Đoàn giám sát đề nghị cần có biện pháp căn cơ, bền vững để đưa giá bất động sản về đúng giá trị nội tại, ngăn chặn việc thao túng, sử dụng các phiên đấu giá quyền sử dụng đất nhằm mục đích tạo "sốt" giá.
Sáng 28/10, tại Nhà Quốc hội, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 8, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội tiến hành thảo luận tại hội trường về Báo cáo của Đoàn giám sát và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về kết quả giám sát chuyên đề “việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023”. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp.
Nhiều khu đô thị bị bỏ hoang, giá bất động sản tăng vọt so với mức tăng thu nhập
Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023.
Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát cho biết, giai đoạn 2015-2023, thị trường bất động sản đã có những bước phát triển về quy mô, loại hình, số lượng, hình thức huy động vốn. Đến cuối giai đoạn giám sát, có khoảng hơn 3.363 dự án phát triển nhà ở thương mại và khu đô thị đã và đang triển khai thực hiện với quy mô sử dụng đất khoảng hơn 11.191 ha. Về nhà ở xã hội, có khoảng 800 dự án đã được triển khai với quy mô 567.042 căn, trong đó: 373 dự án đã hoàn thành với quy mô 193.920 căn; 129 dự án đã khởi công với quy mô 114.934 căn; 298 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư với quy mô 258.188 căn. Nhiều khu đô thị bị bỏ hoang. Giá bất động sản tăng vọt so với mức tăng thu nhập của đa số người dân.
"Số lượng căn hộ nhà ở xã hội cung cấp cho thị trường thiếu hụt xa so với nhu cầu. Hầu hết các địa phương không đạt chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội đặt ra. Ngược lại, có nơi không phù hợp nhu cầu dẫn đến không có người mua, người thuê, gây lãng phí nguồn lực, ảnh hưởng tiêu cực đến tình hình phát triển kinh tế vĩ mô, "sức khỏe" của doanh nghiệp bất động sản cũng như các ngân hàng thương mại, gia tăng rủi ro cho thị trường trái phiếu, giảm thu ngân sách Nhà nước, gia tăng nợ xấu; mặt khác, gây bất ổn về xã hội, lao động, việc làm và an sinh nhà ở cho người dân" - Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát cho biết.
Cần đưa giá bất động sản về đúng giá trị nội tại
Về các nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới, Đoàn giám sát của Quốc hội đề nghị có cơ chế giải quyết phù hợp, xử lý dứt điểm đối với các dự án bất động sản gặp khó khăn, vướng mắc pháp lý. Đánh giá đầy đủ lợi ích, chi phí và tính khả thi của phương án giải quyết để thị trường bất động sản bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân, doanh nghiệp, vì lợi ích chung, tổng thể, giải phóng nguồn lực cho thị trường bất động sản, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội. "Không hình sự hóa các quan hệ kinh tế - dân sự; hướng dẫn rõ nội hàm "không hợp thức hóa các vi phạm" để nâng cao hiệu quả công tác xây dựng và thực thi pháp luật" - Đoàn giám sát đề nghị.
Hoàn thiện cơ sở dữ liệu, các hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản, đất đai, quy hoạch, kết nối với các hệ thống thông tin khác có liên quan, đáp ứng yêu cầu thông tin về thị trường bất động sản công khai, minh bạch, đầy đủ. Tích cực triển khai cho vay hỗ trợ nhà ở xã hội, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc để triển khai hiệu quả gói hỗ trợ 120.000 tỷ đồng. Khuyến khích các ngân hàng thương mại tiếp tục tiết giảm chi phí để phấn đấu giảm lãi suất cho vay đối với chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân.
Có biện pháp điều tiết để đa dạng hóa sản phẩm cho thị trường bất động sản, hài hòa giữa cung và cầu, tăng nguồn cung bất động sản phù hợp với thu nhập của đại bộ phận người dân, đáp ứng nhu cầu về nhà ở, bảo đảm an sinh xã hội. Có biện pháp căn cơ, bền vững để đưa giá bất động sản về đúng giá trị nội tại, ngăn chặn việc thao túng, sử dụng các phiên đấu giá quyền sử dụng đất nhằm mục đích tạo "sốt" giá.
Đoàn giám sát cũng đề nghị sớm hoàn thiện công tác nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung, ban hành mới các luật về thuế; có quy định về mức thuế cao hơn đối với người sử dụng nhiều diện tích đất, nhiều nhà ở, chậm sử dụng đất, bỏ đất hoang bảo đảm đồng bộ với những nội dung đổi mới trong pháp luật về đất đai.
