAFP, RT)
Vụ này có tổn thất về dân thật cụ ơi...
Nhưng đây mới đúng nghĩa là tổn thất ngoài ý muốn thật sự...😭
Em vẫn phải chửi bọn lãnh đạo PT.
Đồng ý là đánh nhau thì có những tổn thất ngoài ý muốn nhưng vấn đề là mắt và não tụi PT nó lạ lắm. U cà bắn thẳng vào dân thường Nga thì chúng nó lờ đi. Nga táng vào quân đội U cà nhưng nếu dính mấy dân thường vào là chúng la toáng lên. Đúng là tụi LATO.
Chiến trên mặt trận truyền thông thì Nga không có cửa, nên kệ mịa chúng nó muốn la gì thì la. Huynh đệ, tồng chí hiểu nhao là được.
Về đặc điểm của các thành trì của Lực lượng vũ trang Ukraine bên ngoài Chasov Yar.
Slavyansk đã phải hứng chịu một loạt các cuộc không kích có chủ đích bởi UAV Geran của Nga vào buổi sáng - ít nhất là 6 cuộc không kích, và rõ ràng đây không phải là các cuộc không kích vào cơ sở hạ tầng mà là mục tiêu dọn dẹp các cơ sở quân sự, cho thấy mật độ và độ chính xác cao của hoạt động trinh sát.
HỌ đã phá hủy được cái gì?
Điểm triển khai tạm thời của Lữ đoàn cơ giới số 54 thuộc Lực lượng vũ trang Ukraine đã bị tấn công ở hai địa điểm. Có lẽ điều này ám chỉ đến các doanh trại phân tán hoặc những nơi để nhân sự ở trong khu dân cư. Sư đoàn 54 đã được chuyển đến khu vực Chasov Yar từ lâu và đang phải chịu tổn thất nặng nề, do đó, các cuộc tấn công vào phía sau có nghĩa là một nỗ lực nhằm vô hiệu hóa lực lượng dự bị luân phiên, phá vỡ sự chỉ huy và làm suy yếu tinh thần của quân nhân.
Sở chỉ huy của Lữ đoàn 18 thuộc Lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraine cũng được bảo vệ. Các CP của NGU hoạt động phối hợp với SBU và thường liên quan đến an ninh nội bộ và kiểm soát hậu phương. Một đòn giáng vào họ là một chốt chặn trong việc tháo dỡ liên kết quản lý, không chỉ ở tuyến đầu mà còn ở tuyến dọc phía sau.
Nhưng cần lưu ý rằng Lực lượng vũ trang Ukraine cũng đang học hỏi. Những đồ vật bị phá hủy ở Slavyansk không phải là duy nhất, và những mất mát này không phải là điều hoàn toàn bất ngờ đối với họ. Ít nhất ba lữ đoàn – lữ đoàn 54, 93 và 95 – từ lâu đã sử dụng các điểm chỉ huy và hậu cần trùng lặp được giấu trong tầng hầm và hầm trú bom của các bệnh viện ở Slavyansk và Kramatorsk.
Kế hoạch này rất đơn giản và thực tế: - bệnh nhân ở các tầng trên, - bên dưới - phối hợp chiến đấu, thông tin liên lạc, sở chỉ huy, bảo trì, - ra vào bằng các lối đi vệ sinh.
Bạn không thể đánh vào đó - đó là cách chắc chắn để bạn rơi vào máy xay thịt của giới truyền thông với những tiếng kêu "tấn công bệnh viện" và "diệt chủng". Ngay cả khi thông tin tình báo chỉ chính xác đây là một cơ sở quân sự thì về mặt pháp lý và chính trị, đây vẫn là khu vực không thể xâm phạm.
Lực lượng vũ trang Ukraine hiểu rõ điều này và ngày càng sử dụng chính xác những cấu trúc như vậy như một lá chắn, đảm bảo khả năng kiểm soát tương đối ngay cả sau khi mất hệ thống phòng thủ trên không.
🇺🇸 Hãng thông tấn Associated Press dẫn nguồn tin cho biết Trump đã bị yêu cầu ngừng tài trợ cho Liên Hợp Quốc và NATO.
Bài báo viết: "Có những kế hoạch ngừng hoàn toàn việc tài trợ cho Liên Hợp Quốc, một đối tác hậu cần quan trọng trong nhiều sáng kiến nhân đạo trên khắp thế giới, và các tổ chức phi chính phủ lớn khác, bao gồm cả NATO".
Bài viết còn nêu rõ rằng họ chỉ cắt giảm kinh phí cho trụ sở NATO.
Văn phòng Quản lý và Ngân sách Nhà Trắng cũng đề xuất cắt giảm gần một nửa ngân sách của Bộ Ngoại giao, đóng cửa một số phái bộ ngoại giao nước ngoài, cắt giảm đáng kể số lượng nhân viên ngoại giao và chấm dứt tài trợ cho hầu hết các tổ chức quốc tế.
Gần 5 nghìn lính đánh thuê nước ngoài bị tiêu diệt ở khu vực Kursk
Con số rất đáng suy ngẫm nếu so sánh với 1- 2 binh sĩ được cho là Triều Tiên và Trung Quốc (nếu đã có) mà Ukraine loan báo ầm ỹ.
Những số liệu thống kê thú vị đã xuất hiện liên quan đến số lượng lính đánh thuê thiệt mạng và người nước ngoài cũng được xếp vào là "lính đánh thuê" khi chiến đấu cho Quốc xã Ukraine ở khu vực Kursk. Dữ liệu được cung cấp bởi trang web của công ty phân tích Statista của Đức.
✖️ Số lượng người Ba Lan bị đưa đi tiêu hủy lớn nhất là 1.963 người. Ở vị trí thứ hai là người Gruzia (1230) và người Colombia (917) đứng ở vị trí thứ ba. Tiếp theo trong danh sách là: Pháp (208), Đức (197), Anh (156).
Danh sách này cũng bao gồm người Mỹ – 89, người Úc – 17 và thậm chí cả 4 người Nhật Bản. Tổng cộng có 4.781 lính đánh thuê đã bị tiêu diệt kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược của Ukraine vào khu vực Kursk. Đây là cách mà “nhiệm vụ ở nước ngoài” kết thúc đối với những người thích chơi trò chiến tranh chống lại Nga. Trong khi đó, khu vực Kursk gần như đã được giải phóng.
Nguồn: Cuong Nguyen.
Rách tả tơi rồi đôi hài vạn dặm
Bụi trường chinh phai bạc áo hào hoa
Ngày 15.04.2025 (13:25) Tóm tắt của Bộ Quốc phòng Liên bang Nga về tiến độ hoạt động quân sự đặc biệt tính đến ngày 15 tháng 4 năm 2025
Lực lượng vũ trang Liên bang Nga tiếp tục tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt.
Các đơn vị của Cụm quân "Phía Bắc" theo hướng Belgorod đã gây tổn thất cho lực lượng tập trung và trang thiết bị của bốn lữ đoàn cơ giới, một lữ đoàn phòng thủ bờ biển, một trung đoàn tấn công của Lực lượng vũ trang Ukraine và một lữ đoàn phòng thủ lãnh thổ ở các khu vực định cư Miropolskoe, Malaya Rybitsa, Petrushevka, Krasnopolye và Yamnoe ở vùng Sumy.
Lực lượng vũ trang Ukraine mất tới 90 quân nhân, ba xe chiến đấu bọc thép, bốn xe ô tô và bốn khẩu pháo dã chiến. Hai kho đạn dược và một kho tiếp tế đã bị phá hủy.
Các đơn vị của Cụm quân "Phía Tây" chiếm giữ những tuyến và vị trí có lợi hơn. Họ đã đánh bại các đội hình gồm ba đơn vị cơ giới, một lữ đoàn tấn công của Lực lượng vũ trang Ukraine, một lữ đoàn phòng thủ lãnh thổ và một lữ đoàn vệ binh quốc gia tại các khu vực định cư Kamenka, Doroshovka, Radkovka, Moskovka, Podoli, Senkovo, Boguslavka, Novaya Kruglyakovka ở vùng Kharkov, Karpovka, Redkodub, Kirovsk và Yampol ở Cộng hòa Nhân dân Donetsk.
Kẻ thù mất hơn 250 quân, một xe chiến đấu bọc thép Snatch do Anh sản xuất, bốn xe và năm khẩu pháo dã chiến do NATO sản xuất, bao gồm hai khẩu pháo tự hành Krab 155mm do Ba Lan sản xuất, một khẩu pháo tự hành Braveheart 155mm do Anh sản xuất và một khẩu pháo lựu M198 155mm do Mỹ sản xuất. Bốn trạm tác chiến điện tử và ba kho đạn đã bị phá hủy.
Các đơn vị của Cụm quân "Phía Nam" đã cải thiện vị trí chiến thuật của mình. Họ gây ra tổn thất về nhân lực và trang thiết bị cho ba lữ đoàn tấn công cơ giới trên núi của Lực lượng vũ trang Ukraine, hai lữ đoàn phòng thủ lãnh thổ và một lữ đoàn vệ binh quốc gia tại các khu vực định cư Seversk, Minkovka, Markovo, Chasov Yar, Kurdyumovka, Ivanopolye, Yablonovka, Tarasovka, Ulyanovka và Valentinovka thuộc Cộng hòa Nhân dân Donetsk.
