I. SỰ QUAN TRỌNG VÀ TÍNH CHẤT TRẬN ĐÁNH SẮP TỚI
- Nếu ta tiêu diệt được cứ điểm 105, thì không những ta tiêu diệt được một bộ phận sinh lực địch, mà còn chiếm được một cứ điểm bảo vệ sân bay, kiểm soát hoàn toàn phía bắc sân bay, tạo điều kiện để khống chế không phận địch và thắt chặt thêm vòng vây chung quanh địch.
Cuộc chiến đấu ác liệt đang diễn ra tại vị trí 206. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
- Cứ điểm 105 là một cứ điểm quan trọng của địch bảo vệ sân bay, lại ở gần Mường Thanh; mất 105, tung thâm địch cũng bị trực tiếp uy hiếp. Cho nên địch sẽ tích cực và liên tiếp cho viện binh, có cả cơ giới yểm hộ phản kích (hiện địch có gần 2 tiểu đoàn cơ động có thể phản kích). Vì vậy, trận đánh 105 là một trận đánh điểm chặn viện, tranh thủ diệt một phần viện binh của địch. Hai nhiệm vụ đánh điểm, diệt viện đều quan trọng như nhau. Nếu không chặn được viện thì không giải quyết được điểm, cũng như nếu không giải quyết được điểm thì nhiệm vụ không hoàn thành. Trái lại nếu chúng ta diệt được điểm, sát thương hoặc tiêu diệt một số lớn viện binh địch thì lực lượng địch sẽ suy yếu nhiều, tạo điều kiện cho chiến dịch phát triển thuận lợi.
Chúng ta nhất định phải đánh thắng trận này không những vì vị trí quan trọng của nó; không những để tiêu diệt thêm sinh lực, gây cho địch nhiều khó khăn mới, chuẩn bị điều kiện cho việc tiêu diệt toàn bộ địch, mà chúng ta còn phải đánh thắng để đẩy mạnh thêm lòng tin tưởng của bộ đội, làm suy yếu tinh thần của địch. Nhất là từ sau đợt 2 đến nay thời gian tương đối dài, bộ đội ta chưa đánh trận nào tiêu diệt gọn quân địch.
- Vị trí này quan trọng như vậy nên Tổng Quân ủy quyết định phải bảo đảm đánh nhất định thắng, càng thắng gọn càng tốt. Trung đoàn 165 cũng có thể tiêu diệt được 105, nhưng vì Trung đoàn 165 chưa được chỉnh đốn, có một số tân binh chưa được học tập, điều kiện bảo đảm đánh chắc thắng và gọn chưa thật đẩy đủ. Vì vậy, Tổng Quân ủy quyết định giao cho Trung đoàn 88 nhiệm vụ đánh 105 thay 165. Đó là một quyết định hết sức đúng, cả hai đơn vị 88 và 165 đều phải nhận rõ tầm quan trọng của trận đánh và nhiệm vụ của mình để thực hiện cho được quyết định của Tổng Quân ủy.
II. CÁCH ĐÁNH ĐIỂM
1. 3 hoặc 4 ngày trước lúc công kích toàn bộ cứ điểm, chúng ta sẽ dùng pháo 105 ly, mỗi ngày bắn một khu vực và một số đạn nhất định (nên chia cứ điểm địch làm 3 hoặc 4 khu vực). Cách bắn phải thật chính xác, pháo phải rời đài quan sát đến vị trí gần cứ điểm, kết hợp với quan sát của bộ binh chỉ dẫn cho pháo bắn từng phát một, phá hoại những lô cốt của địch. Ban ngày thì pháo bắn phá hoại và sát thương địch, ban đêm dùng một đơn vị nhỏ của bộ binh, có Badôka, ĐKZ, bộc phá, lựu đạn, tiểu liên, tiến sát địch, phá hủy các lô cốt và hỏa điểm trong khu vực đó, tiêu diệt một số địch, tiếp tục đào công sự vào và cải tạo ụ súng của địch thành ụ súng của ta. Nếu địch trong vị trí dùng lực lượng nhỏ để phản kích thì tranh thủ tiêu diệt. Nếu địch dùng lực lượng lớn phản kích lại thì dùng hỏa lực tiêu hao rồi rút về trận địa của ta.
Đại bác của ta đang yểm trợ cho xung kích tiến sâu vào sân bay Mường Thanh. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Liên tiếp đánh địch như thế 3, 4 ngày, một mặt sát thương địch, làm chúng mỏi mệt, căng thẳng, một mặt địch không củng cố được công sự, giao thông hào của ta càng lấn sát vào tung thâm địch, đến lúc chuẩn bị đầy đủ, đột nhiên mở cuộc tấn công cuối cùng, địch sẽ đối phó không kịp. Như vậy là chúng ta kết hợp việc chuẩn bị tác chiến với việc đánh nhỏ lấn dần, tạm thời phá bỏ quy luật tác chiến cũ làm cho địch bị bất ngờ. Kinh nghiệm trận đánh 106 và kinh nghiệm của bộ đội ta trong mấy ngày gần đây đã vừa xây dựng công sự tiếp cận vừa bộc phá hàng rào và đánh sập các lô cốt của địch ở 105, 206 chứng tỏ ta có thể đánh bằng cách ấy được.
2. Vì Trung đoàn 88 đến không kịp cho nên trong những ngày đầu, 165 phải làm nhiệm vụ đánh lấn đó, trong lúc đó cán bộ và chiến sĩ Trung đoàn 88 tranh thủ nghiên cứu địch tình, thu thập kinh nghiệm của 165 trong các trận vừa qua, chuẩn bị bộ đội để kịp thay thế 165.
3. Đối với 206 và 311 mấy ngày tới phải tích cực đào công sự, bộc phá hàng rào, đánh lô cốt địch, khi tác chiến đặc biệt 206 phải đánh vào trong chiếm được một số lô cốt, như vậy dương công mới thật có tác dụng.
III. ĐÁNH VIỆN
1. Tổ chức 2 tuyến chặn viện
a) Tuyến 1
Có chiến hào ở nam 105, từ phía đông nối liền sang tây thành 1 vòng vây phía nam 105. Ở tuyến này nhất định chúng ta phải chặn cho được, không để 1 tên địch lọt qua, chiến hào này phải có hố phòng pháo kiên cố, mỗi hố phòng pháo phải có nắp dầy chống được đạn pháo 105 ly của địch. Có chỗ để bộ binh có thể đứng bắn và có bậc lên xuống để bộ binh có thể xuất kích đánh giáp lá cà khi cần thiết.
Cuộc chiến đấu ác liệt đang diễn ra tại vị trí 206. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)
Khi bộ binh địch chưa đến, ta vẫn ở trong hố phòng pháo (trừ cảnh giới), khi pháo địch ngừng bắn và bộ binh tiến sát, thì ta nhanh chóng ra chiến hào dùng lựu đạn, tiểu liên, thủ pháo sát thương địch, nếu địch lùi ra xa lập tức dùng pháo, cối bắn vào trận địa của chúng, đồng thời ta lại nhanh chóng vào hầm ẩn nấp đề phòng pháo binh địch bắn (chú ý tăng cường quan sát hành động địch để kịp thời tiến vào trận địa đánh địch tiến lên xung phong).
b) Tuyến 2:
Có 1 chiến hào từ tây sang đông đi qua đường cái đến sát sân bay ở giữa cứ điểm 206 và 308 và 1 chiến hào từ sông Nậm Rốm đến giữa sân bay (2 chiến hào này không cách nhau quá 200m). Sâu, rộng và hình thế phải đúng yêu cầu, có hố phòng pháo, có ụ súng Badôka, đại liên bắn chéo sườn, tổ chức thành một lưới lửa quét địch từ phía nam lên, đồng thời cũng có ụ súng trường về phía bắc để tiêu diệt địch một khi mà chúng lọt qua phòng tuyến của ta. Ở quãng giữa sân bay mà 2 chiến hào chưa nối liền được thì tổ chức 1 bãi mìn.
Ở tuyến này, nếu bộ binh địch ít thì sát thương và chặn chúng, nếu viện binh địch lên nhiều, không giữ được mà địch đã lọt qua phòng tuyến thì ta dùng hỏa lực cầu vồng kết hợp với tuyến 1 mà tiêu diệt. Phải tùy theo điều kiện cụ thể mà bố trí binh hỏa lực cho thích hợp, có thể bố trí ít binh hỏa lực mà tăng cường hỏa lực.
2. Tổ chức 3 trận địa hỏa lực cầu vồng và quy định khu vực xạ kích
Tổ chức các trận địa hỏa lực cầu vồng ởphía tây, phía đông và phía bắc cứ điểm 105. Quy định khu vực giữa 3 tuyến chặn viện do hỏa lực cầu vồng đảm nhiệm, cách bắn phải tập trung chính xác, có địch mới bắn.
3. Gài mìn, lắp giao thông hào của địch
Hiện địch có 3 đường giao thông hào từ nam lên bắc mà chúng thường lợi dụng (giao thông hào từ 203 lên và 2 giao thông hào 2 bên sân bay); ngay từ bây giờ phải gài mìn và dùng dây thép gai hoặc dùng đất lấp những giao thông hào đó không cho chúng lợi dụng, phải tổ chức cảnh giới đề phòng địch theo giao thông hào tiến lên.
4. Phản công
Đại đoàn 308 (cụ thể là Trung đoàn 36) phụ trách đánh viện từ phía tây đường cái đến mép sân bay (kể cả đường cái và giao thông hào của địch, dọc theo phía tây sân bay đồng thời phụ trách dương công một cách tích cực vào 206 và 311A).