Thu nhập bình quân không tăng lên, tại sao giá bất động sản tăng?
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) cho rằng, giá bất động sản ở các thành phố lớn ở nước ta rất cao, cao bất hợp lý và liên tục tăng lên. Điều này được thể hiện ở 2 khía cạnh: Thứ nhất là tương quan giữa mức thu nhập và giá bất động sản chênh rất cao. Thu nhập không tăng lên nhưng giá bất động sản tăng cao, điều đó phản ánh thực tế là không có khả năng thanh toán thực tế đối với đại đa số người dân. Thứ 2, giá cho thuê bất động sản quá thấp so với mức số vốn bỏ ra, thậm chí giá thuê bằng không. Điều này phản ánh động cơ mua bất động sản không phải để sử dụng mà để đầu cơ tích trữ. “Giá bất động sản không ngừng tăng lên trong thời gian qua do đây là kênh tích luỹ vì giá nhà tăng nên giá trị cao, điều này tạo vòng xoáy nhiều người càng mua thì giá càng tăng, giá càng tăng thì càng nhiều người mua. Điều này dẫn đến việc dòng tiền sẽ bị hút vào bất động sản, không còn tiền chảy vào các lĩnh vực kinh doanh khác” – đại biểu nêu.
Đại biểu cũng đánh giá nguyên nhân các doanh nghiệp bất động sản khó khăn là do vướng mắc thủ tục pháp lý chứ không phải do nhu cầu tăng; bên cạnh đó, các lực lượng thị trường như môi giới, đấu giá cố tình đẩy giá lên cao để kiếm lợi nhuận.
Để kiểm soát giá bất động sản, đại biểu Hoàng Văn Cường đề xuất: Yêu cầu người tham gia đấu giá phải chứng minh được khả năng tài chính để mua tài sản, nhằm loại bỏ những người chỉ đấu giá để bán lại; thực hiện ngay Điều 31 của Luật Giá về kiểm tra các yếu tố hình thành giá khi có biến động bất thường; yêu cầu doanh nghiệp kê khai giá bán lần đầu trên thị trường thứ cấp. Đồng thời, xây dựng cơ chế quản lý sàn giao dịch bất động sản chuyên nghiệp tại một số thành phố lớn, nhằm quản lý minh bạch hoạt động của thị trường.
Cùng quan điểm này, đại biểu Tạ Văn Hạ (đoàn Quảng Nam) nêu thực tế thị trường bất động sản tăng giá cao, đột ngột, bên cạnh vướng về thể chế, chính sách, đại biểu cho rằng có dấu hiệu lũng đoạn, thao túng và thổi giá, tạo ra bong bóng bất động sản của một nhóm lợi ích.
Đại biểu cho rằng, chúng ta cần đánh giá sát, đúng vấn đề, từ đó chỉ ra được giải pháp cụ thể, căn cơ. Dự thảo Nghị quyết đã đánh giá được hạn chế, nhưng chủ yếu vẫn là hạn chế trong chính sách, pháp luật, nhưng vẫn còn yếu tố bất thường, tăng giá đột ngột, gấp 2-3 lần, không phù hợp với tình hình thực tế chung và nhu cầu của người dân.
Theo đại biểu Tạ Văn Hạ, một trong những giải pháp để giảm giá thị trường bất động sản, đó là trái phiếu bất động sản. Hiện nay, trái phiếu bất động sản phát hành ra với mức lãi suất 12-15%, cộng với khoảng 3% phí phát hành. Như vậy, mục tiêu của phát hành trái phiếu bất động sản, dư nợ lĩnh vực này đến thời kỳ đáo hạn có áp lực rất lớn. Nếu chúng ta không kiểm soát chặt để phục hồi và phát triển thị trường bất động sản, thì việc phát hành trái phiếu không hiệu quả. Hơn nữa, thời gian khoảng 3 năm, mà phải trả lãi suất cao như vậy dễ tạo ra gánh nặng cho Nhà nước và nhân dân, nguy cơ dẫn đến nợ xấu gia tăng và thậm chí là vỡ nợ. Do đó, đại biểu đề nghị cần nghiên cứu giải pháp và tiến hành thanh tra, kiểm tra, xem xét lại căn cơ để phục hồi và phát triển thị trường bất động sản lành mạnh và đúng hướng.
Phương Thuỷ
Đọc bài gốc tại đây.