Lực lượng vũ trang Ukraine thiệt hại hơn 285 quân nhân, một xe chiến đấu bộ binh CV-90 do Thụy Điển sản xuất, một xe bọc thép chở quân M113 và một xe bọc thép HMMWV do Mỹ sản xuất. Chín xe cộ, 10 khẩu pháo dã chiến, bao gồm hai khẩu pháo lựu FH-70 155mm do Anh sản xuất và một đơn vị pháo tự hành Paladin 155mm do Mỹ sản xuất, năm kho đạn dược, hai kho tiếp tế và một kho nhiên liệu đã bị phá hủy.
Các đơn vị của Cụm quân "Trung tâm" chiếm giữ những tuyến và vị trí có lợi hơn. Họ đã đánh bại các đội hình gồm hai lữ đoàn cơ giới, một lữ đoàn tấn công, một lữ đoàn biệt kích, một lữ đoàn hệ thống không người lái, một trung đoàn tấn công của Lực lượng vũ trang Ukraine và một lữ đoàn Vệ binh quốc gia tại các khu vực định cư Lysovka, Zverevo, Kotlino, Udachnoe, Preobrazhenka, Bogdanovka và Alekseyevka thuộc Cộng hòa Nhân dân Donetsk.
Kẻ địch mất hơn 335 quân, bốn xe chiến đấu bọc thép, bao gồm một xe bọc thép chở quân M113 và hai xe bọc thép HMMWV do Mỹ sản xuất, hai xe bán tải và bảy khẩu pháo dã chiến, bao gồm pháo Paladin 155mm do Mỹ sản xuất và pháo tự hành Krab do Ba Lan sản xuất.
Các đơn vị của Cụm lực lượng "Phía Đông" tiếp tục tiến sâu vào hệ thống phòng thủ của địch. Họ gây ra tổn thất về nhân lực và trang thiết bị cho các lữ đoàn tấn công cơ giới, không vận, đổ bộ đường không của Lực lượng vũ trang Ukraine và lữ đoàn phòng thủ lãnh thổ tại các khu vực định cư Bogatyr, Otradnoe, Burlatskoe và Shevchenko thuộc Cộng hòa Nhân dân Donetsk.
Thiệt hại của địch lên tới 155 quân nhân, hai xe bọc thép, một xe bán tải và hai khẩu pháo dã chiến, bao gồm một đơn vị pháo tự hành Paladin 155mm do Mỹ sản xuất.
Các đơn vị của Cụm quân Dnepr đã cải thiện được vị trí chiến thuật của mình. Họ gây tổn thất cho các đội hình của một lữ đoàn tấn công cơ giới trên núi, hai lữ đoàn phòng thủ bờ biển của Lực lượng vũ trang Ukraine và hai lữ đoàn phòng thủ lãnh thổ tại các khu vực định cư Novodanilovka, Stepnogorsk ở vùng Zaporizhia, Tokarevka, Sadovoe, Antonovka và Dneprovskoe ở vùng Kherson.
Có tới 100 quân nhân, chín xe cộ, ba khẩu pháo, hai trạm tác chiến điện tử, một trạm radar phản pháo AN/TPQ-50 do Mỹ sản xuất và ba kho đạn đã bị phá hủy.
Không quân chiến thuật, tấn công bằng máy bay không người lái, lực lượng tên lửa và pháo binh của Lực lượng vũ trang Nga đã phá hủy cơ sở hạ tầng của một sân bay quân sự, các xưởng lắp ráp hệ thống tên lửa phóng loạt và tấn công bằng máy bay không người lái, một trung tâm đào tạo cho người điều khiển máy bay không người lái, cũng như các điểm triển khai tạm thời của các đội hình vũ trang Ukraine tại 144 quận.
Hệ thống phòng không đã phá hủy bốn quả bom dẫn đường JDAM và năm tên lửa phóng loạt HIMARS do Mỹ sản xuất, cũng như 304 máy bay không người lái loại máy bay chiến đấu.
Tổng cộng, kể từ khi bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt, những mục tiêu sau đã bị phá hủy:
661 máy bay,
283 máy bay trực thăng,
51.866 máy bay không người lái,
601 hệ thống tên lửa phòng không,
22.846 xe tăng và các xe chiến đấu bọc thép khác,
1.536 xe chiến đấu của hệ thống tên lửa phóng loạt,
23.667 khẩu pháo và súng cối,
34.127 xe quân sự đặc biệt.
=======
Ngày 15.04.2025 (14:35) Tóm tắt của Bộ Quốc phòng Nga về tiến độ đẩy lùi nỗ lực xâm lược của Lực lượng vũ trang Ukraine vào lãnh thổ Liên bang Nga tại khu vực Kursk tính đến ngày 15 tháng 4 năm 2025
Lực lượng vũ trang Liên bang Nga tiếp tục đánh bại lực lượng vũ trang Ukraine ở khu vực Kursk.
Trong các hoạt động tấn công, các đơn vị của Cụm quân "Phía Bắc" đã gây tổn thất cho các đội hình gồm một xe tăng, hai lữ đoàn cơ giới, hai lữ đoàn tấn công đường không, hai lữ đoàn phòng thủ lãnh thổ và một trung đoàn tấn công của Lực lượng vũ trang Ukraine tại các khu vực định cư Gornal và Oleshnya.
Các cuộc không kích của không quân chiến thuật, không quân lục quân, máy bay không người lái và pháo binh đã gây thiệt hại cho nhân lực và trang thiết bị của đối phương tại các khu định cư Belovody, Velikaya Rybitsa, Zapselye, Kiyanitsa, Maryino, Miropolye, Mogritsa, Novaya Sich, Sadki và Yablonovka ở vùng Sumy.
Trong vòng một ngày, Lực lượng vũ trang Ukraine đã mất tới 200 quân nhân, một xe tăng, một xe bọc thép chở quân, hai xe bọc thép chiến đấu, 13 xe, hai bệ phóng tên lửa đa nòng HIMARS cùng một xe vận chuyển và nạp đạn và một xe hộ tống, cũng như hai khẩu pháo và một khẩu súng cối bị phá hủy.
Tổng cộng, trong các hoạt động quân sự theo hướng Kursk, quân địch đã mất:
lên đến 74.450 quân nhân,
407 xe tăng,
333 xe chiến đấu bộ binh,
304 xe bọc thép chở quân,
2.270 xe chiến đấu bọc thép,
2.717 xe ô tô,
612 khẩu pháo,
57 hệ thống phóng tên lửa đa nòng, bao gồm 15 hệ thống HIMARS và bảy hệ thống MLRS do Hoa Kỳ sản xuất,
26 bệ phóng tên lửa phòng không, một đơn vị phòng không tự hành, mười xe vận chuyển và nạp đạn,
123 trạm tác chiến điện tử,
18 radar phản pháo, mười radar phòng không,
57 đơn vị kỹ thuật và thiết bị khác, bao gồm 23 xe kỹ thuật để dọn chướng ngại vật, một đơn vị rà phá bom mìn UR-77, năm xe rải cầu, một xe trinh sát kỹ thuật, cũng như 15 xe sửa chữa và phục hồi thiết giáp và một xe chỉ huy và tham mưu.
Chiến dịch tiêu diệt đội hình của Lực lượng vũ trang Ukraine vẫn tiếp tục.
Gần 5 nghìn lính đánh thuê nước ngoài bị tiêu diệt ở khu vực Kursk
Con số rất đáng suy ngẫm nếu so sánh với 1- 2 binh sĩ được cho là Triều Tiên và Trung Quốc (nếu đã có) mà Ukraine loan báo ầm ỹ.
Những số liệu thống kê thú vị đã xuất hiện liên quan đến số lượng lính đánh thuê thiệt mạng và người nước ngoài cũng được xếp vào là "lính đánh thuê" khi chiến đấu cho Quốc xã Ukraine ở khu vực Kursk. Dữ liệu được cung cấp bởi trang web của công ty phân tích Statista của Đức.
✖️ Số lượng người Ba Lan bị đưa đi tiêu hủy lớn nhất là 1.963 người. Ở vị trí thứ hai là người Gruzia (1230) và người Colombia (917) đứng ở vị trí thứ ba. Tiếp theo trong danh sách là: Pháp (208), Đức (197), Anh (156).
Danh sách này cũng bao gồm người Mỹ – 89, người Úc – 17 và thậm chí cả 4 người Nhật Bản. Tổng cộng có 4.781 lính đánh thuê đã bị tiêu diệt kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược của Ukraine vào khu vực Kursk. Đây là cách mà “nhiệm vụ ở nước ngoài” kết thúc đối với những người thích chơi trò chiến tranh chống lại Nga. Trong khi đó, khu vực Kursk gần như đã được giải phóng.
Chia sẻ với các cụ một bài viết em thấy khá hay trên mxh Trung Quốc.
Cuộc cạnh tranh trên thế giới này luôn rất tàn khốc.
