Chuyện gì đang xảy ra giữa Campuchia và Thái Lan?
Trong những tuần và tháng qua, căng thẳng biên giới lại bùng phát - các cuộc đụng độ giữa binh lính, các trạm kiểm soát bị đóng cửa, các cuộc gọi bị rò rỉ.
Nhưng để thực sự hiểu rõ, trước tiên chúng ta cần tìm hiểu lịch sử. Hãy cùng phân tích tất cả.
Đế chế Khmer (Campuchia) (thế kỷ 9–15) từng thống trị phần lớn lục địa Đông Nam Á, bao gồm cả một phần Thái Lan ngày nay. Đế chế này để lại những ngôi đền đá đồ sộ như Preah Vihear, Ta Muen Thom và Ta Krabey, những di tích thể hiện quyền lực của người Khmer, giờ đây bị chia cắt bởi biên giới hiện đại.
Khi Đế chế Khmer suy tàn, Xiêm (Thái Lan ngày nay) trỗi dậy, thôn tính các vùng đất Khmer cũ. Đến thế kỷ 18-19, phần lớn lãnh thổ Campuchia ngày nay nằm dưới ảnh hưởng của Xiêm. Những vùng đất này vẫn còn mang tính biểu tượng và lịch sử cho đến ngày nay.
Campuchia trở thành thuộc địa của Pháp vào năm 1863. Pháp nắm quyền kiểm soát việc xác định biên giới của mình, thường là không có sự tham gia của chính quyền địa phương. Thái Lan, khi đó được gọi là Xiêm, vẫn độc lập nhưng đã nhượng một số lãnh thổ cho Pháp để đổi lấy sự công nhận thuộc địa. (Đổ lỗi cho bánh mì baguette!)
Chính quyền thực dân Pháp đã vẽ ra ranh giới hiện đại bằng cách sử dụng các bản đồ từ thời kỳ 1907. Những bản đồ này đã đặt các ngôi đền như Preah Vihear vào Campuchia, một quyết định mà Thái Lan đã tranh cãi cho đến tận bây giờ. Thái Lan từ lâu đã lập luận rằng đường phân thủy tự nhiên chứ không phải bản đồ của Pháp.
Preah Vihear nằm trên đỉnh một vách đá dựng đứng ở dãy núi Dangrek, có ý nghĩa văn hóa và chiến lược quân sự quan trọng. Campuchia kiểm soát ngôi đền, nhưng Thái Lan tuyên bố chủ quyền đối với vùng đất liền kề, đặc biệt là vùng đất cao, dựa trên các cách diễn giải khác nhau về đường biên giới năm 1907.
Trong Thế chiến II, Thái Lan đã liên minh với Nhật Bản và sáp nhập miền Tây Campuchia, bao gồm Siem Reap, Battambang và Preah Vihear từ năm 1941 đến năm 1946. Sau khi Nhật Bản thất bại, Thái Lan đã trả lại lãnh thổ này dưới áp lực của Đồng minh, nhưng sự oán giận của chủ nghĩa dân tộc vẫn còn dai dẳng.
Năm 1962, Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) phán quyết Preah Vihear thuộc về Campuchia. Thái Lan chấp nhận phán quyết nhưng không chấp nhận cách diễn giải biên giới. Phán quyết chỉ áp dụng cho ngôi đền, không áp dụng cho vùng đất liền kề. Khu vực tranh chấp này đã bị tranh chấp kể từ khi Campuchia coi toàn bộ khu vực xung quanh Preah Vihear là của họ, bao gồm cả đền thờ, đường vào và vùng đất xung quanh. Thái Lan lập luận rằng tòa án chưa bao giờ phán quyết về đường biên giới chính xác và duy trì các vị trí quân sự gần đó. Không bên nào từng hoàn toàn rút lui.
Các ngôi đền Khmer cổ khác là Ta Muen Thom và Ta Krabey cũng nằm gần biên giới, trong các khu vực tranh chấp. Campuchia tuyên bố chúng là một phần di sản của mình. Thái Lan kiểm soát chúng về mặt quân sự, lập luận rằng chúng nằm ở phía bên kia biên giới lưu vực sông của họ.
Tuy nhiên, căng thẳng lại bùng phát vào năm 2008 khi Campuchia nộp đơn xin UNESCO công nhận Preah Vihear là Di sản Thế giới. Thái Lan đã phản đối, và các cuộc đụng độ chết người đã nổ ra. Nhiều cuộc giao tranh biên giới tiếp theo diễn ra vào năm 2011, phá hủy các ngôi đền và khiến binh sĩ cả hai bên thiệt mạng.
Năm 2013, Campuchia đã quay lại Tòa án Công lý Quốc tế để làm rõ. Tòa án đã tái khẳng định chủ quyền của Campuchia đối với Preah Vihear và khu vực lân cận nhưng một lần nữa không vạch ra ranh giới đầy đủ. Điều đó đã tạo điều kiện cho tình trạng đối đầu quân sự tiếp diễn.
