Nước Mỹ thực ra còn có một nhà sản xuất máy bay dân dụng thứ 3, Lockheed, nhưng vào thời điểm đó (thập kỷ 1950) công ty này không tham gia cuộc đua sản xuất máy bay phản lực chở khách, mà đặt cược vào máy bay với cánh quạt.
Cùng thời điểm Boeing và Douglas chiến đấu giành thị trường máy bay chở khách với động cơ phản lực, Lockheed đầu tư và phát triển L-188 Electra. Dòng máy bay này, với 4 động cơ tuốc bin cánh quạt, có chuyến bay đầu tiên năm 1957 và chính thức vận hành đầu năm 1959, gần như cùng lúc với 707.
Là máy bay với 4 động cơ mạnh, cánh quạt lớn, Electra có lợi thế riêng của nó. Nó có khả năng cất cánh trên đường băng ngắn vượt trội, cho phép nó vận hành ở những sân bay mà kể cả máy bay ngày nay cũng gặp khó khăn. Có vẻ Lockheed đã chọn đúng thị trường khi doanh số bán khá khả quan.
Nhưng, giống như Comet, Electra cũng có lỗi thiết kế chết người. Không lâu sau khi đi vào vận hành, ba chiếc Electra rơi trong thời gian 1 năm từ tháng 2-1959 đến tháng 3-1960, và FAA đặt hạn chế về tốc độ cho Electra cho tới khi Lockheed tìm được nguyên nhân và sửa chữa. Lockheed tìm ra nguyên nhân: kết nối giữa động cơ và cánh máy bay bị nứt dẫn đến khi bay ở tốc độ cao động cơ rung mạnh và xé cánh khỏi máy bay. Nhưng đến khi lỗi được sửa chữa, L-188 Electra đã hết thời, và Lockheed dừng sản xuất năm 1961 với tổng cộng 170 chiếc.
Thất bại ê chề, Lockheed quyết định rời cuộc chơi máy bay dân dụng để tập trung vào mảng quân sự. L-188 chính là cơ sở của chiếc máy bay chống ngầm P-3 Orion Mỹ và đồng minh sử dụng rộng rãi đến tận ngày nay.
Người khổng lồ thứ nhất của Mỹ bỏ cuộc chơi, nhưng không phải vĩnh viễn, sau này Lockheed còn quay lại một lần nữa và thất bại tiếp, rồi mới chịu thua thật.
Thôi em tua nhanh món khai vị (lịch sử) để chóng vào món chính: Boeing - và nước Mỹ mà Boeing chỉ là một trong các triệu chứng - rơi khỏi đỉnh cao như thế nào.
Douglas và Boeing cạnh tranh khốc liệt, Boeing đa dạng hoá sản phẩm nhiều hơn Douglas. Trong khi Douglas thiết kế thêm DC-9 nhỏ hơn DC-8 với 2 động cơ ở đuôi, thì Boeing thiết kế 727 3 động cơ với cùng năng lực chở khách nhưng tầm ngắn bằng một nửa 707, và 737 ngắn hơn, nhỏ hơn, với 2 động cơ cho những chặng bay ngắn. 737 cạnh tranh trực tiếp với DC-9, trong khi 727 không có máy bay tương đương.
Dần dần, Boeing chiếm ưu thế trong cuộc chiến máy bay.
Boeing 727 sản xuất từ 1962 - 1984, tổng cộng 1832 chiếc.
DC-9 với 2 động cơ ở đuôi, tổng cộng 976 chiếc được sản xuất từ 1965–1982.
Chiếc Boeing 737 đầu tiên cất cánh năm 1967.
Boeing 737, xương sống tương lai của Boeing, dòng máy bay nuôi sống Boeing từ thập kỷ 90, và cũng là dòng máy bay giết chết Boeing.
Được thiết kế cho những chặng bay ngắn, tới những sân bay nhỏ không có xe thang cỡ lớn và thiết bị nặng, Boeing 737 có càng hạ cánh rất ngắn, động cơ gắn trực tiếp vào cánh.