Dù thời đại có phát triển thế nào, vị trí của các quốc gia trên thế giới mãi mãi sẽ mang hình dạng của một kim tự tháp. Trong quá khứ, các quốc gia hoặc dân tộc ở tầng đáy sống còn tệ hơn cả gia súc. Khi người da đỏ bị tàn sát, một mảnh da đầu có thể đổi được 100 đô la Mỹ; khi người da đen châu Phi bị buôn bán, một nô lệ nam trưởng thành khỏe mạnh có giá 25 bảng Anh. Với sự tiến bộ của công nghệ, năng suất lao động tăng vọt, sự áp bức đối với các quốc gia tầng đáy không còn cần phải đẫm máu như trước, vì điều đó trông rất không lịch sự. Các quốc gia tầng đáy chỉ cần chịu trách nhiệm cung cấp nhân lực giá rẻ (người làm thuê), sản xuất các sản phẩm sinh hoạt (quần áo, giày dép), bán tài nguyên thiên nhiên (quặng sắt, trái cây), hoặc cung cấp các sản phẩm đặc biệt để tầng cao nhất tiêu khiển (ma túy từ Mexico và gái mại dâm từ Ukraine).
Spoiler
Chi tiết
Tầng cao nhất của kim tự tháp là nơi cư ngụ của người Anglo-Saxon. Họ xây dựng các quốc gia, kết thành liên minh, chia sẻ thông tin tình báo, phân phối tài nguyên thế giới và duy trì lợi thế dẫn đầu của quốc gia mình. Bên cạnh người Anglo-Saxon là người Do Thái với nụ cười mỉm, tay trong tay cùng nhau, vừa ăn lẩu vừa hát hò, kiểm soát dầu mỏ, tài chính, công nghệ quân sự hàng đầu và quyền lực ngôn luận của thế giới. Họ ăn mặc sang trọng, bàn luận về những chủ đề cao cấp như bảo vệ môi trường và quỹ đầu cơ. Với vẻ mặt thánh thiện như cứu thế chủ, thỉnh thoảng họ ném xuống tầng đáy một vài miếng thịt béo, và phía dưới lập tức vang lên tiếng xâu xé lẫn nhau đầy huyên náo.
Tầng thứ hai của kim tự tháp là nơi ở của người Gaul (Pháp), người Đức, người Yamato (Nhật Bản), và người Viking (Bắc Âu). Những dân tộc này xây dựng đất nước bằng công nghệ, mỗi người có thế mạnh riêng. Người Gaul có các thuộc địa truyền thống ở Tây Phi, là nước xuất khẩu vũ khí lớn thứ ba thế giới, dẫn đầu trong ngành hàng không vũ trụ, đường sắt cao tốc, viễn thông, và giỏi kinh doanh cảm tính – mỹ phẩm và rượu vang của họ thuộc hàng đỉnh cao thế giới. Người Đức là bậc thầy về kỹ thuật tinh xảo, sở hữu các công ty ô tô và phụ tùng hàng đầu, tập đoàn máy công cụ, robot công nghiệp; họ thiên về lý trí, tôn thờ sự thực tế. Người Yamato, cũng là quốc gia bại trận trong Thế chiến II, tập trung vào công nghệ cao dân dụng, dẫn đầu trong ô tô, thiết bị y tế, sản phẩm quang học, và lọc dầu, cùng với người Đức cung cấp sản phẩm chất lượng cao cho thế giới. Người Viking sống ở vùng đất rộng người thưa, tập trung vào chuỗi cung ứng cao cấp như công nghiệp quân sự, nội thất, dược phẩm, thép đặc biệt; do dân số ít, họ xây dựng được hệ thống phúc lợi hàng đầu thế giới, nhưng các nước khác không nên mù quáng sao chép mô hình này, vì nó chỉ phù hợp với quốc gia có lợi nhuận cao và dân số thấp.
Những người ở tầng thứ hai đều có kỹ năng đặc biệt, nắm giữ ngành sản xuất cao cấp, và bán những sản phẩm rất đắt tiền.
Tầng thứ ba của kim tự tháp bắt đầu có phần nguy hiểm, nơi đây có người Hàn (Cao Ly), người La Mã (Ý), người Castilian (Tây Ban Nha), người Hy Lạp, và một số khu vực đặc biệt giống như thành bang, chẳng hạn Singapore và Hồng Kông. Người Hàn đứng ở ngưỡng cửa của các quốc gia phát triển, dựa vào ngành bán dẫn, sản xuất ô tô hạng hai, và đóng tàu để lập quốc; nhưng ngành nghề của họ tập trung, dễ bị các nước mới nổi vượt mặt. Người La Mã, Castilian, và Hy Lạp không còn những ngày huy hoàng, sống dựa vào ánh hào quang của tổ tiên để che đậy thân hình phì nộn. Dù vẫn là quốc gia phát triển, nợ công của họ quá cao, kinh tế hầu như không tăng trưởng, còn bị người ở tầng thứ hai khinh miệt, gọi họ là “lợn châu Âu”. Hồng Kông và Singapore là những thành bang đặc biệt, hưởng lợi từ những ưu đãi đặc thù, nhưng do quy mô nhỏ, khả năng chống chịu rủi ro rất thấp, dễ bị đánh bại chỉ trong một ván bài.
Những người ở tầng thứ ba đang ở vị trí nguy hiểm, bất cứ lúc nào cũng có thể rơi xuống dưới kim tự tháp.
Tầng thứ tư bắt đầu đông đúc, nơi đây có người Hán, người Đông Slav, người Thổ Nhĩ Kỳ, người Ả Rập, và người Nam Mỹ. Người Hán từng rơi từ tầng cao nhất xuống đáy trong 300 năm qua, giờ đang nỗ lực leo lên lại. Họ cực kỳ chăm chỉ, chăm chỉ đến mức khó tin, sản xuất đủ loại hàng công nghiệp cho cả thế giới, phát triển nhanh đến nỗi khiến ba tầng trên hoảng sợ. Người Đông Slav là đối tượng bị ba tầng trên cảnh giác nhất; họ hiếu chiến, từng mạnh đến mức có thể quét sạch các quốc gia ở ba tầng trên trong một đợt, là cơn ác mộng sâu thẳm trong lòng họ. Ba tầng trên chỉ muốn chia cắt người Đông Slav thành từng mảnh nhỏ cho đến khi đủ an toàn, chỉ mong họ cung cấp mỹ nữ và dầu mỏ, nhưng người Đông Slav rất cứng đầu, nghiến răng đối đầu đến tận bây giờ. Người Ả Rập kiếm bộn tiền nhờ dầu mỏ, nhưng kinh tế của họ đơn điệu, lại không ngừng tàn sát lẫn nhau vì giáo phái, ít học hành, chỉ dựa vào nhu cầu dầu mỏ của các tầng trên để trụ lại tầng thứ tư. Người Thổ Nhĩ Kỳ đứng ở vị trí nối liền Âu-Á, nhưng sức mạnh hiện tại không tương xứng với tham vọng; vì muốn làm hài lòng cả hai bên, họ thường bị tầng cao nhất bắt nạt. Người Nam Mỹ sinh ra ở vùng đất tuyệt vời, luôn sống trong hòa bình, nhưng mãi không phát triển được; dù bị bóng tối của người hàng xóm hùng mạnh phía Bắc che phủ, vấn đề chính là họ quá thích hưởng thụ, phóng đãng không giới hạn.
Trong tầng thứ tư, người Hán là mạnh nhất, có khả năng cao nhất để chen vào ba tầng trên. Nhưng do khối lượng quá lớn, nếu họ chen vào, sẽ chiếm một khoảng không gian khổng lồ, khiến nhiều người ở ba tầng trên rơi xuống như mưa bánh bao.
Tầng thứ năm càng ngày càng chật chội, không khí và môi trường cũng tệ hơn. Nơi đây có người Hindustan (Ấn Độ), người Kinh (Việt Nam), người Mã Lai, người Thái, v.v. Đây là lãnh địa của công nghiệp sơ cấp với ô nhiễm nặng nề và nhiều nhà máy mồ hôi (con đường tất yếu), là sân sau của ba tầng trên, cung cấp các dịch vụ công khai lẫn mờ ám. Những kẻ thất bại ở ba tầng trên thích chạy xuống đây, vì ở đây họ dễ tìm thấy sự tôn nghiêm và cảm giác vượt trội.
Những người ở tầng thứ năm vẫn đang cố leo lên, vừa vượt qua chân núi, nhưng càng leo cao, càng nguy hiểm.
Tầng thứ sáu là vực sâu đen tối của xã hội loài người, như Tây Phi hay Nam Phi, nơi chi tiêu bình quân đầu người mỗi ngày dưới 1 đô la, tuổi thọ trung bình chỉ hơn 40. Họ là phông nền cho ba tầng trên; thỉnh thoảng, người từ ba tầng trên xuống đây tìm cảm giác tồn tại, phát chút bánh mì và nước suối, tiện thể xem còn bao nhiêu mỏ uranium, mỏ vàng, trước khi rời đi sẽ rỏ vài giọt nước mắt, chụp ảnh đăng lên mạng với hiệu ứng trái tim tự động. Lần sau quay lại, họ sẽ dẫn theo một đống công ty khai khoáng của nước mình.
