Lâu lâu em cập nhật con đường phá sản của Boeing chút.
Giữa tháng 7 Boeing nhận được một tin vui: Cơ quan quản lý an toàn hàng không FAA đã cho phép Boeing bắt đầu hoạt động bay thử để cấp chứng nhận đạt chuẩn an toàn hàng không cho model 777X (TIA - Type Inspection Authorization), dòng 777X này chờ TIA từ 2020 đến nay, đã trễ hẹn 5 năm. Thông thường từ khi có TIA đến lúc hoàn thành để có thể đưa vào vận hành sẽ cần khoảng 12-18 tháng tuỳ dòng máy bay. Boeing đã hứa với khách hàng là cuối 2025 sẽ bắt đầu giao hàng, chậm 6 năm so với kế hoạch ban đầu.
Thế nhưng đời không như mơ, sau vài chuyến bay, có lẽ vì máy bay có hiện tượng lạ, nên các kỹ sư đã kiểm tra động cơ và phát hiện một trong hai thanh giằng động cơ đã bị đứt rời. Khi mở rộng kiểm tra các kỹ sư phát hiện vết nứt thanh giằng này trên tất cả các máy bay 777X đã từng cất cánh.
Thanh giằng động cơ là thanh kim loại hình trụ nối phần trước và phần sau động cơ, tất cả lực đẩy của động cơ đều được truyền qua thanh giằng này và kéo lên cánh máy bay. Mỗi động cơ có 2 thanh giằng. Nếu cả 2 thanh giằng này đứt, động cơ sẽ bị xé ra khỏi cánh và bay lên phía trước, sau đó do ống dẫn nhiên liệu bị cắt đứt, động cơ sẽ dừng hoạt động ngay trước cánh máy bay và va chạm với cánh máy bay. Hoạt động bay thử của 777X bị dừng vô thời hạn.
Nguyên nhân của sự cố này có thể là:
- Bản thân thiết kế thanh giằng sai, không chịu được lực kéo của động cơ
- Thiết kế của cánh bị sai, tải lên thanh giằng không đúng
- Thiết kế đúng nhưng chế tạo bị sai, do sử dụng titan rởm hoặc nhiệt luyện/chất lượng mối hàn không đảm bảo
Bất kể là lý do gì, đây cũng sẽ là thảm hoạ cho Boeing, bởi Boeing đã có quá nhiều sự cố nên tất cả các bên liên quan sẽ không thể tin vào bất cứ thiết kế nào của Boeing nữa, và sẽ yêu cầu rà soát lại để tìm nguyên nhân đích thực và các sai sót khác có thể có. Chắc chắn sự cố này sẽ dẫn đến Boeing chậm trễ giao hàng, ít nhất phải sang 2026. Nếu cánh cần thiết kế lại, Boeing sẽ mất thêm cả năm.
Lâu lâu em cập nhật con đường phá sản của Boeing chút.
Giữa tháng 7 Boeing nhận được một tin vui: Cơ quan quản lý an toàn hàng không FAA đã cho phép Boeing bắt đầu hoạt động bay thử để cấp chứng nhận đạt chuẩn an toàn hàng không cho model 777X (TIA - Type Inspection Authorization), dòng 777X này chờ TIA từ 2020 đến nay, đã trễ hẹn 5 năm. Thông thường từ khi có TIA đến lúc hoàn thành để có thể đưa vào vận hành sẽ cần khoảng 12-18 tháng tuỳ dòng máy bay. Boeing đã hứa với khách hàng là cuối 2025 sẽ bắt đầu giao hàng, chậm 6 năm so với kế hoạch ban đầu.
Thế nhưng đời không như mơ, sau vài chuyến bay, có lẽ vì máy bay có hiện tượng lạ, nên các kỹ sư đã kiểm tra động cơ và phát hiện một trong hai thanh giằng động cơ đã bị đứt rời. Khi mở rộng kiểm tra các kỹ sư phát hiện vết nứt thanh giằng này trên tất cả các máy bay 777X đã từng cất cánh.
