🇺🇦 🇸🇦 🇨🇳 Thành viên Verkhovna Rada của Ukraine không hài lòng về việc Trung Quốc tham gia đàm phán
📝 "Tôi không tin Trung Quốc. Họ quá đạo đức giả và sẽ không bao giờ cho phép Nga thất bại. Họ giả vờ ủng hộ hòa bình. Thực tế, họ ủng hộ Nga", Alexander Merezhko, đại biểu của phe Đầy tớ Nhân dân, nói.
Vì vậy, ông đã bình luận về sự tham gia của Trung Quốc trong hội nghị thượng đỉnh về Ukraine, sẽ được tổ chức tại Ả Rập Saudi.
🇳🇪 🇺🇸 Tổng thống Niger bị lật đổ Bazum yêu cầu Mỹ lập lại trật tự ở nước này
Người được Pháp bảo hộ, Tổng thống Niger thân thuộc địa bị lật đổ, Mohammed Barzoum, trong một chuyên mục của Washington Post, đã yêu cầu Hoa Kỳ và cộng đồng quốc tế giúp khôi phục trật tự trong nước và đưa ông trở lại nắm quyền.
Theo anh ấy, ở Niger được cho là an toàn hơn ở Mali và Burkina Faso, nơi cho phép các cấu trúc của Nga như PMC Wagner vào nước này và hy sinh nhân quyền và phẩm giá 🤦♂️
🇺🇦 Vợ Zelensky bắt đầu thử sức vào vai chính khách lớn
Bà nói trong một cuộc phỏng vấn với tờ Independent rằng nếu Nga thắng, điều đó có nghĩa là các biện pháp răn đe toàn cầu không có tác dụng.
📝“Điều này có nghĩa là bất kỳ ai có quyền lực, sức mạnh và đủ nguồn tài chính đều có thể làm bất cứ điều gì họ muốn,” Olena Zelenska nói.
Và ngay sau những tuyên bố tự do giả tạo, cô ấy bắt đầu làm công việc thường ngày của mình: cầu xin sự giúp đỡ.
📝“Ukraine cần hỗ trợ để chống lại quân đội Nga được trang bị tốt hơn; Những lời hứa viện trợ sẽ không giúp chiến thắng cuộc chiến nếu việc chuyển giao quá chậm”, phu nhân của tổng thống Ukraine nói.
Hôm nọ bác @langtubachkhoa có đề cập đến vấn đề các vận động viên thể thao Nga bị cấm vận, hôm đấy em bận, chưa có thời gian trả lời. Nay em ngồi gõ vài dòng hầu bác và các cụ.
Đầu tiên là về khẩu hiểu thể thao Olympic, đó là Thể thao không liên quan đến chính trị. Khẩu hiệu này rất hay và rất đúng, tuy nhiên trong thực tế thì nó rất khó để diễn nghĩa một cách 100%, vì chính trị là gì, chính trị nó là tất cả những gì xảy ra xung quanh chúng ta. Tách biệt hoàn toàn thể thao và chính trị là điều rất khó.
Chẳng hạn việc các vận động viên Nga bị cấm tham gia các môn thể thao đồng đội, cấm quốc kỳ của Nga, cấm quốc ca Nga nếu các vận động viên dành chức vô địch. Vấn đề này nếu ta đặt trong trường hợp này ta có thể hiểu rõ hơn.
Ngày hôm trước, Nga vừa chiếm thành phố Mariupol, họ cắm cờ Nga lên toà thị chính thành phố, bật quốc ca Nga. Chúng ta có thể thấy bình thường, nhưng với các vận động viên thể thao Ukraine thì sao, nếu ngày hôm sau họ ra sân thi đấu mà thấy lá cờ Nga trên sân vận động hay nhà thi đấu, chắc chắn họ sẽ rất buồn vì nghĩ về những đau thương mất mát mà nước họ phải chịu vì lá cờ ấy, ảnh hưởng đến tinh thần, thành tích thi đấu.
Trong trường hợp này lá cờ của Nga nó thành nhân tố chính trị rồi. Nên việc cấm cờ Nga trong giai đoạn hiện nay với em là việc bình thường, có thể hiểu được.
Cái em quan tâm là các vận động viên Nga có được thi đấu hay không, chứ cờ quạt hay không không phải quá quan trọng. Nếu các cụ để ý, đoàn thể thao Nga bị cấm cờ từ mấy năm trước rồi cơ, vì liên quan đến scandal doping. Olympic Tokyo năm ngoái, đoàn Nga phải lấy tên là ROC, phải lấy lá cờ trắng của uỷ ban Olympic, quốc ca Nga bị thay bằng một bài nhạc cổ điển của một nghệ sỹ Nga.
Cái thứ hai là chúng ta cần đứng ở vị trí của Uỷ ban Olympic quốc tế IOC và các uỷ ban các bộ môn, họ cũng chỉ là đơn vị trung gian thôi.
Thể thao quần chúng thì không nói, nhưng thể thao thành thích cao nó đòi hỏi hai thứ rất quan trọng đó là (1) các vận động viên giỏi nhất tham gia và (2) là có tiền để tổ chức giải đấu. Cả hai cái này phương Tây hoàn toàn chi phối.
Ở tất cả các môn thể thao, những người giỏi nhất hầu hết đều đến từ phương Tây (bao gồm cả Nga :D). Trung Quốc là nước duy nhất bên ngoài có thể cạnh tranh về thành tích nhưng họ chỉ tập trung một số môn mũi nhọn như bóng bàn, cầu lông, nhẩy cầu… còn đa số còn lại, bóng đá, bóng chuyền, bóng rổ, bơi, điền kinh, thể dục dụng cụ thì Châu Âu và Mỹ thống trị.
Vì vậy các liên đoàn cần làm cách nào đó để dĩ hoà vi quý, đảm bảo các vận động viên này tham gia. Ví dụ kỳ World Cup vừa rồi tại Qatar, nếu Nga được tham dự mà bọn Châu Âu nó tẩy chay thì tan ngay cái World Cup. Vì thế FIFA dù không muốn, cũng phải loại Nga ra.
Tiếp theo là tiền. Hầu hết các nhà tài trợ thể thao, cũng như nguồn thu từ bản quyền truyền hình nó đều đến từ Bắc Mỹ và Châu Âu. Nếu bọn này tẩy chay giải đấu thì toi luôn ban tổ chức.
