[Đã giải quyết] Qui chuẩn 41-2019 và những điều lái xe cần biết, những thắc mắc cần hỏi ai?

Cách đây vài năm các cụ chắc cũng bị ám ảnh về lỗi vượt phải, nhưng với qui định rõ ràng hiện nay thì CSGT không còn tùy tiện viện dẫn như thế nào là vượt phải.

Không còn quy định rõ về “Vượt phải”

Quy chuẩn 41:2016 đã quy định rõ: Vượt phải là tình huống giao thông trong đó một phương tiện vượt phương tiện khác về phía bên phải của phương tiện bị vượt trên cùng một chiều đường tại các đường chỉ có một làn xe cơ giới mỗi chiều".

Với việc quy định rõ ràng như trên, không có sự tranh cãi đâu là lỗi vượt phải và đâu là chuyển làn xe. Tuy nhiên, nay Quy chuẩn mới đã bỏ định nghĩa này.

Quy chuẩn mới chỉ quy định chung về hành vi vượt xe. Cụ thể như sau:

Vượt xe là tình huống giao thông mà xe đi sau vượt xe đi trước; khi vượt, các xe phải vượt về bên trái (trừ các trường hợp được quy định trong Luật Giao thông đường bộ). Xe đi với tốc độ thấp hơn phải đi về bên phải, khi có xe xin vượt, nếu đủ điều kiện an toàn, người điều khiển phương tiện phía trước phải giảm tốc độ, đi sát về phần đường bên phải của phần xe chạy cho đến khi xe sau đã vượt qua, không được gây trở ngại đối với xe xin vượt.

Biển phân làn đường cho từng loại xe R.412

Để báo hiệu cho người tham gia giao thông biết có làn đường dành riêng cho từng loại xe nhoặc nhóm xe riêng biệt, đặt biển số R.412 (a,b,c,d,e,f,g,h) (mỗi làn đường chỉ dành riêng cho 01 hoặc 01 nhóm xe, phương tiện khác không được phép đi vào làn đường đó).

Biển được đặt phía trên làn xe, ở đầu đường theo chiều xe chạy. Tùy loại phương tiện, nhóm phương tiện cần quy định mà bố trí hình vẽ, biểu tượng các phương tiện tương ứng và mũi tên trên biển cho phù hợp và đảm bảo mỹ quan. Các loại xe khác không được đi vào làn đường có đặt biển này (trừ các xe được quyền ưu tiên theo quy định).

Biển R.412:

- Biển số R.412a "Làn đường dành cho xe ô tô khách": làn đường dành riêng cho ô tô khách (kể cả ô tô buýt). Trong trường hợp cần phân làn các loại xe khách theo số chỗ ngồi thì ghi số chỗ ngồi cho phép của xe khách lên thân xe trong hình vẽ của biển (Ví dụ: “< 16c”. Khi báo hiệu làn đường dành riêng cho xe buýt nhanh, bổ sung thêm cụm từ “BRT” trên biển R.412a.

- Biển số R.412b "Làn đường dành cho xe ô tô con". (Ôtô con (hay còn gọi là xe con) là ôtô được xác định theo giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, để chở người không quá 9 chỗ ngồi kể cả chỗ người lái.

- Biển số R.412c "Làn đường dành cho xe ôtô tải". Trong trường hợp cần phân làn các loại xe tải theo khối lượng chuyên chở cho phép thì ghi trị số khối lượng chuyên chở cho phép của xe tải lên thân xe trong hình vẽ của biển (Ví dụ: “<3,5t”).

- Biển số R.412d "Làn đường dành cho xe máy": làn đường dành riêng cho xe máy và xe gắn máy.

- Biển số R.412e “Làn đường dành cho xe buýt”.

- Biển số R.412f “Làn đường dành cho ô tô”: làn đường dành cho các loại xe ô tô.

- Biển số R.412g “Làn đường dành cho xe máy và xe đạp”: làn đường dành riêng cho xe máy (kể cả xe gắn máy) và xe đạp (kể cả các loại xe thô sơ khác).

- Biển số R.412h “Làn đường dành cho xe đạp”: làn đường dành riêng cho xe đạp (kể cả các loại xe thô sơ khác).

R.412b và R.412f có 1 số cụ lái mới chưa quen, nên được gạch dưới.

