Tinh-hinh-Syria-Trung-dong-Nga-vs-Ukraine-Phuong-tay-vol-63

Internet vệ tinh Starlink: Yếu tố sống còn của quân đội Ukraine  

Theo hãng tin Anh Reuters, Kiev đã nhận được hơn 50.000 thiết bị đầu cuối Internet vệ tinh Starlink và quân đội Ukraine (AFU) sử dụng chúng cho liên lạc quân sự, điều khiển phương tiện không người lái trên không và trên biển, cùng nhiều mục đích khác.

Trong chiến đấu, AFU có thể dễ dàng truyền dữ liệu bằng cách kết nối trực tiếp với Starlink. Bản đồ vệ tinh cung cấp chế độ toàn cảnh chiến trường, nhờ đó lực lượng Kiev dễ dàng tiến hành cuộc tấn công đa chiều, họ có thể "nhìn thấy" quân đội Nga (RFAF), trong khi đối phương không thể chạm vào binh sĩ Ukraine.

Với Internet Starlink, AFU có thể điều khiển UAV tấn công bất cứ nơi nào được chỉ định. Ví dụ, soái hạm Moscow của Hạm đội Biển Đen Nga đã bị tên lửa chống hạm Ukraine đánh chìm theo cách này. Có thể nói, sự hỗ trợ mà Starlink mang lại cho AFU có thể sánh ngang với vũ khí của NATO.

Tỷ phú Elon Musk, ông chủ của hệ thống Internet vệ tinh Starlink cho rằng, nếu không tiếp cận được vệ tinh, AFU sẽ không có thông tin liên lạc, vì RFAF có khả năng tác chiến điện tử mạnh mẽ và đang gây nhiễu các kênh liên lạc khác.

Còn ấn phẩm The Inews của Mỹ đánh giá, nếu không có Starlink, một nửa đơn vị của AFU hiện tại sẽ không thể kết nối với nhau cả ở trên tiền tuyến hay sâu trong hậu phương.

Tại sao Nga bất lực với Internet vệ tinh Starlink?

Đối mặt với các hoạt động chiến đấu của AFU có sự hỗ trợ bởi hệ thống Internet vệ tinh Starlink, ban đầu quân đội Nga đã cân nhắc việc tấn công các vệ tinh. Đáng tiếc là ý tưởng này hoàn toàn vô ích.

Lý do là hệ thống Internet Starlink của tỷ phú Elon Musk có tới hơn 5.000 vệ tinh hoạt động gần trái đất, nhiều hơn tất cả các vệ tinh trên thế giới cộng lại.

Hơn nữa, ông Musk còn có kế hoạch phóng 42.000 vệ tinh. Nếu bắn hạ một chiếc, Starlink sẽ trực tiếp bổ sung thêm 10 chiếc khác và Nga làm sao đủ tên lửa để có thể bắn hạ hết?

Điểm mấu chốt, Starlink là một mạng lưới phân tán. Nếu Nga phá hủy một vài vệ tinh, nó sẽ không ảnh hưởng đến toàn bộ mạng lưới. Giống như ta cắt một vài sợi cáp mạng, Internet vẫn sẽ hoạt động. Trong trường hợp này, việc Nga có phá hủy hay không cũng chẳng quan trọng.

Thứ hai, việc tấn công các vệ tinh Starlink cực kỳ tốn kém. Ví dụ, tên lửa chống vệ tinh A-235 PL-19 Nudol của Nga có giá 30 triệu USD/quả, trong khi một vệ tinh Starlink chỉ tốn 500.000 USD. Rõ ràng đây là bài toán kinh tế không hiệu quả, chắc chắn là Nga sẽ không thực hiện.

Điểm thứ ba và quan trọng nhất là tác động quốc tế quá lớn.

Nếu Nga bắn hạ một vệ tinh, nó sẽ tạo ra một lượng lớn mảnh vỡ vũ trụ, có thể ảnh hưởng đến Trạm Vũ trụ Quốc tế và hàng loạt vệ tinh của các quốc gia khác, chắc chắn sẽ có sự phản đối trên toàn cầu.

Hơn nữa, một cuộc tấn công trực tiếp vào vệ tinh của Mỹ sẽ tương đương với một lời tuyên chiến. Việc phá hủy vệ tinh có thể làm leo thang xung đột, có khả năng dẫn đến việc Nga bị toàn bộ liên minh NATO bao vây. Trong trường hợp này, chiến tranh sẽ lợi ít hơn hại.

Chính vì cân nhắc đến những yếu tố trên mà RFAF cho đến nay vẫn không tấn công vệ tinh Starlink. Vậy câu hỏi đặt ra là, nếu họ không tấn công vệ tinh Starlink, làm sao có thể đối đầu với AFU? Liệu tình hình này có thể đảo ngược được không?