Lúc này chưa có công nghệ fly-by-wire, phi công điều khiển máy bay thông qua các sợi cáp chạy dọc máy bay. Kiến trúc điều khiển này được giữ đến ngày nay, những chiếc 737 sản xuất từ thập kỷ 1990 -2000 vẫn được điều khiển bằng puli và dây cáp, với một số động cơ điện phụ trợ. Ở dòng 737MAX, cánh đuôi được chuyển đổi thành fly-by-wire.
Thôi em tua nhanh món khai vị (lịch sử) để chóng vào món chính: Boeing - và nước Mỹ mà Boeing chỉ là một trong các triệu chứng - rơi khỏi đỉnh cao như thế nào.
Douglas và Boeing cạnh tranh khốc liệt, Boeing đa dạng hoá sản phẩm nhiều hơn Douglas. Trong khi Douglas thiết kế thêm DC-9 nhỏ hơn DC-8 với 2 động cơ ở đuôi, thì Boeing thiết kế 727 3 động cơ với cùng năng lực chở khách nhưng tầm ngắn bằng một nửa 707, và 737 ngắn hơn, nhỏ hơn, với 2 động cơ cho những chặng bay ngắn. 737 cạnh tranh trực tiếp với DC-9, trong khi 727 không có máy bay tương đương.
Dần dần, Boeing chiếm ưu thế trong cuộc chiến máy bay.
Sau này thằng McDonald sáp nhập với Douglas, thành hãng MD, nó cho ra mấy loạii như MD82 vẫn còn dùng bay chặng ngắn ở nội địa
Công nghệ động cơ và công nghệ vật liệu ngày càng tiến bộ, những chiếc máy bay ngày cành mạnh mẽ hơn, đến những năm 1965, công nghệ bắt đầu đủ cho những chiếc máy bay to lớn hơn, và thị trường hàng không cũng đủ lớn để vận hành chúng.
Boeing thiết kế chiếc 747 khổng lồ, chiếc máy bay chở khách thân rộng đầu tiên. Chiếc 747 cất cánh lần đầu năm 1969:
Khách hàng của Boeing lo ngại trong tương lai gần, máy bay vận tải hành khách sẽ chuyển sang siêu thanh, như vậy 747 sẽ lạc hậu rất nhanh. Để giải quyết vấn đề này, Boeing đặt buồng lái 747 trên tầng 2, như vậy máy bay có thể dễ dàng được cải tạo thành máy bay vận tải hàng hoá, và khi nó lạc hậu, vẫn sẽ có thị trường thứ cấp.
Sau này thằng McDonald sáp nhập với Douglas, thành hãng MD, nó cho ra mấy loạii như MD82 vẫn còn dùng bay chặng ngắn ở nội địa
McDonnell cụ ơi.
Qua thời đỉnh cao, ngành hàng không vũ trụ Mỹ phải sáp nhập liên tục, đến giờ còn lại Boeing, UTC (United Technologies Corp), LM (Lockheed Martins), NG (Northrop Grumman), General Dynamics. Những cái tên huyền thoại như North American (cty sản xuất P-51), McDonnel, Douglas, Farchild,... đều đã đi vào dĩ vãng.
Sau này thằng McDonald sáp nhập với Douglas, thành hãng MD, nó cho ra mấy loạii như MD82 vẫn còn dùng bay chặng ngắn ở nội địa
McDonnell cụ ơi.
Qua thời đỉnh cao, ngành hàng không vũ trụ Mỹ phải sáp nhập liên tục, đến giờ còn lại Boeing, UTC (United Technologies Corp), LM (Lockheed Martins), NG (Northrop Grumman), General Dynamics. Những cái tên huyền thoại như North American (cty sản xuất P-51), McDonnel, Douglas, Farchild,... đều đã đi vào dĩ vãng.
Lão này lại mắc bệnh táo bón roài, có cần thuốc xổ không?! 😁
Boeing đánh cược cả công ty vào dự án 747, suýt chút nữa Boeing gục ngã vì nó. Boeing 747 có cấu trúc thân phức tạp, lại to lớn chưa từng thấy, nên việc thiết kế và chế tạo rất khó khăn.