Đại đoàn 312 phụ trách đánh viện phía đông (kể cả sân bay). Các đồng chí cần tổ chức bàn bạc giữa cán bộ bộ binh và pháo binh để quy định khu vực cho chu đáo.
IV. MẤY ĐIỂM CẦN CHÚ Ý
1. Cán bộ Trung đoàn 88 phải đến gặp trực tiếp cán bộ Trung đoàn 165 để nắm tình hình địch, địa thế và kinh nghiệm những trận vừa qua cho thật cụ thể, cán bộ Trung đoàn 165 phải hết sức giúp đỡ cán bộ Trung đoàn 88 và xem đó là một nhiệm vụ.
2. Phải chuẩn bị cho bộ đội nhận rõ tầm quan trọng của trận đánh, khắc phục mọi khó khăn, giáo dục tinh thần hợp đồng chặt chẽ với đơn vị bạn.
3. Chuẩn bị đầy đủ vũ khí, nhất là ĐKZ, Badôka, thủ pháo, bộc phá, nghiên cứu cách tổ chức bộ đội và đội hình chiến đấu trong tung thâm cho thích hợp.
4. Cán bộ phải đi kiểm tra trận địa chặn viện, trận địa xuất phát xung phong (công điểm), kiểm tra kế hoạch hỏa lực cho chu đáo. Nếu trận địa chưa kiên cố thì chưa thể đánh được (nhưng cũng phải động viên bộ đội tranh thủ thời gian để hoàn thành).
5. Kế hoạch bộ pháo hợp đồng phải thật tỉ mỉ (quy định cụ thể khu vực và tín hiệu bắn).
6. Triệu tập hội nghị cán bộ các đơn vị tham chiến để bàn định kế hoạch hợp đồng, phân định khu vực và trách nhiệm, động viên và giải quyết mọi thắc mắc làm cho cán bộ thật tin tưởng và quyết tâm.
Nguồn: Những tài liệu chỉ đạo các chiến dịch của Trung ương Đảng ,
Tổng Quân ủy và Bộ Tổng Tư lệnh, Bộ Tổng Tham mưu xuất bản, Hà Nội, 1963, tr. 225- 231.
Ảnh: TTXVN
Trình bày: VŨ HẢI
15 khẩu pháo bắn 21 loạt đại bác cùng 6 trực thăng kéo cờ Đảng, cờ Tổ quốc bay qua lễ đài tại Lễ tổng duyệt kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, sáng 17/4.
“ Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ.”
Các công tác chuẩn bị đã hoàn thành, nhiệm vụ tác chiến của đợt 2 được tiếp tục tiến hành. Bộ đội tiếp tục đào hào vây lấn vào sát lô cốt địch, nhiều nơi chỉ cách lô cốt địch 15-30m.
Từ các điểm cao đã chiếm được, hàng ngày bộ đội kiểm soát được hành động của địch. Ta sử dụng hỏa lực bắn thẳng (ĐKZ, badôka) bắn sập từng lô cốt. Trong khi đó, các tổ bắn tỉa diệt những tên ra sửa công sự, ra quan sát hoặc đi lại trong đồn. Hàng rào địch gồm nhiều lớp, có chỗ dày 50-100m nhưng mỗi đêm ta cắt một ít hoặc dùng bộc phá phá một đoạn. Cho đến ngày 18/4, đồn bắc sân bay không còn một hàng rào nào.
Các đơn vị xung kích của ta tấn công sân bay Mường Thanh và làm chủ sân bay từ chiều 22/4, cắt đứt đường tiếp tế cho Tập đoàn cứ điểm.
Quân địch giữ đồn hoảng sợ tìm cách rút lui, ta chặn đánh tiêu diệt hơn 100 tên, bắt 30 tên. 8 giờ sáng ngày 18/4, ta đã làm chủ đồn phía bắc (một cứ điểm quan trọng bảo vệ sân bay), trận địa ta tiến thêm được 700m về phía Mường Thanh.
Đêm 18/4, Trung đoàn 165 tiến công dứt điểm cứ điểm 105.
Khi địch điều xe tăng ra lấp chiến hào, Trung đoàn 36, Đại đoàn 308 bảo vệ chiến hào của ta buộc phải lùi ra xa, dùng súng bắn tỉa quân địch. Khi máy ngắm bị hỏng, chiến sĩ ĐKZ Trần Đình Hùng đã bình tĩnh ngắm mục tiêu qua nòng súng, lắp đạn bắn cháy một chiếc xe tăng. Chiến công của đồng chí Hùng đã kết thúc công việc lấp đường hào, buộc quân địch phải rút lui.
Một đơn vị súng DKZ yểm hộ lực lượng xung kích tiến đánh khu trung tâm tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ.
Các chiến sĩ Trung đoàn 36 cũng bắt đầu gặp một khó khăn mới. Chiến hào vào gần cứ điểm thì “con cúi” giảm tác dụng, nó không ngăn được hỏa lực lướt sườn cũng như lựu đạn từ trong đồn ném ra, mà còn làm lộ vị trí của bộ đội, một số chiến sĩ bị thương. Tốc độ đào chiến hào bị chậm lại. Các chiến sĩ tân binh, vốn là du kích ở địch hậu đã đề nghị cho đào dũi, khoét ngầm dưới mặt đất vào tới lô cốt địch, vừa giảm thương vong vừa giữ được bí mật.
Lúc đầu, cán bộ ngại làm theo cách này sẽ kéo dài thời gian chuẩn bị. Nhưng khi cho một tổ đào thử, thấy không chậm hơn đào chiến hào lộ thiên, vì có thể đào cả ban ngày. Phương án đào dũi được chấp nhận, tuy có vất vả, nhưng tránh được thương vong.
Phía địch:
Tướng Navarre quay về Sài Gòn, Tướng Patridge thông báo sắp gửi một phái đoàn Mỹ sang nghiên cứu việc thực hiện kế hoạch Vautour (Kền Kền) trong trường hợp Lầu Năm Góc tán thành những kết luận của ông sau chuyến thăm Sài Gòn.
Hàng không mẫu hạm Mỹ Spaipan chở đến sân bay Đà Nẵng 28 máy bay Corsair lấy từ Phillipines.
Chính phủ Anh tuyên bố không dự các cuộc đàm phán chuẩn bị cho Hội nghị Geneve, không hỗ trợ, can thiệp quân sự dù là nhỏ nhất cho Điện Biên Phủ.
Tại Điện Biên Phủ:
Trước nguy cơ bị tiêu diệt, bọn địch ở bắc sân bay bí mật rút lúc 3 giờ sáng, nhưng vì bộ đội ta đã đào hào cắt ngang sân bay nên chúng bị bao vây không có nước uống, thiếu ăn. Theo lệnh của chỉ huy, đám lính rút lui bắn từng loạt đạn ngắn, ném từng chùm lựu đạn về phía ta rồi tháo chạy.
Trong tổng số 120 binh sĩ chỉ còn lại khoảng 60 tên, máu me bùn đất đầy người vượt được cự ly 1.500m để chạy vào trú ẩn tại cứ điểm Huguette 2, khi đến nơi là 8 giờ sáng ngày Lễ phục sinh. Cứ điểm cuối cùng ở đầu bắc sân bay không còn tồn tại.
Sau khi Huyguette 7 và Huyguette 6 bị tiêu diệt, Huyguette 1 trở thành vị trí đột xuất ở phía bắc khu trung tâm. Cứ điểm Huguette 1 nằm sâu bên trong, do tên đại úy Chevalier chỉ huy, lực lượng gồm Đại đội 4 thuộc bán Lữ đoàn lê dương số 13 chốt giữ, chúng là lực lượng luân phiên cho đại đội thuộc trung đoàn bộ binh lê dương số 2 trước đó. Không thể để mất tiếp vị trí này, vì mất nó là mất sân bay, Đờ Cát-xtơ-ri (De Castries) buộc phải điều hai trung đội bộ binh và hai xe tăng, cùng với một trung đội lê dương từ khu trung tâm tiến ra, dưới sự yểm hộ của pháo binh, lấp các chiến hào.
Từ Huguette 2, địch di chuyển khoảng 100m dưới hào giao thông dở dang (do lúc đào hào bị bộ đội ta tiến công) cũng bị Trung đoàn 36 bao vây bằng trận địa chiến hào. Những tên lính lê dương ở đây chống cự khá quyết liệt.
Nhớ lại những ngày tháng tác chiến ở Điện Biên Phủ, Đại tá Đinh Ngọc Tường, Phó Chính ủy Binh chủng Công Binh trong bài viết “Bộ đội công binh trong chiến dịch Điện Biên Phủ” (Kỷ yếu Hội thảo Khoa học “Chiến thắng Điện Biên Phủ - Giá trị lịch sử và hiện thực (7/5/1954-7/5/2019) đã viết: Để đáp ứng yêu cầu tác chiến, việc sử dụng rộng rãi, phát huy sức mạnh tổng hợp của mọi lực lượng tham gia bảo đảm đường cơ động trong suốt quá trình tác chiến đã tạo thuận lợi cho các lực lượng tiến hành chiến dịch kịp thời, bí mật. Trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, lực lượng công binh bảo đảm đường cơ động có 1 Trung đoàn công binh 151 chỉ có khả năng sửa chữa, khôi phục trên một số trục đường có sẵn; trong khi, nhu cầu bảo đảm đường cho xe kéo pháo vào trận địa, ô tô vận tải vật chất hậu cần phục vụ cho mấy chục vạn người suốt 5 tháng ở khu vực rừng núi thưa thớt, thời tiết vào mùa mưa và địch thường xuyên đánh phá. Do đó, ngoài Trung đoàn công binh 151, ta đã huy động tới 5.000 thanh niên xung phong, dân công và lực lượng giao thông, nhân dân tham gia bảo đảm, rải ra suốt gần 250km đường.