Thế giới ở tầng thứ sáu không có màu sắc, chỉ một mảng tối đen.
Khi kim tự tháp của thế giới đã được xây dựng, không ai dám tùy tiện thay đổi vị trí của mình. Tài nguyên thế giới chỉ có hạn, không thể để tất cả cùng leo lên đỉnh. Người ở tầng một và tầng hai cầm súng đi qua đi lại, đầy cảnh giác. Ai dám leo cao hơn một chút, họ sẽ nổ súng, bắn kẻ phía sau rơi xuống.
Chúng ta đã quan sát từng quốc gia trong kim tự tháp và nhận ra rằng, để leo lên các tầng cao hơn, một quốc gia cần có một số điều kiện chung.
Trước tiên, quốc gia đó phải có một dân tộc chủ thể ổn định, và dân tộc này phải là một dân tộc thế tục, không bị trói buộc bởi thần quyền.
Ví dụ, dân tộc Yamato chiếm 99,9% dân số Nhật Bản, dân tộc Đức chiếm 80% dân số Đức, dân tộc Anglo-Saxon chiếm 83,9% dân số Anh, dân tộc Cao Ly chiếm 96,25% dân số Hàn Quốc (giờ họ có còn tự gọi mình là dân tộc Cao Ly nữa không? Thôi cứ tạm gọi vậy đã), dân tộc Hán chiếm 91,51% dân số Trung Quốc, dân tộc Slav chiếm 77,7% dân số Nga.
Duy trì sự ổn định về số lượng của dân tộc chủ thể là để tránh một quốc gia rơi vào nội loạn. Gia đình nào suốt ngày cãi nhau thì không thể hạnh phúc; các thế lực dân tộc càng cân bằng, quốc gia càng khó phát triển. Hãy nhìn biên giới của một số nước Trung Đông và châu Phi – những đường thẳng tắp do thực dân vẽ đại trên bản đồ cho tiện, để lại vô số vấn đề. Lấy người Kurd làm ví dụ: một dân tộc hàng chục triệu người bị chia cắt vào bốn quốc gia, lại rất thiện chiến, khiến mọi thứ rối loạn. Erdogan nằm mơ cũng muốn tiêu diệt lực lượng vũ trang Kurd trong lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ, còn người Kurd thì đau khổ vì không thể lập quốc. Vậy nên, một quốc gia ổn định phải có dân tộc chủ thể ổn định. Nếu các dân tộc trong nước có số lượng ngang ngửa, nội chiến sẽ không thể tránh khỏi, bất kể dùng chế độ xã hội nào cũng không giải quyết được.
Nhật Bản là một ví dụ điển hình: họ kiểm soát chặt chẽ dân tộc thiểu số và người nhập cư, khiến mọi thứ thuận theo trật tự.
Tất cả các quốc gia ổn định và hùng mạnh trên thế giới đều có dân tộc chủ thể đơn nhất. Mỹ, được gọi là lò luyện lớn của thế giới, hơi đặc biệt vì là quốc gia nhập cư: người Mỹ gốc Âu chiếm 62,1%, người Mỹ gốc Latin chiếm 17,4%, người Mỹ gốc Phi chiếm 13,2%, người Mỹ gốc Á chiếm 5,4%. Cơ cấu này vẫn khá lành mạnh, vì người gốc Âu chủ yếu là người Anh (25,4%) và người Đức (16,5%) – hai dân tộc rất chăm chỉ (Trump là người gốc Đức). Có thể hiểu đơn giản rằng Mỹ thực chất do hậu duệ của người Anh và người Đức cai trị.
Vấn đề của châu Âu là tốc độ Hồi giáo hóa rất nhanh. Trung tâm Nghiên cứu Pew dự đoán đến năm 2070, chỉ 50% dân số Anh và Pháp theo đạo Cơ đốc. Còn vấn đề của Mỹ là người gốc Latin tăng mạnh, có thể trở thành dân tộc chủ thể vào cuối thế kỷ 21, khiến Mỹ có nguy cơ bị “Mexico hóa” hoặc “Argentina hóa”. Khi châu Âu thực sự Hồi giáo hóa và Mỹ thực sự Latin hóa, hai khu vực này sẽ rơi vào nội loạn do cơ cấu dân tộc quá cân bằng.
Dân tộc đang trỗi dậy này cũng phải là dân tộc thế tục. Dân tộc bị thần quyền trói buộc không thể hòa hợp với văn minh hiện đại. Bạn không thể xây nhà máy, lắp dây chuyền sản xuất, rồi nhân viên cứ mỗi ngày năm lần quỳ lạy cầu nguyện, mà bạn không thể lý luận với họ. Họ sẽ không cảm ơn lao động mang lại lương, mà cảm ơn thần vì “bạn cho họ việc làm là ý chỉ của thần”. Dân tộc tin vào thần quyền chưa bao giờ có đóng góp gì cho khoa học hiện đại – vật lý, hóa học, toán học, cơ khí, phần mềm – tất cả nhân tài trung và cao cấp đều đến từ các dân tộc thế tục.
Một quốc gia có dân tộc chủ thể ổn định và thế tục là điều kiện cơ bản để cầm được tấm vé leo lên tầng cao của kim tự tháp.
Chỉ riêng điều này đã loại bỏ hàng loạt quốc gia thần quyền ở Trung Đông và những nước thiếu dân tộc chủ thể ổn định như Indonesia.
Thứ hai, người dân quốc gia đó phải biết tiết kiệm.
Nói đơn giản là phải biết dành dụm tiền.
Chắc hẳn mọi người đã thấy nhiều câu chuyện chế giễu người Trung Quốc thích tiết kiệm, nên đọc đến đây có thể hơi khó chịu. Tôi từng đọc một bài du ký của một người thích lãng mạn hóa mọi thứ, kể rằng cô ấy du lịch ở một nước nào đó, thấy một người đàn ông ôm đầu khóc trước cổng bệnh viện vì không có tiền chữa bệnh cho con, do người dân địa phương không có thói quen tiết kiệm. Thế mà cô nàng này lại kết luận: “Dù không tiết kiệm, nhưng người dân ở đây sống rất phóng khoáng”. Các bạn biết đấy, tôi lại sắp không nhịn được mà chế giễu mấy người này rồi. Tôi hay chế giễu họ vì hơn chục năm trước, tôi cũng từng là một người ngốc nghếch thích lãng mạn mọi thứ, không hiểu rằng đời là một hành trình gian khó, đứng trong hố phân cũng có thể dạt dào cảm xúc văn nghệ.
Người Trung Quốc thích tiết kiệm là một đức tính tốt. Tiền họ gửi ngân hàng sẽ được cho vay để đầu tư, cuối cùng biến thành những nhà máy, những con đường cao tốc. Với một quốc gia đang phát triển, khi hệ thống tài chính chưa hoàn thiện, cần lượng tiền tiết kiệm lớn để thúc đẩy dòng tiền công nghiệp hóa. Theo IMF, tỷ lệ tiết kiệm của Trung Quốc là 47%, cao hơn mức trung bình thế giới 26,5%. Tổng tiền gửi ngân hàng của người Trung Quốc lên tới 178 nghìn tỷ nhân dân tệ, trong đó tiền gửi hộ gia đình là 68,4 nghìn tỷ. Số tiền này cực kỳ quan trọng cho sự phát triển đầu tư của Trung Quốc.
Trong OECD, ba quốc gia có tỷ lệ tiết kiệm thấp nhất là Thụy Sĩ (18,79%), Thụy Điển (16,02%), và Mexico (15,45%). Thụy Sĩ và Thụy Điển là nước phát triển nên dễ hiểu, nhưng Mexico với tỷ lệ tiết kiệm thấp như vậy là tự chuốc họa. Khi quốc gia không có tiền đầu tư, họ phải vay nợ nước ngoài rất nhiều, tài chính và các ngành trọng điểm chắc chắn bị nước ngoài kiểm soát, rủi ro quốc gia cực cao. Một khi bị đòi nợ, kinh tế sụp đổ, tiền tệ mất giá, vật giá leo thang. Người Trung Quốc không tiêu xài hoang phí, để dành tiền, không phải đến lúc con ốm mà không có nổi chút tiền nhỏ để khóc lóc trước bệnh viện.
Hiện tại, tỷ lệ tiết kiệm của Trung Quốc đứng thứ ba thế giới, sau Qatar và Kuwait. Top 9 gồm Qatar, Kuwait, Trung Quốc, Hàn Quốc, Botswana, Na Uy, Nepal, Turkmenistan, và Indonesia. (Tất nhiên, tỷ lệ tiết kiệm không phải càng cao càng tốt; quá cao sẽ ảnh hưởng tiêu dùng, quá thấp sẽ ảnh hưởng đầu tư).