Không phải hãng hàng không nào cũng đồng ý với Boeing. American Airlines mời thầu một chiếc máy bay có thể chở 250 người trên những chặng bay liên lục địa. Douglas phát triển chiếc máy bay thân rộng DC-10 theo yêu cầu này. Cùng lúc đó, Lockheed cũng đang gặp khó khăn, và muốn quay lại thị trường máy bay dân dụng. Nhận được lời mời thầu của AA, Lockheed bắt tay vào thiết kế chiếc L-1011 TriStar với kích thước tương tự như DC-10.
Do hạn chế của công nghệ động cơ, chiếc máy bay cỡ như vậy sẽ cần 3-4 động cơ. Cả DC-10 lẫn L-1011 đều chọn cấu hình 3 động cơ, nhưng vị trí đặt động cơ của hai bên khác nhau.
Douglas đặt động cơ trên đuôi:
Còn Lockheed đặt trong đuôi:
Boeing đánh cược cả công ty vào dự án 747, suýt chút nữa Boeing gục ngã vì nó. Boeing 747 có cấu trúc thân phức tạp, lại to lớn chưa từng thấy, nên việc thiết kế và chế tạo rất khó khăn.
Không phải hãng hàng không nào cũng đồng ý với Boeing. American Airlines mời thầu một chiếc máy bay có thể chở 250 người trên những chặng bay liên lục địa. Douglas phát triển chiếc máy bay thân rộng DC-10 theo yêu cầu này. Cùng lúc đó, Lockheed cũng đang gặp khó khăn, và muốn quay lại thị trường máy bay dân dụng. Nhận được lời mời thầu của AA, Lockheed bắt tay vào thiết kế chiếc L-1011 TriStar với kích thước tương tự như DC-10.
Do hạn chế của công nghệ động cơ, chiếc máy bay cỡ như vậy sẽ cần 3-4 động cơ. Cả DC-10 lẫn L-1011 đều chọn cấu hình 3 động cơ, nhưng vị trí đặt động cơ của hai bên khác nhau.
Douglas đặt động cơ trên đuôi:
Còn Lockheed đặt trong đuôi:
Các năm 199x, hãng Japan Airline dùng chiếc DC10 bay tuyến Kansai-HCMC, tôi đã ngồi chiếc tàu thân rộng DC10 này rồi.
Boeing đánh cược cả công ty vào dự án 747, suýt chút nữa Boeing gục ngã vì nó. Boeing 747 có cấu trúc thân phức tạp, lại to lớn chưa từng thấy, nên việc thiết kế và chế tạo rất khó khăn.
Không phải hãng hàng không nào cũng đồng ý với Boeing. American Airlines mời thầu một chiếc máy bay có thể chở 250 người trên những chặng bay liên lục địa. Douglas phát triển chiếc máy bay thân rộng DC-10 theo yêu cầu này. Cùng lúc đó, Lockheed cũng đang gặp khó khăn, và muốn quay lại thị trường máy bay dân dụng. Nhận được lời mời thầu của AA, Lockheed bắt tay vào thiết kế chiếc L-1011 TriStar với kích thước tương tự như DC-10.
Do hạn chế của công nghệ động cơ, chiếc máy bay cỡ như vậy sẽ cần 3-4 động cơ. Cả DC-10 lẫn L-1011 đều chọn cấu hình 3 động cơ, nhưng vị trí đặt động cơ của hai bên khác nhau.
Douglas đặt động cơ trên đuôi:
Còn Lockheed đặt trong đuôi:
Có thời 199x em bay đi Nam mỹ bằng con DC 10 này, cảm giác chỗ ngồi sướng hơn loại B
Giờ chỉ có các hãng chở Cargo hàng hóa hoặc các hãng bay chuyển phát nhanh nhu TNT, FedEx, DHL... còn dùng tàu DC10.
Giờ chỉ có các hãng chở Cargo hàng hóa hoặc các hãng bay chuyển phát nhanh nhu TNT, FedEx, DHL... còn dùng tàu DC10.
KC-10 của KQ Mỹ nữa chứ cụ!