Trình bày: Phi Nguyên
Ảnh: TTXVN
Phát biểu tại sự kiện này, Thủ tướng gửi lời thăm hỏi ân cần, lời chúc sức khỏe, lời chúc mừng tốt đẹp nhất của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đến các bác, các cô chú, các anh chị chiến sĩ Điện Biên, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến, nhân dân các dân tộc tỉnh Điện Biên đã góp phần quan trọng làm nên chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu".
Cuộc gặp mặt, tri ân đầy ý nghĩa và xúc động với các chiến sĩ Điện Biên, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến trực tiếp tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ. Ảnh: Nhật Bắc
Những giọt nước mắt xúc động của các chiến sĩ Điện Biên, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến trực tiếp tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ. Ảnh: Nhật Bắc
Thông tin đầy đủ hơn mời CCCM bấm vào link dưới đây :
Thủ tướng Chính phủ dâng hương tưởng niệm Đại tướng Võ Nguyên Giáp
TPO - Hướng tới kỷ niệm 70 năm Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ (7/5/1954 – 7/5/2024), chiều 16/4, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã dâng hương tại Khu tưởng niệm Đại tướng Võ Nguyên Giáp ở Khu di tích Sở Chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ.
Dâng hương tưởng nhớ, tri ân anh linh Đại tướng Võ Nguyên Giáp và các liệt sĩ đã anh dũng chiến đấu, hy sinh, làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ, Thủ tướng và Đoàn công tác bày tỏ lòng biết ơn vô hạn đối với Đại tướng Võ Nguyên Giáp – Vị tướng huyền thoại, thiên tài quân sự, người học trò ưu tú, xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người anh cả, Tổng Tư lệnh Quân đội Nhân dân Việt Nam Anh hùng đã có nhiều công lao to lớn và cống hiến đặc biệt xuất sắc đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng ta, dân tộc ta.
Thủ tướng gặp mặt, tặng quà tri ân các gia đình chiến sĩ Điện Biên và gia đình chính sách ở Điện Biên.
Thông tin đầy đủ mời CCCM bấm vào link sau :
Trực thăng vũ trang, pháo binh và các lực lượng Quân đội hợp luyện tại TB4
TPO - Sáng 17/4, tại Trung tâm Huấn luyện quân sự quốc gia 4 (TB4), Thượng tướng Nguyễn Tân Cương - Tổng tham mưu trưởng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, chủ trì kiểm tra hợp luyện các lực lượng của Quân đội tham gia diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ.
LỰC LƯỢNG THAM GIA LỄ DIỄU BINH - DIỄU HÀNH :
Chi tiết mời CCCM xem tại link dưới đây :
Thượng tướng Nguyễn Tân Cương: Tinh chỉnh hàng ngũ lực lượng tham gia diễu binh, diễu hành
Thay mặt lãnh đạo Quân ủy Trung ương - Bộ Quốc phòng, Thượng tướng Nguyễn Tân Cương đánh giá cao kết quả hợp luyện cùng sự nỗ lực, chủ động khắc phục khó khăn, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao của cán bộ, chiến sĩ các cơ quan, đơn vị tham gia diễu binh, diễu hành.
Trích vài hình ảnh đẹp trong bài :
Xe chỉ huy và xe Tổ Quân kỳ toàn quân.
Lực lượng Pháo binh bắn pháo lễ.
Khối quân nhạc.
Khối chiến sĩ Điện Biên.
Khối nữ Dân quân các dân tộc Tây Bắc.
Khối lực lượng Gìn giữ hòa bình Việt Nam.
Còn rất nhiều hình ảnh đẹp, hoành tráng nữa. Mời CCCM bấm link dưới đây để xem đầy đủ hơn :
Gửi CCCM chùm bài về 70 năm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ của Báo Tiền Phong
70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ - Bài 1: Ký ức của chiến sĩ giao liên ở 'cửa tử' Cò Nòi
TP - Trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, ngã ba Cò Nòi (huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La) là “cửa ải mà tất cả người ra trận phải vượt qua”. Đây là “túi bom”, là “cửa tử” trước khi bước vào lòng chảo Điện Biên. Tại đây, chúng tôi may mắn tìm gặp được ông Lò Văn Pọm người trực tiếp làm giao liên năm xưa để được nghe chuyện quân và dân ta đã sống và chiến đấu để làm nên một Điện Biên Phủ “lừng lẫy 5 châu, chấn động địa cầu”...
Di tích Ngã ba Cò Nòi
Túi bom, bãi lầy nay thành di tích
Ngã ba Cò Nòi nằm ở vị trí chiến lược vì đây là giao điểm giữa đường 13 (từ Chiến khu Việt Bắc sang) và đường 41 (QL6 ngày nay, từ đồng bằng, Liên khu 3, Liên khu 4 lên). Có thể nói, các hướng đến Điện Biên Phủ lúc đó đều phải qua Cò Nòi.
Theo tài liệu tại di tích Cò Nòi, khi đó, thực dân Pháp xác định: Có cắt đứt được đường vận chuyển tại ngã ba Cò Nòi hay không sẽ quyết định thành bại ở Điện Biên Phủ. Vì vậy, chúng đã huy động tối đa tiềm lực không quân, sử dụng các loại bom có sức hủy diệt lớn để đánh phá trọng điểm này.
Những ngày này 70 năm về trước, tại ngã ba Cò Nòi, mỗi ngày có gần 70 tấn bom được ném xuống. Các loại bom phá, bom nổ chậm, bom Napan, bom bướm được thả xuống đây gấp nhiều lần các trọng điểm khác. Nơi đây trở thành “túi bom”, bãi lầy khổng lồ, thành chiến trường ác liệt.
Lúc đó, lực lượng của ta thường xuyên có mặt tại đây là thanh niên xung phong (TNXP) của các đơn vị C293, C300 Đội 34 và C403, C406, C408 Đội 40. Họ đã chiến đấu kiên cường, sáng tạo để mạch máu giao thông vận tải luôn thông suốt, kịp thời. Vượt qua những ngày chiến đấu ác liệt, gian khổ đó, hàng nghìn người đã mất đi một phần cơ thể, suy kiệt sức lực. Kết thúc Chiến dịch Điện Biên Phủ, khoảng 100 TNXP thuộc Đội 34 và Đội 40 đã anh dũng hy sinh tại ngã ba Cò Nòi.
Để tưởng nhớ những những cống hiến, hy sinh của lực lượng TNXP góp phần vào thắng lợi lẫy lừng của Chiến dịch Điện Biên Phủ, tỉnh Sơn La đã xây dựng tượng đài tưởng niệm tại ngã ba Cò Nòi. Ngày 22/10/2000, công trình được khởi công xây dựng, do Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Sơn La làm chủ đầu tư. Sau gần 2 năm thi công, ngày 7/5/2002, công trình hoàn thành. Hai năm sau, ngày 29/4/2004, “Đài tưởng niệm TNXP” ngã ba Cò Nòi được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa- Thể thao và Du lịch) cấp Bằng xếp hạng Di tích Lịch sử quốc gia. Hiện nay, trên cung đường dẫn về Điện Biên, du khách thường dừng chân nơi đây để thắp hương, tưởng nhớ công lao của các cựu TNXP đã ngã xuống vì Tổ quốc.
Tượng đài được xây dựng với nhóm tượng 3 nam TNXP ở các tư thế khác nhau, hiên ngang chiến đấu dưới mưa bom bão đạn. Hai bên tượng đài có hai bức phù điêu khắc họa các hình ảnh thể hiện tinh thần “tất cả cho tiền tuyến”, “tất cả để chiến thắng” của quân và dân ta trước thực dân Pháp.
Tại đây còn có Nhà trưng bày, bảo quản 28 hiện vật, trong đó có 15 hiện vật và 13 tư liệu ảnh. Trong những hiện vật đó có lá “Thư gửi U” của một TNXP tái hiện những giây phút chiến đấu ác liệt, những lúc máy bay gào rít xé trời. Thư có đoạn viết: “Từ những ngày mở đường Tây Bắc, rồi chiến đấu gian khổ với bom đạn địch để đảm bảo giao thông cho Chiến dịch Điện Biên Phủ gay go, đơn vị con làm nhiệm vụ giữ đèo, khó khăn, gian khổ. Có những lần, con và anh em trong đơn vị rà, phá bom nổ chậm, trong lúc trên đầu máy bay địch đến bắn phá và thả hàng tấn bom hòng chặn đường tiếp tế của ta. Nhưng anh em trong đơn vị đã quyết tâm đảm bảo không để một đêm nào tắc cả…”.
Thanh niên thắp hương tưởng nhớ những liệt sĩ tại Cò Nòi
Sống lại những tháng ngày quyết thắng
Tháng 2/1953 chàng thanh niên Lò Văn Pọm (SN 1931) ở bản Cò Nòi (huyện Mai Sơn) khi đó mới 22 tuổi đã xung phong vào đội du kích xã để tham gia kháng chiến chống thực dân Pháp. Anh thanh niên Pọm tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ với nhiệm vụ làm giao liên của tỉnh vì thông thuộc đường đi lối lại. Hằng đêm, anh dẫn bộ đội, dân công từ ngã ba Cò Nòi lên Thuận Châu (Sơn La). “Thanh niên lúc bấy giờ hăng say lắm. Cứ gọi “đi bộ đội nhé”, “đi dân công nhé” là chúng tôi lên đường thôi. Chúng tôi là lớp thanh niên tình nguyện đầu tiên của xã Cò Nòi. Cùng đi với tôi có ông San, ông Tám, ông Bum…, nhiều lắm!”, người giao liên đã ngoài 90, tóc bạc như cước bắt đầu câu chuyện.