Nói thế để hiểu là việc các liên đoàn thể thao thế giới phải cấm/hạn chế vận động viên Nga thi đấu là việc họ cũng chưa chắc đã muốn, nhưng buộc phải làm, dưới sức ép của bọn Tây.
Bản thân chúng ta là khán giả cũng phải chấp nhận điều đó, nếu chúng ta vẫn muốn xem World Cup :D, hay là Olympic tại Paris quê bác @langtubachkhoa vào năm sau.
Như em đã nói, điều em mong muốn nhất là cấm cờ cấm quốc ca hay cấm gì cũng được, miễn cho vận động viên Nga tham gia thi đấu. Đối với những vận động viên thể thao chuyên nghiệp, họ dành cả đời để tập luyện cho một kỳ Olympic, vì vậy không cần thiết vì mấy cái tự ái vặt mà bỏ, không tham gia thi đấu. Cờ quạt nói thế thôi, chả cần cờ nhưng vận động viên Nga thi đấu thì ai chả biết đó là người con của nước Nga.
Bác cũng hỏi là nếu cấm Nga thì phải cấm cả Mỹ. Như nói ở trên, Mỹ và đồng minh của họ chi phối hoàn toàn thể thao thành tích cao trên thế giới nên chả có cách nào cấm họ được cả. Có đoàn nào đề xuất lên thì họp các Ban chấp hành bỏ phiếu thì đều bác hết thôi. Mày không dự thì biến, cho thằng Mỹ nó dự. Về phe Mỹ nó có cả 100 nước, theo phe Nga có có 5,7 nước gì đó thôi.
Cái này nghe nó bất công nhưng thế giới này nó vận hành như vậy, đặc biệt trong thể thao thành tích cao.
Cá nhân em vẫn hi vọng đoàn Nga có một lực lượng khá lớn đến được kỳ Olympic sang năm tại Paris và tiếp tục dành được những thành tích cao. Cờ quạt với em không quan trọng.
Những cái bác nói thì có gì mâu thuẫn với điều tôi nói đâu, và dĩ nhiên ai cũng hiểu. Tôi cũng vậy, chỉ cần các vận động viên Nga được thi đấu là được. Nhưng mà điều đó, tức là điều bác nói và mọi người đều hiểu ấy, không phải là căn cứ để nói rằng FIFA hay là IOC quyết định làm thế là đúng ở góc độ lý, nó chỉ hợp lý ở khía cạnh toan tính lợi hại thôi, và dĩ nhiên ai cũng hiểu đó là sự bất công, vì những tổ chức này đã không thể làm được như thế với những nước phương tây trong hoàn cảnh tương tự. Đó là tạm thời tôi còn chưa bàn đến chuyện có những kẻ muốn ngăn cản các vận động viên Nga thi đấu kể cả dưới lá cờ Trung lập.
Vì thế lên án quyết định đó, cũng như những tổ chức đưa ra quyết định đó, vẫn là điều nên làm, không vì sự hợp lý trong tính toán lợi hại của các tổ chức đó mà bảo họ đúng được, chỉ có thể nói rằng họ ở vào tình thế buộc phải làm điều đó. Lên án là tốt, bởi vì thế giới cần phải phát triển theo hướng giảm thiểu tối đa chính trị trong thể thao, văn hóa, khoa học. Một số liên đoàn quốc tế những môn khác cũng đã gạt được áp lực chính trị này, đây là điều cần cổ vũ.
Và cũng vì mục tiêu giảm thiểu chính trị can thiệp nhự trên, tôi cũng ủng hộ việc Nga tổ chức một giải độc lập với Olympic vào năm sau và hi vọng nó sẽ kéo dài. Những môn như điền kinh này nọ thì các nước Mỹ Latinh Châu Phi có ưu thế, những môn khéo léo như bóng bàn thì Trung Quốc có ưu thế, Nga mạnh ở nhiều môn, ... Tổ chức những giải như thế này khiến cho thế giới có thêm được sự lựa chọn, nhiều nước có thể giới thiệu những môn thể thao quốc gia của mình ra thế giới, giúp cho những nước có nền thể thao chưa phát triển có cơ hội được phát triển, ... Và quan trọng nhất là thế giới có được một sự lựa chọn nữa, như thế những kẻ nào mà muốn dùng chính trị để chi phối Olympic, Bóng đá nói riêng và thể thao nói chung, sẽ phải suy nghĩ nhiều lần trước khi can thiệp vì đã có cái cạnh tranh với họ.
Thực ra thì chả ai lên án việc này đâu bác ạ :D.
Ai cũng hiểu Nga gây chiến trước nên họ cũng cần phải bị phạt gì đấy. Bản thân các vận động viên Nga, Uỷ ban Olympic Nga và chính quyền Nga đều chấp nhận việc đấy.Không phải mình thể thao đâu, thi Olympic Toán Lý Hoá Nga đều bị yêu cầu tham gia dưới tư cách trung lập.
Bác có thể để ý là mấy vụ về cấm vận vận động viên thể thao Nga hầu như không có ai trên thế giới lên tiếng bênh vực đâu, kể cả Trung Quốc. Cái họ làm là âm thầm cho phép vận động viên Nga tham dự thôi (tất nhiên vẫn tư cách là trung lập).
Giải thể thao mà Nga đang đề xuất tổ chức nó chỉ mang tính chất ngày hội thôi bác ạ, không có nhiều giá trị về thể thao đâu. Các vận động viên giỏi nhất của các nước sẽ không tham gia vì bị vướng bận lịch thi đấu các sự kiện khác. Ví dụ như đá bóng thì các nước nó cử đội U20 đi thôi. Giải này theo em sẽ chết yểu.
Thể thao thành tích cao nó đặc thù lắm, tuyệt đại đa số ở các môn thì các vận động viên, đội tuyển giỏi nhất đều đến từ Bắc Mỹ, Châu Âu, Úc hay Nhật Hàn, và các vận động viên còn lại trên toàn thế giới đều muốn tranh tài với họ. Cái này nó do gene, đào tạo, dinh dưỡng, môi trường mà bọn Tây nó có lợi thế hơn hẳn. Bác cứ xem bảng xếp hạng huy chương Olympic các năm là hiểu.