Riêng biển số R.412e “Làn đường dành cho xe buýt”, nếu vạch sơn phân làn dành cho xe buýt có dạng nét đứt, các xe khác có thể đi vào làn xe này nhưng phải ưu tiên cho xe buýt (phải nhường đường, chuyển sang làn khác để không ảnh hưởng đến việc vận hành của xe buýt); trường hợp vạch sơn phân làn dành cho xe buýt là nét liền, các phương tiện khác không được đi vào làn đường dành cho xe buýt.

Khi đến gần nơi đường bộ giao nhau, xe được phép chuyển làn để đi theo hành trình mong muốn. Việc chuyển làn phải thực hiện theo đúng các quy định.

Cũng trong nhóm biển R412, còn có biển báo hiệu hết các đoạn đường dành riêng cho các phương tiện cơ giới, về thiết kế tương tự như nhóm biển trên, nhưng có thêm vạch đỏ từ phía trên bên phải gạch chéo xuống phía dưới bên trái của biển.

Để báo hiệu cho người tham gia giao thông biết số lượng làn đường và loại xe được phép lưu thông trên từng làn đường theo quy định, đặt biển số R.415a “Biển gộp làn đường theo phương tiện”.

Cũng như vậy có thời gian trên các diễn đàn oto tranh luận sôi nổi, cấm rẽ trái có đồng nghĩa với cấm quay đầu không? vấn đề là quy chuẩn không rõ ràng, nên những con sâu đã lợi dụng để viện dẫn không rõ ràng của qui chuẩn để hù dọa lái xe, nhưng hiện nay đã rõ ràng, cấm rẽ trái, cấm rẽ phải hay cấm rẽ trái & cấm quay đầu đã có quy định riêng.

Để báo cấm rẽ trái hoặc rẽ phải (theo hướng mũi tên chỉ) ở những vị trí đường giao nhau phải đặt biển cấm rẽ trái hoặc cấm rẽ phải, biển không có giá trị cấm quay đầu xe. Như vậy, với biển báo 123a, 123b, chỉ cấm các phương tiện được rẽ trái, rẽ phải tại vị trí đặt biển báo nhưng có thể quay đầu.

Biển cấm rẽ trái, phải được phép quay đầu xe

Với biển cấm rẽ trái dành riêng cho ôtô (P103c) tại Quy chuẩn 41:2019 cũng không tồn tại khái niệm "cấm ôtô rẽ trái thì cấm luôn quay đầu".

Đối với việc cấm quay đầu xe, quy chuẩn quy định các biển báo cụ thể: Cấm rẽ trái và quay đầu xe, cấm rẽ phải và quay đầu xe, cấm ôtô rẽ trái và quay đầu xe và cấm ôtô rẽ phải và quay đầu xe.

Trong đó, biển 124a cấm tất cả các phương tiện quay đầu; biển 124b cấm ôtô quay đầu; biển 124c cấm tất cả các phương tiện rẽ trái và quay đầu; biển 124d cấm tất cả các phương tiện rẽ phải và quay đầu; biển 124e cấm ôtô rẽ trái và quay đầu; biển 124f cấm ôtô rẽ phải và quay đầu.

Hệ thống biển cấm quay đầu xe theo quy chuẩn mới

Vượt đèn vàng: Cơ bản giữ nguyên quy định tại Quy chuẩn 41:2016

Theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về báo hiệu đường bộ QCVN 41:2019 sửa đổi quy chuẩn 41:2016, có hiệu lực từ ngày 1/7 tới đây, quy định vượt đèn vàng không có sự khác biệt với quy định hiện hành.

Theo đó, Quy chuẩn 41:2019 quy định, tín hiệu vàng bật sáng, phải dừng lại trước vạch dừng, trường hợp đi quá vạch dừng hoặc quá gần vạch dừng nếu dừng lại thấy nguy hiểm thì được đi tiếp.

Cả Quy chuẩn số 41:2016 và Quy chuẩn 41:2019 đều quy định: Tín hiệu vàng là báo hiệu sự thay đổi tín hiệu của đèn từ xanh sang đỏ. Tín hiệu vàng bật sáng, người điều khiển phương tiện phải cho xe dừng trước vạch sơn “vạch dừng xe”; Nếu không có vạch sơn “vạch dừng xe”, phải dừng trước đèn tín hiệu theo chiều đi. Người vi phạm cố tình điều khiển phương tiện chạy qua vạch sơn “vạch dừng xe” sẽ bị xử phạt về hành vi không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông.