Ông Lò Văn Pọm
Sau Chiến dịch Điện Biên Phủ, ông Pọm trở về bán hàng cho Ty Thương nghiệp Sơn La, rồi được tỉnh chọn cho đi học các lớp nghiệp vụ. Sau đó, ông được cử về huyện Mai Châu làm cán bộ dân vận, rồi về xã Cò Nòi công tác đến khi nghỉ hưu.
Ông Pọm kể, những tháng bắt đầu chiến dịch Điện Biên Phủ, ngã ba Cò Nòi không một ngày nào vắng những trận bom oanh tạc. “Máy bay địch rải bom theo đợt, từ 6h đến 17h. Cứ vài tiếng lại có một tốp bay đến ném bom. Máy bay rải bom từ bản Cò Nòi lên đến quanh khu vực ngã ba đường. Rừng bao quanh ngã ba Cò Nòi trọc như nương vừa mới bị cày. Mỗi ngày có hàng trăm hố bom, lượt bom trước chưa kịp lấp thì lượt sau đã ập tới. Đêm xuống, dân công hỏa tuyến, TNXP lại nhanh chóng san lấp để xe vận tải kịp qua. Cứ thế, dòng thác người, xe chảy ngược lên Hát Lót, Nà Sản (địa danh thuộc huyện Mai Sơn, hướng lên phía Bắc, về phía Điện Biên - PV)… Lương thực, đạn dược của các đoàn vận tải từ Nam Hà, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An theo sông Mã lên Mộc Châu. Rồi các đoàn từ Yên Bái, Phú Thọ, Tuyên Quang (Chiến khu Việt Bắc) qua đèo Chẹn (đèo dài 11 km thuộc quốc lộ 37, địa phận xã Mường Khoa, huyện Bắc Yên, Sơn La), phà Tạ Khoa (qua sông Đà trên Quốc lộ 37 tại huyện Bắc Yên) đều phải qua Ngã ba Cò Nòi để chuyển lên các trạm tiền phương”, ông Pọm phân tích.
Nhiệm vụ của ông Pọm khi đó là dẫn đường cho bộ đội, thanh niên sơ tán vào các thung lũng để tránh bom vào ban ngày. Còn ban đêm, ông dẫn các đoàn đến các trạm hậu cần. Nhiều lần, ông dẫn đoàn vận lương lên tận khu vực Đèo Pha Đin (giáp ranh giữa Sơn La và Điện Biên ngày nay), rồi lại đón thương binh về. Dọc tuyến đường này, các đoàn phải thông qua hàng trăm trạm hậu cần. Cứ có rừng là có trạm hậu cần của ta, mỗi trạm cách nhau từ 20-30km.
“Lúc đó, bộ đội, dân công, TNXP… đông lắm, đi rầm rập suốt đêm, không lúc nào ngớt người. Mỗi đêm, mỗi đoàn chỉ đi được khoảng 20km vì đông người, hàng nặng, đường lên nhiều dốc. Cứ lên dốc cao, những xe thồ nặng 2-3 tạ phải có 2-3 người cùng nhau đẩy, hết xe này qua rồi lại tới xe khác. Người gánh thì gánh đạn, gánh lương thực nặng chừng 20-30kg. Qua các trạm, nếu mệt thì lại dừng chân nghỉ ở đó. Ở đây có cơm nắm. Đó là cơm nấu chín, cho vào vải xô bóp chặt. Mỗi người qua đều được chia 2 nắm, để ăn bữa sáng và chiều. Nước uống thì lấy ở dưới suối. Ngủ ở trạm thì lấy lá cây trải ra làm chiếu, rồi cứ để cả quần áo thế ngủ thôi. Muỗi, vắt cắn nhiều khiến nhiều người bị sốt rét…”. Nói đến đây, ông Pọm ngưng lại, rồi bảo: “Lúc đấy cũng sợ, cũng khổ lắm chứ. Nhưng thanh niên mà, quyết tâm là thắng!”.
Trong suốt hành trình giao liên ông đã vượt hàng nghìn cây số với vô số lượt dẫn bộ đội, dân công hỏa tuyến chi viện cho chiến trường.
Bài gốc ở link dưới đây :
70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ - Bài 2: Thăm lại bến phà Tạ Khoa
Mỗi ngày, phà hứng 13 tấn bom
Người chúng tôi được gặp là ông Trần Ngọc Lâm (SN 1932) quê ở xã Đạo Lý (huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam). Nhà ông Lâm hiện nay ở phố Nguyễn Chí Thanh, thành phố Điện Biên Phủ, cạnh dòng sông Nậm Rốm lịch sử. Đầu năm 1953, anh thanh niên Lâm (21 tuổi) tham gia đội thanh niên xung phong (TNXP Đội 34), rồi được cử đi làm đường Đồng Mỏ (tỉnh Lạng Sơn). Cuối năm 1953, khi chiến dịch Điện Biên Phủ nổ ra, đội TNXP 34 được lệnh hành quân về phục vụ tạibến phà Tạ Khoa.
Ông Trần Ngọc Lâm kể chuyện về thời gian phục vụ tại bến phà Tạ Khoa.
Phà Tạ Khoa cách ngã 3 Cò Nòi chừng hơn 40km. Theo tài liệu lưu tại tỉnh Sơn La, trong chiến dịch Điện Biên lịch sử, mùa xuân năm 1954, để có thể vận chuyển con người, vũ khí và các vật lực khác lên tiền tuyến, một con đường gian khổ nhưng rất đỗi hào hùng được khẩn trương xây dựng. Đó là con đường từ Lạng Sơn qua Thái Nguyên lên Yên Bái, vượt sông Hồng ở bến phà Âu Lâu, qua đèo Lũng Lô lên Phù Yên - Bắc Yên (Sơn La). Đường vận tải này vượt sông Đà ở bến Tạ Khoa, băng qua đèo Chẹn lên gặp đường 6 ở ngã ba Cò Nòi. Trong đó, đoạn từ đèo Lũng Lô qua phà Tạ Khoa sang ngã ba Cò Nòi là trọng điểm đánh phá của máy bay Pháp. Và, ngày đó, cung đường huyền thoại này cõng phần lớn khí tài từ Liên Xô, Trung Quốc viện trợ chi viện cho chiến trường Điện Biên Phủ.
Đoạn đường này kéo dài, lúc đó, địch không đủ điều kiện đánh phá diện rộng, mà tập trung vào những trọng điểm xung yếu. Và bến phà Tạ Khoa là một trong những trọng điểm vượt sông Đà của bộ đội ta. Theo ngành công binh Việt Nam tổng kết, tại ngã ba Cò Nòi cứ 13 phút là có một đợt máy bay địch đánh phá, có ngày lên tới gần 70 tấn bom. Còn bến phà Tạ Khoa trên sông Đà cũng phải hứng chịu 13 tấn bom mỗi ngày.
Năm 2003, bến phà được thay thế bằng cây cầu bê tông nối đôi bờ sông Đà phục vụ việc đi lại, giao thương hàng hóa, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của huyện vùng cao Bắc Yên, tỉnh Sơn La.
Bến phà Tạ Khoa qua sông Đà xưa giờ đã được thay thế bằng cây cầu bê tông.
Phà Tạ Khoa xưa giờ đây được thay bằng cây cầu bê tông nối hai bờ sông Đà. Việc đi lại không còn lo ngại gì nữa. Ông Lâm nhớ lại, năm 1953 khi đến phục vụ tại bến phà này, ông là tiểu đội trưởng, cùng 12 TNXP được giao nhiệm vụ phân tán, điều tiết những đoàn xe quân sự, người qua phà. Tiểu đội của ông ăn ở, sinh hoạt cùng với một đội công binh bảo vệ phà.
Lúc bấy giờ, tiểu đội TNXP của ông Lâm được chia làm hai đội nhỏ. Một đội 6 người đóng ở lưng chừng núi thay nhau gác phát hiện máy bay do thám, đánh kẻng báo hiệu để phà tắt đèn, sơ tán phương tiện. Một đội 6 người ở dưới được chia sang 2 bờ sông làm công tác điều tiết xe, người lên phà.
Thông minh, linh hoạt
Quá trình trực chiến, đội giám sát trên núi của ông Lâm nắm được nguyên tắc hoạt động của những đội máy bay ném bom. Chúng chỉ hoạt động ban ngày, khi đi bắn phá, chúng chia thành các tốp bắn phá liên tục từ 6 giờ đến 17 giờ thì ngừng.
Ông Lâm cho biết: “Ban đêm, máy bay xuất hiện chủ yếu là để trinh sát chứ ít khi ném bom. Vì chốt của đội nằm trên lưng chừng núi nên dễ dàng quan sát phát hiện được máy bay trinh sát bật đèn pha. Khi đó, chúng tôi sẽ gõ kẻng báo để phà, xe tắt đèn, di tản ra xung quanh để không bị phát hiện”.
