@meotamthe
EU và Mỹ sẽ thành lập một “liên minh kim loại” để đối phó tác động từ sản xuất được trợ cấp của Trung Quốc, Ủy viên Thương mại EU Maros Sefcovic thông báo hôm thứ Hai.
Trong khuôn khổ thỏa thuận thương mại rộng hơn, hệ thống hạn ngạch thuế quan sẽ thay thế mức thuế nhập khẩu 50% hiện tại của Mỹ đối với thép và nhôm EU, cho phép áp dụng mức thuế tối thiểu hoặc bằng 0 trong giới hạn lịch sử. Hệ thống này vẫn đang được hoàn thiện.
Sefcovic cho biết hai bên giờ đây nhận thấy họ đối mặt với “cùng một vấn đề” và “không phải là vấn đề của nhau” trong lĩnh vực thép và kim loại.
Kế hoạch chung sẽ bao gồm thép, nhôm, đồng và các sản phẩm dẫn xuất, tạo thành một “vòng bảo vệ” cho cả hai nền kinh tế.
Các nhà luyện kim châu Âu hiện đang gặp khó khăn vì thiếu nguồn phế liệu do nhu cầu từ Mỹ, khiến việc gỡ bỏ thuế trở nên cấp bách hơn.
(Quán Tin)
Hiện tại là Thái Lan - Campuchia
Ít nhất hai vị trí quân sự của Campuchia đã bị phá hủy, bao gồm cả Bộ Tư lệnh Lữ đoàn, trong các cuộc không kích của Không quân Hoàng gia Thái Lan.
Chỉ huy sở của các tướng lĩnh bàn giấy, gần vật chuẩn thế kia thì chơi với thằng không quân mạnh sao lại. Không bị tiêu diệt mới là lạ!
Hơn 3 năm sau khi các lệnh trừng phạt tài chính toàn diện của phương Tây áp đặt lên Nga, Trung Quốc đã âm thầm theo dõi và rút ra những bài học quan trọng từ cách Moskva ứng phó với "cuộc chiến tài chính" từ Mỹ và các đồng minh. Theo chuyên gia Sunny Cheung, thành viên nghiên cứu về Trung Quốc tại Quỹ Jamestown (jamestown.org), những kinh nghiệm này đang được Trung Quốc áp dụng để củng cố hệ thống tài chính của mình, đồng thời thúc đẩy quá trình phi USD hóa và quốc tế hóa đồng nhân dân tệ.
Điều khiến các chuyên gia Trung Quốc ấn tượng nhất chính là khả năng phục hồi vượt mong đợi của nền kinh tế Nga trước hơn 21.000 lệnh trừng phạt được áp đặt kể từ tháng 2/2022. Đặc biệt, việc đóng băng 300 tỷ USD dự trữ của ngân hàng trung ương Nga - một động thái từng được coi là "không thể chạm tới" ngay cả thời kỳ đỉnh cao Chiến tranh Lạnh - đã gây chú ý lớn.
Mặc dù ban đầu dẫn đến sự tháo chạy vốn và lạm phát, đồng rúp đã nhanh chóng phục hồi phần lớn giá trị. Đến tháng 7/2025, đồng rúp chỉ còn yếu gần một nửa so với mức thấp kỷ lục vào tháng 3/2022, được các nhà phân tích Trung Quốc đánh giá là minh chứng cho hiệu quả của phản ứng chủ động từ Moskva.
Những biện pháp được Trung Quốc học hỏi
Các chuyên gia Trung Quốc đặc biệt ca ngợi ba biện pháp chính mà Nga đã triển khai:
Thứ nhất, kiểm soát vốn chặt chẽ: Điện Kremlin nhanh chóng áp đặt các hạn chế ngoại hối, bắt buộc chuyển đổi rúp từ thu nhập xuất khẩu, tạm thời cấm các nhà đầu tư nước ngoài thoái vốn, và thắt chặt điều kiện cho vay ngoại tệ. Những bước đi này giúp Moskva có thời gian ổn định hệ thống tài chính và ngăn chặn dòng vốn tháo chạy ồ ạt.
Thứ hai, gắn đồng nội tệ với hàng hóa: Yêu cầu các nước thanh toán năng lượng bằng rúp được các học giả từ Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Trung Quốc đánh giá là nỗ lực xây dựng "đồng rúp được bảo đảm bằng hàng hóa" - một bước đi mạnh mẽ hướng tới sự tự chủ kinh tế.
Thứ ba, chuyển sang đồng nhân dân tệ (RMB): Đến giữa năm 2023, RMB đã vượt euro để trở thành ngoại tệ được giao dịch nhiều nhất tại Nga. Điều này được nhiều người ở Trung Quốc xem là xác nhận tiềm năng chiến lược của RMB như một tài sản dự trữ chống chịu lệnh trừng phạt.
Thương mại Nga – Trung Quốc hiện chủ yếu được thanh toán bằng rúp và nhân dân tệ, với kim ngạch song phương đạt 245 tỷ USD vào năm ngoái, cho thấy một động lực phi đô la Mỹ hóa rõ rệt. Hong Kong cũng đóng vai trò trung tâm, trở thành nơi thử nghiệm cho các cải cách tài chính của Trung Quốc và hỗ trợ Nga tiếp cận RMB ở nước ngoài.
Tại Hội nghị Thượng đỉnh BRICS lần thứ 17, Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov đã ca ngợi việc sử dụng ngày càng nhiều đồng tiền quốc gia trong thương mại như một giải pháp thay thế "đáng tin cậy, độc lập" với các hệ thống tài chính phương Tây.
Không chỉ Trung Quốc, các quốc gia khác cũng bắt đầu thanh toán thương mại với Nga bằng đồng nhân dân tệ, bao gồm việc mua than của Ấn Độ, mua dầu thô của Pakistan, nhập khẩu phân bón của Brazil và trả nợ vay của Bangladesh.
Trung Quốc đánh giá điểm yếu và triển khai chiến lược đa hướng
Dựa trên những bài học từ Nga, Trung Quốc đã xác định năm điểm yếu chính trong hệ thống tài chính hiện tại:
Một là, phụ thuộc quá mức vào đồng đô la Mỹ: Hơn 70% trong tổng số 3,2 nghìn tỷ USD dự trữ của Trung Quốc được giữ bằng tiền tệ phương Tây, dễ bị đóng băng.
Hai là, hệ thống thanh toán chưa đủ an toàn: Bắc Kinh vẫn phụ thuộc vào SWIFT (Hiệp hội Viễn thông Tài chính Liên ngân hàng Toàn cầu), dù đã đầu tư vào Hệ thống Thanh toán Liên ngân hàng Xuyên biên giới (CIPS), nhưng quy mô còn hạn chế.
Ba là, phạm vi toàn cầu hạn chế của nhân dân tệ: Mặc dù việc sử dụng RMB đã tăng ở Nga, nhưng vẫn thiếu tính thanh khoản toàn cầu và tính minh bạch tài khoản vốn để trở thành đồng tiền dự trữ.
Bốn là, rủi ro tài sản nước ngoài: Các khoản đầu tư ở nước ngoài, đặc biệt là các dự án Sáng kiến Vành đai và Con đường, có thể trở thành gánh nặng nếu bị trừng phạt.
Năm là, khoảng cách thể chế trong kế hoạch ứng phó khủng hoảng tài chính: Cấu trúc ứng phó bị phân mảnh và thiếu cơ chế phối hợp an ninh tài chính cấp quốc gia.
Xây dựng hạ tầng tài chính thay thế và quốc tế hóa nhân dân tệ
Để khắc phục, Bắc Kinh đã triển khai chiến lược đa hướng: giảm hơn 27% lượng trái phiếu kho bạc Mỹ nắm giữ từ giữa năm 2022 đến 2024, tăng cường phân bổ vàng và quyền rút vốn đặc biệt của IMF, thắt chặt kiểm soát dòng vốn chảy ra nước ngoài.
Việc sử dụng CIPS đang gia tăng đáng kể. Năm 2023, CIPS đã xử lý 123 nghìn tỷ nhân dân tệ (17 nghìn tỷ USD) tại 119 quốc gia. Gần đây, CIPS đã ký biên bản ghi nhớ với Ngân hàng Trung ương Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) để phát triển dịch vụ thanh toán bù trừ nhân dân tệ ở Trung Đông và Bắc Phi.
Các thử nghiệm với tiền kỹ thuật số cũng đang được tiến hành mạnh mẽ. Dự án mBridge, do các ngân hàng trung ương từ Trung Quốc, Thái Lan, UAV và Saudi Arabia, đã giới thiệu một nền tảng thanh toán dựa trên tiền kỹ thuật số hỗ trợ 15 trường hợp sử dụng xuyên biên giới. Dự án này cũng là phương tiện để thúc đẩy nhân dân tệ kỹ thuật số và mở rộng ứng dụng nhân dân tệ trong định giá hàng hóa và thị trường tiêu dùng.