Trong trường hợp phương tiện đã tiến sát đến hoặc đã vượt quá vạch sơn “vạch dừng xe” khi tín hiệu vàng bật sáng, nếu dừng lại sẽ gây nguy hiểm, phải nhanh chóng đi tiếp ra khỏi nơi giao nhau; khi đó người điều khiển phương tiện sẽ không bị xử phạt về hành vi không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông.

Nếu chỉ quy định đèn vàng phải dừng lại sẽ gây ra những tranh cãi như trước đây, CSGT cho rằng theo quy định gặp đèn vàng thì phải dừng lại, trong khi theo quy chuẩn 41 nếu dừng lại không an toàn thì được đi tiếp. Tuy nhiên, thực hiện quy định này phần nhiều phụ thuộc vào ý thức người dân, nếu họ đi với tốc độ chậm, thấy đèn vàng thì nên dừng lại, không nên vin vào lý do dừng lại không an toàn để tranh cãi với CSGT.

Khẳng định, định nghĩa quy chuẩn 41:2016 và đến quy chuẩn 41:2019 là phù hợp với các vấn đề về mặt khoa học cũng như quy định của Công ước Viên, các quy chuẩn đã bám vào các vấn đề về mặt kỹ thuật để giải quyết vấn đề mất ATGT. Theo đó, đèn vàng là tín hiệu để chuyển pha sang đèn đỏ hay còn gọi là thời gian dọn nút giao, để khi xe đi vào nút giao với tốc độ cao gặp tín hiệu chuẩn bị chuyển sang tín hiệu đèn đỏ nếu dừng lại sẽ không an toàn thì được phép đi tiếp. Trong trường hợp xe đi từ xa với tốc độ chậm dừng lại an toàn thì phải dừng lại.

Phù hợp với Công ước Viên và thực tế Việt Nam

Lý giải vì sao không có nhiều thay đổi về quy định đèn vàng trong quy chuẩn mới, trao đổi với Báo Giao thông, ông Vũ Ngọc Lăng, Vụ trưởng Vụ ATGT (Tổng cục Đường bộ VN) cho biết: "Khi chuẩn bị ban hành, chúng tôi đã tiến hành thảo luận, tranh luận nhiều về vấn đề này. Trước đây, khi ban hành Quy chuẩn 41:2016, nhiều nhà khoa học, nhất là lực lượng CSGT chưa đồng ý với nội dung này. Nhưng khi ban hành Quy chuẩn 41:2019, đa phần các ý kiến xác nhận nội dung này là phù hợp và đề nghị giữ lại".

Theo ông Lăng, quy định về đèn vàng hiện nay phù hợp với Công ước Viên và thực tế giao thông ở Việt Nam. Quy định trên cũng mang tính nhân văn, an toàn hơn cho người tham gia giao thông chấp hành nghiêm chỉnh. Đồng thời, tránh các vụ tai nạn khi phanh đột ngột, xe phía sau đâm vào. Luật Giao thông đường bộ 2008 đang được sửa đổi sẽ cập nhật lại nội dung này.

Thứ nhất, vạch kẻ mắt võng không đi cùng mũi tên chỉ hướng, trong trường hợp này, nếu đèn tín hiệu xanh, lái xe được đi qua vạch mắt võng. Nếu tín hiệu đèn đỏ mà lái xe dừng tại vạch mắt võng thì xem là vi phạm lỗi không tuân thủ hiệu lệnh vạch kẻ đường.

Vạch kẻ mắt võng màu vàng tại ngã tư (hình minh họa)

Thứ hai, trên vạch kẻ mắt võng là mũi tên xác định hướng phải đi thì những người đi theo hướng phải đi của mũi tên được phép đi qua. Nếu mũi tên trên vạch mắt võng chỉ hướng rẽ phải mà xe đi qua vạch kẻ mắt võng sau đó đi thẳng thì dù đèn xanh vẫn vi phạm lỗi không tuân thủ hiệu lệnh vạch kẻ đường.