Ông Lâm kể, tại bến Tạ Khoa có 2 chiếc phà, luân chuyển như con thoi suốt đêm. Chiếc này sang thì chiếc còn lại quay về. Để đi đêm, trên phà được trang bị đèn báo bão để báo hiệu. “Khi đó, phà được thiết kế đơn giản lắm, công suất cũng nhỏ. Phà là những tấm gỗ lớn được ghép vào nhau rồi gắn ca nô vào dắt. Một chiếc phà khi đó có chiều rộng chừng 4,5m, chiều dài khoảng 10m. Mỗi lần sang sông chỉ chở được một xe ô tô có kéo pháo phía sau. Cứ khoảng 1 giờ thì sẽ có một chuyến chở xe tải và pháo qua sông. Trong thời gian chờ thì chở người, lương thực, đạn dược. Nếu không có phương tiện thì cứ 60 người là đủ tải một chuyến. Và nhiệm vụ của đội TNXP là phân tán, điều tiết để chuyến phà đủ tải trọng khi qua sông”, ông Lâm nhớ lại.
Di tích bến phà Tạ Khoa nay là Cầu Tạ Khoa.
Ông kể công tác giữ bí mật lúc đó được đảm bảo tuyệt đối. Ngay cả điểm lập bến phà qua dòng Đà Giang hung dữ tại Tạ Khoa cũng được cấp trên tính toán, lựa chọn kỹ càng. Bởi đoạn được chọn hoạt động phà lòng sông chỉ rộng chừng 200m, không có thác ghềnh, không có đá ngầm. Hai bên bờ sông có các dãy núi cao che chắn. Nếu máy bay có ném bom cũng sẽ rơi trên các đỉnh núi, ít có khả năng ảnh hưởng đến chuyến phà.
Thời điểm đó, phà chạy suốt đêm, đến 5 giờ sáng hôm sau cả người, xe và phà đều phải sơ tán vào rừng. Còn vị trí giấu phà cách điểm sang sông hơn 1km. Phà được đưa vào chỗ kín, có cây to ngả xuống, nhiều cành lá được chặt để che đậy. Có những lúc, phà được cho đá lên để dìm xuống dưới mặt nước.
Ông Lâm kể về một sự kiện sau Chiến dịch Điện Biên Phủ mà ông vẫn còn nhớ. Ngoài việc bộ đội lên chiến trường chiến đấu, chiến thắng trở về qua phà Tạ Khoa để về chiến khu. Mấy ngày sau Chiến thắng Điện Biên Phủ, đơn vị của ông nhận được tin báo sẽ có đoàn tù binh được đưa qua phà để sang Yên Bái, lên tàu về xuôi. Tù binh phải được đảm bảo an toàn, bí mật. “Nhiệm vụ của chúng tôi là đảm bảo an toàn thông suốt, không để tù binh trốn khi qua phà. Đêm hôm đó, tất cả tù binh là các tướng tá được chở trên 5 xe tải. Còn lại hơn 16.000 lính đều đi bộ đến khu vực phà thì dừng lại. Đoàn người trải dài, hai bên là rừng núi nên cứ khoảng vài chục mét lại có một chiến sỹ của ta làm nhiệm vụ giám sát. Khi lên phà sang sông, cả tướng Đờ Cát và cả đoàn tướng tá đi cùng đều phải xuống xe. Qua ánh đèn le lói, tôi được chỉ cho biết mặt vị tướng này. Lúc đó, mặt ông ta tái sạm đi, không còn điệu bộ oai phong với chiếc mũ ca lô lệch trên đầu như người ta vẫn kể”.
Sau chiến dịch Điện Biên Phủ, ông về công tác tại Đội 34 Công trường 111 TNXP và tiếp tục lên khu vực biên giới tỉnh Lai Châu mở đường từ Pa Tần (huyện Sìn Hồ) đến Ma Lù Thàng (huyện Phong Thổ), rồi sau đó nghỉ hưu. Đến nay, tuy đã 92 tuổi nhưng ông Lâm vẫn còn khỏe. “Tôi đi kiểm tra định kỳ, không có bệnh tật gì. Mỗi sáng tôi vẫn đạp xe 5, 6km bên dòng sông Nậm Rốm để luyện tập, dạo mát và ngẫm nghĩ về cuộc đời mình. Và, quãng thời gian phục vụ tại bến phà Tạ Khoa là quãng đời đáng nhớ nhất của tôi”, ông Lâm bộc bạch.
Bài gốc ở đây :
https://tienphong.vn/70-nam-chien-thang-dien-bien-phu-bai-2-tham-lai-ben-pha-ta-khoa-post1629164.tpo
Trước những diễn biến gay go, quyết liệt ở Điện Biên Phủ, ngày 19/4/1954, Bộ Chính trị ra Nghị quyết về tiếp tục thấu triệt phương châm “đánh chắc, tiến chắc” để giành toàn thắng cho chiến dịch Điện Biên Phủ.
Nghị quyết nêu rõ: Hai đợt tiến công của ta ở Điện Biên Phủ đều thắng lợi, tạo ra những thuận lợi căn bản cho quân ta hoàn thành nhiệm vụ. Nhưng vì một số cán bộ mắc khuyết điểm chủ quan, khinh địch, tinh thần trách nhiệm không đầy đủ, tác phong quan liêu, đại khái, cho nên đã gây ra ít nhiều tổn thất không cần thiết và hạn chế một phần thắng lợi.
Nghị quyết nhấn mạnh, Chiến dịch Điện Biên Phủ có ý nghĩa rất lớn đối với trong nước và thế giới, ta phải kiên quyết giành toàn thắng cho chiến dịch này. Vì vậy, các cấp chỉ huy và toàn thể cán bộ phải nhận rõ những thắng lợi của hai đợt tiến công vừa qua, nhận rõ khả năng của quân đội và nhân dân ta hiện nay có thể thắng địch, đồng thời phải nhận rõ những khó khăn của ta. Ra sức đề cao tinh thần trách nhiệm trước nhân dân, trước bộ đội và Đảng, kiên quyết sửa chữa những khuyết điểm vừa qua, tiếp tục thấu triệt phương châm “đánh chắc, tiến chắc”, khắc phục khó khăn, hoàn thành nhiệm vụ giành toàn thắng cho chiến dịch.
Nghị quyết khẳng định: Toàn dân, toàn Đảng và Chính phủ quyết tâm đem toàn lực chi viện cho chiến dịch, góp phần xứng đáng cùng quân đội tiêu diệt tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ.
Thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị, từ cơ quan của Chính phủ đến các khu ủy, tỉnh ủy, ủy ban hành chính các cấp thuộc Việt Bắc, Tây Bắc, Liên khu 3, Liên khu 4 đã động viên nhân dân phát huy cao độ tinh thần yêu nước, tình nguyện vào bộ đội, tự nguyện đóng góp sức người, sức của cho tiền tuyến (kể cả nhân dân ở những vùng còn bị tạm chiếm).
Hành động thiết thực và nguồn cổ vũ to lớn của hậu phương đã tiếp thêm sức mạnh cho bộ đội ngoài mặt trận càng tin tưởng, quyết tâm vượt mọi khó khăn gian khổ, ác liệt, hy sinh để đánh thắng quân thù, tiêu diệt hoàn toàn quân địch ở Điện Biên Phủ.
Cuộc chiến đấu ác liệt đang diễn ra tại vị trí 206
Sáng ngày 19/4, ba mũi hào của Trung đoàn 36 đã đâm vào sát hàng rào của địch. ĐKZ bắn sập dần những ụ súng ở tiền duyên, thỉnh thoảng lại một loạt súng cối nã vào vị trí địch.
Các đại đoàn tham gia chiến dịch thực hiện chỉ thị của Mặt trận đã tổ chức đợt sinh hoạt chính trị. Trong đợt sinh hoạt chính trị, cán bộ chiến sĩ đã tự phê bình và phê bình nghiêm khắc các biểu hiện hữu khuynh, tiêu cực. Qua đó, nâng cao tinh thần quyết chiến quyết thắng, kiên quyết khắc phục mọi khó khăn, gian khổ, đề cao trách nhiệm trước trận đánh lịch sử.
Phía địch:
Quân địch luôn luôn thấp thỏm tưởng là trận đánh đã bắt đầu. Máy bay phải thả dù tiếp tế trực tiếp xuống cứ điểm. Nhưng những tên lính không dám rời hầm ra lấy dù vì sợ đạn bắn tỉa, Huguette 1 kêu cứu với Mường Thanh.
Đáp lại lời kêu gọi của Trung ương Đảng, cán bộ các khu, các tỉnh đã “xốc lên” chạy đua với giặc, chạy đua với thời gian, với mưa lũ, huy động sức người, sức của tại địa phương, chi viện hàng trăm, hàng nghìn tấn gạo, rau, thịt, cùng sức người, sức xe… bảo đảm nhu cầu cho bộ đội tại mặt trận. Cuốn Ký sự Chiến thắng Điện Biên Phủ, nhà xuất bản Quân đội nhân dân, Trần Độ chủ biên viết:
“Cuộc họp ngày 19/4 của Trung ương đã đi đến quyết định quan trọng nhằm chỉ đạo cho Đảng ủy Mặt trận khắc phục mọi khó khăn quyết đánh thắng quân địch và huy động toàn lực của nhân dân, của Đảng và Chính phủ làm mọi việc cần thiết để giành toàn thắng chiến dịch Điện Biên Phủ.