Thanh giằng động cơ là thanh kim loại hình trụ nối phần trước và phần sau động cơ, tất cả lực đẩy của động cơ đều được truyền qua thanh giằng này và kéo lên cánh máy bay. Mỗi động cơ có 2 thanh giằng. Nếu cả 2 thanh giằng này đứt, động cơ sẽ bị xé ra khỏi cánh và bay lên phía trước, sau đó do ống dẫn nhiên liệu bị cắt đứt, động cơ sẽ dừng hoạt động ngay trước cánh máy bay và va chạm với cánh máy bay. Hoạt động bay thử của 777X bị dừng vô thời hạn.
Nguyên nhân của sự cố này có thể là:
- Bản thân thiết kế thanh giằng sai, không chịu được lực kéo của động cơ
- Thiết kế của cánh bị sai, tải lên thanh giằng không đúng
- Thiết kế đúng nhưng chế tạo bị sai, do sử dụng titan rởm hoặc nhiệt luyện/chất lượng mối hàn không đảm bảo
Bất kể là lý do gì, đây cũng sẽ là thảm hoạ cho Boeing, bởi Boeing đã có quá nhiều sự cố nên tất cả các bên liên quan sẽ không thể tin vào bất cứ thiết kế nào của Boeing nữa, và sẽ yêu cầu rà soát lại để tìm nguyên nhân đích thực và các sai sót khác có thể có. Chắc chắn sự cố này sẽ dẫn đến Boeing chậm trễ giao hàng, ít nhất phải sang 2026. Nếu cánh cần thiết kế lại, Boeing sẽ mất thêm cả năm.
Dòng B 777x này xài loại động cơ có mã hiệu của hãng nào? Boeing hay dùng động cơ của 2 hãng là GE hoặc RR.
Lâu lâu em cập nhật con đường phá sản của Boeing chút.
Giữa tháng 7 Boeing nhận được một tin vui: Cơ quan quản lý an toàn hàng không FAA đã cho phép Boeing bắt đầu hoạt động bay thử để cấp chứng nhận đạt chuẩn an toàn hàng không cho model 777X (TIA - Type Inspection Authorization), dòng 777X này chờ TIA từ 2020 đến nay, đã trễ hẹn 5 năm. Thông thường từ khi có TIA đến lúc hoàn thành để có thể đưa vào vận hành sẽ cần khoảng 12-18 tháng tuỳ dòng máy bay. Boeing đã hứa với khách hàng là cuối 2025 sẽ bắt đầu giao hàng, chậm 6 năm so với kế hoạch ban đầu.
Thế nhưng đời không như mơ, sau vài chuyến bay, có lẽ vì máy bay có hiện tượng lạ, nên các kỹ sư đã kiểm tra động cơ và phát hiện một trong hai thanh giằng động cơ đã bị đứt rời. Khi mở rộng kiểm tra các kỹ sư phát hiện vết nứt thanh giằng này trên tất cả các máy bay 777X đã từng cất cánh.
Thanh giằng động cơ là thanh kim loại hình trụ nối phần trước và phần sau động cơ, tất cả lực đẩy của động cơ đều được truyền qua thanh giằng này và kéo lên cánh máy bay. Mỗi động cơ có 2 thanh giằng. Nếu cả 2 thanh giằng này đứt, động cơ sẽ bị xé ra khỏi cánh và bay lên phía trước, sau đó do ống dẫn nhiên liệu bị cắt đứt, động cơ sẽ dừng hoạt động ngay trước cánh máy bay và va chạm với cánh máy bay. Hoạt động bay thử của 777X bị dừng vô thời hạn.
Nguyên nhân của sự cố này có thể là:
- Bản thân thiết kế thanh giằng sai, không chịu được lực kéo của động cơ
- Thiết kế của cánh bị sai, tải lên thanh giằng không đúng
- Thiết kế đúng nhưng chế tạo bị sai, do sử dụng titan rởm hoặc nhiệt luyện/chất lượng mối hàn không đảm bảo
Bất kể là lý do gì, đây cũng sẽ là thảm hoạ cho Boeing, bởi Boeing đã có quá nhiều sự cố nên tất cả các bên liên quan sẽ không thể tin vào bất cứ thiết kế nào của Boeing nữa, và sẽ yêu cầu rà soát lại để tìm nguyên nhân đích thực và các sai sót khác có thể có. Chắc chắn sự cố này sẽ dẫn đến Boeing chậm trễ giao hàng, ít nhất phải sang 2026. Nếu cánh cần thiết kế lại, Boeing sẽ mất thêm cả năm.