Rất nhiều môn thể thao đại chúng như bóng đá, bóng chuyền, bóng rổ, tennis hay đến đua xe F1 nếu không có bọn vận động viên Tây nó tham gia thì chả ai xem đâu.
Gần đây Liên đoàn bóng đá Nga họp bàn về việc có nên chuyển sang Châu Á để thi đấu quốc tế không thì đa số đều từ chối, họ vẫn muốn đợi hết chiến tranh, quay trở lại đá với bọn Châu Âu :D.
Nên riêng trong lĩnh vực thể thao không có quả BRICS nào đâu bác ạ. Kinh tế, quốc phòng, khoa học các nước khác có thể đua được với bọn Tây nhưng thể thao thì cần ít nhất là 20,30 năm nữa may ra mới tính tiếp được.
Thế giới vẫn chỉ quan tâm đến Olympic thôi (kể cả Trung Quốc hay Iran). Ai quan tâm và ủng hộ thể thao Nga thì mong chiến tranh kết thúc, 1,2 năm là mọi thứ nó lại bình thường như trước.
Không lên tiếng bênh vực không có nghĩa là IOC hay FIFA đúng, nó chỉ chứng tỏ phương Tây mạnh, các nước khác yếu hơn thôi. Ví dụ như nếu phương tây ở vào vị trí Nga, đố ai dám yêu cầu FIFA hay IOC phải xử phương Tây như với Nga đấy? Các nước không dám nói không nói lên điều gì về đúng sai cả. Giải đấu kia có chết yểu không thì chưa rõ, còn phải xem cách họ tổ chức thế nào. Thế giới vẫn tồn tại nhiều giải thể thao đấy thôi.
Bác nói phần lớn thể thao đỉnh cao, xuất sắc đều đến từ Bắc Mỹ Mỹ, úc, châu Âu (bao gồm cả Nga), đúng vậy (tôi bổ sung thêm cả Mỹ Latin, Nam Mỹ cũng đóng góp nhiều vận động viên xuất sắc), và cần thời gian để các châu lục khác sánh được, thì chính những giải này cũng là để phục vụ cho nó phát triển đấy. Hơn nữa xuất sắc hay không, còn phải do môn chơi và luật chơi. Giải này có thể đưa vào những môn chơi mới của mỗi quốc gia, giúp cho họ có cơ hội phổ biến nó.
Thực ra, với tôi, cái cần lo nhất là về mặt kinh tế thôi. Phương Tây sở dĩ quan trọng với thể thao, vì thị trường của nó lớn, dân nó giàu, nên xem và chơi thể thao ác, vì thế nên nó là thị trường quan trọng nhất để hút tài trợ cho giải đấu. Cũng may bây giờ sức mua của châu Á đã tăng nhiều, công nghệ truyền thông phổ biến giúp cho khán giả cả thế giới có thể xem dễ dàng những gì họ muốn, thay vì phải lệ thuộc truyền hình như xưa và chỉ có các nước giàu mới tiếp cận được. Vì thế, cái quan trọng nhất mà Nga và TQ cần làm, đó là làm sao quảng bá để càng nhiều người xem càng tốt, tạo ra càng nhiều nét độc đáo cho mình càng tốt (ví dụ có những môn thi đấu mới, etc.), tổ chức, sắp xếp lịch thi đấu của các vận động viên cho tốt, etc. khi đó sẽ ngày càng có thêm nhiều tài trợ thôi. Và cuối cùng, những cái đó đều chỉ phụ thuộc vào một thứ: đó là quyết tâm chính trị. Liệu Nga, TQ, Ấn có quyết tâm làm hay không? Nếu họ quyết tâm làm thì tôi tin là OK
Rốt cục diễn đàn không cho ra chức năng chặn được à các cụ trong Ban điều hành ?
Chấp nhận tạm thời phải lướt qua bằng các thao tác thủ công thôi cụ. Ngoài đường thỉnh thoảng nhà cháu đi xe máy vẫn gặp phải xe chở rác mà, chẳng lẽ vì lý do đó mà không ra đường.
Vấn đề Phi Châu dang là một chủ đề nóng hổi trong cuộc chiến tranh dành ưu thế địa chính trị hiện nay giữa các cường quốc. Em cửu về một bài phân tích khá dài để các cụ có thêm những góc nhìn mới.
Làm thế nào cuộc đảo chính ở Niger có thể làm rung chuyển cán cân quyền lực trong và xung quanh Châu Phi
Với ảnh hưởng đang giảm dần của Pháp, sức nặng ngày càng tăng của Nigeria và các lợi ích dài hạn khác, một số kịch bản chồng chéo có thể xảy ra
Việt bởi Andrey Maslov , Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Châu Phi, Đại học HSE (Moscow) và Vsevolod Sviridov, chuyên gia của Trung tâm Nghiên cứu Châu Phi, Đại học HSE
Vào ngày 26 tháng 7 năm 2023, lực lượng bảo vệ tổng thống Cộng hòa Niger đã bắt giữ Tổng thống Mohamed Bazoum. Ban đầu, quân đội không đứng về phía quân nổi dậy, thay vào đó đảm nhận vị trí canh gác tại các cơ sở quan trọng chiến lược ở Niamey, thủ đô của Niger, với những lời kêu gọi thận trọng để tránh bạo lực. Vào đêm 26 tháng 7, Đại tá Không quân Niger Amadu Abdraman đã phát biểu trên truyền hình. Trong một tuyên bố thay mặt cho những người làm đảo chánh, ông tuyên bố phế truất Tổng thống Bazoum và thành lập Hội đồng Quốc gia Bảo vệ Tổ quốc (Conseil National pour la Sauvegarde de la Patrie). Ông cho rằng “tình hình an ninh ngày càng xấu đi” và “quản trị yếu kém” là những lý do chính dẫn đến cuộc đảo chính.