Hong Kong tiếp tục khẳng định vai trò là trung tâm quan trọng hỗ trợ việc sử dụng RMB ở nước ngoài. Các dịch vụ thanh toán mới đã được ra mắt để thúc đẩy CIPS và việc sử dụng RMB cho các giao dịch hàng ngày. Dù vậy, các quan chức Trung Quốc vẫn nhận thấy rằng quốc tế hóa RMB thực sự phụ thuộc vào việc sử dụng thực tế trong thương mại, thị trường vốn và hàng hóa.
Có thể thấy cuộc xung đột ở Ukraine và các lệnh trừng phạt sau đó đã thay đổi căn bản cách Trung Quốc nhìn nhận hệ thống tài chính của mình – không chỉ là công cụ thương mại mà còn là đòn bẩy địa chính trị.
Mức độ phối hợp nội bộ trong việc chuyển hóa những bài học này thành chính sách ở Trung Quốc là đáng kinh ngạc, từ việc thúc đẩy quốc tế hóa nhân dân tệ, mở rộng CIPS, đến cải cách pháp lý và thể chế, cắt giảm nắm giữ trái phiếu kho bạc Mỹ, tích trữ vàng và triển khai các chương trình thí điểm nhân dân tệ kỹ thuật số. Tuy nhiên, thách thức chiến lược của Trung Quốc vẫn là phải duy trì kết nối với hệ thống tài chính toàn cầu, đồng thời chuẩn bị cho các kịch bản bị loại trừ.
@meotamthe @a98
Trung Quốc bác bỏ tối hậu thư của Mỹ: Bắc Kinh sẽ bảo vệ chủ quyền năng lượng và tiếp tục mua dầu Nga
Theo Bộ trưởng Tài chính Mỹ Bessent, sau cuộc đàm phán ngày hôm qua, khi được đề nghị từ bỏ dầu Nga và Iran, phía Trung Quốc khẳng định sẽ bảo vệ chủ quyền năng lượng của mình.
“Trung Quốc là một quốc gia có chủ quyền với nhu cầu năng lượng riêng, và việc mua dầu sẽ do chính sách nội bộ của đất nước quyết định,” Bessent dẫn lại lời quan chức Trung Quốc.
Ông cho biết thêm: “Người Trung Quốc rất coi trọng chủ quyền của họ. Chúng tôi không muốn xâm phạm điều đó, vì vậy họ thà trả thuế 100%.”
Mỹ cũng bày tỏ sự không hài lòng về việc Trung Quốc mua dầu của Iran và xuất khẩu hàng hóa lưỡng dụng sang Nga với giá trị hơn 15 tỷ USD, mà Washington cho rằng đang góp phần vào xung đột ở Ukraine.
Bessent cho biết ông đã cảnh báo Phó Thủ tướng Hà Lập Phong về rủi ro danh tiếng đối với Trung Quốc ở châu Âu:
“Điều này làm suy giảm nghiêm trọng hình ảnh của họ trong mắt công chúng châu Âu, khi bị coi là hỗ trợ chiến tranh ngay tại biên giới châu Âu.”
(Quán Tin)
Giáo sư Nống Văn Hải dịch bài báo trên politico
TRONG CUỘC ĐUA VỚI TRUNG QUỐC, HOA KỲ ĐANG THUA CUỘC
Nếu Washington không nhanh chóng cải thiện tình hình, không chỉ Bắc Kinh mà cả các nơi khác trên thế giới sẽ vượt qua Mỹ.
POLITICO (Hoa Kỳ) 30/7/2025
Tác giả: IVO DAALDER, cựu Đại sứ Hoa Kỳ tại NATO, là Nghiên cứu viên cao cấp tại Trung tâm Belfer của Đại học Harvard và là Người dẫn chương trình Podcast hàng tuần “World Review with Ivo Daalder”. Ông là tác giả chuyên mục From Across the Pond của tờ POLITICO.
Tạm dịch nhanh: VH Nong
Ảnh: Trong khi 20 năm trước, Hoa Kỳ dẫn đầu Trung Quốc về 60 trong số 64 công nghệ tiên tiến quan trọng đối với quốc phòng, năng lượng, máy tính, công nghệ sinh học và các lĩnh vực khác, thì hiện nay Trung Quốc dẫn đầu về 57 trong số các công nghệ này. | Alex Plavevski/EPA.
Trong cuộc cạnh tranh giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, Trung Quốc đang thắng thế.
Đó không phải là kết luận mà nhiều người có thể đưa ra cách đây sáu tháng, nhưng giờ đây đã trở nên không thể tránh được.
Điều khác biệt ngày nay là kể từ khi nhậm chức, chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã thực hiện nhiều bước đi trực tiếp làm lợi cho đối thủ, làm suy yếu khả năng cạnh tranh vượt trội của chính mình. Và chúng ta sẽ sớm đến thời điểm mà xu hướng này không thể đảo ngược.
Trong nhiều thập kỷ, Trung Quốc đã tuân theo phương châm của Đặng Tiểu Bình là "ẩn mình chờ thời". Đáng tiếc là hầu hết các nước phương Tây, dẫn đầu là Hoa Kỳ, đã bỏ qua phần sau của lời cảnh báo này - rằng Bắc Kinh đang chờ thời - và thay vào đó, họ tập trung vào Trung Quốc như một thị trường mới khổng lồ cho hàng hóa, dịch vụ và vốn của phương Tây.
Ai cũng có thể làm giàu từ việc Trung Quốc làm giàu, hoặc có vẻ như vậy - một quan điểm mà Đặng và những người kế nhiệm ông hoàn toàn đồng tình. Tuy nhiên, mục đích của họ không phải là làm giàu chỉ để cho có, mà là để có được sức mạnh cần thiết cho cạnh tranh và giành chiến thắng trước siêu cường duy nhất còn lại của thế giới.
Vì vậy, vào thời điểm Tập Cận Bình lên nắm quyền vào năm 2013, Trung Quốc không còn cần phải chờ đợi nữa và bắt đầu thể hiện sức mạnh của mình.
Trong thập kỷ qua, Trung Quốc đã tăng chi tiêu quân sự lên 800% - mức tăng cường quân sự lớn nhất trong lịch sử thời bình. Hiện nay, Trung Quốc triển khai nhiều tàu hải quân hơn Hoa Kỳ; đang hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân, đặt mục tiêu đạt đến trình độ ngang bằng với Nga và Hoa Kỳ vào cuối thập kỷ này; và phô trương sức mạnh quân sự ở những nơi từ lâu vốn thuộc quyền kiểm soát hoàn toàn của Hoa Kỳ.
Tuy nhiên, trong khi sự bành trướng và phạm vi hoạt động quân sự của Trung Quốc rất ấn tượng, thì những tiến bộ về kinh tế, khoa học và công nghệ của nước này lại là điều đáng lo ngại nhất.
Bảy mươi phần trăm (70%) các quốc gia trên thế giới hiện nay giao thương với Trung Quốc nhiều hơn với Hoa Kỳ, với hơn một nửa trong số đó giao thương với Trung Quốc nhiều hơn gấp đôi. Theo chính lời của Trump, nước Mỹ có thể là một cửa hàng bách hóa lớn, nhưng những sản phẩm bạn có thể mua trong các cửa hàng của họ - và trên khắp thế giới - đều được sản xuất tại Trung Quốc.
Ảnh: Bảy mươi phần trăm các quốc gia trên thế giới hiện nay giao dịch với Trung Quốc nhiều hơn với Hoa Kỳ, trong đó hơn một nửa có giao dịch với Trung Quốc nhiều gấp đôi. | Alex Plavevski/EPA.
Thương mại không phải là thị trường duy nhất mà Bắc Kinh chiếm lĩnh. Theo một chiến lược rõ ràng và nhất quán được Tập Cận Bình vạch ra lần đầu tiên vào năm 2015, ngày nay Trung Quốc dẫn đầu thế giới về xe điện và pin, robot, truyền thông lượng tử, công nghệ tái tạo và nhiều lĩnh vực khác. Thật vậy, theo một nghiên cứu, trong khi 20 năm trước, Hoa Kỳ dẫn đầu Trung Quốc về 60 trong số 64 công nghệ tiên tiến then chốt cho quốc phòng, năng lượng, điện toán, công nghệ sinh học và các lĩnh vực khác, thì hiện nay Trung Quốc đã dẫn đầu về 57 trong số các công nghệ này.
Quyết tâm giành chiến thắng này đặc biệt rõ ràng trong một lĩnh vực đã nổi bật trên báo chí gần đây: các nguyên tố đất hiếm và nam châm, những nguyên tố thiết yếu cho quốc phòng, điện tử và sản xuất công nghệ xanh.