Dòng B 777x này xài loại động cơ có mã hiệu của hãng nào? Boeing hay dùng động cơ của 2 hãng là GE hoặc RR.
Đông cơ của 777X là GE9X, động cơ lớn nhất thế giới hiện nay cụ ạ. Động cơ này được phát triển riêng cho 777X, với tình hình chậm trễ thế này, A350-1000 đang ăn vào thị phần của 777X, GE sẽ thiệt lớn.
Giữa tháng 8 Boeing quyết định thay tướng, David Calhoun thôi không làm TGĐ kiêm chủ tịch nữa, thay vào đó là Kelly Ortberg, cựu TGĐ của Rockwell Aerospace. Không như David Calhoun và những thành viên của BoD - thuần một sắc Kỹ sư Tiền tệ - ông Ortberg xuất thân là Kỹ sư. Người ta kỳ vọng một Kỹ sư sẽ có cái nhìn khác để đưa Boeing ra khỏi góc chết hiện tại. Thế nhưng, David Calhoun vẫn tiếp tục ở lại Boeing với tư cách thành viên Hội Đồng Quản Trị (BoD, Board of Directors).
Thử thách đầu tiên của Kelly là đàm phán giữa Boeing và Công đoàn Thợ máy Hàng không Quốc tế (IAM, International Association of Machinists and Aerospace Workers). Công đoàn này muốn Boeing đưa ra lộ trình tăng lương 40% để bù cho trượt giá, và thợ máy của Boeing đã không được tăng lương từ lâu. Nhưng Boeing chỉ hứa tăng 25%, và kèm vào lời hứa Boeing Boeing sẽ chế tạo dòng máy bay mới tiếp theo ở bang Washington, để đảm bảo công việc tương lai cho thợ máy. Công đoàn họp và quyết định không chấp nhận giải pháp của Boeing vì mức lương tăng chưa đạt, và vì Boeing thiếu thiện chí: lời hứa model tiếp theo chỉ có giá trị trong 4 năm, mà theo tình trạng hiện nay Boeing không có khả năng bắt đầu dự án này trong vòng hàng chục năm nữa. Công đoàn đã bỏ phiếu thuận cho đình công.
Đình công bắt đầu từ ngày 13-9 tức thứ 6 tuần trước. Công tác sản xuất của Boeing phải dừng hoàn toàn, mỗi tháng đình công Boeing sẽ thiệt hại 2-3 tỷ đô. Boeing đã huỷ các hợp đồng cung ứng chi tiết máy bay 737, 767, 777 để tiết kiệm tiền - 787 không bị ảnh hưởng nhiều vì nhà máy 787 đặt ở bang khác không có công đoàn.
Hiện chưa biết lần đình công này sẽ kéo dài bao lâu, nhưng chắc chắn Boeing sẽ phải đi vay thêm tiền, hiện số nợ của Boeing đã bằng 2/3 tổng giá trị công ty, vay thêm sẽ bị áp lãi suất rất cao. Ngày Boeing phải xin chính phủ Mỹ bảo hộ phá sản đã không còn xa.
Đầu năm 2018, vạn sự đều thuận lợi với Boeing. Dự án 737MAX đã bắt đầu được giao hàng, 787 thuận lợi, không có lý do gì để nghi ngờ 777X sẽ có vấn đề. Boeing bắt đầu nghĩ đến tương lai: Boeing sẽ phải phát triển một dòng máy bay mới, 737 đã MAX, không còn khả năng phát triển thêm nữa. Nhưng lực lượng kỹ sư của Boeing đã rỗng, cần bổ sung sức sống mới. Sức sống đó là Embraer. Boeing ký thoả thuận với Embraer, định giá phần hàng không dân dụng của hãng máy bay Brazil là 4,2 tỷ đô. Đến cuối 2018 đầu 2019, thảm hoạ 737MAX khiến Boeing rơi vào khủng hoảng. COVID cũng khiến cổ phiếu toàn ngành hàng không xuống dốc không phanh, giá trị công ty Embraer chỉ còn 1,5 tỷ đô.