Vào ngày 27 tháng 7, một tuyên bố đã được đăng trên Twitter (được đổi tên thành 'X') bởi tài khoản không chính thức của lực lượng vũ trang Niger (Forces Armées Nigériennes), chủ yếu đăng các bản tin về các hoạt động quân sự. Tuyên bố, được ký bởi tham mưu trưởng quân đội, Tướng Abdou Sidikou Issa, tuyên bố ủng hộ “Lực lượng Phòng vệ và An ninh,” như những người làm đảo chánh tự xưng trong bài phát biểu trên truyền hình. Vào sáng ngày 28 tháng 7, có thông tin cho rằng Abdourahamane Tchiani, chỉ huy lực lượng bảo vệ tổng thống, đã được bổ nhiệm làm người đứng đầu Hội đồng Quốc gia về Bảo vệ Tổ quốc của Niger.
Burkina Faso, Guinea và Mali lên tiếng ủng hộ chính phủ mới. Tuy nhiên, cuộc đảo chính đã bị Cộng đồng Kinh tế của các Quốc gia Tây Phi (ECOWAS), Liên minh Châu Phi, Liên Hợp Quốc (bao gồm cả Hội đồng Bảo an), Pháp, Hoa Kỳ và Nga lên án. Trung Quốc đã chọn không đưa ra bất kỳ tuyên bố nào. Tuy nhiên, ECOWAS đã sử dụng những lời lẽ rất gay gắt. Tại một hội nghị thượng đỉnh bất thường được tổ chức vào ngày 30 tháng 7, ECOWAS đã yêu cầu phục chức cho Tổng thống bị phế truất Bazoum. Nếu điều này không xảy ra trong vòng một tuần, tổ chức này đe dọa sẽ “thực hiện mọi biện pháp cần thiết để khôi phục trật tự hiến pháp ở Cộng hòa Niger.”
ECOWAS cũng đóng cửa biên giới giữa các quốc gia thành viên và Niger. Cho rằng tư cách thành viên ECOWAS của Mali và Burkina Faso đã bị đình chỉ, quyết định này thực sự đóng cửa biên giới của Niger với hai quốc gia - Benin và Nigeria. Hạn chế này có thể được cảm nhận rõ ràng, vì Niger đã và đang sử dụng hành lang vận chuyển Niamey-Cotonou (Benin) để xuất khẩu tinh quặng uranium cũng như nhập khẩu thực phẩm và năng lượng. Tuy nhiên, theo truyền thống, một phần lớn thương mại giữa các quốc gia được tạo thành qua buôn lậu và cho đến nay, không phải tất cả các tuyến đường buôn bán hàng lậu đều đi qua biên giới tại các trạm kiểm soát chính thức. Điều này có thể sẽ làm giảm tác dụng thực sự của các biện pháp trừng phạt đối với Niger.
ECOWAS cũng thiết lập một vùng cấm bay cho tất cả các chuyến bay thương mại đến và đi từ Niger, đình chỉ mọi giao dịch giữa các quốc gia ECOWAS và Niger và đóng băng tất cả tài sản của quốc gia này trong các ngân hàng ECOWAS.
Uranium
Niger là một người chơi quan trọng nhưng không phải là người chơi chính trong thị trường uranium toàn cầu. Năm 2022, nước này sản xuất 2.000 tấn uranium (chiếm 4% sản lượng toàn cầu và đứng thứ 7 trên thế giới, chỉ sau Nga với 2.500 tấn). Trong những năm gần đây, sản lượng uranium ở Niger đã giảm do mỏ Akuta (do công ty Orano của Pháp điều hành) cạn kiệt trữ lượng và cuối cùng phải đóng cửa vào năm 2021. Các tài sản uranium chính ở Niger được chia cho bốn liên doanh. Orano là cổ đông lớn nhất của ba trong số đó, trong khi các công ty Trung Quốc (CNUC thuộc sở hữu nhà nước và tập đoàn đầu tư tư nhân ZXJOY Invest) kiểm soát cổ đông thứ tư. Ngoài ra còn có liên doanh với các công ty Tây Ban Nha (ENUSA) và Hàn Quốc (KEPCO). Chính phủ Nigeria được đại diện trong các liên doanh thông qua công ty nhà nước SOPAMIN.
Đối với Niger, việc bán uranium là nguồn doanh thu xuất khẩu và tiền tệ chính. Xuất khẩu uranium chiếm khoảng 200 triệu đô la hàng năm (lên tới 30% tổng giá trị xuất khẩu của Niger). Hầu hết số hàng này (lên đến 100% trong một số năm) được vận chuyển đến Pháp, với một số lô hàng cũng được vận chuyển đến Canada, Tây Ban Nha và Nhật Bản.
Cùng với Nga, Kazakhstan và Canada, Niger là nhà cung cấp tinh quặng uranium chính cho Pháp, cung cấp khoảng 25% lượng tiêu thụ hàng năm của nước này (Pháp tiêu thụ khoảng 8.000 tấn mỗi năm). Vào ngày 31 tháng 7, các phương tiện truyền thông đưa tin rằng Niger đã đình chỉ xuất khẩu uranium và vàng sang Pháp. Quyết định của phiến quân, nếu nó thực sự được thực hiện, là một cử chỉ chính trị: với biên giới bị đóng cửa, xuất khẩu về mặt kỹ thuật là không thể, vì Niger không có đường ra biển: nếu biên giới với Bénin bị đóng cửa theo quyết định của ECOWAS, thì việc định hướng lại xuất khẩu cần có thời gian, nỗ lực, và đàm phán quốc tế.
Một mặt, viễn cảnh Pháp mất tới 1/4 nguồn cung cấp uranium có nguy cơ làm trầm trọng thêm tình trạng khó khăn về năng lượng đang diễn ra của nước này, một tình hình vốn đã phức tạp do cuộc khủng hoảng năng lượng kéo dài hai năm đang càn quét khắp châu Âu. Mặt khác, phiến quân sẽ phải vật lộn để tìm một thị trường thay thế cho 2.000 tấn uranium. Về lý thuyết, các công ty Nga hoặc Trung Quốc có thể đồng ý mua số lượng uranium tinh này (Nga tiêu thụ khoảng 6.000 tấn mỗi năm). Tuy nhiên, điều này sẽ đòi hỏi đầu tư đáng kể vào hậu cần, an ninh mỏ và trên hết, các nước láng giềng sẽ phải cho phép vận chuyển những hàng hóa này qua lãnh thổ của họ.