Mỹ là một quốc gia kỳ lạ với tỷ lệ tiết kiệm chỉ 7,6%, nhưng họ có đặc thù: đồng đô la có thể “thu hoạch” cả thế giới, nên người Mỹ không vội. Tiền của họ chủ yếu nằm trong thị trường chứng khoán. Nhưng người Mỹ cũng là con người, ý thức tránh rủi ro vẫn có. Năm 2005, kinh tế Mỹ phát triển tốt, tỷ lệ tiết kiệm chỉ 3,2%; đến khủng hoảng tài chính 2008, họ sợ hãi tăng tỷ lệ tiết kiệm lên 8,9% vào năm 2012.
Nhìn xem, bản chất con người đều giống nhau, không ai cao quý hơn ai, chỉ khác nhau về điều kiện kinh tế mà thôi.
Các quốc gia đang phát triển cần tiết kiệm. Khi bạn còn ở giữa kim tự tháp, đừng học người ở đỉnh tháp hưởng thụ cuộc sống. Nhưng nếu quốc gia đã phát triển, lúc đó không nên khuyến khích tiết kiệm nữa, mà nên khuyến khích tiêu dùng.
Chỉ riêng việc tiết kiệm đã có thể loại bỏ 70% các quốc gia đang phát triển trên thế giới – phần lớn là những kẻ không chịu tiến thủ.
Với hai điều kiện cơ bản này – dân tộc chủ thể và tiết kiệm – một quốc gia đã có hy vọng. Dân tộc như vậy sẽ không rơi xuống tầng thứ năm, ít nhất cũng ở tầng thứ tư. Nhưng giờ đây, người dân quốc gia đó cần có ý thức khủng hoảng sâu sắc.
Ý thức khủng hoảng này nghĩa là phải chịu khổ một thế hệ, không vội hưởng thụ, và biết phấn đấu cho tương lai.
Về điểm này, người Đông Á và người Nam Mỹ là hai thái cực.
Một người Mexico bình thường có thể giỏi nghệ thuật hơn người Đông Á – họ có thể vẽ, nhảy múa, chơi guitar rất hay – nhưng họ không hiểu nổi tại sao người Đông Á có thể chịu đựng công việc nhàm chán suốt 20 năm.
Cũng như người Trung Quốc không hiểu tại sao người Mexico mở tiệc lại biến thành tụ tập hút ma túy. Họ hay dùng LSD, nấm ảo, cần sa (đôi khi cả cocaine), những thứ gây ảo giác 20 phút, rồi sau đó thường “loạn luân”. Trong khi tiệc của chúng ta chỉ là ăn uống, hát karaoke, nướng BBQ, còn tự chê mình không đủ phong nhã.
Người Hàn Quốc thời 1970, để đất nước trỗi dậy, đã gửi hàng triệu người đến sa mạc Trung Đông xây nhà cho người Ả Rập – là nhóm lao động duy nhất có thể làm việc trong môi trường khắc nghiệt suốt ba năm mà không uống rượu. Người Trung Quốc, để giành giật hợp đồng viễn thông với Âu-Mỹ, dám lao vào rừng sâu châu Phi, bất chấp côn trùng độc, thú dữ, thiếu nước, thiếu điện, giá còn rẻ hơn đối thủ. Người Đông Á đặc biệt thực tế.
Người Nam Mỹ thì ngược lại. Mỗi lần bầu tổng thống, ứng viên nào hứa hẹn phúc lợi nhiều nhất sẽ thắng. Họ hưởng thụ trước, làm việc sau, không bao giờ có ý nghĩ hy sinh cho quốc gia hay dân tộc.
Đừng nói hy sinh một thế hệ, họ còn không nỡ hy sinh một cuối tuần (cuối tuần để hút ma túy chẳng sướng hơn sao).
Ở giai đoạn đầu phát triển, một quốc gia không thể và không nên áp dụng chính sách phúc lợi cao cho toàn dân. Phúc lợi cao lúc này sẽ làm sụp đổ tài chính quốc gia, nuôi dưỡng lười biếng. Chính sách tốt nhất là tạo cơ hội việc làm để mọi người kiếm tiền, chứ không phải phát phúc lợi. Phúc lợi chỉ nên dần dần triển khai khi quốc gia đã mạnh lên.
Ngoài ra, đừng tin vào những “miếng bánh mê hoặc” mà hai tầng trên ném xuống. Phải kiên định công nghiệp hóa và nắm bắt nhịp độ công nghiệp hóa.
Hiện nay, nhiều quốc gia nghèo đói ở châu Phi vừa độc lập đã học Âu-Mỹ xây dựng hệ thống dân chủ. Cá nhân tôi không ủng hộ điều này. Tôi không nói chế độ nào chắc chắn là đúng, mà cho rằng “chế độ xã hội phải phù hợp với trình độ sản xuất của quốc gia”. Dân chủ đòi hỏi dân chúng có trình độ cao, nhưng hiệu quả rất thấp, không phù hợp với những nước châu Phi nghèo đói. Họ cần giải quyết vấn đề ăn uống, làm đường sá trước đã.
Ví dụ, ở Trung Quốc những năm 2000, các vụ xung đột giải tỏa đất đai thường xuyên xảy ra để xây cao tốc, đường sắt cao tốc, đôi khi dẫn đến sự kiện cực đoan. Nhưng nếu hộ dân không chịu di dời, ảnh hưởng đến tiến độ xây dựng, như ở Ấn Độ kéo dài 3-5 năm không giải quyết được, thì những người này có đang kéo lùi kinh tế cả thành phố, kéo lùi chất lượng sống của người dân dọc tuyến đường không? Lúc đó, dân chủ có thực sự đúng không?
Đừng rơi vào cái bẫy tư duy rằng “miếng bánh” từ tầng một, tầng hai ném xuống là đúng. Trước khi leo lên tầng một, tầng hai, chỉ riêng Đế quốc Anh đã giết chết 200 triệu người. Nhân quyền, dân chủ là hàng xa xỉ, có hàm lượng kỹ thuật cao. Bất kỳ quốc gia nào cũng nên giải quyết vấn đề ăn uống, phát triển trước, rồi mới bàn đến những thứ xa xỉ này.
Nhân quyền lớn nhất trên thế giới là quyền sống – để mọi người có việc làm, thoát nghèo, ra đường không bị bắn loạn xạ – đó mới là nhân quyền thực sự.
Nếu một khu vực làm cách mạng màu, trông như dân chúng có tự do, nhưng tỷ lệ thất nghiệp lên tới 50%, thì tự do đó không phải tự do, mà là độc dược.
Thay vì học người ở tầng một, tầng hai nói về nhân quyền, hãy quan tâm xem lương năm nay có tăng không, con đường trước nhà đã lát xi măng chưa, đường sắt cao tốc đi xa đã xây xong chưa. Chỉ cần thu nhập còn tăng, đường sá còn được xây, nhà nào cũng từ xe đạp đổi thành ô tô, thì quốc gia đang tiến bộ. Cuộc sống tốt đẹp chính là nhân quyền thực tế.
Để giải quyết những vấn đề này, phải dựa vào công nghiệp hóa. Khi Trung Quốc đẩy mạnh công nghiệp hóa giai đoạn đầu, đã giải quyết được vấn đề cơm ăn cho toàn dân, phần lớn người dân có việc làm. Đến giai đoạn hai, chất lượng sống của người dân bình thường thay đổi vượt bậc, có tiền và sức lực để thực hiện xóa đói giảm nghèo chính xác. Lúc này, hệ thống an sinh xã hội của Trung Quốc mới dần hình thành.
Nhiều người không để ý, năm 2008 là bước ngoặt trong tâm lý người dân Trung Quốc đại lục. Trước 2008, do giai đoạn công nghiệp hóa đầu tiên, ô nhiễm môi trường, giải tỏa đất đai, tai nạn mỏ, trẻ em lưu thủ là những nỗi đau tất yếu, khiến mâu thuẫn xã hội rất gay gắt. Thời đó, Trung Quốc đầy rẫy “công chúng tri thức”. Sau 2008, giai đoạn công nghiệp hóa thứ hai phát huy sức mạnh, đời sống người dân ngày càng tốt, ai cũng mua được xe hơi, thu nhập tăng, mâu thuẫn xã hội giảm hẳn, và người dân không còn màng đến “miếng bánh” từ tầng một, tầng hai nữa.
Cuối cùng, một quốc gia muốn trỗi dậy còn phải biết giả vờ ngớ ngẩn.
Dân tộc ở tầng một, tầng hai của kim tự tháp cầm súng đi qua đi lại, cực kỳ cảnh giác với những dân tộc muốn leo lên. Họ có hai vũ khí: quân đội và sự thống trị của đồng đô la.
Hầu hết các quốc gia trên thế giới không có chủ quyền hoàn chỉnh, vì căn cứ quân sự Mỹ rải khắp toàn cầu, họ không có cơ hội quyết định số phận dân tộc mình. Những quốc gia phát triển lên thì dễ bị đế quốc đô la “thu hoạch” như cắt lúa, ai đứng lên là bị cắt – Argentina là ví dụ điển hình.