Hiện tại, Trung Quốc nắm giữ gần 50% trữ lượng đất hiếm của thế giới, kiểm soát 70% các mỏ đất hiếm và chiếm 90% công suất tinh chế đất hiếm toàn cầu. Trung Quốc cũng kiểm soát hơn 90% sản lượng nam châm quan trọng, và đã thành công trong việc tận dụng vị thế gần như độc quyền đó để buộc chính quyền Trump phải lùi bước từ cuộc chiến thuế quan đang leo thang và các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chip.
Nhưng ngay cả trong những lĩnh vực mà Hoa Kỳ vẫn dẫn đầu - ví dụ như AI và điện toán lượng tử - Trung Quốc cũng đang dần bắt kịp. Ví dụ, việc ra mắt DeepSeek đã gây chấn động cộng đồng AI bởi tốc độ và độ tinh vi của nó, gần như ngang bằng với các phiên bản đắt tiền hơn nhiều do các công ty công nghệ Hoa Kỳ phát triển. Và thế hệ DeepSeek tiếp theo, theo một quan chức AI cấp cao của Microsoft, thậm chí có thể vượt trội hơn cả các phiên bản chính thức tiên tiến nhất của OpenAI và các công ty khác.
Tất cả những điều này cho thấy Trung Quốc không chỉ đang bắt kịp mà còn vượt qua Hoa Kỳ ở nhiều phương diện.
Nước Mỹ có nhiều lợi thế trong cuộc đua này, và đó là cách họ duy trì vị thế dẫn đầu, ngay cả khi Bắc Kinh bắt đầu chiến lược dài hạn nhằm vượt mặt. Nhưng trong sáu tháng qua, chính quyền Trump đã bắt đầu phá bỏ nhiều lợi thế trong số đó một cách có hệ thống.
Hãy lấy ví dụ về quan hệ đối tác: Lợi thế lớn nhất của Hoa Kỳ là họ có đồng minh, trong khi Trung Quốc có khách hàng. Nhìn chung, Hoa Kỳ và các đồng minh có thể cạnh tranh vượt trội, chi tiêu mạnh hơn, đổi mới sáng tạo hơn, thương mại vượt trội, tài trợ vượt trội và thu hút nhiều nước khác về phe mình. Tuy nhiên, các đồng minh của Washington ở Bắc Mỹ, Châu Âu và Châu Á ngày càng- và hoàn toàn chính đáng- lo ngại rằng chính sách "Nước Mỹ trên hết" hiện tại đang đặt họ ở vị trí cuối cùng. Họ đã được yêu cầu phải tự vệ, trả 15% thuế quan trở lên, và trong trường hợp của Canada và Đan Mạch, phải nhượng bộ lãnh thổ. Kết quả là, họ đang quay sang ủng hộ lẫn nhau và giảm bớt mối quan hệ quân sự, kinh tế và chính trị với Washington.
Và đó chưa phải là tất cả. Chính quyền Trump cũng đang theo đuổi các chính sách tài trợ cho các trường đại học và nhập cư, những chính sách này trực tiếp làm suy yếu khả năng cạnh tranh của Mỹ với Trung Quốc. Trong 80 năm qua, ngân sách nghiên cứu liên bang đã tài trợ cho các đột phá khoa học và công nghệ như internet, giải trình tự gen di truyền, thám hiểm không gian, vaccine, thuốc chữa ung thư và nhiều hơn nữa. Các trường đại học nghiên cứu hiện đại của đất nước đã dẫn đầu trong việc thúc đẩy những đổi mới này, thu hút nhân tài từ khắp nơi trên thế giới để hưởng lợi và đóng góp vào hệ sinh thái đổi mới của đất nước.
Nhưng Trump hiện nay đã cắt giảm một phần ba ngân sách liên bang dành cho nghiên cứu cơ bản, chặn các khoản tài trợ nghiên cứu cho các trường đại học hàng đầu chỉ vì lý do ý thức hệ và thắt chặt nhập cư đối với sinh viên và học giả quốc tế. Một cuộc thăm dò cho thấy 75% các nhà khoa học tại Hoa Kỳ hiện nay đang tìm cách rời khỏi đất nước và làm việc ở nơi khác.
Thật khó để đánh giá thấp thiệt hại mà những chính sách này đang gây ra cho khả năng cạnh tranh của Hoa Kỳ. Chỉ cần đưa ra một ví dụ, nhiều đồng minh thân cận nhất của đất nước hiện đang cung cấp các khoản tài trợ và cơ hội nghiên cứu hấp dẫn để thu hút nguồn nhân tài cốt lõi cho sự thành công của Hoa Kỳ với tư cách là một cỗ máy đổi mới toàn cầu.
Đây không chỉ là tự bắn vào chân mình - mà là tự bắn vào đầu mình. Và nếu Washington không nhanh chóng khắc phục tình hình, họ sẽ thấy không chỉ Bắc Kinh mà còn nhiều nơi khác trên thế giới bỏ qua họ.
In the race against China, the US is losing
July 30, 2025
https://www.politico.eu/article/china-us-nato-donald-trump-politics-trade-war/
@a98 @ktqsminh @ngo-rung @hatam @uman @meotamthe
CÂU CHUYỆN 6.000 CÁI BÌNH GỐM
và cái chết từ từ của nền công nghiệp phương Tây.Ngày xưa có một bài tập đơn giản trong lớp học gốm sứ. Cô giáo chia lớp thành hai nhóm:
Nhóm A: nhiệm vụ là làm càng nhiều bình càng tốt, sẽ chấm điểm dựa trên số lượng.
Nhóm B: chỉ được làm 5 cái bình, nhưng phải là những cái đẹp nhất, hoàn hảo nhất, tinh xảo nhất.
SpoilerChi tiết
Kết quả cuối kỳ:
5 cái bình đẹp nhất của nhóm A (được chọn từ trong 6.000 cái họ đã làm thử – sai – cải tiến – hoàn thiện) đẹp hơn, cân xứng hơn, mịn men hơn và có tính ổn định vượt trội hơn nhóm B.
Vì nhóm B… quá sợ sai để dám làm nhiều, còn nhóm A học hỏi từng lỗi và tiến hóa ngay trên dây chuyền.
Đây không phải là chuyện vui trong lớp học thủ công. Đây là bí mật gốc rễ của cách Trung Quốc đang đánh bại phương Tây – từng ngành công nghiệp một.Chủ nghĩa "số lượng tạo ra chất lượng"
Châu Âu và Mỹ vẫn đang cố làm "5 cái bình đẹp":
- Một chiếc xe điện mang tính cách mạng,
- Một con chip AI trị giá 5.000 USD,
- Một chiếc UAV tối tân như Javelin,
- Một nhà máy sạch sẽ đạt tiêu chuẩn ESG.Trong khi đó, Trung Quốc đã làm 6.000 cái bình mỗi tuần:
- 6.000 UAV Shahed clone,
- 6.000 xe điện mini kiểu BYD Seagull,
- 6.000 tấm pin mặt trời,
- 6.000 mô-đun camera AI giá 3 đô.
Từng cái đầu tiên có thể hơi xấu, hơi thô, hơi lỗi. Nhưng từ cái thứ 2000 trở đi – nó đã đẹp hơn cái "hoàn hảo" của đối thủ.
Và từ cái thứ 5000 trở đi – giá thành còn rẻ hơn cả chi phí ý tưởng.Sai lầm lịch sử của phương Tây: tưởng rằng Trung Quốc sẽ tăng giá sau khi giết xong ngành công nghiệp của bạn.
Đây là câu chuyện mà giới elite phương Tây cứ tự ru ngủ mình:
"Kệ, để Trung Quốc làm. Rồi mai mốt tụi nó độc quyền, nó tăng giá lên, mình sẽ nhảy vào lại."Nhưng không, Trung Quốc không chơi Monopoly. Trung Quốc chơi Go.
- Sau khi giết chết ngành công nghiệp của bạn, họ tiếp tục hạ giá. Hạ nữa. Hạ đến khi bạn không còn động lực để tái khởi động bất cứ thứ gì.
- Khi Đức chết ngành pin mặt trời – Trung Quốc không tăng giá. Họ giảm 30% nữa.
- Khi Mỹ dẹp tiệm UAV dưới 50.000 USD – Trung Quốc xuất khẩu hàng trăm nghìn chiếc DJI rẻ như đồ chơi, nhưng chất lượng quân dụng.
- Khi EU rút khỏi sản xuất cell pin – Trung Quốc tái chế pin cũ thành pin mới, với giá rẻ hơn cả đào mỏ.
"Đây không phải là phá giá, đây là triệt tiêu khả năng tái thiết".Và bạn không thể tái tạo lại chuỗi cung ứng của mình. Không phải vì bạn ngu. Mà vì bạn... không có cách nào
Mỹ và châu Âu đã phi công nghiệp hóa quá lâu. Họ nghĩ "hậu công nghiệp" là sang trọng. Giờ thì:
- Không còn công nhân lành nghề.