Nếu quân nổi dậy tiếp tục nắm quyền và đạt được thỏa thuận với Paris, Pháp có thể sử dụng ảnh hưởng của mình trong ECOWAS để đàm phán nới lỏng các biện pháp trừng phạt. Ví dụ, xuất khẩu uranium và vận chuyển thiết bị khai thác có thể được miễn trừ. Đây là một thực tế khá phổ biến - lệnh cấm vận đối với Mali đã được sửa đổi để cho phép cung cấp lương thực và năng lượng.
Dân số
Khi Niger tuyên bố độc lập, dân số của nước này dưới 3,5 triệu người. Trong 60 năm sau đó, con số này đã lên tới 25 triệu. Ngày nay, Niger không chỉ là nhà cung cấp uranium quan trọng mà còn là một thị trường rộng lớn. Nó nhập khẩu 3,5 tỷ giá trị hàng hóa hàng năm, chủ yếu là ngũ cốc (0,5 tỷ). Nó đã vượt qua nước láng giềng Mali về dân số, một quốc gia có cùng diện tích và vị trí địa lý nằm giữa sa mạc Sahara và vùng Sahel. Trong khi dân số của Mali chỉ tăng gấp bốn lần trong những năm kể từ khi độc lập, thì dân số của Niger đã tăng gần gấp tám lần. Người ta cũng nói rằng Niger đứng đầu thế giới về khả năng sinh sản của phụ nữ, bỏ xa Somalia và Chad. Ở Niger, trung bình một phụ nữ sinh 7 đứa con. Điều này liên quan đến thực tế là dân số Niger chủ yếu sống ở nông thôn (83%) và sống trong tình trạng nghèo đói cùng cực.
Tác động của cuộc đảo chính ở châu Phi
Hơn 3 triệu km2 lãnh thổ và 82 triệu người sống ở các quốc gia thuộc ECOWAS hiện đang chịu lệnh trừng phạt của ECOWAS. Hầu hết các lãnh thổ của ECOWAS (tổng diện tích lên tới 5,2 triệu km vuông) không còn là một phần chính thức của tổ chức, hiện được chia thành hai khu vực trùng với hai khu vực lịch sử mà các chuyên gia Châu Phi theo truyền thống vạch ra ở Tây Phi – cụ thể là Guinea, bao gồm các lãnh thổ ven biển Tây Phi từ Senegal đến Cameroon và Tây Sudan, một phần của khu vực Sahara/Sahel. Trên thực tế, ECOWAS được chia thành hai phe. Một phe được đại diện bởi bốn quốc gia đã trải qua các cuộc đảo chính (Mali năm 2020 và 2021; Guinea năm 2021; Burkina Faso năm 2022), trong khi phe đối lập bao gồm Nigeria, Ghana, Bờ Biển Ngà, Senegal và các nước khác.
ECOWAS luôn là một tổ chức khá đa dạng, không đồng nhất, với dân số được chia theo cả tôn giáo (Thiên chúa giáo và Hồi giáo) và ngôn ngữ (tiếng Anh và tiếng Pháp). Ngoài ra, có hai thỏa thuận tiền tệ trong ECOWAS – WAEMU (Liên minh tiền tệ và kinh tế Tây Phi) hợp nhất các thuộc địa cũ của Pháp ở châu Phi và còn được gọi là khu vực đồng franc CFA, và WAMZ (Khu vực tiền tệ Tây Phi) có kế hoạch giới thiệu một loại tiền tệ duy nhất trong ECOWAS – Eco.
Hơn nữa, không có sự thống nhất giữa các quốc gia thành viên 'hợp pháp' của ECOWAS. Nigeria là nhà lãnh đạo kinh tế của toàn bộ châu Phi và là một bá chủ khu vực rõ ràng, đã từng là chủ mưu đằng sau khái niệm ECOWAS. Tiềm năng và khả năng của nó đe dọa các chủ thể khác trong khu vực, vốn được các bên tham gia bên ngoài sử dụng một cách khéo léo. Cho đến gần đây, Pháp đã sử dụng mối quan hệ của mình với các quốc gia trong khu vực để gây áp lực lên Nigeria, bao gồm cả ở cấp độ ECOWAS. Chủ nghĩa bảo hộ kinh tế của nước này khiến EU khó chịu và là trở ngại lớn cho thỏa thuận thương mại giữa Tây Phi và châu Âu. Đó là điều đã thúc đẩy Brussels, sẵn sàng loại bỏ Nigeria, ký các thỏa thuận riêng với Ghana và Bờ Biển Ngà và sử dụng chúng làm điểm tiếp cận thị trường khu vực của ECOWAS.
Thật trùng hợp, Tổng thống Nigeria Bola Tinubu đã được bầu làm Chủ tịch tiếp theo của ECOWAS vào ngày 10 tháng 7 năm 2023. Giờ đây, cuộc khủng hoảng ở Niger – nước láng giềng phía bắc của Nigeria đang đối mặt với những vấn đề tương tự (chủ nghĩa cực đoan, sa mạc hóa, biến đổi khí hậu) – tạo cơ hội cho Nigeria củng cố ảnh hưởng của nó trong khu vực và trở thành một nhân tố quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề khu vực, tận dụng sự suy giảm ảnh hưởng của Pháp. Và còn lâu mới chắc chắn rằng Nigeria sẽ chọn chơi trận đấu này cùng phe với Pháp. Chúng ta không nên bỏ qua thực tế là tổng thống mới của Nigeria, Bola Tinubu, mặc dù sinh ra ở miền nam đất nước, là người Hồi giáo và nhận được sự ủng hộ vững chắc ở miền bắc.
Phản ứng của thế giới trước cuộc khủng hoảng Niger
Nga đã chính thức lên án cuộc đảo chính, một lập trường tự nhiên, nhất quán không liên quan đến sự đồng cảm của Moscow đối với chế độ Bazoum, vì chính quyền của ông đã chọn không tham dự Hội nghị thượng đỉnh Nga-Châu Phi, trên hết là lấy tín hiệu từ Mỹ và Pháp. Như vậy, Nga không chỉ ghi nhớ cuộc đảo chính năm 2014 ở Ukraine mà còn ủng hộ Liên minh châu Phi trong chính sách không khoan nhượng đối với các cuộc đảo chính.