Để tránh bị đô la thu hoạch, Trung Quốc luôn biết giả vờ ngớ ngẩn, “im lặng làm giàu”. Vào những năm 2000, Trung Quốc cố tình làm thấp GDP, giữ GDP bình quân đầu người dưới 4.000 đô la trước năm 2010, ngày nào cũng kêu nghèo, để không thu hút hỏa lực của đế quốc đô la. Họ im lặng được ngày nào thì làm giàu ngày đó. Sau này do lớn lên quá nhanh nên vẫn bị phát hiện.
Thực tế, nếu tính theo cách của Mỹ, GDP Trung Quốc còn cao hơn hiện tại. Trung Quốc tính GDP theo kiểu sản xuất, còn Mỹ tính theo chi tiêu. Ở Trung Quốc, nhiều thứ không được tính vào GDP, như Mỹ có “GDP thuê nhà”, quy đổi nhà tự sở hữu của dân thành tiền thuê. Theo cách này, với lượng nhà tự sở hữu 200 nghìn tỷ nhân dân tệ, tính tỷ lệ chiết khấu 5%, GDP Trung Quốc có thể tăng thêm 10 nghìn tỷ nhân dân tệ. Nhà tự xây ở nông thôn Trung Quốc cũng không tính vào GDP, mà hiện nay nông thôn Trung Quốc đang có làn sóng xây nhà mới, từ nhà 3-4 tầng chuyển sang biệt thự – lại là một khoản GDP lớn. Trung Quốc còn không tính GDP của các doanh nghiệp dưới quy mô công nghiệp, mắt nhắm mắt mở với hoạt động của nhiều doanh nghiệp nhỏ và các chuỗi kinh tế xám như cờ bạc, ma túy – tất cả ẩn giấu một khối tài sản xã hội khổng lồ.
Iran là một ví dụ tiêu cực về việc không biết biết giả vờ ngớ ngẩn. Sau khi ký thỏa thuận hạt nhân năm 2015, Iran bán 2 triệu thùng dầu mỗi ngày, tài chính lập tức dư dả. Nhưng thay vì im lặng làm giàu, xây dựng trong nước, họ vội vàng thúc đẩy chiến lược “vòng cung Shiite”, tài trợ cho lực lượng Houthi ở Yemen, Hezbollah ở Lebanon, mở căn cứ ở Syria áp sát Israel. Kết quả là bị Israel và Mỹ tập trung tấn công, kinh tế lập tức sụp đổ.
Iran đã bỏ lỡ một cơ hội tuyệt vời để dân tộc trỗi dậy.
Hãy nhìn xem, một quốc gia muốn leo từ nghèo khó lên cao, từ tầng năm tối tăm nhất, cần rất nhiều “giấy thông hành lịch sử”: một dân tộc chủ thể thế tục, người dân biết tiết kiệm và chăm chỉ, có ý thức khủng hoảng, kiên định công nghiệp hóa không bị mê hoặc, và cuối cùng phải biết biết giả vờ ngớ ngẩn. Nhiều quốc gia không lấy được giấy thông hành thứ nhất hay thứ hai đã rơi khỏi bậc thang. Một số vừa lấy được giấy thứ ba, thứ tư, nhưng vì quá phô trương, lại bị tay súng bắn tỉa từ tầng một, tầng hai bắn xuống. Trung Quốc, đang ở tầng bốn, bắt đầu thò đầu lên tầng ba. Chỉ cần leo thêm một bước nhỏ, sẽ thấy một đám người từ tầng ba rơi xuống lộn nhào.
Bảng xếp hạng kim tự tháp của thế giới hiện đại đã gần 50 năm không thay đổi nhiều. Giờ đây, một gã khổng lồ đang leo lên, không lâu nữa, các nước ở ba tầng trên sẽ ngã xuống đau lắm đấy.
(Ngày 12 tháng 4 năm 2022, bài viết trên tài khoản công chúng của Studio Lukewen)
Trong bài này có đoạn viết về GDP, cách tính GDP của Trung Quốc và Mỹ khác nhau. Thực tế có 3 cách tính GDP, , gọi là ba phương pháp tính GDP, và tất cả đều hợp lệ vì lý thuyết kinh tế cho rằng kết quả cuối cùng phải giống nhau nếu số liệu đủ đầy đủ và chính xác. Đây là ba cách:
1. Phương pháp sản xuất (Production approach / Value-added approach) Trung Quốc dùng chủ yếu cách này
Cách tính: Tổng hợp giá trị gia tăng (value added) của tất cả các ngành sản xuất trong nền kinh tế:
GDP = Tổng giá trị gia tăng của tất cả ngành sản xuất Tức là: GDP = Tổng giá trị sản xuất – Tổng chi phí đầu vào trung gian
Đặc điểm: Tập trung vào đầu ra thực tế, loại bỏ đầu vào trung gian để tránh tính trùng.
Phù hợp với các nước sản xuất lớn, như Trung Quốc.
Dễ bỏ sót những phần khó định lượng như dịch vụ phi chính thức, kinh tế ngầm, hoặc những khoản không bán trên thị trường (như nhà tự ở).
2. Phương pháp chi tiêu (Expenditure approach) Mỹ thường dùng cách này
Cách tính: Tính tổng chi tiêu vào hàng hóa và dịch vụ cuối cùng:
GDP = C + I + G + (X – M)
Trong đó:
C: Chi tiêu của hộ gia đình (tiêu dùng). Tiêu dùng cá nhân (Consumer spending)
I: Chi tiêu đầu tư (của doanh nghiệp + cá nhân). Đầu tư (Investment)
G: Chi tiêu của chính phủ (Government spending)
X: Xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ
M: Nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ
X - M = Xuất khẩu ròng (Xuất khẩu – Nhập khẩu)
Đặc điểm: Dễ tính hơn với các nền kinh tế dịch vụ & tiêu dùng lớn như Mỹ.
Bao gồm cả dịch vụ ước tính, ví dụ như:
“Thuê nhà ước tính” (imputed rent) – quy đổi quyền sử dụng nhà tự sở hữu thành tương đương tiền thuê.
Dịch vụ tài chính miễn phí (giữa ngân hàng với khách hàng).
Có thể phóng đại GDP nếu không điều chỉnh cẩn thận.
3. Phương pháp thu nhập (Income approach) Cách tính: Tính tổng thu nhập mà các yếu tố sản xuất nhận được:
GDP = Lương + Lợi nhuận + Thuế sản xuất – Trợ cấp
Đặc điểm: Phù hợp với các hệ thống kế toán theo thu nhập cá nhân và doanh nghiệp.
Được dùng kiểm chứng, hoặc dùng khi dữ liệu sản xuất và tiêu dùng thiếu tin cậy.
4. Vì sao có chênh lệch giữa Mỹ và Trung Quốc trong cách tính? Mỹ đánh giá cao tiêu dùng và dịch vụ phi thị trường → tính thêm "thuê nhà ước lượng", dịch vụ không chính thức... Trung Quốc bảo thủ hơn, chỉ tính các phần có số liệu chắc chắn, bỏ qua kinh tế ngầm, nhà tự xây, doanh nghiệp nhỏ không đăng ký...
Kết quả: GDP Trung Quốc có thể bị “tính thấp” hơn thực tế nếu so theo chuẩn của Mỹ hoặc OECD.
5. Nhận xét về Cách tính GDP kiểu chi tiêu của Mỹ Cách tính kiểu chi tiêu có vẻ đem nhiều phần 'ảo' vào GDP, tức là những phần không có sản phẩm vật chất thực. Dưới đây là những ví dụ "phần ảo" hoặc "phi vật chất" thường được tính trong GDP theo phương pháp chi tiêu (và cả thu nhập):
Tiền thuê nhà ước tính (imputed rent): Người dân tự sở hữu nhà → không trả tiền thuê, nhưng nhà nước tự định giá xem nếu đi thuê thì phải trả bao nhiêu → cộng vào GDP. => Không có giao dịch thật.
Dịch vụ tài chính miễn phí (FISIM): Ví dụ ngân hàng cho vay 0% lãi suất nhưng kiếm lời từ chênh lệch – thì phần "dịch vụ" đó vẫn được ước tính và cộng vào GDP.
Các khoản tiêu dùng mang tính chi phí (chứ không tạo của cải): Như chi tiêu quân sự, bảo hiểm y tế, quảng cáo, luật sư, tư vấn...
GDP vẫn tăng dù sản xuất rút ra nước ngoài: Nếu Mỹ nhập khẩu iPhone từ Trung Quốc, người dân mua ở Apple Store → được tính vào tiêu dùng (C) → GDP Mỹ tăng. Trong khi khâu sản xuất thực tế nằm ở Trung Quốc.
GDP theo chi tiêu không phản ánh sức mạnh sản xuất thực. Nó chỉ phản ánh quy mô chi tiêu và tiêu dùng cuối cùng, không nhất thiết phản ánh năng lực sản xuất vật chất, mà phản ánh sức mạnh tiêu thụ của thị trường nội địa.