Sau khi cân nhắc, Boeing huỷ thoả thuận với Embraer. Embraer liền kiện Boeing ra toà, đòi 300 triệu đô đền bù cho những chi phí và thiệt hại của Embraer phải chịu để chuẩn bị cho vụ bán mình này - lúc đó Embraer đã chia thành 2 nửa, máy bay quân dụng và máy bay dân dụng, tách đôi tài sản, đầu tư cơ sở sản xuất tách rời...
Đến hôm qua 16-9, toà phán quyết Boeing phải bồi thường cho Embraer 150 triệu đô. Nếu là Boeing của ngày hôm qua, 150 triệu đô là đơn giản, chỉ là 3 chiếc 737MAX thôi. Nhưng Boeing của ngày hôm nay đã khác, mọi tin xấu đều ảnh hưởng đến đánh giá tín nhiệm và gián tiếp làm tăng lãi suất cho khoản vay sắp tới mà Boeing sẽ phải vay.
Boeing và Intel là hai tảng đá lớn trong nền móng tạo ra nền công nghiệp thống trị thế giới thế kỷ 20 và 15 năm đầu của thế kỷ 21, là hai pháo đài những tưởng bất khả xâm phạm của nước Mỹ, là cái mũi rẽ nước của con tàu Mỹ. Việc cả hai công ty đứng trước vực thẳm là minh chứng cho thấy kỷ nguyên Mỹ đã chấm dứt.
Hôm qua Boeing đưa ta đề nghị mới với phía công đoàn kèm tối hậu thư: phải chấp nhận trước 27-9. Nội dung là tăng lương 30% thay vì 25% như đề nghị trước, 40% như công đoàn đòi, và tăng góp quỹ lương hưu, chuyển một phần đóng góp quỹ lương hưu sang thưởng...
Hôm nay công đoàn đã phủ quyết đề nghị này. Boeing đã tiến thêm một bước đến mép vực phá sản.
Lâu lâu em cập nhật con đường phá sản của Boeing chút.
Giữa tháng 7 Boeing nhận được một tin vui: Cơ quan quản lý an toàn hàng không FAA đã cho phép Boeing bắt đầu hoạt động bay thử để cấp chứng nhận đạt chuẩn an toàn hàng không cho model 777X (TIA - Type Inspection Authorization), dòng 777X này chờ TIA từ 2020 đến nay, đã trễ hẹn 5 năm. Thông thường từ khi có TIA đến lúc hoàn thành để có thể đưa vào vận hành sẽ cần khoảng 12-18 tháng tuỳ dòng máy bay. Boeing đã hứa với khách hàng là cuối 2025 sẽ bắt đầu giao hàng, chậm 6 năm so với kế hoạch ban đầu.
Thế nhưng đời không như mơ, sau vài chuyến bay, có lẽ vì máy bay có hiện tượng lạ, nên các kỹ sư đã kiểm tra động cơ và phát hiện một trong hai thanh giằng động cơ đã bị đứt rời. Khi mở rộng kiểm tra các kỹ sư phát hiện vết nứt thanh giằng này trên tất cả các máy bay 777X đã từng cất cánh.
Thanh giằng động cơ là thanh kim loại hình trụ nối phần trước và phần sau động cơ, tất cả lực đẩy của động cơ đều được truyền qua thanh giằng này và kéo lên cánh máy bay. Mỗi động cơ có 2 thanh giằng. Nếu cả 2 thanh giằng này đứt, động cơ sẽ bị xé ra khỏi cánh và bay lên phía trước, sau đó do ống dẫn nhiên liệu bị cắt đứt, động cơ sẽ dừng hoạt động ngay trước cánh máy bay và va chạm với cánh máy bay. Hoạt động bay thử của 777X bị dừng vô thời hạn.