Kể từ đó, quân đội cả hai bên đã đào hào, xây dựng đồn bốt và duy trì quân đội trong khu vực. Mặc dù giao tranh đã tạm dừng, biên giới vẫn bị quân sự hóa nghiêm trọng. Các cộng đồng địa phương sống trong tình trạng căng thẳng liên tục, thỉnh thoảng có tiếng súng hoặc các cuộc di chuyển quân đội.
Ở Campuchia, các ngôi đền đại diện cho một di sản bị đánh cắp và di sản đau thương của biên giới thuộc địa. Ở Thái Lan, chúng tượng trưng cho chủ quyền và sự phản kháng đối với sự can thiệp từ bên ngoài. Gánh nặng tình cảm đó là lý do tại sao không chính phủ nào dễ dàng nhượng bộ.
Biên giới cũng mang tính kinh tế. Hơn 1 triệu người Campuchia làm việc tại Thái Lan. Các thị trấn biên giới phụ thuộc vào thương mại và việc qua lại hàng ngày. Du lịch, lao động, thực phẩm và nhiên liệu đều chảy qua khu vực này, vì vậy khi căng thẳng gia tăng, cuộc sống thực tế và nền kinh tế địa phương bị ảnh hưởng.
Campuchia và Thái Lan đã bình thường hóa quan hệ vào những năm 2010 sau các cuộc đụng độ chết người trong giai đoạn 2008–2011. Thương mại được nối lại, du lịch phát triển mạnh mẽ và hoạt động quân sự lắng dịu nhưng căng thẳng lại bùng phát trở lại vào năm 2025, sau khi một binh sĩ Campuchia thiệt mạng trong một cuộc đấu súng ngắn ở biên giới vào ngày 28 tháng 5.
Kể từ cuối tháng 5 năm 2025, hơn 5.000 lao động nhập cư Campuchia đã trở về nước mỗi ngày trong bối cảnh lo ngại về việc đóng cửa biên giới và sự thù địch dân tộc gia tăng bên trong Thái Lan, mạng xã hội đã làm gia tăng căng thẳng dân tộc, với việc công dân hai nước trao đổi những lời lẽ xúc phạm lẫn nhau.
Campuchia đã đưa tranh chấp biên giới ra Tòa án Công lý Quốc tế, tìm kiếm giải pháp pháp lý. Thái Lan bác bỏ sự quốc tế hóa này, khẳng định vấn đề này là vấn đề chủ quyền và song phương.
Tình hình trở nên tồi tệ hơn sau cuộc điện thoại bị rò rỉ vào giữa tháng 6 giữa Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra và cựu Thủ tướng Campuchia Hun Sen. Paetongtarn gọi Hun Sen là "chú" và chỉ trích một chỉ huy Thái Lan, gây ra sự phẫn nộ của chủ nghĩa dân tộc và một cuộc khủng hoảng chính trị ở Thái Lan.
Đối mặt với áp lực trong nước, Paetongtarn đã áp dụng đường lối cứng rắn hơn: đóng cửa thêm nhiều trạm kiểm soát biên giới và cắt giảm nhiên liệu cũng như nguồn cung cấp cho các trung tâm lừa đảo mạng hoạt động gần biên giới, pha trộn mối quan ngại về an ninh với tín hiệu chính trị.
Đáp lại, cả hai bên đều tăng cường triển khai quân đội. Thái Lan tuyên bố đã sẵn sàng cho một chiến dịch cấp cao nếu cần, trong khi Phnom Penh cho biết lực lượng của họ và thậm chí cả cựu Thủ tướng HunSen đã sẵn sàng xây dựng chiến hào và đẩy lùi bất kỳ cuộc xâm nhập nào của Thái Lan.
Các cuộc đụng độ biên giới Thái Lan-Campuchia chưa bao giờ leo thang thành chiến tranh toàn diện, chúng chủ yếu là những cuộc đối đầu căng thẳng, giao tranh ngắn ngủi và tranh giành chính trị. Nhưng chừng nào vấn đề biên giới vẫn chưa được giải quyết thì chu kỳ này có thể sẽ tiếp tục lặp lại.
Cả Campuchia và Thái Lan đều không muốn một cuộc chiến tranh toàn diện và thẳng thắn mà nói, cả hai đều không thể chịu đựng được. Thái Lan có quân đội hùng mạnh hơn, được trang bị tốt hơn và đòn bẩy kinh tế lớn hơn nhiều. Nhưng ngay cả với lợi thế đó, một cuộc chiến tranh sẽ là thảm họa cho cả hai bên, gây bất ổn khu vực.
Hy vọng điều này đã giúp làm sáng tỏ mọi chuyện. Vấn đề không chỉ đơn giản là xung đột lịch sử, lòng tự hào, bản đồ thuộc địa, và chính trị hiện đại đều xung đột ở đây. ASEAN có thể cố gắng làm trung gian, nhưng hiện tại, áp lực trong nước chủ yếu đang chuyển thành thái độ dân tộc chủ nghĩa. Hy vọng những cái đầu lạnh sẽ chiến thắng.
“ Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ.”