- Không còn trường nghề đào tạo đúng người.
- Không ai muốn làm 3 ca – ngay cả lương 40 USD/h.
- Chuỗi cung ứng không thể lập lại vì nhà cung cấp cấp 3–4 đã chết hoặc... về hưu.
- Mọi người giờ chỉ muốn làm AI, NFT hoặc ESG.
Trong khi đó, Trung Quốc có:
- 200 triệu lao động công nghiệp đang làm việc thật.
- Logistics tích hợp giữa nhà máy – cảng – rail – cloud.
- Một Nhà nước sẵn sàng hỗ trợ 20 năm, không đòi lợi nhuận quý sau.
- Một nền văn hóa chấp nhận lặp đi lặp lại, làm nhiều đến khi đẹp.Tư duy “nghệ nhân hoàn hảo” đã thua tư duy “người thợ học từ sai lầm”
Đừng hỏi tại sao:
- Drone Trung Quốc rẻ hơn UAV Mỹ 10 lần, mà vẫn quay 4K, bay xa, truyền hình ảnh mã hóa.
- Xe điện Trung Quốc giá chỉ 9.000 USD, mà có pin LFP chạy 350km.
- Biến tần, pin lưu trữ, máy công nghiệp, camera AI... đều mang nhãn “Made in PRC”.
Bởi vì Trung Quốc đã làm 6.000 cái bình gốm, trong khi phương Tây vẫn đang nắn cái bình thứ ba.Và điều cuối cùng: điều này là có chủ đích.
- Không phải ngẫu nhiên. Đây là chiến lược.
- Không phải tai nạn. Đây là sản xuất có mục đích.
- Không phải tràn lan. Đây là công nghiệp hóa dữ liệu hóa, không phải “bắt chước giá rẻ”.
Họ không chỉ làm giỏi hơn. Họ làm nhiều hơn, rẻ hơn, và khiến bạn không thể sống lại được.Cái bình gốm thứ 6.001 là vĩnh biệt ngành công nghiệp Mỹ - Âu.
Khi bạn không còn nhà máy, không còn kỹ sư, không còn thợ lành nghề, không còn tinh thần công nghiệp,
thì bạn có thể có AI, có thị trường tài chính, có tổ chức ESG,
nhưng bạn sẽ không bao giờ làm ra một cái bình gốm nữa.Và lúc đó, bạn sẽ nhìn sang Trung Quốc, và hỏi:
- "Sao tụi nó vừa đẹp, vừa nhanh, vừa nhiều, lại còn rẻ đến thế?"
Và câu trả lời là:
- Vì tụi nó đã làm 6.000 cái rồi.Bạn muốn giữ ngành công nghiệp của mình?
Bắt đầu bằng việc... làm cái bình đầu tiên, càng sớm càng tốt.
Còn không thì... cứ tiếp tục ngồi ngắm 5 cái bình hoàn hảo chưa nung.
"Không ai làm nên điều vĩ đại từ lần thử đầu tiên. Nhưng 6.000 lần thử sẽ cho bạn một điều không ai có thể với tới."
– Trích từ cuốn sách không ai viết, nhưng Trung Quốc đang sống khỏe.Lý Thanh Hà
CÂU CHUYỆN 6000 CÁI BÌNH GỐM - còn nữa.
(Về sản xuất ốc vít - tưởng không khó mà khó không tưởng)
Trong thế giới cơ khí tưởng như đơn giản, sản xuất một con ốc vít lại chia làm hai thế giới hoàn toàn khác biệt – một bên là vi mô tinh xảo đến mức thở mạnh cũng gây sai số, một bên là lực và khối lượng đến mức cần cần cẩu để di chuyển. Và giữa hai cực đó, câu chuyện sản xuất ốc vít trở thành bài toán kỹ thuật, kinh tế và văn hóa sản xuất, phản ánh cả trình độ công nghệ lẫn cách tổ chức xã hội của một quốc gia.
Ốc vít siêu nhỏ, đặc biệt dưới 2mm, không phải là bản sao thu nhỏ của ốc thường, mà là sản phẩm của ngành cơ khí siêu chính xác – nơi sai số 3 micromet đã là thất bại, nơi mọi rung động cơ học, nhiệt độ môi trường và thậm chí cả độ nhớt của dầu bôi trơn cũng ảnh hưởng đến kết quả cuối cùng. Để tạo ra những con ốc nhỏ như đầu tăm, người ta cần máy tiện CNC kiểu Thụy Sĩ, có thể quay trục tốc độ cực cao, cấp phôi tự động bằng dây thép phi 1–2mm, dao cắt nhỏ hơn sợi tóc và chỉ có thể kiểm tra dưới kính hiển vi công nghiệp. Bước ren, góc đầu vít, chiều sâu khía lục giác – tất cả đều phải tuyệt đối chính xác trong một không gian chỉ vài mm³.
Sản xuất ốc nhỏ không thể kiểm tra bằng mắt thường. Do đó, các nhà máy tiên tiến dùng hệ thống camera công nghiệp độ phân giải cao, kết hợp trí tuệ nhân tạo để phân loại sản phẩm theo thời gian thực. Một dây chuyền hiện đại có thể cho ra hàng chục triệu con mỗi tháng, nhưng để duy trì tỷ lệ phế phẩm dưới 2%, toàn bộ dây chuyền từ vật liệu, gia công, xử lý nhiệt đến phủ bề mặt và kiểm tra phải vận hành như đồng hồ Thụy Sĩ. Giá thành một con ốc nhỏ vài xu, nhưng đầu tư cho máy móc có thể lên tới hàng chục triệu đô la.
Trung Quốc là trường hợp đặc biệt. Trong khi nhiều quốc gia khác phải nhập máy Swiss-type CNC, phần mềm điều khiển và kỹ sư điều hành, thì Trung Quốc đi con đường khác: học cách làm ra toàn bộ hệ sinh thái sản xuất. Từ sản xuất dây thép phi 1mm, chế tạo dao tarô siêu nhỏ, đến phát triển camera kiểm tra nội địa, họ không lý tưởng hóa từng sản phẩm, mà tối ưu hóa toàn hệ thống. Tại các khu công nghiệp như Thâm Quyến, Đông Quan hay Ninh Ba, một tổ sản xuất có thể gồm hàng trăm công nhân trung cấp chuyên vận hành 5–7 máy CNC mỗi người, kiểm tra, hiệu chỉnh và phân loại 24/7. Sản lượng lên tới hàng trăm triệu chiếc mỗi tháng, nhưng vẫn giữ được chất lượng theo tiêu chuẩn đồng hồ, thiết bị y tế và công nghệ cao.
Ở phía bên kia, sản xuất ốc vít từ 3mm đến hơn 100mm lại là một câu chuyện khác – không phải về sự tinh vi vi mô, mà là về vật liệu, lực cán ren, khả năng chịu tải và độ bền công nghiệp. Những con ốc như M36, M56, M100 không đòi hỏi kính hiển vi để kiểm tra, nhưng đòi hỏi vật liệu đặc biệt, máy cán ren công suất lớn, xử lý nhiệt sâu và kiểm tra độ chịu lực bằng máy kéo nén. Mỗi con ốc dài 300mm nặng vài kg, chỉ cần một lỗi nhỏ như lệch ren hoặc rỗ khí cũng có thể làm chậm tiến độ thi công cả cầu vượt, hoặc tệ hơn, gây sập kết cấu chịu lực của turbine gió, giàn khoan, trạm điện. Ở đây, độ khó không nằm ở kích thước, mà nằm ở hậu quả. Kiểm tra có thể đơn giản – dùng panme, thước ren, hoặc cảm biến lực – nhưng phải tuyệt đối chính xác vì lỗi là không thể chấp nhận.
Một điểm khác biệt quan trọng là bài toán kinh tế. Với ốc nhỏ, chi phí sai lỗi trên mỗi sản phẩm thấp nhưng tỷ lệ lỗi cao; với ốc lớn, phế phẩm ít hơn nhưng chi phí cho mỗi lỗi lại rất lớn. Sản xuất ốc nhỏ bắt buộc phải tự động hóa, kiểm tra bằng AI, chạy 24/7 để đủ lợi nhuận; còn ốc lớn thường vẫn phải vận hành bán thủ công, dùng cẩu, xe nâng, và nhiều công đoạn kiểm tra cơ học.
Cái khó của ốc nhỏ là mắt không thấy nhưng hậu quả nằm ở sự lệch micromet; cái khó của ốc lớn là mắt thấy rõ nhưng lỗi lại giết chết cả kết cấu. Một bên là nghệ thuật cơ khí tầm nano, một bên là chiến binh của kết cấu hạng nặng. Cả hai đều là đỉnh cao – theo cách rất khác nhau.