Theo tính toán của Ủy ban chi viện tiền tuyến trong tháng 4 năm 1954, mặt trận cần thêm 1.200 tấn gạo và trong hai tháng 5 và 6 năm 1954 cần có 4.000 tấn gạo, 300 tấn thịt, 300 tấn rau. Trung ương đã chỉ thị phải có một số lượng gạo dự trữ gấp đôi hay ít nhất là gấp rưỡi so với nhu cầu của mặt trận đề ra, thừa còn hơn thiếu. Muốn vận chuyển được số lượng gạo này, ngoài những phương tiện đã huy động từ trước, còn cần thêm 100 nghìn dân công, 10.000 xe thồ, hàng ngàn thuyền bè, hàng trăm xe vận tải và nhiều phương tiện vận chuyển thô sơ khác.
Khi được phổ biến những yêu cầu mới của mặt trận, nhiều đồng chí trong hàng ngũ cán bộ lo lắng. Chiến dịch kéo dài. Trước đây đã nhiều lần huy động sự đóng góp của nhân dân. Lần này, với một yêu cầu lớn như vậy, liệu còn khả năng huy động nữa không?
Nhân dân các thị trấn ở Thanh Hóa tiến đưa các đoàn dân công xe đạp thồ lên đường phục vụ tiền tuyến năm 1954.
Trong cuộc hội nghị do tỉnh ủy tỉnh Thanh Hóa triệu tập, đồng chí Văn Tiến Dũng đã nói với cán bộ:
Nếu chúng ta tiêu diệt gọn địch ở Điện Biên Phủ thì năm 1955 ta có khả năng giải phóng Bắc-bộ. Các chiến sĩ Điện Biên Phủ không ngần ngại hy sinh xương máu để tiêu diệt quân địch và đã hứa quyết tâm thực hiện bằng được nhiệm vụ của Trung ương giao cho. Chiến dịch đang ở trên đà thắng lợi. Chúng ta không thể để bộ đội vì thiếu lương thực mà phải rút quân trong khi sắp hoàn thành nhiệm vụ. Đảng đã quyết định tập trung mọi khả năng dốc ra tiền tuyến đề giành lấy thắng lợi hoàn toàn trong chiến dịch này. Các đồng chí có quyết tâm cùng với Trung ương, cùng với bộ đội anh dũng của chúng ta tại Điện Biên Phủ khắc phục mọi khó khăn để chiến thắng quân địch không?
Đáp lại lời kêu gọi của Trung ương Đảng, cán bộ các khu, các tỉnh đã “xốc lên” chạy đua với giặc, chạy đua với thời gian, với mưa lũ, huy động sức người, sức của tại địa phương, bảo đảm nhu cầu cho bộ đội tại mặt trận.
Nội dung: Thiếu tá, Thạc sĩ Nguyễn Thị Thảo, Viện Lịch sử quân sự; Ngọc Toản Thu
Ảnh: TTXVN
Trình bày: BẢO MINH
70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ - Bài 3: Pha Đin - chị gánh, anh thồ
Một trong tứ đại đỉnh đèo
Từ ngã ba Cò Nòi (huyện Mai Sơn, Sơn La) ngược Tây Bắc theo QL6 đúng 100km là đến đèo Pha Đin (một bên là huyện Thuận Châu tỉnh Sơn La, còn bên kia là huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên). Đường đồi núi quanh co, ngồi trên xe khá nôn nao nhưng bù lại vẫn được ngắm những khóm hoa ban nở muộn. Sau 3 giờ đồng hồ, cuối cùng chúng tôi cũng lên đến đỉnh đèo Pha Đin.
Dân công vận chuyển lương thực, vũ khí, đạn dược qua đỉnh đèo Pha Đin
Trong màn sương mù nhẹ, quyện với hương sắc của hoa ban, hoa mận, là sừng sững tấm bia ghi lại những thông tin của đèo và dấu ấn lịch sử: “Đèo Pha Đindài 32km, điểm cao nhất là 1.648 mét so với mực nước biển. Đây là nơi hứng chịu nhiều trận oanh tạc bằng máy bay của thực dân Pháp nhằm ngăn chặn đường tiếp vận vũ khí, đạn dược, lương thực, thực phẩm của ta phục vụ chiến trườngĐiện Biên Phủ. Dưới làn bom đạn của kẻ thù, với lòng quyết tâm và tinh thần quả cảm, bộ đội, dân công và thanh niên xung phong vẫn bám trụ vừa phá đá mở đường, vừa tháo gỡ bom mìn, giữ vững mạch máu giao thông, bảo đảm chi viện kịp thời cho chiến dịch đến ngày toàn thắng”.
Sau 70 năm, đèo Pha Đin được hạ độ dốc rất nhiều so với trước, trở thành con đường rộng, đẹp. Đây là con đường giao thương của tỉnh Điện Biên với miền xuôi. Đèo Pha Đin có núi non hùng vĩ, trùng điệp, được xếp vào “tứ đại đỉnh đèo” của Việt Nam (gồm đèo Mã Pí Lèng, Ô Quy Hồ, Khau Phạ và đèo Pha Đin), trở thành địa điểm du lịch trên cung đường lên Điện Biên. Nhờ du lịch phát triển, nhịp sống của người Mông trên đỉnh đèo này đã sôi động. Họ đã biết phát huy được lợi thế địa phương, phát triển những mô hình kinh tế cho hiệu quả cao, mang lại cuộc sống ấm no.
Dân công, thanh niên xung phong, cùng đồng bào các dân tộc Tây Bắc phá đá, mở đường vận chuyển vũ khí, đạn dược, lương thực, thực phẩm phục vụ Chiến dịch Điện Biên Phủ.
Ông Mùa Chờ Vàng (60 tuổi), bản Lồng, xã Tỏa Tình, huyện Tuần Giáo sinh ra, lớn lên trên đỉnh đèo. Qua sách vở, ông được nghe những câu chuyện của thế hệ cha anh đi trước đã không tiếc máu xương để bảo vệ, vận chuyển lương thực, thực phẩm qua đèo Pha Đin lên chiến trường Điện Biên Phủ. “Tuyến đường phục vụ chiến trường năm xưa nay đã trở thành cung đường đẹp, tạo điều kiện cho đồng bào dân tộc Mông chúng tôi phát triển kinh tế, du lịch. Người dân trên đỉnh đèo giờ không còn khổ nữa. Nhiều nhà mua được ô tô vận chuyển hàng hóa, rau củ, quả từ Điện Biên xuống phục vụ người Hà Nội và đưa các hàng hóa thiết yếu từ Hà Nội lên đây bán”, ông Vàng nói.
Người hát, người hò vui như hội
Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, đường đèo từ phía Thuận Châu (Sơn La) đến Tuần Giáo (Điện Biên) luôn bị các loại máy bay của Pháp đánh phá suốt ngày đêm. Lúc đó, Pha Đin có rừng cây rậm rạp, nhiều đoạn cua gấp khúc, dốc đứng, vực sâu nên sau mỗi loạt bom của địch là nhiều đoạn tuyến trên đèo bị hư hỏng nặng. Xác định đèo Pha Đin là tuyến đường huyết mạch chi viện cho Điện Biên Phủ, hàng nghìn thanh niên xung phong cùng với đồng bào các dân tộc Thuận Châu, Tuần Giáo được tăng cường trải khắp trên các đoạn tuyến này.
Di tích lịch sử đèo Pha Đin.
Ông Lò Văn Inh (94 tuổi), lão thành cách mạng, hiện sinh sống tại thị trấn Tuần Giáo cho hay, trong chiến dịch Điện Biên Phủ ông được giao nhiệm vụ bảo vệ lãnh đạo tỉnh Lai Châu, của Trung ương công tác tại huyện Tuần Giáo, nên ông nắm rất rõ khí thế hừng hực của dân công, thanh niên xung phong chiến đấu, lao động xuyên đêm để đèo Pha Đin huyết mạch luôn được giữ thông suốt. Ông Inh kể, khi có máy bay địch ném bom, mọi người tản vào rừng. Khi ngừng ném bom, ai nấy lại lao xuống đường, đào, cuốc, lấp hố bom, đổ đá, lát gỗ thông đường để đêm đến những dòng người, xe cộ vận chuyển hàng ra tiền tuyến.
Ông Inh kể, những thanh niên xung phong, dân quân hỏa tuyến và chính quyền địa phương lúc đó có rất nhiều sáng tạo độc đáo. “Ngày đó, để lấp các hố bom, chính quyền địa phương đã cùng dân công, thanh niên xung phong chặt cây rừng, bó thành từng bó, chất hai bên đường khi máy bay ném bom đường bị chia cắt, dân ta đã dùng các bó cây ném xuống các hồ bom để các xe tải, xe thồ… tiếp tục đi qua. Ban đêm, dân công hỏa tuyến chen chân nhau vận chuyển hàng hóa lên chiến trường”, ông Inh chia sẻ.
Về thành phố Điện Biên Phủ, chúng tôi tìm gặp bà Phan Thị Bảy, 94 tuổi, 70 năm tuổi Đảng. Bà Bảy quê huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh, lớn lên nghe lời kêu gọi của Cách mạng đã tham gia làm dân công hỏa tuyến ở chiến trường Thượng Lào. Đến năm 1954, khi chiến dịch Điện Biên Phủ nổ ra, bà và đơn vị chuyển từ Thượng Lào về phục vụ chiến trường Điện Biên Phủ. “20 tuổi, nghe tiếng gọi của Đảng, vợ chồng tôi tổ chức đính ước để kịp lên đường ra chiến trường. Trước khi đi, vợ chồng hẹn ước, đánh thắng địch mới tổ chức đám cưới. Sau ngày hẹn ước, hai người ra chiến trường, mỗi người chiến đấu một nơi, ông ấy nhập ngũ, còn tôi tham gia thanh niên xung phong đi chiến đấu ở mặt trận Thượng Lào. Mãi sau này tôi mới biết ông ấy đang chiến đấu ở chiến trường Điện Biên Phủ. Sau khi chiến dịch kết thúc đánh đuổi giặc Pháp, tôi và ông ấy không hề hấn gì, gặp lại nhau tổ chức đám cưới, rồi ở lạixây dựngĐiện Biên”, bà Bảy tâm sự.