Các tuyên bố của người đứng đầu Wagner PMC Evgeny Prigozhin ủng hộ cuộc đảo chính không nên được coi là quá nghiêm trọng. Không có sự hỗ trợ từ Điện Kremlin, các nguồn lực của Prigozhin ở Châu Phi rất ít ỏi và ông ta đã có lịch sử cố gắng tỏ ra quyền lực hơn thực tế, cùng với nhiều thứ khác, sử dụng các thông tin rò rỉ có kiểm soát thông qua phe đối lập và phương tiện truyền thông châu Âu. Do đó, bất kỳ tin đồn nào về việc anh ấy tham gia vào tiến trình chính trị ở Niger đều nên được xử lý một cách thận trọng. Dù sao đi nữa, sự tin tưởng và hỗ trợ của Moscow không còn dành cho anh ta nữa, và nếu không có những điều đó, anh ta hầu như không có nhiều trọng lượng ở Châu Phi.
Rất khó để dự đoán các sự kiện sẽ phát triển như thế nào ở Niger. Các kịch bản có thể xảy ra bao gồm các cuộc phản công và nỗ lực của phương Tây nhằm đạt được thỏa thuận với quân đội Niger, với mục tiêu khiến họ không làm bất cứ điều gì đi ngược lại lợi ích kinh tế của Pháp và Mỹ. Một sự can thiệp vũ trang của ECOWAS ít có khả năng xảy ra hơn, do sự thiếu chuẩn bị của các lực lượng phản ứng nhanh trong khu vực và thiếu nguồn lực.
Sự tham gia quân sự của Pháp hoặc Mỹ cũng khó xảy ra, vì các nước phương Tây có những ưu tiên cao hơn nhiều ở các khu vực khác trên thế giới, chẳng hạn như Đông Âu, Ấn Độ Dương hoặc Biển Đông. Một cuộc đảo chính ở Niger không phải là điều có thể khiến phương Tây từ bỏ chính sách nhất quán là giảm can dự vào các cuộc xung đột khu vực ở Trung Đông và châu Phi.
Đồng thời, chúng ta không thể loại trừ khả năng Pháp và Mỹ có thể hành động độc lập với nhau. Một loạt các cuộc đảo chính chống Pháp ở châu Phi thực sự có lợi cho Mỹ, trong khi Trung Quốc – vốn thường nhân từ chấp nhận những ưu đãi ngầm do Pháp mở rộng ở châu Phi khi Paris tìm kiếm sự hỗ trợ của Bắc Kinh – có thể thua cuộc. Hoa Kỳ có thể sử dụng tình hình vì lợi ích của mình và đặt chế độ quân sự mới của Niger vào vị trí phụ thuộc, bóp nghẹt chế độ này bằng các biện pháp trừng phạt phi sát thương, theo mô hình tương tự như ở Sudan.
Lợi ích lâu dài của Nga là tăng cường sức mạnh và ảnh hưởng của các trung tâm quyền lực địa phương, không chỉ bao gồm Nigeria mà còn cả Algeria, một đối tác chiến lược của Nga luôn theo dõi chặt chẽ các diễn biến dọc biên giới phía nam của nước này. Lợi ích của Algeria và Nigeria là ngăn chặn cuộc khủng hoảng quốc tế hóa và tự giải quyết nó mà không có sự tham gia của Hoa Kỳ, Pháp và các bên tham gia khác. Vai trò của Nga trong cuộc khủng hoảng này có thể là một vai trò ổn định nếu nước này sử dụng mối quan hệ thân thiện với các nhà lãnh đạo của Burkina Faso và Mali, những người có thể sẽ được các đồng nghiệp của họ ở Niger tìm kiếm sự hỗ trợ.
Giờ bên Ukr tấn công vượt qua hàng phòng thủ của Nga chả biết bằng cách nào nữa các cụ nhỉ? Những tưởng với địa hình chiến trường của U cà gần như là bình địa, rất thuận lợi cho các phương tiện cơ giới như xe tăng, thiết giáp thần tốc băng băng dùng hoả lực nã vào chiến hào mỏng manh dễ sụp đổ là qua được. Nhưng qua 2 tháng khắp chiến trường nằm la liệt ngổn ngang những đống sắt thành bãi nghĩa địa xe tăng thiết giáp đã cho thấy chiến thuật tấn công bằng xe cơ giới có vẻ sai sai.
Xen kẽ chiến thuật tác chiến kinh điển này thì U cà cũng thỉnh thoảng thay đổi các chiến thuật mang tính truyền thống khác. Như trước tiên tấn công thì nã pháo vào làm mềm hàng phòng thủ Nga. Nhưng chiến thuật này có nhược điểm là khi phát hoả đồng nghĩa với "vạch áo cho người xem lưng", bị radar phát hiện để lộ vị trí là trở thành miếng mồi cho Lancet với FPV mà Nga đang rất sẵn cả đống. Bế tắc ý tưởng tấn công, U cà lại đưa ra chiến thuật dùng các nhóm nhỏ luồn lách vào sâu bên kia chiến tuyến để đấu súng tay bo với đối phương. Cách này chỉ mang tính quấy rối, chứ thường thì những binh lính được giao nhiệm vụ này gần như đã nhận được giấy báo tử vì không có đường quay trở lại. Giờ phía U cà chỉ còn trông chờ vào ông mãnh mang tên F16 hỗ trợ nốt là hết vẹo. Ông mãnh này giả dụ đc M và PT viện trợ thời gian tới đây thì khả năng cũng lại pr quảng cáo hộ mấy loại vũ khí phòng không của Nga thôi.
Vâng Cụ nói quá chính xác luôn , đến hôm nay vừa tròn 2 tháng Ukr tổ chức tổng phản công và cũng dc 10 ngày chuyển sang giai đoạn 2 . Thực sự đến hôm nay Ukr đã cạn kiệt mọi ý tưởng tấn công . E cho rằng như thường lệ t/g tới Ukr lại chuyển sang phòng ngự , tấn công lẻ tẻ và hề Ze lại kêu gào khóc lóc xin xỏ các kiểu .