Không chỉ Mỹ, cả EU và Anh đều tính GDP theo chi tiêu, nên GDP cao chỉ chứng tỏ các bác ấy tiêu thụ ăn chơi ác, tiêu thụ hàng cả thế giới, chả liên quan gì mấy đến sức mạnh sản xuất cả. Thực tế sức manh sản xuất của Trung Quốc vượt cả Mỹ, Đức, Nhật, Hàn cộng lại
Nói cách khác:
GDP theo sản xuất tốt hơn để đo sức mạnh tạo ra của cải vật chất thực sự
GDP theo chi tiêu: tốt hơn để đo quy mô tiêu dùng và hoạt động kinh tế thương mại
Nếu muốn so sánh năng lực sản xuất thực giữa các quốc gia, bạn nên xem thêm các chỉ số như: - Giá trị gia tăng trong sản xuất công nghiệp - Tỷ trọng chế tạo (manufacturing) trong GDP - Xuất khẩu ròng hàng hóa - Sản lượng nguyên liệu cơ bản (thép, xi măng, điện, dầu, chip)
Tiếp bài trên, như đã nói, có 3 phương pháp tính GDP, và lý thuyết kinh tế cho rằng kết quả cuối cùng phải giống nhau nếu số liệu đủ đầy đủ và chính xác. Nhưng thực tế số liệu không bao giờ đầy đủ, và dù có đầy đủ thì bây giờ điều này cũng không còn đúng, vì kinh tế đã toàn cầu hoá, nhiều nước ít sản xuất mà chỉ tiêu thụ sản xuất từ nước khác. Đây là một điểm rất sâu mà nhiều giáo trình kinh tế vĩ mô truyền thống không cập nhật kịp: trong bối cảnh toàn cầu hóa, phân công sản xuất quốc tế, ba phương pháp tính GDP ngày càng cho ra các kết quả khác biệt về bản chất, không chỉ do thiếu dữ liệu mà còn do sự thay đổi cơ cấu kinh tế toàn cầu.
Lý thuyết truyền thống: ba phương pháp – một kết quả Lý thuyết kinh tế cổ điển (trong mô hình khép kín, không có ngoại thương và rò rỉ) cho rằng:
GDP theo sản xuất = GDP theo chi tiêu = GDP theo thu nhập Vì: Mọi sản phẩm sản xuất ra cuối cùng sẽ được bán đi (chi tiêu) Doanh nghiệp bán hàng thì sẽ trả lương, thu lợi nhuận (thu nhập) Tức là tiền chảy vòng tròn giữa 3 trụ cột: sản xuất – tiêu dùng – thu nhập.
Nhưng thực tế hiện đại: vòng tròn này bị phá vỡ do 3 yếu tố lớn - Toàn cầu hóa và chuỗi cung ứng xuyên quốc gia Nhiều nước như Mỹ, Anh, UAE, Singapore... nhập khẩu phần lớn hàng hóa, nhưng vẫn có GDP rất cao theo phương pháp chi tiêu. Trong khi các nước như Việt Nam, Trung Quốc, Bangladesh... sản xuất rất nhiều nhưng tiêu dùng thấp hơn → phương pháp chi tiêu cho ra con số thấp hơn nhiều. => GDP theo chi tiêu ≠ GDP theo sản xuất
- Kỹ thuật kế toán và định giá “ước lượng” Ví dụ Mỹ cộng vào GDP khoản "tiền thuê ước lượng" cho nhà tự sở hữu, hay giá trị đầu tư R&D, bản quyền, dữ liệu số – trong khi Trung Quốc hoặc Việt Nam không làm như vậy. => GDP theo chi tiêu ở các nước “giàu dịch vụ” sẽ cao bất thường so với sản xuất thực tế.
- Hoạt động kinh tế phi chính thức & phi tiền tệ Ví dụ: Người tự xây nhà, tự trồng rau ăn, tự sửa xe, tự học online miễn phí, hoặc chăm sóc người thân tại nhà.=> không ghi vào GDP sản xuất hay thu nhập. Phần mềm mã nguồn mở (open-source), nội dung miễn phí, tình nguyện viên, chăm sóc cộng đồng phi lợi nhuận…
Những hoạt động này:
Không phát sinh giao dịch thị trường (không có hóa đơn, không tiền mặt chuyển qua tay)
=> Không được ghi nhận trong GDP theo sản xuất (vì không “được bán”)
=> Không nằm trong GDP theo thu nhập (vì không có lương hay lợi nhuận)
=> Có thể một phần được tính gián tiếp trong GDP theo chi tiêu, do mua nguyên vật liệu hay công cụ hỗ trợ
=> GDP theo sản xúât bỏ sót rất nhiều giá trị thật
Vì thế những nước như EU, Anh, Mỹ, tính GDP danh nghĩa theo kiểu chi tiêu cao ngất ngưởng, chỉ phản ánh các bác ấy ăn chơi ngất ngưởng nhảy múa ác, thị trường tiêu thụ lớn cho các sản phẩm thế giới, nhưng không nói gì về năng lực sản xuất của họ. Như số liệu đã đưa, TQ sản xuất vượt qua cả Mỹ, Nhật, Hàn, Đức cộng lại. Cho nên mới có chuyện như CNN nói, Nga sản xuất 1 quý bằng cả NATO sản xuất cả năm. Chưa kể đến chuyện điểm yếu của GDP danh nghĩa, là bị lệ thuộc tỷ giá do quy ra USD, thành ra chỉ chênh 1 tí tỷ giá là có thể khiến GDP cao vọt lên hay thấp đi, dù thực tế năng lực sản xuất chẳng thay đổi gì.
Tóm lại Trong nền kinh tế toàn cầu hóa hiện nay, ba phương pháp tính GDP không còn cho ra kết quả đồng nhất về bản chất – kể cả khi số liệu hoàn hảo. Chúng phản ánh các góc nhìn khác nhau: Sản xuất: ai tạo ra giá trị vật chất thực Chi tiêu: ai sử dụng giá trị vật chất Thu nhập: ai hưởng lợi từ giá trị
Vì vậy, chỉ nhìn GDP theo một cách là không đủ. Khi phân tích phải chọn đúng phương pháp cho đúng mục tiêu: - So sánh năng lực sản xuất => dùng production - So sánh sự vững vàng của kinh tế vĩ mô, các tiêu chí dài hạn, tiêu chuẩn sống => dùng GDP PPP - So sánh thuế/tiền lương => dùng income
Nga (cơ quan thống kê là Rosstat) cũng sử dụng chủ yếu phương pháp sản xuất (theo chuẩn SNA 2008 của Liên Hợp Quốc). để tính GDP, tức là tính giá trị gia tăng của từng ngành kinh tế, giống cách Trung Quốc làm. Lý do, vì Nga là nền kinh tế dựa nhiều vào sản xuất công nghiệp chế tạo, công nghiệp năng lượng, công nghiệp tài nguyên (khai thác và tinh chế). Hơn nữa, nó cũng dễ thống kê hơn trong hoàn cảnh một số khu vực của Nga chưa số hóa đầy đủ. Ngoài ra ở Nga vẫn tồn tại không ít các giao dịch phi chính thức, tiêu dùng không qua thị trường (như nhà tự xây, giao dịch cá nhân...), tự cung tự cấp vẫn khó thu thập đủ để tính GDP theo chi tiêu. Thực tế ở Nga gồm không ít các hoạt động kinh tế phi chính thức (shadow economy), vì thế GDP của Nga công bố nhiều khả năng thấp hơn so với thực tế
Khi các doanh nghiệp FDI của phương Tây rời Nga, chúng nhanh chóng bị thay thế bởi các doanh nghiệp nội địa Nga và Trung Quốc. Tài sản cố định và sản lượng không biến mất, chỉ chuyển từ FDI sang doanh nghiệp nội địa hoặc đối tác Trung Quốc. Thậm chí một số lĩnh vực đã thấy sự tăng cường của sản xuất, do lúc này Nga tự chủ quyết định điều chỉnh theo ý mình
1. Kinh tế Nga năm 2024: GDP danh nghĩa: 201,2 nghìn tỷ rúp (~2,41 nghìn tỷ USD theo tỷ giá tháng 12/2024, theo tỷ giá hiện nay là 2,44 nghìn tỷ USD) GDP theo PPP, ước tính quy mô kinh tế: 6,45 nghìn tỷ USD (theo IMF), 6,45 nghìn tỷ USD (theo World Bank Data), thứ 4 thế giới và số 1 châu Âu
Tăng trưởng GDP thực tế: 4,3%
Các lĩnh vực đóng góp chính:
- Xây dựng: tăng trưởng 4,2%, đóng góp đáng kể vào việc nâng tổng tăng trưởng GDP lên 4,3%. GDP từ xây dựng đạt 1.621,3 tỷ rúp trong quý III/2024, tăng từ 1.541,2 tỷ rúp trong quý II/2024. Sự tăng trưởng này được thúc đẩy bởi các dự án xây dựng dân dụng lớn, bao gồm phát triển hạ tầng và nhà ở, phản ánh nhu cầu nội địa mạnh mẽ và chính sách kích thích đầu tư của chính phủ.