Và nếu cần một kết luận để ôm trọn tất cả những điều đó – từ ốc vít siêu nhỏ trong smartwatch đến ốc M100 dùng để ghép turbine điện gió giữa đại dương – thì không gì đúng hơn câu chuyện 6.000 cái bình gốm của người thợ Trung Hoa. Câu chuyện ấy kể rằng có hai nhóm học viên cùng học làm gốm. Một nhóm được giao làm ra một chiếc bình hoàn hảo nhất trong vòng một tháng – chỉ một cái, nhưng phải thật đẹp. Nhóm còn lại thì được yêu cầu làm càng nhiều bình càng tốt, không quan trọng đẹp xấu. Kết thúc một tháng, tất cả những chiếc bình đẹp nhất lại nằm trong nhóm thứ hai – nhóm đã làm tới 6.000 chiếc. Vì họ đã sai, đã nứt, đã cháy men, đã vỡ – và chính trong quá trình liên tục sai và sửa, họ mới thực sự hiểu được tay nghề.
Trung Quốc không cố làm ra một con ốc hoàn hảo – họ làm hàng triệu con, sai hàng nghìn lần, sửa hàng vạn lỗi, và tối ưu dần từng chi tiết nhỏ. Họ không lý tưởng hóa từng chiếc vít, họ lý tưởng hóa hệ thống để sản xuất vít. Họ không quan niệm “hoàn mỹ từ đầu”, mà quan niệm “hoàn thiện qua 6.000 lần thử”. Đó chính là tinh thần của “6.000 cái bình gốm” trong thế giới cơ khí, và cũng là lý do khiến một đất nước từng chỉ gia công đơn hàng, nay lại dẫn đầu thế giới – trong cả những thứ to lớn và cả những chi tiết bé nhỏ nhất, như một con vít.
Lý Thanh Hà
Trung Quốc từ chối yêu cầu của Mỹ về việc ngừng mua dầu Nga
Bắc Kinh đã thẳng thừng bác bỏ các kêu gọi của Washington về việc ngừng mua dầu Nga.
“Trung Quốc sẽ luôn đảm bảo nguồn cung năng lượng theo cách phục vụ lợi ích quốc gia của chúng tôi. Áp lực và cưỡng ép đều vô ích. Chúng tôi sẽ kiên quyết bảo vệ chủ quyền, an ninh và lợi ích phát triển,” phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố.
Trước đó, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cũng thừa nhận rằng khi nói đến việc mua dầu Nga, “người Trung Quốc rất nghiêm túc về chủ quyền của họ.”
(Quán Tin)
Bộ Ngoại giao Ấn Độ.
“Ấn Độ đã bị Hoa Kỳ và Liên minh Châu Âu chỉ trích vì nhập khẩu dầu từ Nga sau khi cuộc xung đột Ukraine bắt đầu. Thực tế, Ấn Độ bắt đầu nhập khẩu từ Nga vì nguồn cung truyền thống đã bị chuyển hướng sang Châu Âu sau khi chiến sự bùng phát. Vào thời điểm đó, chính Hoa Kỳ đã tích cực khuyến khích việc nhập khẩu này của Ấn Độ nhằm duy trì sự ổn định của thị trường năng lượng toàn cầu.
Việc nhập khẩu của Ấn Độ nhằm đảm bảo chi phí năng lượng ổn định và có thể chi trả cho người tiêu dùng trong nước. Tuy nhiên, thật đáng chú ý rằng chính những quốc gia chỉ trích Ấn Độ lại đang tiếp tục giao thương với Nga. Khác với chúng tôi, hoạt động thương mại này không phải là nhu cầu sống còn về quốc gia.
Liên minh Châu Âu trong năm 2024 có thương mại song phương với Nga trị giá 67,5 tỷ Euro về hàng hóa. Ngoài ra, còn có thương mại dịch vụ ước tính 17,2 tỷ Euro vào năm 2023. Con số này cao hơn đáng kể so với tổng thương mại của Ấn Độ với Nga trong cùng kỳ hoặc sau đó. Đặc biệt, nhập khẩu LNG của Châu Âu trong năm 2024 đạt mức kỷ lục 16,5 triệu tấn, vượt qua kỷ lục 15,21 triệu tấn vào năm 2022.
Về phía Hoa Kỳ, nước này vẫn tiếp tục nhập khẩu từ Nga các sản phẩm như uranium hexafluoride cho ngành hạt nhân, palladium cho ngành xe điện, phân bón cũng như hóa chất.
Trong bối cảnh đó, việc nhắm mục tiêu chỉ trích Ấn Độ là vô lý và thiếu công bằng. Giống như bất kỳ nền kinh tế lớn nào, Ấn Độ sẽ thực hiện mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ lợi ích quốc gia và an ninh kinh tế của mình.”
https://www.mea.gov.in/Speeches-Statements.htm?dtl/39936/Statement_by_Official_Spokesperson
Trung Quốc phê duyệt 183 nhà xuất khẩu cà phê Brazil được phép bán trực tiếp vào thị trường nước này, tăng cường quan hệ thương mại Brazil–Trung Quốc và làm suy giảm vai trò của các nhà xuất khẩu Mỹ sau đợt áp thuế mới.
(Quán Tin)
Bài viết này có điểm chưa đúng, khi cho rằng cuộc chiến Ukraine là do Mỹ lôi kéo EU vào để làm dẫn chứng, nhưng thực tế EU cũng là kẻ chủ mưu không kém gì Mỹ.
Nên chọn dẫn chứng là cái khác, đó là Mỹ đã bóc lột chính các nước đồng minh EU, Canada, Nhật Bản thông qua các hành động về thuế, và lôi kéo các ngành công nghiệp của EU sang Mỹ.
THỨC TỈNH MUỘN MÀNG – Khi xã hội Việt Nam bắt đầu nhìn lại phương Tây bằng con mắt thực tế.
Trong giai đoạn trước năm 2022, truyền thông và tư tưởng tại Việt Nam có một thời kỳ nghiêng mạnh về phía phương Tây. Đám báo chí chính thống, nhiều cơ quan truyền thông, và không ít trí thức “du học trở về” đã đóng vai trò như những chiếc loa phát lại thông điệp của Washington, Brussels và các think tank quốc tế. Họ tung hô dân chủ phương Tây, mơ mộng về toàn cầu hóa theo mô hình Mỹ, và thậm chí cổ vũ những giá trị văn hóa, giáo dục xa lạ với nền tảng bản địa.
Tuy nhiên, sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine – một sự kiện mà phương Tây từng tin chắc sẽ khiến Nga sụp đổ nhanh chóng – thì trật tự tư tưởng ấy bắt đầu lung lay. Cuộc chiến kéo dài không những không khiến Nga gục ngã mà còn phơi bày sự yếu kém và bối rối của toàn bộ hệ thống phương Tây. Và từ đó, điều đáng mừng là báo chí Việt Nam cũng bắt đầu đổi giọng – tuy vẫn còn nhiều hơi hướng rập khuôn tư duy cũ, vẫn đưa tin theo các nguồn không kiểm chứng từ chính truyền thông phương Tây, nhưng rõ ràng đã có sự chuyển biến.
Cùng lúc ấy, sự nổi lên mạnh mẽ của Trung Quốc với vai trò là một đối tác thương mại chủ chốt của Việt Nam, cùng với làn sóng đầu tư ngày càng sâu rộng của doanh nghiệp Trung Quốc vào hạ tầng, sản xuất và logistics, đã tạo ra một nhu cầu mới: học tiếng Trung, hiểu văn hóa Trung Quốc, hội nhập vào mạng lưới kinh tế Á Đông. Điều đáng chú ý là, trong khi chứng chỉ IELTS – vốn từng là “tấm vé thông hành” vào đại học và thị trường lao động – đang mất giá, thì nhu cầu học tiếng Trung lại ngày một tăng mạnh. Trước đây, chỉ cần IELTS 6.5 là có thể vào nhiều trường lớn, nhưng giờ đây ngay cả thí sinh đạt 7.5 hay 8.0 cũng không còn được trọng dụng như trước. Điều đó cho thấy giá trị của việc "đi theo phương Tây" đang suy giảm trong mắt người dân.
Sự thật được bộc lộ rõ hơn khi những du học sinh phương Tây trở về, được kỳ vọng là “tinh hoa toàn cầu”, lại thường thiếu kỹ năng sống trong nước, thiếu hiểu biết về văn hóa địa phương, không có tinh thần dân tộc, và đặc biệt là... ảo tưởng sức mạnh. Họ thường không thể trụ lại ở nước ngoài, mà khi trở về thì không hội nhập được với thị trường trong nước – trái ngược hoàn toàn với thế hệ sinh viên nội địa, những người hiểu rõ tình hình thực tế, linh hoạt với môi trường sống và làm việc, và có lòng gắn bó với đất nước.