Về phần Nga ngày mai cũng là ngày hẹn của a Prigozhin , e cho rằng ko nhất thiết là phải chính xác . Nhưng e hy vọng t/g tới sẽ dc xem Nga trình diễn lối tấn công của mình . Đã đến lúc Nga kịp dự trữ đầy đủ cho mình những đ/k cần để có thể triển khai giai đoạn tiếp theo của CDQSDB . Liệu một lần nữa Nga có thể tổng tấn công trên mọi mặt trận như hồi đầu chiến dịch hay ko .? là câu hỏi mà sắp tới chúng ta sẽ dc nghe trả lời . Thời điểm này Ukr đã có dấu hiệu xuống sức từ tinh thần đến trang thiết bị , nếu để lâu hơn e rằng sẽ phức tạp khi nền công nghiệp quân sự Mỹ và NATO phục hồi và bắt nhịp kịp để có thể cung cấp đạn dược ... cho Ukr đủ sức gây khó khăn cho Nga .
Thực tế chiến trường cho thấy , muốn giành thắng lợi Nga cần phải tạo ra càng nhiều mặt trận càng tốt , buộc Ukr phải co kéo cơ động . Lấy thế mạnh của mình hơn hẳn về vũ khí đạn dược , nhất là về hỏa lực => Nga cần buộc Ukr phải căng mình ra và ko cho phép Ukr có thể tập trung hỏa lực của mình lại => từ đó sẽ tạo ra nhiều lỗ hổng , điểm yếu trên chiến trường để Nga có cơ hội đột phá , như sự thành công bước đầu ở mặt trận đông bắc Ukr .
Cá nhân e vẫn mong Nga thành công tiến chiếm 1 phần 3 tỉnh phía bắc Ukr ( Kharkov , Sumi , Chernihiv ) => từ đó lại cho ra đời 3 nước CH ly khai nữa là OK rồi . Cứ từ từ cho khoai nó nhừ các Cụ nhẩy .!?
Vấn đề Phi Châu dang là một chủ đề nóng hổi trong cuộc chiến tranh dành ưu thế địa chính trị hiện nay giữa các cường quốc. Em cửu về một bài phân tích khá dài để các cụ có thêm những góc nhìn mới.
Làm thế nào cuộc đảo chính ở Niger có thể làm rung chuyển cán cân quyền lực trong và xung quanh Châu Phi
Với ảnh hưởng đang giảm dần của Pháp, sức nặng ngày càng tăng của Nigeria và các lợi ích dài hạn khác, một số kịch bản chồng chéo có thể xảy ra
Việt bởi Andrey Maslov , Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Châu Phi, Đại học HSE (Moscow) và Vsevolod Sviridov, chuyên gia của Trung tâm Nghiên cứu Châu Phi, Đại học HSE
Vào ngày 26 tháng 7 năm 2023, lực lượng bảo vệ tổng thống Cộng hòa Niger đã bắt giữ Tổng thống Mohamed Bazoum. Ban đầu, quân đội không đứng về phía quân nổi dậy, thay vào đó đảm nhận vị trí canh gác tại các cơ sở quan trọng chiến lược ở Niamey, thủ đô của Niger, với những lời kêu gọi thận trọng để tránh bạo lực. Vào đêm 26 tháng 7, Đại tá Không quân Niger Amadu Abdraman đã phát biểu trên truyền hình. Trong một tuyên bố thay mặt cho những người làm đảo chánh, ông tuyên bố phế truất Tổng thống Bazoum và thành lập Hội đồng Quốc gia Bảo vệ Tổ quốc (Conseil National pour la Sauvegarde de la Patrie). Ông cho rằng “tình hình an ninh ngày càng xấu đi” và “quản trị yếu kém” là những lý do chính dẫn đến cuộc đảo chính.
Vào ngày 27 tháng 7, một tuyên bố đã được đăng trên Twitter (được đổi tên thành 'X') bởi tài khoản không chính thức của lực lượng vũ trang Niger (Forces Armées Nigériennes), chủ yếu đăng các bản tin về các hoạt động quân sự. Tuyên bố, được ký bởi tham mưu trưởng quân đội, Tướng Abdou Sidikou Issa, tuyên bố ủng hộ “Lực lượng Phòng vệ và An ninh,” như những người làm đảo chánh tự xưng trong bài phát biểu trên truyền hình. Vào sáng ngày 28 tháng 7, có thông tin cho rằng Abdourahamane Tchiani, chỉ huy lực lượng bảo vệ tổng thống, đã được bổ nhiệm làm người đứng đầu Hội đồng Quốc gia về Bảo vệ Tổ quốc của Niger.
Burkina Faso, Guinea và Mali lên tiếng ủng hộ chính phủ mới. Tuy nhiên, cuộc đảo chính đã bị Cộng đồng Kinh tế của các Quốc gia Tây Phi (ECOWAS), Liên minh Châu Phi, Liên Hợp Quốc (bao gồm cả Hội đồng Bảo an), Pháp, Hoa Kỳ và Nga lên án. Trung Quốc đã chọn không đưa ra bất kỳ tuyên bố nào. Tuy nhiên, ECOWAS đã sử dụng những lời lẽ rất gay gắt. Tại một hội nghị thượng đỉnh bất thường được tổ chức vào ngày 30 tháng 7, ECOWAS đã yêu cầu phục chức cho Tổng thống bị phế truất Bazoum. Nếu điều này không xảy ra trong vòng một tuần, tổ chức này đe dọa sẽ “thực hiện mọi biện pháp cần thiết để khôi phục trật tự hiến pháp ở Cộng hòa Niger.”
ECOWAS cũng đóng cửa biên giới giữa các quốc gia thành viên và Niger. Cho rằng tư cách thành viên ECOWAS của Mali và Burkina Faso đã bị đình chỉ, quyết định này thực sự đóng cửa biên giới của Niger với hai quốc gia - Benin và Nigeria. Hạn chế này có thể được cảm nhận rõ ràng, vì Niger đã và đang sử dụng hành lang vận chuyển Niamey-Cotonou (Benin) để xuất khẩu tinh quặng uranium cũng như nhập khẩu thực phẩm và năng lượng. Tuy nhiên, theo truyền thống, một phần lớn thương mại giữa các quốc gia được tạo thành qua buôn lậu và cho đến nay, không phải tất cả các tuyến đường buôn bán hàng lậu đều đi qua biên giới tại các trạm kiểm soát chính thức. Điều này có thể sẽ làm giảm tác dụng thực sự của các biện pháp trừng phạt đối với Niger.