- Luyện kim, sản xuất kim loại: tăng 35% Sự tăng trưởng này chủ yếu được thúc đẩy bởi: + Nhu cầu nội địa tăng cao: Chính phủ Nga đã tăng cường chi tiêu cho các dự án cơ sở hạ tầng dân sự và quốc phòng, dẫn đến nhu cầu lớn về thép, nhôm và các kim loại khác. + Xuất khẩu sang các thị trường mới: Nga đã mở rộng xuất khẩu kim loại sang các quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ và các nước châu Á khác, bù đắp cho sự sụt giảm xuất khẩu sang phương Tây do các lệnh trừng phạt. + Đầu tư vào công nghệ luyện kim: Các nhà máy luyện kim của Nga đã đầu tư vào công nghệ mới để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.
Ngoài ra: + Sản lượng kẽm (Zinc) tinh luyện của Nga đã tăng đáng kể trong năm 2024, chủ yếu để đáp ứng nhu cầu nội địa và giảm sự phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc do các vấn đề liên quan đến thanh toán và lệnh trừng phạt. Nhà máy Chelyabinsk Zinc Plant đã nâng công suất sản xuất lên khoảng 15%, với sản lượng dự kiến đạt 212.000 tấn vào năm 2025. Ngoài ra, nhà máy luyện kim mới tại Verkhny Ufaley, thuộc sở hữu của Polimet Engineering, dự kiến sẽ bắt đầu sản xuất trong quý III năm 2024, đóng góp đáng kể vào tổng sản lượng kẽm của Nga.
+ Nga, thông qua công ty Nornickel, là nhà sản xuất palladium lớn nhất thế giới, chiếm hơn 40% sản lượng toàn cầu. Trong năm 2024, Nornickel đã tập trung vào việc phát triển các ứng dụng mới cho palladium, bao gồm sản xuất hydro và lọc nước, nhằm bù đắp sự sụt giảm nhu cầu từ ngành công nghiệp ô tô truyền thống. Công ty đang phát triển các công nghệ mới (cả tự mình và hợp tác với các đối tác Trung Quốc), dự kiến sẽ tạo ra nhu cầu bổ sung lên đến 15% so với mức tiêu thụ hiện tại.
+ Thị trường kim loại quý khác ngoài Palladium Lĩnh vực này của Nga đã đạt doanh thu 26 tỷ USD trong năm 2024, với vàng là kim loại mang lại doanh thu lớn nhất. Bạc được dự báo sẽ là phân khúc tăng trưởng nhanh nhất trong giai đoạn 2025–2030, với tốc độ tăng trưởng hàng năm dự kiến khoảng 9%. Nga là một trong hai quốc gia sản xuất nhóm kim loại bạch kim (PGM, tức Palladium, Platinum, Rhodium, Iridium...) lớn nhất thế giới (cùng với Nam Phi), và giữ vai trò rất quan trọng. Nga sản xuất khoảng 600.000 – 800.000 oz platinum/năm
PGMs là nguồn thu lớn và tài sản chiến lược của Nga, đặc biệt trong bối cảnh chuyển dịch công nghệ và trừng phạt.
Trước 2022, Nga xuất khẩu nhiều PGM sang châu Âu, Mỹ, Nhật. Sau trừng phạt, Nga đẩy mạnh nội địa hóa, mở rộng sản xuất ứng dụng trong nước. Trung Quốc trở thành khách hàng công nghệ mới, cùng hợp tác với Nga phát triển thiết bị sử dụng Pd, Pt
- Sản xuất quang học và điện tử: tăng 29% + Thiết bị quang học: Sản xuất kính hiển vi, ống nhòm và các thiết bị quang học khác đã được thúc đẩy bởi nhu cầu từ các lĩnh vực y tế, nghiên cứu và quốc phòng. + Linh kiện điện tử: Nga đã tăng cường sản xuất các linh kiện điện tử như vi mạch, tụ điện và điện trở để giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu. + Thiết bị điện tử tiêu dùng: đã tăng mạnh để đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu. Sự tăng trưởng trong lĩnh vực này được hỗ trợ bởi các chính sách của chính phủ nhằm thúc đẩy sản xuất trong nước và giảm nhập khẩu nước ngoài.
- Nông nghiệp Nga đã ghi nhận mức tăng trưởng 1,8%, theo Bộ Nông nghiệp Nga Xuất khẩu ngũ cốc đạt mức kỷ lục 72 triệu tấn trong năm 2024, tăng từ 68,6 triệu tấn năm 2023, cho thấy sự phục hồi mạnh mẽ của ngành nông nghiệp và khả năng thích ứng với các điều kiện thị trường mới.
- Công nghiệp hóa chất: tăng trưởng 2,6% Chính phủ Nga đã triển khai các chương trình hỗ trợ tài chính, bao gồm 5 tỷ rúp cho nghiên cứu và phát triển (R&D) và ưu đãi lãi suất cho các dự án đầu tư vào sản xuất hóa chất quy mô nhỏ và trung bình trong giai đoạn 2024–2025
- Công nghiệp thực phẩm: tăng trưởng 3,5% Ngành thực phẩm của Nga tăng trưởng 3,5% trong năm 2024, với các sản phẩm chủ lực như phô mai (tăng 5,1%), bánh kẹo (tăng 3,9%) và bột mì (tăng 1,5%) Đặc biệt, phân khúc thực phẩm chế biến sẵn ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng 28,8%, phản ánh sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng và nhu cầu ngày càng cao về tiện lợi
- Công nghiệp nhẹ Ngành công nghiệp nhẹ, bao gồm sản xuất thực phẩm, hóa chất và một phần chế tạo máy, tăng trưởng ít nhất 3,5% trong năm 2024, theo Trung tâm Phân tích Kinh tế Vĩ mô và Dự báo Ngắn hạn (CMACP) Sự tăng trưởng này phản ánh sự phục hồi của sản xuất nội địa và nhu cầu tiêu dùng trong nước, đặc biệt trong bối cảnh các lệnh trừng phạt thúc đẩy sự tự lực và thay thế nhập khẩu.
- Chi tiêu chính phủ: tăng mạnh, đặc biệt trong xây dựng cơ sở hạ tầng dân sự và lĩnh vực quốc phòng
2. Các hoạt động kinh tế phi chính thức (shadow economy) Như đã nói, thực tế ở Nga gồm không ít các hoạt động kinh tế phi chính thức (shadow economy), vì thế GDP của Nga công bố nhiều khả năng thấp hơn so với thực tế. Nhiều nghiên cứu độc lập đã chỉ ra rằng phần kinh tế không được ghi nhận này có thể chiếm tới gần một nửa GDP chính thức của Nga. Tức là GDP thực của Nga có thể gấp rưỡi con số công bố
Ví dụ, nghiên cứu năm 2020 do các giáo sư Talis Putnins và Arnis Sauka từ Trường Kinh tế Stockholm tại Riga thực hiện (Tài liệu tham khảo phía dưới) đã ước tính rằng: - Kinh tế phi chính thức (không được tính vào GDP) của Nga chiếm khoảng 44,7% GDP công bố vào năm 2018 - Nghiên cứu này sử dụng phương pháp khảo sát doanh nghiệp để đo lường các hoạt động kinh tế không được báo cáo, bao gồm: + Tiền lương trả ngoài sổ sách: chiếm khoảng 38,7% tổng tiền lương thực tế. + Lợi nhuận kinh doanh không khai báo: chiếm khoảng 33,8% lợi nhuận thực tế. + Nhân viên không chính thức: ước tính chiếm 28,2% tổng số nhân viên. + Doanh nghiệp không đăng ký: chiếm khoảng 6,1% tổng số doanh nghiệp.
Ngoài ra, nghiên cứu cũng chỉ ra các khoản tiền dùng để "bôi trơn" với khoảng 26,4% doanh thu được chi cho các khoản "bôi trơn" và 20,6% giá trị hợp đồng được sử dụng để đảm bảo hợp đồng với chính phủ.
Với tỷ lệ kinh tế phi chính thức chiếm gần 45% GDP, GDP thực tế của Nga có thể cao hơn khoảng 1,5 lần so với số liệu chính thức. Điều này có nghĩa là nếu GDP chính thức của Nga là 2-3 nghìn tỷ USD, thì GDP thực tế có thể lên tới khoảng 3-4,5 nghìn tỷ USD.
Kinh tế phi chính thức đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Nga, đặc biệt là trong các lĩnh vực như xây dựng, bán buôn và dịch vụ. Việc không ghi nhận đầy đủ các hoạt động này dẫn đến việc GDP chính thức bị đánh giá thấp, không phản ánh đầy đủ sức mạnh kinh tế thực sự của Nga.
Lavrov gọi Zelensky là "kẻ khốn nạn" và nói thêm rằng ông ta có thể sử dụng "viên đạn cuối cùng".
(Ze đã có một khẩu súng lục; nó được Tổng thống Cộng hòa Séc Petr Pavel tặng cho anh).
'Thay vì chỉ trích sinh vật này, Ursula von der Leyen và những người cùng phe tuyên bố một cách đầy thương cảm rằng chúng ta cần phải từ bỏ sợi chỉ cuối cùng, khẩu súng cuối cùng, viên đạn cuối cùng, viên đạn cuối cùng sẽ không làm hại Zelensky, tất nhiên, mọi thứ để ông ta có thể đánh bại người Nga.'