Thái độ của xã hội đối với Trung Quốc cũng dần trở nên thực tế và mềm mỏng hơn. Người dân bắt đầu đặt câu hỏi: tại sao chiến tranh biên giới với Trung Quốc lại được nói quá nhiều, trong khi thiệt hại của nó – xét về tổng thể – còn ít hơn rất nhiều so với những gì Việt Nam đã trải qua trong kháng chiến chống Mỹ? Câu trả lời không nằm ở lòng yêu nước, mà nằm ở cách tuyên truyền. Và khi người dân nhận ra điều đó, đám báo chí “tay sai tư tưởng” không còn dễ dàng nhồi sọ như trước. Họ buộc phải điều chỉnh.
Hiện tại, cả Việt Nam và Trung Quốc đều hiểu rằng nhắc lại quá khứ chỉ có hại, không có lợi. Cả hai chính phủ đã ngầm cam kết không khơi lại những vết thương cũ. Điều này không phải là nhu nhược – mà là chiến lược sống còn. Bởi lẽ, trong thế giới đầy biến động, Việt Nam chỉ có thể phát triển nếu phối hợp chặt chẽ với Trung Quốc về mặt kinh tế – và giữ được quan hệ an ninh ổn định với Nga. Không phải để đề phòng Trung Quốc, mà để tạo sự cân bằng chiến lược – giúp Trung Quốc không cảm thấy bất an ở phía Nam.
Một đất nước muốn phát triển không thể chỉ biết nhận đơn đặt hàng và răm rắp làm theo lệnh từ PT. Mỹ đã cạn kiệt mô hình phát triển tích cực. Họ không còn khả năng tạo ra thịnh vượng chung như thời Marshall Plan – khi tái thiết châu Âu để cùng nhau giàu mạnh. Ngày nay, chiến lược chủ đạo của Mỹ là kìm hãm, cản trở và trừng phạt các đối thủ – kể cả đồng minh. Cứ nhìn vào cách họ buộc châu Âu tham gia cuộc chiến chống Nga để suy yếu chính châu Âu là đủ thấy: họ không còn đồng hành, họ tìm cách kéo mọi người xuống ngang tầm với sự suy thoái của chính họ.
Ngược lại, Trung Quốc đang làm điều mà Mỹ từng làm ở thế kỷ 20: kích thích tăng trưởng, mở rộng thị trường, và giúp các nước bán cầu Nam phát triển. Họ không phát động chiến tranh, mà phát động các dự án hạ tầng, khu công nghiệp, và mạng lưới logistics toàn cầu. Và trong bối cảnh đó, Việt Nam – nếu biết cách – vẫn còn rất nhiều dư địa để phát triển, miễn là tỉnh táo, không ảo tưởng về tự do giả tạo, và không tiếp tục tin vào những giấc mơ phương Tây đã lỗi thời.
(Lý Thanh Hà)
ĐƯỜNG SẮT CAO TỐC - Tại sao Trung Quốc tăng tốc phát triển đường sắt cao tốc ngay sau khi Nga thu hồi Crimea năm 2014
Ngay sau sự kiện Nga thu hồi Crimea năm 2014 sau khi vào 2008 Nga can thiệp quân sự vào Gruzia để kiểm soát Nam Ossetia và Abkhazia – Trung Quốc đã rút ra một bài học địa–chính trị sâu sắc: trong một thế giới do phương Tây chi phối về công nghệ và vận hành hạ tầng chiến lược, không một cường quốc nào có thể yên tâm nếu hệ thống giao thông của mình phụ thuộc vào các tập đoàn hàng không như Boeing, Airbus hay động cơ phương Tây. Trung Quốc nhận thấy rõ rằng, nếu đối đầu hoặc bị phương Tây phong tỏa công nghệ như Nga, toàn bộ hoạt động giao thông thương mại – đặc biệt là hàng không – có thể bị bóp nghẹt trong vài tuần, chưa cần đến tên lửa hay bom đạn. Vì thế, họ chọn một con đường khác: phát triển thần tốc mạng lưới đường sắt cao tốc – thứ mà họ có thể kiểm soát hoàn toàn, từ ray thép, thiết kế toa xe đến hệ thống tín hiệu và vận hành.
Trước 2008, Trung Quốc chưa thực sự làm chủ công nghệ máy bay dân dụng. C919 còn nằm trên giấy, ARJ21 phụ thuộc vào động cơ General Electric, hệ thống điện tử do Rockwell Collins cung cấp. Ngay cả khi những chiếc Boeing 737 và Airbus A320 ngự trị bầu trời Trung Hoa, Trung Quốc vẫn phải chờ linh kiện nhập khẩu và tuân theo quy trình chứng nhận của Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) hoặc Cơ quan An toàn Hàng không châu Âu (EASA). Điều này đồng nghĩa với việc: nếu có bất kỳ mâu thuẫn chính trị nào với phương Tây, toàn bộ bầu trời nội địa Trung Quốc có thể bị tê liệt không phải vì thiếu nhiên liệu, mà vì thiếu chip điều khiển hệ thống điện tử.
Đường sắt cao tốc thì khác. Ngay từ đầu những năm 2000, Trung Quốc đã ký kết hàng loạt hợp đồng chuyển giao công nghệ với Siemens (Đức), Kawasaki (Nhật), Bombardier (Canada), Alstom (Pháp) – vừa học vừa ép buộc đối tác chuyển giao, để rồi từ năm 2008 trở đi, họ tiến hành "nội địa hóa triệt để", không chỉ sao chép mà còn cải tiến thành các mẫu CRH380 và sau này là CR400 “Fuxing” – tàu cao tốc hoàn toàn do Trung Quốc thiết kế và sản xuất. Khi phương Tây bắt đầu áp đặt lệnh cấm công nghệ nhắm vào Nga (và cảnh giác với Trung Quốc), Trung Quốc đã có câu trả lời: mở hàng trăm tuyến cao tốc chạy xuyên quốc gia, nối các đô thị cấp tỉnh và khu kinh tế trọng điểm, giải tỏa nhu cầu di chuyển cho hàng trăm triệu người mỗi năm mà không cần đến một động cơ phản lực nào do Mỹ chế tạo.
Hơn thế nữa, phát triển đường sắt cao tốc còn là bước đi chiến lược trong nội bộ: nó giúp Trung Quốc giảm áp lực lên hàng không dân dụng (vốn bị kiểm soát bởi một số hãng quốc doanh lớn và chịu ảnh hưởng của phương Tây), đồng thời tạo đòn bẩy cho các ngành công nghiệp hỗ trợ như luyện kim, tự động hóa, viễn thông và trí tuệ nhân tạo. Tàu cao tốc không chỉ là phương tiện, nó là một hệ sinh thái công nghiệp. Và quan trọng nhất, nó không bị cấm vận.
Vì vậy, sự kiện Nga thu hồi Crimea năm 2008 không chỉ là chất xúc tác địa–chính trị cho các nước NATO, mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh cho Trung Quốc. Không đợi đến khi bị phong tỏa, Trung Quốc đã tự chuẩn bị từ rất sớm bằng cách chọn thứ họ có thể kiểm soát hoàn toàn: đường sắt cao tốc. Trong thế kỷ 21, không phải máy bay mới là biểu tượng của quyền lực quốc gia – mà chính là những đoàn tàu dài hàng trăm mét, lao vun vút qua đồng bằng sông Dương Tử, mang theo khát vọng tự chủ và nỗi lo về một thế giới đầy rủi ro công nghệ.
(Lý Thanh Hà)
Tiếp post trước
CÂU CHUYỆN 6000 CÁI BÌNH GỐM - Một khi cái "bình" chạy tốc độ 350km/h.
Vào đầu thế kỷ 21, khi Trung Quốc bắt đầu những bước đầu tiên trong hành trình xây dựng mạng lưới đường sắt cao tốc, thế giới vẫn còn xem họ như một quốc gia đi sau, chỉ giỏi sao chép và lắp ráp. Nhật Bản đã có Shinkansen từ thập niên 1960, Pháp có TGV từ thập niên 1980, Đức, Ý, Canada… đều có những công nghệ tàu cao tốc trưởng thành. Trung Quốc không có gì ngoài đất đai, dân số và khát vọng phát triển. Nhưng chính từ nền tảng ấy, Trung Quốc đã làm điều mà không quốc gia nào từng làm: học hết, tổng hợp hết, rồi vượt qua tất cả.
Thay vì chọn một đối tác, Trung Quốc mời cả bốn ông lớn trong ngành đường sắt cao tốc thế giới – Siemens (Đức), Alstom (Pháp), Kawasaki (Nhật), Bombardier (Canada) – cùng vào cuộc chơi. Điều kiện đặt ra rất rõ ràng: không chỉ bán tàu, mà phải "chuyển giao" công nghệ, cùng sản xuất, và để lại kỹ sư cho Trung Quốc học hỏi. Thế giới khi ấy ngây thơ tưởng rằng Trung Quốc sẽ phụ thuộc lâu dài, rằng sự phức tạp của công nghệ đường sắt cao tốc sẽ giữ họ ở vị trí “làm thuê cao cấp”. Nhưng người Trung Quốc không dừng lại ở việc học từng phần. Họ xây dựng các trung tâm nghiên cứu độc lập, tuyển chọn kỹ sư giỏi nhất từ khắp nơi, đầu tư mạnh tay vào đại học, viện hàn lâm, và đặc biệt, họ buộc các doanh nghiệp trong nước học đến nơi đến chốn.