Nói về cung đường vận chuyển lương thực, vũ khí, đạn dược phục vụ chiến trường Điện Biên Phủ, bà Bảy cho biết, sau khi đơn vị chuyển từ Thượng Lào về phục vụ chiến trường Điện Biên Phủ, bà đã đi bộ từ Hà Tĩnh ra đến Hà Nội mất 5 ngày, rồi đi bộ lên Tuần Giáo. Lúc chiến đấu, cân nặng cơ thể bà chỉ có 41kg, nhưng bà gánh đến gần 50kg đạn trên vai, đi bộ mỗi đêm 50km vượt đèo Pha Đin đến Tuần Giáo. “Lúc đó, vừa đi vừa phải gỡ dây thép gai, tránh mìn cọc mà Pháp đã cài trước đây. Ngày nào cũng có người vướng phải mìn hy sinh. Nhưng vì tiền tuyến, không một ai sờn chí, mà hừng hực khí thế quyết tâm vận chuyển được càng nhiều vũ khí, đạn dược ra chiến trường để bộ đội đánh giặc”, bà Bảy cho hay.
Bài gốc mời CCCM bấm vào link này :
https://tienphong.vn/70-nam-chien-thang-dien-bien-phu-bai-3-pha-din-chi-ganh-anh-tho-post1629523.tpo
Báo Tiền Phong có bài giới thiệu sách về chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ. Mời CCCM xem bài giới thiệu theo link dưới đây.
Sách mới về ký ức của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và nhiều tướng lĩnh tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ
Dịp kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954-7/5/2024), nhằm cung cấp cho bạn đọc những góc nhìn, nhận định, đánh giá khách quan về giá trị lịch sử, tầm vóc và ý nghĩa quan trọng của Chiến dịch Điện Biên Phủ, những người thực hiện cho ra mắt cuốn sách Điện Biên Phủ - Lịch sử và ký ức.
Tác phẩm dày gần 600 trang góp phần tái hiện những ngày tháng hào hùng của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta trong trận quyết chiến chiến lược, góp phần quyết định tới thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.
Những người thực hiện cũng mong gửi lời tri ân sâu sắc đến các anh hùng, chiến sĩ, dân công hỏa tuyến, thanh niên xung phong... đã anh dũng hy sinh xương máu và tuổi thanh xuân cho chiến thắng lịch sử này.
Các đại đoàn vừa tiến hành sinh hoạt chính trị, tự phê bình và phê bình sâu sắc, đồng thời đẩy mạnh các hoạt động như: tăng cường bắn tỉa, đoạt dù tiếp tế của địch.
Đại đoàn 308, Đại đoàn 312 quyết tâm đào hào chia cắt sân bay địch xong trước kế hoạch.
Lúc 9 giờ 40 phút ngày 20/4, sau khi dùng pháo cối bắn phá trận địa phòng ngự trực tiếp tiếp xúc của Đại đội 19, Tiểu đoàn 16, Trung đoàn 141, địch cho một trung đội (khoảng 30 lính Âu Phi) đánh vào tuyến hào 1. Trung đội trưởng Dũng chỉ huy bộ đội đập tan đợt tiến công của địch.
Lợi dụng lúc ta tập trung lực lượng chiến đấu với trung đội lính Âu Phi và đạn pháo nổ nhiều, địch bí mật cho một đại đội dù (khoảng 80-90 tên) và 2 xe tăng tiếp cận tuyến hào 1 đồng loạt nổ súng đánh vào trận địa của Đại đội 19.
Chúng chiếm được trận địa cảnh giới và trận địa Trung đội 1. Ta liên tục tổ chức phản kích, đến 16 giờ 40 phút mới khôi phục được trận địa. Trận chiến đấu của Tiểu đoàn 16 diễn ra rất ác liệt, ta và địch giành đi giật lại ngã tư sân bay.
Kết quả, Tiểu đoàn 16 diệt 63 tên, bắn hỏng 2 xe quân sự, bắn bị thương hàng trăm tên khác, đẩy lùi các đợt tiến công của địch, kiên cường giữ vững trận địa phòng ngự ở ngã tư sân bay Điện Biên Phủ để các đơn vị bạn đào hào siết chặt vòng vây.
Phía địch:
Navarre gửi về Pháp báo cáo tình hình quân sự ở Đông Dương. Theo ông ta, cuộc tổng phản công của ta đã diễn ra sớm hơn dự kiến của ông ta 8 tháng. Navarre đề nghị với chính phủ Pháp, hoặc ngừng bắn trước khi thương lượng hoặc thương lượng mà không ngừng bắn. Trong lúc đó thì chuẩn bị một quân đoàn tác chiến mới của người Pháp có trang bị của Mỹ, để tiến hành một cuộc chiến tranh mới bằng những phương tiện khổng lồ.
Những người cầm đầu nước Mỹ vẫn tin sớm muộn sẽ có sự đồng tình của Anh. Dulles quyết định mời đại sứ các nước Anh, Campuchia, Lào, Pháp, Philippines, New Zealand, Thái Lan, Úc, và chính quyền ngụy Việt Nam tái họp. Chính quyền Anh đã chỉ thị cho Rogers Makins, đại sứ Anh tại Hoa Kỳ không tham dự cuộc họp này.
Theo Navarre, chính việc thông báo về hội nghị Geneve vào ngày 18/2 đã khiến Bộ Chỉ huy Việt Minh quyết định gia tăng cường độ chiến tranh và Trung Quốc quyết định viện trợ cho Việt Nam đáng kể. Từ những lý do đó, đã có cuộc tổng tấn công làm thay đổi điều kiện chiến đấu. Điện Biên Phủ bị tấn công, cuộc chiến đấu diễn ra trên vùng cao nguyên (Chiến dịch Atlant) lại thất bại, chiến tranh du kích nổ ra khắp nơi làm cho ông ta gặp nhiều khó khăn.
Tại Điện Biên Phủ:
Địch cho 2 xe tải chở lính, dây thép gai và các loại mìn chống bộ binh ra tăng cường cho lực lượng đang phòng ngự ở ngã tư sân bay.
Bigeard kiểm điểm lực lượng còn lại: 200 người ở tiểu đoàn 1 lính dù thuộc địa, 200 người ở Tiểu đoàn 5 lính dù Việt Nam (ngụy), 150 ở Tiểu đoàn 6 lính dù thuộc địa, 250 ở Tiểu đoàn 8 xung kích, 350 người ở hai tiểu đoàn lính dù lê dương, 400 lính lê dương và 550 quân chi viện. Tổng cộng 2100 tên. Lực lượng phản công phải lấy từ các đơn vị không bị tấn công.
Trong cuốn “Một vài hồi ức về Điện Biên Phủ” của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, được Nhà xuất bản Quân đội nhân dân phát hành năm 1964, nhà văn Hữu Mai đã ghi lại thời khắc lịch sử: “Trên cánh đồng, bộ đội ta đã khơi những rãnh thoát nước chung quanh công sự và đào những giao thông hào thoát nước tại trận địa đề phòng mưa. Cơ quan tham mưu của Mặt trận đã nghiên cứu cách làm những chiến hào nổi để đối phó với nước lũ. Những anh, chị dân công lên đường phục vụ chiến dịch từ giữa mùa đông, nay đã sang hè. Những chiếc xe vận tải bị dùng quá sức chịu đựng ngày một xộc xệch, những chiếc xe đạp thồ tốt nhất cũng đã trở thành ọp ẹp, chắp vá. Mọi người cùng với mọi phương tiện lại được huy động vào một cuộc chạy đua nước rút với kẻ thù, với thời gian. Mỗi khi thấy một đám mây đen hiện trên đầu núi, một ánh chớp lóe trong đêm, chúng tôi lại bồn chồn lo lắng. Chúng ta đã chuẩn bị mọi mặt để có thể chiến đấu qua mùa mưa. Nhưng tốt nhất là tất cả mọi người phải dồn hết sức lực để kết thúc số phận quân địch tại đây trước khi mùa mưa tới”.
Nội dung: Thiếu tá, Thạc sĩ Nguyễn Thị Thảo, Viện Lịch sử quân sự; Ngọc Toản Thu
Trình bày: Hạnh Vũ
Ảnh: TTXVN
TRANG CHUYÊN ĐỀ VỀ 70 NĂM CHIẾN THẮNG LỊCH SỬ ĐIỆN BIÊN PHỦ CỦA BÁO TIỀN PHONG
Khám phá căn hầm nơi bắt sống tướng Đờ Cát cách đây 70 năm
Từ cứ điểm A1, đi qua cầu Mường Thanh, sẽ tới hầm Đờ Cát. Hầm được thiết kế xây dựng bằng những vật liệu vững chắc nhất lúc bấy giờ, có khả năng chống chọi với nhiều loại hỏa lực.
Vì là cơ quan đầu não nên hầm Đờ Cát được xây dựng với công sự kiên cố. Căn hầm được ví là “trái tim”, “linh hồn” của tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ.