Nguyên nhân của sự cố này có thể là:
- Bản thân thiết kế thanh giằng sai, không chịu được lực kéo của động cơ
- Thiết kế của cánh bị sai, tải lên thanh giằng không đúng
- Thiết kế đúng nhưng chế tạo bị sai, do sử dụng titan rởm hoặc nhiệt luyện/chất lượng mối hàn không đảm bảo
Bất kể là lý do gì, đây cũng sẽ là thảm hoạ cho Boeing, bởi Boeing đã có quá nhiều sự cố nên tất cả các bên liên quan sẽ không thể tin vào bất cứ thiết kế nào của Boeing nữa, và sẽ yêu cầu rà soát lại để tìm nguyên nhân đích thực và các sai sót khác có thể có. Chắc chắn sự cố này sẽ dẫn đến Boeing chậm trễ giao hàng, ít nhất phải sang 2026. Nếu cánh cần thiết kế lại, Boeing sẽ mất thêm cả năm.
Như thế là đã hơn 1 tháng trôi qua, Boeing và FAA đều không công bố bất cứ một thông tin gì về vấn đề với thanh giằng động cơ.
Nhưng dù nguyên nhân sự cố là gì đi chăng nữa, nó sẽ là thảm hoạ cho Boeing, vì Boeing sẽ phải chế tạo thanh giằng mới, trải qua đủ loại kiểm thử, sau đó máy bay mới được quyền bay tiếp. Mà thanh giằng là một ống bằng hợp kim ti tan, hai đầu được hàn với khớp nối. Hợp kim titan chế tạo rất lâu, đầu tiên nó cần được rèn bằng máy ép thuỷ lực 30-50 ngàn tấn. Sau đó chúng được cắt bằng máy CNC, hàn chân không, và qua quá trình nhiệt luyện có khi kéo dài đến 4-6 tháng.
Rất ít công ty có máy ép thuỷ lực cỡ 30-50k tấn - phần lớn máy ép hạng này nằm ở... Nga và TQ, Mỹ hiện đã nghỉ chơi với Nga, hơn nữa các xưởng rèn đẳng cấp này đều không rảnh, không ai quan tâm đến hợp đồng nhỏ tý 10-20 thanh giằng cho Boeing, trừ khi Boeing trả rất cao.
Như vậy, nhanh nhất cũng phải 8 tháng nữa (1 tháng cho điều tra và điều chỉnh thiết kế, 6 tháng cho chế tạo, 1 tháng cho kiểm thử) Boeing mới có thanh giằng động cơ mới để tiếp tục bay thử nghiệm, việc bay thử nghiệm sẽ kéo dài ít nhất 12 tháng. 777X nhanh nhất cũng phải cuối 2026 mới bắt đầu giao hàng, chậm hơn so với hợp đồng là 6 năm - đây là ước lượng lạc quan nhất. Trong lúc đó Boeing sẽ phải chi tiền cho khách hàng để họ không kiện/huỷ hợp đồng. Ví dụ: Do khách hàng không có máy bay, Boeing phải đứng ra thuê máy bay cho khách hàng, phải đứng ra bảo trì miễn phí máy bay 777 đời cũ cho khách hàng, phải trả tiền chênh lệch giữa chi phí nhiên liệu cho 777 đời cũ và 777X...
1 tháng đã trôi qua, cuộc đình công chưa có dấu hiệu chấm dứt. Boeing tạm dừng các hợp đồng cung ứng để tiết kiệm tiền, khiến sản xuất tại các nhà cung cấp các cấp - chuỗi cung ứng có hàng ngàn nhà cung cấp - đình đốn theo. Đây là quyết định hết sức ngu xuấn của Boeing - nếu Boeing còn muốn tồn tại tiếp, sau khi đình công chấm dứt, họ sẽ phải mua chi tiết máy và phụ tùng trở lại, trong khi các nhà cung ứng phải dừng sản xuất, sa thải nhân viên, thậm chí phá sản. Nhưng quan hệ Win-lose kiểu này là chân lý trong giới kinh doanh Mỹ.
Phốt mới của Boeing: một số máy bay 737 có bộ điều khiển cánh lái đứng ở đuôi (rudder) lỗi. Phát hiện lỗi là chuyện bình thường, nhưng điều không bình thường là: hãng hàng không UA không chọn tuỳ chọn có bộ điều khiển tự động này, nhưng khi bảo dưỡng họ phát hiện ra máy bay của họ có trang bị nó! Boeing hoàn toàn không kiểm soát được chất lượng sản xuất của mình, dẫn đến những sai sót cực kỳ nguy hiểm kiểu này. Ta có thể tưởng tượng nếu hệ thống này trên máy bay của UA hoạt động lỗi, phi công sẽ hoàn toàn không hiểu chuyện gì đang xảy ra, họ sẽ bị đặt vào vị trí giống như những phi công xấu số bị hệ thống MCAS giết chết - hệ thống mà họ hoàn toàn không biết về nó do Boeing giấu diếm thông tin.