Kết quả là chỉ sau chưa đến 10 năm, Trung Quốc đã tổng hợp được toàn bộ công nghệ lõi: động cơ kéo, hệ thống phanh, kiểm soát hành trình, thông tin tín hiệu, thiết kế khí động học và cả tiêu chuẩn hạ tầng riêng biệt. Họ không copy nguyên mẫu, mà chế tạo ra dòng tàu CRH cải tiến và sau đó là Fuxing hoàn toàn nội địa hóa. Quan trọng hơn cả, họ sở hữu điều mà các quốc gia đi trước không còn: một thị trường nội địa khổng lồ, trải dài hàng nghìn kilomet, cho phép thử nghiệm thực tế quy mô lớn, tối ưu hóa từng chi tiết từ bản vẽ tới hạ tầng thực địa. Châu Âu và Nhật không còn đất để mở rộng. Mỹ thì chưa từng có ngành đường sắt cao tốc thực sự. Chỉ có Trung Quốc vừa sản xuất được tàu, vừa thi công được tuyến, vừa vận hành – và còn xuất khẩu nguyên hệ thống ra nước ngoài.
Sự phát triển của Trung Quốc trong lĩnh vực này không đơn thuần là kết quả của kỹ thuật, mà là kết quả của một mô hình nhà nước tập trung: hoạch định chiến lược dài hạn, bơm ngân sách quy mô lớn, kết nối chính phủ – doanh nghiệp – viện nghiên cứu như một chỉnh thể. Họ chấp nhận lỗ hàng tỷ USD ban đầu để làm chủ chuỗi sản xuất. Sau đó, khi đã tích lũy đủ dữ liệu, đủ kinh nghiệm, họ tối ưu hóa để hạ giá thành xuống mức mà không ai cạnh tranh được. Trong khi đó, châu Âu bị ràng buộc bởi quy trình pháp lý, bảo hộ môi trường, sự phân mảnh quốc gia, và giới hạn về thị trường. Nhật thì bảo thủ công nghệ và đắt đỏ. Mỹ lại chẳng có một hệ sinh thái nào để học hỏi, dù tiền bạc có thừa.
Một điều thú vị mà ít ai nhắc đến: ngay từ đầu, Nhật và Đức không hề muốn “giúp” Trung Quốc làm chủ công nghệ. Họ chỉ muốn bán tàu, bán thiết bị với giá cao để kiếm lợi từ một thị trường nội địa khổng lồ đang phát triển. Các kỹ sư châu Âu và Nhật Bản hiểu rõ khả năng sao chép của Trung Quốc, nhưng lại không cưỡng được sức hút từ những hợp đồng hàng tỷ đô la. Và chính sự mâu thuẫn giữa lo ngại và tham vọng đó đã mở đường cho Trung Quốc “học mà không cần thầy dạy”.
Trung Quốc không yêu cầu chuyển giao công nghệ theo kiểu “trao tay”. Họ đưa ra một loạt tiêu chuẩn kiểm định khắt khe, buộc các hệ thống nhập khẩu – từ đầu máy, động cơ kéo, hệ thống phanh, tín hiệu, đến điều hòa, ghế ngồi – đều phải được thử nghiệm tại chỗ, dưới sự giám sát trực tiếp của kỹ sư Trung Quốc. Và chính trong quá trình thử nghiệm ấy, người Trung Quốc đã làm một việc mà ít ai đủ kiên nhẫn để làm: họ quan sát, ghi chép, phân tích, mô phỏng lại toàn bộ quy trình.
Không cần bản vẽ chi tiết, không cần tiếp cận mã nguồn, chỉ cần nhìn cách thử nghiệm, các kỹ sư Trung Quốc có thể lần ra được tư duy thiết kế ẩn sau từng con ốc. Họ tìm ra logic điều khiển, nguyên lý an toàn, mức dự phòng vật liệu, cách thức hệ thống phản ứng khi gặp sai số hay sự cố, từ đó xây dựng nên những “bản sao tiến hóa” – không giống y hệt, nhưng vận hành tương đương, thậm chí tốt hơn trong môi trường Trung Quốc. Đây không phải ăn cắp công nghệ, mà là một hình thức kỹ nghệ ngược – reverse engineering – cực kỳ thông minh và khôn khéo. Và khi đã nắm được nguyên lý, Trung Quốc không còn cần đến người dạy nữa – họ trở thành người thiết kế, người tích hợp và cuối cùng là người dẫn đầu.
Và rồi, một cách tự nhiên, Trung Quốc tiến tới thế giới của những “6.000 cái bình gốm”. Câu chuyện nổi tiếng về hai nhóm học viên làm gốm – một nhóm cố gắng tạo ra một sản phẩm hoàn hảo, một nhóm chỉ chăm chăm làm càng nhiều càng tốt – kết thúc với điều bất ngờ: chính những người làm nhiều hơn lại tạo ra sản phẩm tốt hơn, vì họ học qua thực hành, sai lầm, chỉnh sửa và tiến hóa. Trung Quốc, với tàu cao tốc, chính là nhóm học viên thứ hai ấy. Họ không tạo ra một vài con tàu mẫu đẹp đẽ để trưng bày. Họ tạo ra hàng nghìn đoàn tàu, mỗi đoàn là một lần thử nghiệm thực tế, một “bình gốm” mới để rút kinh nghiệm, cải tiến và hoàn thiện.
Không phải ngẫu nhiên mà chỉ sau chưa đến 15 năm, Trung Quốc có thể:
- Tự thiết kế dòng Fuxing chạy 350km/h
- Vận hành ổn định hơn 40.000 km đường sắt cao tốc – chiếm hơn 2/3 toàn thế giới
- Sản xuất hệ thống hoạt động được từ vùng lạnh âm 40°C đến vùng khí hậu nhiệt đới
- Khép kín toàn bộ chuỗi sản xuất trong nước – từ ray, đầu kéo, điều khiển, đến vật liệu thân tàu
Đây không chỉ là thành công kỹ thuật, mà là thành công về tư duy công nghiệp: làm nhiều, sửa nhanh, học không ngừng. Các nước đi trước như Nhật Bản, Đức, Pháp đều đi theo triết lý “hoàn hảo hóa từng sản phẩm”, dẫn đến chậm, tốn kém và khó phổ cập. Trong khi đó, Trung Quốc sản xuất hàng loạt, vận hành đại trà, và biến từng đoàn tàu thành một lần nâng cấp tri thức. Từng cái “bình gốm” của họ chạy 350km/h, không nằm trong bảo tàng mà đang băng qua những dãy núi, cánh đồng và sa mạc của chính họ – mỗi ngày.
Câu chuyện 6.000 cái bình gốm không chỉ là một ẩn dụ, mà là một chiến lược sống động. Trung Quốc đã không đi tìm sự hoàn hảo trên giấy, mà tìm nó trên từng km đường ray, từng con ốc, từng hành khách bước lên tàu. Và khi phần còn lại của thế giới vẫn đang tranh luận nên đi hướng nào, Trung Quốc đã đi trước hai thập kỷ – bằng sự kiên nhẫn, khát vọng, và một triết lý rất thực tế: muốn giỏi, hãy làm nhiều hơn người khác.
(Lý Thanh Hà)
Truyền hình Ấn Độ đã phản ứng trước yêu cầu của Donald Trump rằng Ấn Độ nên ngừng mua dầu từ Nga:
“Nếu Donald Trump là tổng thống vào thế kỷ 20, thì nhiều tai họa đã có thể tránh được: Chiến tranh thế giới thứ nhất, Chiến tranh thế giới thứ hai, cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân, Chiến tranh Lạnh. Trump đã không để bất kỳ điều gì trong số đó xảy ra. Không phải ngẫu nhiên mà tên thứ hai của ông là ‘Đình chiến’.
Chúng ta biết rằng các chính trị gia thường tự mãn, kiêu ngạo và hay khoe khoang, nhưng Trump còn tiến xa hơn nữa, ông ta ngưỡng mộ chính mình một cách trắng trợn. Toàn nhân loại mang ơn ông, tất cả chúng ta nên biết ơn ông!
Chính ông là người đã thỏa thuận với Chúa về việc mặt trời được mọc hàng ngày và để những con tàu có thể vượt đại dương! Nếu không có ông, thì cả lực hấp dẫn của trái đất cũng sẽ không tồn tại!”