9 thường dân thiệt mạng, hơn 14 người bị thương sau khi tên lửa BM-21 của Campuchia tấn công lãnh thổ Thái Lan
Các vụ tấn công được ghi nhận tại Sisaket, Surin và Ubon Ratchathani—bao gồm một trạm xăng, nhà cửa và trang trại
Trong số các nạn nhân có một bé trai 8 tuổi
Gia súc bị chết, thiệt hại lan rộng
Nguồn: Thai Enquirer trích dẫn nguồn tin từ Quân đội Hoàng gia Thái Lan
“ Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ.”
Hiện tại là Thái Lan - Campuchia
Ít nhất hai vị trí quân sự của Campuchia đã bị phá hủy, bao gồm cả Bộ Tư lệnh Lữ đoàn, trong các cuộc không kích của Không quân Hoàng gia Thái Lan.
“ Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ.”
Đụng độ quân sự Thái Lan-Campuchia bùng phát tại sáu địa điểm biên giới
Sáng nay, ngày 24 tháng 7, các cuộc đụng độ quân sự giữa lực lượng Thái Lan và Campuchia đã xảy ra tại sáu địa điểm: Prasat Ta Muen Thom, Prasat Ta Kwai, Chong Bok, Khao Phra Wihan (Huai Ta Maria/Phu Ma Kheua), Chong An Ma và Chong Jom.
Cuộc đụng độ mới nhất xảy ra lúc 09:20 tại Pha Mor E Daeng, Prasat Khao Phra Wihan, nơi lực lượng Campuchia đã khai hỏa bằng tất cả các loại vũ khí, bao gồm cả rocket BM21. Lực lượng Thái Lan đã giao tranh theo kế hoạch và đáp trả bằng pháo binh dã chiến.
Trong khi đó, Đại tá Richcha Suksuwannont, Phó Phát ngôn viên Quân đội Hoàng gia Thái Lan, xác nhận hai quân nhân Thái Lan đã bị thương do hỏa lực hỗ trợ tại khu vực Prasat Ta Muen, tỉnh Surin.
https://twitter.com/KhaosodEnglish/status/1948223834261455343
“ Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ.”
Bên nào cũng nói bên kia bắn trước
“ Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ.”
Thái Cam đánh nhau to rồi các cụ ạ.
Thái Lan chính thức ra lệnh phát động Chiến dịch 'Yuttha Bodin'.
Lực lượng Thái Lan đã vượt biên giới sang Campuchia.
Hội Chữ thập đỏ Thái Lan cho biết 10 thường dân và một binh sĩ đã thiệt mạng kể từ khi giao tranh nổ ra, cùng với 28 người khác bị thương.
Hiện chưa rõ thương vong của phía Campuchia.
Một tài khoản không chính thức có tên Lực lượng Quân đội đã chia sẻ một đoạn video được cho là cho thấy cảnh các bệ phóng tên lửa đa nòng 122mm RM-70 được bắn từ vùng đất nông nghiệp của dân thường ở Tỉnh Oddar Meanchey của Campuchia vào khoảng 6 giờ chiều, nhắm vào các vị trí dọc biên giới Thái Lan ở Tỉnh Surin.
Hiện tại là Thái Lan - Campuchia
Ít nhất hai vị trí quân sự của Campuchia đã bị phá hủy, bao gồm cả Bộ Tư lệnh Lữ đoàn, trong các cuộc không kích của Không quân Hoàng gia Thái Lan.
Check nguồn kỹ chút nhé cụ, quả nổ bóng ma này là bên U cà (hình như cũng tay cụ đưa).
Trong clip tay quay video còn chửi thề "su cà".
Hiện tại là Thái Lan - Campuchia
Ít nhất hai vị trí quân sự của Campuchia đã bị phá hủy, bao gồm cả Bộ Tư lệnh Lữ đoàn, trong các cuộc không kích của Không quân Hoàng gia Thái Lan.
Check nguồn kỹ chút nhé cụ, quả nổ bóng ma này là bên U cà (hình như cũng tay cụ đưa).
Trong clip tay quay video còn chửi thề "su cà".
Sorry cụ, clip minh quạ, còn F16 thái bỏ bom là tin đúng.
“ Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ.”
Cảnh quay mới cho thấy máy bay không người lái quadcopter của Quân đội Thái Lan tấn công các vị trí của Campuchia khi giao tranh dọc biên giới Thái Lan - Campuchia vẫn tiếp diễn.
“ Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ.”
Quân đội Campuchia lại bắn hệ thống phóng tên lửa đa nòng RM-70 vào lãnh thổ Thái Lan láng giềng.
“ Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ.”
Xe tăng T-55 của quân đội Campuchia trong cuộc giao tranh ngày hôm nay tại biên giới giữa Campuchia và Thái Lan
“ Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ.”
Quân đội Hoàng gia Thái Lan di chuyển pháo phòng không tự hành M42 Duster về phía tiền tuyến Campuchia từ Bangkok
“ Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ.”
Pháo binh Thái Lan tấn công các vị trí của Campuchia
“ Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ.”
Campuchia tấn công các vị trí của Thái Lan tại khu vực biên giới tỉnh Surin và Sisaket
Cũng có tiếng nổ cách lãnh thổ Thái Lan 10-15km.
“ Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ.”