Thứ 2 tuần này Công đoàn 751 và Boeing tổ chức đàm phán. Sau hai ngày, đàm phán đã thất bại, Boeing tuyên bố rút lại đề nghị tăng lương và chế độ hiện có. Như vậy đình công sẽ còn kéo dài. Chừng nào đình công còn diễn ra, còn chưa thoả thuận được với Công đoàn, Boeing sẽ không thể phát hành cổ phiếu mới, hay vay tiền để duy trì. Ngày phá sản của Boeing có lẽ đã đến khá gần!
EK (mã hãng của Emirates) có mô hình kinh doanh rất đặc biệt: họ kết nối toàn thế giới thông qua 1 sân bay duy nhất - Sân bay Dubai. Thế nên họ cần máy bay siêu lớn. Trước đây họ dựa chủ yếu vào A380, và đến năm 2010 trở đi họ là khách hàng duy nhất mua máy bay siêu lớn này. Do đó EK cho là họ có ưu thế đàm phán với Airbus, và ép giá Airbus, với đe doạ: tao mua 777X cũng được. Nhưng không may, Airbus rất rắn tay, đàm phán đổ bể, Airbus dừng sản xuất A380. Trong khi đó, 777X liên tục bị trễ giao hàng, khiến kế hoạch kinh doanh của EK bị ảnh hưởng nặng nề. EK đã phải chi nhiều tỷ đô để đại tu bảo dưỡng, nâng cấp khoang hành khách cho những chiếc A380 và 777 cũ.
EK đang đòi Boeing đền bù cho khoản tiền này. Không biết EK có đe doạ được Boeing không - không như Airbus quyết định dừng sản xuất A380 khi tiền bạc rủng rỉnh, vận hành trơn tru, còn Boeing hiện đang trong cơn khốn khó, EK mà huỷ hợp đồng Boeing sẽ mất tiền đền bù, nhưng EK cũng không có nguồn máy bay khác, trừ nguồn mua máy bay cũ về tân trang.
Đến giờ EK đang tiếc hùi hụi chuyện Airbus dừng A380. Giá như 5 năm trước họ chịu chi thêm một chút... A380 là xương sống của EK, có nó EK có lợi thế lớn trên những tuyến bay nhu cầu cao, quá nửa lợi nhuận của EK do A380 mang lại. Tương lai 10 năm nữa khi những chiếc A380 hiện nay không còn dùng được nữa, EK sẽ mất lợi thế cạnh tranh nghiêm trọng.
Tuần trước Boeing đưa ra một đề nghị mới với công đoàn IAM hiện đang đình công: lương tăng 35%, thưởng ngay 7000 đô khi chấm dứt đình công, và một số lợi ích nhỏ khác. Ngày bỏ phiếu sẽ là thứ 4 23/10, giờ Mỹ. Giới phân tích cho là thành viên IAM sẽ chấm dứt đình công. Nhưng, một số nhà báo đã theo Boeing và ngành hàng không từ lâu nói: lương tăng 35% cũng chưa đủ để bù cho trượt giá từ 2014 đến giờ, và Boeing đã cư xử tệ bạc với nhân viên, lúc công ty ăn nên làm ra thì lãnh đạo hưởng hết, đến lúc khó khăn lại muốn nhân viên chia sẻ. Và quan trọng hơn cả là: năm 2014, bằng đủ mọi mánh lới lừa lọc đe doạ, Boeing đã buộc nhân viên phải chấp nhận huỷ bỏ quỹ lương hưu, giờ thành viên công đoàn yêu cầu Boeing tái lập quỹ này mà Boeing vẫn không chịu.
Đúng như họ dự đoán, kết quả bỏ phiếu là 64% phủ quyết. Tức đình công còn kéo dài. Chừng nào còn đình công Boeing sẽ không vay được tiền, và như vậy Boeing đã đưa một chân qua bờ vực phá sản.