Trung Quốc giải cứu cà phê Brazil khỏi đòn áp thuế nặng của Mỹ
Thứ tư, 06/08/2025
Sau khi Mỹ áp thuế 50% lên cà phê Brazil, Trung Quốc lập tức bật đèn xanh cho gần 200 doanh nghiệp Brazil xuất khẩu vào thị trường tỉ dân này.
Giữa lúc căng thẳng thương mại Mỹ - Brazil leo thang, Trung Quốc đã ra tay “giải cứu” ngành cà phê của quốc gia Nam Mỹ bằng cách cho phép 183 doanh nghiệp Brazil xuất khẩu cà phê vào thị trường Trung Quốc, bắt đầu từ ngày 30.7 và có hiệu lực trong 5 năm.
Động thái này được Đại sứ quán Trung Quốc tại Brazil công bố không lâu sau khi chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump áp mức thuế khổng lồ 50% lên cà phê và thịt - hai mặt hàng chủ lực trong cán cân xuất khẩu của Brazil.
Theo Bộ Công nghiệp và Ngoại thương Brazil, khoảng 35,9% lượng xuất khẩu sang Mỹ sẽ bị ảnh hưởng bởi đòn thuế mới, với thiệt hại ước tính lên tới 14,5 tỉ USD mỗi năm.
Chỉ riêng niên vụ 2024-2025, Brazil đã xuất khẩu 7,468 triệu bao cà phê sang Mỹ, tương đương 16,4% tổng lượng cà phê xuất khẩu của nước này. Giá trị kim ngạch lên tới 1,9 tỉ USD, trong khi thịt đem về thêm 1,35 tỉ USD.
Theo các chuyên gia thương mại, việc Trung Quốc mở cửa cho cà phê Brazil là biểu tượng củng cố hợp tác BRICS trong bối cảnh thách thức toàn cầu gia tăng. Đồng thời, đây không chỉ là giải pháp tạm thời cho Brazil, mà còn là cú hích lớn vào dòng chảy thương mại toàn cầu.
Theo Tổ chức Cà phê Quốc tế (ICO), tiêu thụ cà phê tại Trung Quốc tăng 15% trong mùa vụ vừa qua. Số lượng quán cà phê có thương hiệu tại quốc gia này đã tăng 58% chỉ trong 12 tháng, chạm mốc 49.691 cửa hàng, vượt xa cả Mỹ.
Sự tăng trưởng bùng nổ này khiến Trung Quốc trở thành “miền đất hứa” mới cho các nhà sản xuất cà phê toàn cầu, và Brazil đang nắm lấy cơ hội đó.
Không chỉ cà phê, Trung Quốc còn đẩy mạnh nhập khẩu thịt và nông sản khác từ Brazil, từng bước tạo ra trục cung - cầu mới trong nội khối BRICS.
Trong khi đó, bất chấp thiệt hại cho cả đôi bên, Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục bảo vệ các quyết định áp thuế, cho rằng đây là phản ứng cần thiết trước “cuộc săn phù thủy” chính trị nhằm vào cựu Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro - đồng minh thân cận của ông.
Hiện nay thì cố vấn an ninh của thủ tướng Ấn Độ Modi sang Moscow gặp Putin, sắp tới thì thủ tướng Ấn Độ Modi sang Trung Quốc, lần đầu tiên sau 7 năm
Thủ tướng Ấn Độ sẽ thăm Trung Quốc lần đầu tiên sau hơn 7 năm
Thứ Tư, 06/08/2025
Ngày 6/8, một nguồn tin Chính phủ Ấn Độ cho biết Thủ tướng nước này Narendra Modi sẽ thăm Trung Quốc lần đầu tiên sau hơn 7 năm. Đây là dấu hiệu mới nhất cho thấy mối quan hệ ngoại giao đang ấm lên giữa New Delhi và Bắc Kinh.
Ông Modi sẽ đến Trung Quốc tham dự Hội nghị thượng đỉnh đa phương của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO), khai mạc ngày 31/8 tại thành phố Thiên Tân.
Đây sẽ là chuyến thăm đầu tiên của ông Modi tới Trung Quốc kể từ tháng 6/2018, sau thời gian dài quan hệ hai nước rơi vào khủng hoảng do cuộc đụng độ quân sự dọc theo biên giới tranh chấp ở Himalaya xảy ra năm 2020. Trước đó, ông Modi và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc hội đàm bên lề Hội nghị thượng đỉnh nhóm BRICS tại Nga vào tháng 10 năm ngoái, dẫn đến sự “tan băng” trong quan hệ.
Chuyến đi diễn ra vào thời điểm quan hệ giữa Ấn Độ và Mỹ đang trong giai đoạn khủng hoảng nghiêm trọng nhất trong nhiều năm qua, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định áp mức thuế lên tới 50% đối với hàng hóa của Ấn Độ, cao nhất trong số các nước châu Á. Trong sắc lệnh mới nhất vừa ký ngày 6/8, Tổng thống Trump áp thuế bổ sung 25% đối với hàng hóa Ấn Độ, bên cạnh mức thuế đối ứng 25% đã công bố trước đó. Dự kiến, thuế đối ứng có hiệu lực từ ngày 7/8, trong khi thuế bổ sung có hiệu lực sau 21 ngày.
Bác @meotamthe xem vụ này bên Trung Quốc thế nào?
Sự việc xảy ra hôm 11/7/2023, một nữ sinh viên họ Dương cáo buộc nam sinh họ Tiêu có "hành vi quấy rối tình dục từ xa" với mình, cô âm thầm quay lại 5 video làm bằng chứng và bắt Tiêu viết thư thừa nhận và xin lỗi vì hành vi trên.
Tiêu lúc này là sinh viên năm nhất, có giải thích rằng mình mắc viêm da dị ứng mãn tính, nhưng Dương vẫn yêu cầu Tiêu viết giấy xin lỗi, hứa sẽ bỏ qua. Thế nhưng, sau khi viết xong, Dương đem bằng chứng có được đăng lên mạng, khiến Tiêu bị blm nghiêm trọng.
Dưới áp lực dư luận, chỉ sau hai ngày, nhà trường quyết định kỷ luật Tiêu mà không tiến hành điều tra đầy đủ. Hậu quả đến nhanh và nặng nề: Tiêu mất suất học cao học, bị cộng đồng mạng bủa vây, gia đình trước đây từng yên ấm cũng vì vậy mà tan nhà nát cửa khi ông nội qua đời vì sốc, ông ngoại rơi vào trạng thái thực vật, còn bản thân cậu mắc PTSD với nguy cơ 44 rất cao, phải sống dựa vào thuốc và bị buộc phải nhập viện điều trị.
Chưa dừng ở đó, một năm sau, Dương tiếp tục khởi kiện, đòi bồi thường. Nhưng kết quả phiên tòa sơ thẩm tháng 7/2025 đã khiến dư luận đảo chiều:
- Chuyên gia y tế xác nhận Tiêu mắc viêm da dị ứng bẩm sinh, động tác đó chỉ là việc gãi ngứa.
- Camera giám sát cho thấy hai bên không hề giao tiếp, không có ý đồ nhắm vào đối phương.
- Tòa bác bỏ toàn bộ yêu cầu khởi kiện của cô Dương.
Một tuần sau phán quyết của tòa, trường ĐH Vũ Hán vẫn chưa hủy kỷ luật với Tiêu. Ngày 31/7, Hiệu trưởng Trương Bình Văn trả lời “phải đợi cấp trên sắp xếp” và bị chỉ trích là hành động chậm chạp.
Phán quyết này còn khiến dư luận nổi giận khi Dương không những không xin lỗi, mà còn khoe đã tốt nghiệp suôn sẻ, khoe thành tích học tập được nhận làm nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Baptist Hồng Kông, đã vượt qua kỳ thi tư pháp và tuyên bố sẽ gửi bằng chứng cho mọi trường mà Tiêu theo học để Tiêu khó tiếp tục con đường học hành và nghề nghiệp.
Làn sóng phản đối bùng nổ ngay sau đó, hơn 3.000 cựu sinh viên cùng ký tên yêu cầu hủy học vị của Dương, ngoài ra các thám tử mạng còn lục tìm và phát hiện hàng loạt lỗi sai nghiêm trọng và nghi vấn bịa luật, làm giả số liệu trong luận văn thạc sĩ của cô. Một blogger tố cáo việc gian lận luận văn đã bị cảnh sát đến nhà lúc nửa đêm “cảnh báo đừng kiếm fame”. Trường còn đóng bình luận trên Weibo chính thức, bị cho là né tránh trách nhiệm.
Diễn biến mới nhất là vào ngày 1/8, Đại học Vũ Hán thông báo thành lập tổ công tác để xem xét lại quyết định kỷ luật Tiêu và rà soát luận văn của Dương. Ngoài ra, gia đình của Tiêu dự định khởi kiện Dương về tội vu khống.
(Trương Vĩnh Trọng)