Câu trả lời chính của Nga chính là hệ thống Kalina, nhằm phát hiện thiết bị đầu cuối Internet vệ tinh Starlink.

Hệ thống Kalinka của Nga lợi hại như thế nào?

Theo các chuyên gia quân sự, hệ thống Kalinka kết hợp với UAV tự sát lảng vảng Lancet, có thể ngay lập tức vô hiệu hóa thiết bị đầu cuối Starlink.

Các nguồn tin liên quan thậm chí còn cho biết, một khi thiết bị đầu cuối Starlink tại vị trí của Ukraine được bật, hệ thống Kalinka có thể theo dõi tín hiệu và cung cấp tọa độ cho các loại vũ khí để phá hủy nó. Liệu điều này có thực sự đúng không?

Trước tiên, chúng ta hãy cùng tìm hiểu hệ thống Kalinka là gì?

Hệ thống Kalinka tương tự như thiết bị nghe lén. Khi thiết bị đầu cuối Starlink của Ukraine được bật, nó sẽ liên tục truyền tín hiệu, và dải tần số tín hiệu chủ yếu nằm trong dải 868-870MHz và 902-928MHz.

Trong thời gian này, hệ thống Kalinka sử dụng một ăng-ten có độ nhạy cao để theo dõi hai dải tần số vô tuyến này. Nhưng chỉ nhận tín hiệu thôi là chưa đủ, cần phải định vị nữa.

Lúc này, ít nhất 3 thiết bị Kalinka phải cùng hoạt động trên các hướng khác nhau, chúng sẽ nhận được tín hiệu phát ra từ cùng một thiết bị đầu cuối. Bằng cách so sánh sự khác biệt về thời gian và cường độ giữa các tín hiệu, tọa độ của thiết bị đầu cuối Starlink có thể được tính toán. Trong trường hợp này, vị trí sử dụng Internet vệ tinh Starlink của Ukraine sẽ bị lộ.

Theo các chuyên gia, phương pháp đo khoảng cách tam giác này có sai số rất nhỏ, chỉ dưới 10m nên định vị cực kỳ chính xác.

Vậy ưu điểm của hệ thống Kalinka là gì? Ưu điểm của thiết bị này nằm ở khả năng rải lưới rộng và tập trung vào các điểm trọng yếu.

Vì tín hiệu của Starlink vốn đã được mã hóa, hệ thống Kalinka không trực tiếp giải mã nội dung mà thay vào đó thu thập tín hiệu điện từ của nó. Khi 3 trạm Kalinka được thiết lập để tạo thành một mảng không gian hình tam giác, hệ thống có thể xác định chính xác tọa độ theo thời gian thực.

"Nôm na" là cách thức định vị này giống như bạn đang lén lút sử dụng điện thoại trong lớp học vậy. Ngay khi giáo viên tắt đèn, họ có thể biết ai đang sử dụng điện thoại bằng cách nhìn vào màn hình điện thoại nào đang bật.

Ngoài khả năng thu sóng mạnh mẽ, hệ thống Kalinka còn có ưu điểm là nhỏ gọn, tiêu thụ không nhiều nguồn điện, nên có thể quét liên tục 24 giờ mỗi ngày.

Sau khi hệ thống Kalinka khóa tọa độ của trạm Starlink, đã đến lúc điều động sát thủ. UAV tự sát lảng vảng Lancet sẽ bay thẳng đến và thực hiện một vụ tập kích mục tiêu.

Tại sao Nga lại dùng UAV tự sát Lancet kết hợp với hệ thống Kalinka? Ưu điểm của nó là gì?

Thứ nhất, UAV Lancet giá thành rẻ, chỉ từ 20.000 đến 35.000 USD, nhưng sở hữu khả năng tấn công chính xác. Đặc biệt là nó hoạt động thường trực ở tiền tuyến, nên rất linh hoạt để tấn công các mục tiêu có giá trị như các sở chỉ huy, trung tâm thông tin. Với chiều dài 1,5m và sải cánh 1,2m, nó cực kỳ khó bị phát hiện và đánh chặn.

Bên cạnh đó, kích thước nhỏ không phải là yếu tố vượt trội duy nhất mà còn nằm ở khả năng hoạt động êm ái. UAV Lancet có tốc độ bay hành trình vào khoảng 110km/h, nhưng ở pha cuối, khi lao thẳng vào mục tiêu, tốc độ của nó lên đến 300km/h. Quan trọng là thời gian phản ứng nhanh, khi phát hiện các mục tiêu Starlink, RFAF có thể phóng ngay UAV Lancet để tấn công trong vòng vài phút.

Như vậy, thông qua bộ đôi trinh sát phát hiện và tấn công, RFAF bước đầu đã làm giảm đáng kể hiệu quả chiến đấu của hệ thống Internet vệ tinh Starlink trên chiến trường Ukraine.