Hiện nay, cấu trúc và cách bố trí, sắp xếp của căn hầm vẫn được giữ nguyên. Trong hình là chiếc bàn sắt làm việc của tướng Đờ Cát. Tại căn hầm này, tướng Đờ Cát đã tiếp đón nhiều quan chức cấp cao như Thủ tướng Pháp Joseph Laniel, tổng thống Mỹ cũng như các nhà báo quốc tế.
Mời CCCM xem đầy đủ thông tin theo link sau :
https://tienphong.vn/kham-pha-can-ham-noi-bat-song-tuong-do-cat-cach-day-70-nam-post1629680.tpo
70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ - Bài 4: Vừa tải hàng vừa đánh biệt kích tại Tuần Giáo
Những đoàn người rầm rập trong đêm
Qua đèo Pha Đin, sang huyện Tuần Giáo (Điện Biên), chúng tôi tìm đến địa điểm quan trọng trong công tác vận chuyển, tiếp tế lương thực và đạn dược cho chiến trường Điện Biên Phủ. Đó là ngã ba Tuần Giáo (khối Tân Thuỷ, thị trấn Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên). Tại đây, chúng tôi được giới thiệu đến gặp ông Lò Văn Inh, 94 tuổi, nguyên là Bí thư Huyện ủy Tuần Giáo. Trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, ông Inh từng là chiến sĩ công an làm nhiệm vụ bảo vệ, củng cố hậu phương trong chiến dịch Điện Biên Phủ.
Ngã ba Tuần Giáo hiện nay ở khối Tân Thuỷ, thị trấn Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên
Ông Inh kể lại, bộ đội, pháo binh, thanh niên xung phong, dân công hoả tuyến… đi qua tuyến đường này rất đông. Bắt đầu từ khoảng 5 giờ rưỡi chiều, những đoàn người bắt đầu túa ra từ trong rừng, mang theo lương thực, thuốc men, vũ khí, đạn dược rồi băng qua đèo Pha Đin tới ngã ba Tuần Giáo là điểm trung chuyển. Từ đây, hàng tiếp tế tiếp tục được vận chuyển tới chiến trường Điện Biên Phủ. Người già, trung niên, thanh niên…, họ cứ rầm rập đi như vậy đến tờ mờ sáng rồi lại rút hết vào rừng ẩn náu, nghỉ ngơi, đợi đến khi mặt trời xuống núi lại hành quân tiếp.
Ông Lò Văn Inh
Lương thực, thuốc men, vũ khí, đạn dược được tiếp tế qua ngã ba Tuần Giáo đến từ các tỉnh miền Bắc và miền Trung như Hoà Bình, Nghệ An, Thanh Hoá, Hà Tĩnh, Huế… và từ cả Trung Quốc viện trợ sang. Ai có gạo thì mang gạo, ai có trâu, có lợn thì dắt theo… Theo ông Inh, những người ủng hộ đều sẽ nhận được biên lai, sau khi chiến dịch kết thúc, Đảng và Nhà nước sẽ trả công cho họ bằng muối. Thời ấy, muối ở Điện Biên rất hiếm, phải đi vài trăm cây số sang Yên Bái mới mua được.
“Phương tiện vận chuyển phổ biến và hiệu quả nhất bấy giờ là xe đạp thồ. Chúng không cần nhiên liệu, dễ điều khiển, sửa chữa và nguỵ trang, phù hợp với nhiều địa hình từ đường lớn bằng phẳng tới những cung đường mòn nhỏ hẹp khúc khuỷu. Một chiếc xe đạp có thể chở từ 2 - 3 tạ hàng. Để giúp xe chở thêm hàng, người ta tháo yên xe và lắp thêm giá bằng sắt, gỗ hoặc tre ở phía sau. Phần ghi - đông được gắn thêm một que gỗ hoặc sào tre để điều khiển dễ dàng hơn; phần trục đứng của yên xe được cắm một cây gậy để đẩy xe về phía trước hoặc hãm xe lại khi xuống dốc. Phần khung xe được gia cố bằng cách hàn thêm sắt, buộc thêm gỗ; còn phần lốp được bọc thêm săm cũ và quấn thêm vải, quần áo cũ… ”, ông Inh nói.
Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, đã có hơn hai vạn chiếc xe đạp thồ được sử dụng. Lực lượng xe đạp thồ được biên chế từng đoàn, mỗi đoàn có nhiều trung đội, mỗi trung đội từ 30 - 40 xe và có 1 xe chuyên chở phụ tùng thay thế, sửa chữa dọc đường. “Đội quân” xe đạp thồ đã vận chuyển được tổng cộng 20.125 tấn hàng tiếp tế cho chiến trường Điện Biên Phủ, trong đó có 14.950 tấn gạo, 3.000 tấn vũ khí, đạn và dầu, 268 tấn muối, 577 tấn thịt, 565 tấn thực phẩm và 177 tấn hàng khác.
Sự xuất hiện của đội quân xe đạp thồ là điều chưa từng có tiền lệ trong lịch sử chiến tranh của cả Việt Nam lẫn thế giới thời ấy. Nhiều năm sau, khi nhìn lại cuộc chiến Điện Biên Phủ khốc liệt năm nào, cả những tướng lĩnh của quân đội viễn chinh Pháp và những chuyên gia quân sự hàng đầu thế giới đã phải công nhận rằng người Việt Nam đã tiến hành một chiến dịch hậu cần tuyệt hảo mà họ cho là hoàn toàn không thể.
Chống biệt kích và thổ phỉ
Biết ngã ba Tuần Giáo là điểm trung chuyển hàng tiếp tế quan trọng của ta, thực dân Pháp đã liên tục thả bom đạn xuống hòng cày nát nơi này. Gần như ngày nào cũng thấy máy bay ném bom của chúng bay qua, mỗi lần chúng thả tới vài chục quả bom. Không chỉ vậy, chúng còn sử dụng đội quân gián điệp biệt kích (GĐBK) gồm cả người Pháp lẫn người Việt để gây bạo loạn, phá hoại hậu phương của ta và cài người vào nội bộ, thu thập thông tin nhằm chỉ điểm tọa độ cho chúng bắn phá và ném bom.
Đó là lúc những chiến sĩ công an như ông Inh thực hiện nhiệm vụ của mình. Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, lực lượng Công an được Bộ Chính trị giao nhiệm vụ bằng mọi giá phải bảo vệ an toàn tuyệt đối cho các lực lượng vũ trang, hậu cần tham gia chiến dịch cùng các lãnh đạo Trung ương Đảng, cơ quan đầu não kháng chiến và Bộ Chỉ huy chiến dịch. “Thứ Bộ Công an” (tên gọi của Bộ Công an lúc đó) đã xác định rõ: “Công tác bảo vệ chiến dịch Điện Biên Phủ là nhiệm vụ trọng tâm của lực lượng Công an nhân dân trong giai đoạn này”.
Ở ngã ba Tuần Giáo hiện nay vẫn còn một bức phù điêu làm bằng gốm, thể hiện cảnh nhân dân Tuần Giáo hăng hái vận chuyển hàng hoá tiếp tế cho tiền tuyến. Ở bên trái bức phù điêu khắc một dòng chữ: “Nhân dân Tuần Giáo đóng góp 130 tấn lương thực, 61 tấn thịt, 6.692 tấn rau xanh, 71.474 ngày công, 21.000 cây gỗ lát đường”.
Ông Inh kể, thời ấy, khu vực Tây Bắc gồm các tỉnh Lai Châu cũ (sau này tách ra thành hai tỉnh Điện Biên và Lai Châu), Lào Cai, Sơn La, Nghĩa Lộ (nay thuộc Yên Bái) và Hà Giang là nơi GĐBK hoạt động mạnh nhất. Chúng tập hợp thành những cụm phỉ lớn, thường xuyên gây bạo loạn ở các khu vực Tuần Giáo, Mường Lay (Điện Biên), Quỳnh Hồ (Sìn Hồ - Quỳnh Nhai), Mường Tè, Phong Thổ (Lai Châu). Chúng thu nạp thổ ty (quan lại cha truyền con nối thời xưa ở các miền dân tộc thiểu số - PV) và lính ngụy cũ, bắt ép thanh niên trai tráng trong làng phải theo phỉ. Có thời điểm, các toán phỉ đã chiếm gần hết các xã thuộc huyện Mường Tè rồi xây dựng hệ thống đồn bốt, công sự khống chế cả một vùng rộng hơn 8.000km2. Chúng đã giết hại nhiều người dân và cán bộ kháng chiến ở địa phương và cướp bóc nhiều chuyến hàng tiếp tế cho chiến trường Điện Biên Phủ.
Để ngăn chặn điều này, ông Inh cùng những chiến sĩ công an khác đã tổ chức nhiều cuộc truy bắt và tiêu diệt các toán GĐBK và toán phỉ lớn. Chẳng hạn, lực lượng công an Tây Bắc đã phá tan 5 tổ chức gián điệp do Pháp và Tưởng Giới Thạch gài lại; tiêu diệt 6 toán gián điệp biệt kích; bắt 70 tên gián điệp và hàng trăm tên do thám, chỉ điểm trên các tuyến đường hành quân và vận chuyển của bộ đội, dân công phục vụ chiến dịch. Hay năm 1953, lực lượng công an đã phá một toán GĐBK gồm 4 tên (đều là nữ) làm nhiệm vụ điều tra các hoạt động quân sự, các cơ quan đầu não và hoạt động chuyển quân từ Việt Bắc đến Tây Bắc. Sau khi bắt giữ chúng, các chiến sĩ công an đã khống chế và sử dụng toán gián điệp này để cung cấp thông tin giả nhằm đánh lạc hướng địch.
Bài gốc ở link dưới đây :