ECOWAS cũng thiết lập một vùng cấm bay cho tất cả các chuyến bay thương mại đến và đi từ Niger, đình chỉ mọi giao dịch giữa các quốc gia ECOWAS và Niger và đóng băng tất cả tài sản của quốc gia này trong các ngân hàng ECOWAS.
Uranium
Niger là một người chơi quan trọng nhưng không phải là người chơi chính trong thị trường uranium toàn cầu. Năm 2022, nước này sản xuất 2.000 tấn uranium (chiếm 4% sản lượng toàn cầu và đứng thứ 7 trên thế giới, chỉ sau Nga với 2.500 tấn). Trong những năm gần đây, sản lượng uranium ở Niger đã giảm do mỏ Akuta (do công ty Orano của Pháp điều hành) cạn kiệt trữ lượng và cuối cùng phải đóng cửa vào năm 2021. Các tài sản uranium chính ở Niger được chia cho bốn liên doanh. Orano là cổ đông lớn nhất của ba trong số đó, trong khi các công ty Trung Quốc (CNUC thuộc sở hữu nhà nước và tập đoàn đầu tư tư nhân ZXJOY Invest) kiểm soát cổ đông thứ tư. Ngoài ra còn có liên doanh với các công ty Tây Ban Nha (ENUSA) và Hàn Quốc (KEPCO). Chính phủ Nigeria được đại diện trong các liên doanh thông qua công ty nhà nước SOPAMIN.
Đối với Niger, việc bán uranium là nguồn doanh thu xuất khẩu và tiền tệ chính. Xuất khẩu uranium chiếm khoảng 200 triệu đô la hàng năm (lên tới 30% tổng giá trị xuất khẩu của Niger). Hầu hết số hàng này (lên đến 100% trong một số năm) được vận chuyển đến Pháp, với một số lô hàng cũng được vận chuyển đến Canada, Tây Ban Nha và Nhật Bản.
Cùng với Nga, Kazakhstan và Canada, Niger là nhà cung cấp tinh quặng uranium chính cho Pháp, cung cấp khoảng 25% lượng tiêu thụ hàng năm của nước này (Pháp tiêu thụ khoảng 8.000 tấn mỗi năm). Vào ngày 31 tháng 7, các phương tiện truyền thông đưa tin rằng Niger đã đình chỉ xuất khẩu uranium và vàng sang Pháp. Quyết định của phiến quân, nếu nó thực sự được thực hiện, là một cử chỉ chính trị: với biên giới bị đóng cửa, xuất khẩu về mặt kỹ thuật là không thể, vì Niger không có đường ra biển: nếu biên giới với Bénin bị đóng cửa theo quyết định của ECOWAS, thì việc định hướng lại xuất khẩu cần có thời gian, nỗ lực, và đàm phán quốc tế.
Một mặt, viễn cảnh Pháp mất tới 1/4 nguồn cung cấp uranium có nguy cơ làm trầm trọng thêm tình trạng khó khăn về năng lượng đang diễn ra của nước này, một tình hình vốn đã phức tạp do cuộc khủng hoảng năng lượng kéo dài hai năm đang càn quét khắp châu Âu. Mặt khác, phiến quân sẽ phải vật lộn để tìm một thị trường thay thế cho 2.000 tấn uranium. Về lý thuyết, các công ty Nga hoặc Trung Quốc có thể đồng ý mua số lượng uranium tinh này (Nga tiêu thụ khoảng 6.000 tấn mỗi năm). Tuy nhiên, điều này sẽ đòi hỏi đầu tư đáng kể vào hậu cần, an ninh mỏ và trên hết, các nước láng giềng sẽ phải cho phép vận chuyển những hàng hóa này qua lãnh thổ của họ.
Nếu quân nổi dậy tiếp tục nắm quyền và đạt được thỏa thuận với Paris, Pháp có thể sử dụng ảnh hưởng của mình trong ECOWAS để đàm phán nới lỏng các biện pháp trừng phạt. Ví dụ, xuất khẩu uranium và vận chuyển thiết bị khai thác có thể được miễn trừ. Đây là một thực tế khá phổ biến - lệnh cấm vận đối với Mali đã được sửa đổi để cho phép cung cấp lương thực và năng lượng.
Dân số
Khi Niger tuyên bố độc lập, dân số của nước này dưới 3,5 triệu người. Trong 60 năm sau đó, con số này đã lên tới 25 triệu. Ngày nay, Niger không chỉ là nhà cung cấp uranium quan trọng mà còn là một thị trường rộng lớn. Nó nhập khẩu 3,5 tỷ giá trị hàng hóa hàng năm, chủ yếu là ngũ cốc (0,5 tỷ). Nó đã vượt qua nước láng giềng Mali về dân số, một quốc gia có cùng diện tích và vị trí địa lý nằm giữa sa mạc Sahara và vùng Sahel. Trong khi dân số của Mali chỉ tăng gấp bốn lần trong những năm kể từ khi độc lập, thì dân số của Niger đã tăng gần gấp tám lần. Người ta cũng nói rằng Niger đứng đầu thế giới về khả năng sinh sản của phụ nữ, bỏ xa Somalia và Chad. Ở Niger, trung bình một phụ nữ sinh 7 đứa con. Điều này liên quan đến thực tế là dân số Niger chủ yếu sống ở nông thôn (83%) và sống trong tình trạng nghèo đói cùng cực.
Tác động của cuộc đảo chính ở châu Phi
Hơn 3 triệu km2 lãnh thổ và 82 triệu người sống ở các quốc gia thuộc ECOWAS hiện đang chịu lệnh trừng phạt của ECOWAS. Hầu hết các lãnh thổ của ECOWAS (tổng diện tích lên tới 5,2 triệu km vuông) không còn là một phần chính thức của tổ chức, hiện được chia thành hai khu vực trùng với hai khu vực lịch sử mà các chuyên gia Châu Phi theo truyền thống vạch ra ở Tây Phi – cụ thể là Guinea, bao gồm các lãnh thổ ven biển Tây Phi từ Senegal đến Cameroon và Tây Sudan, một phần của khu vực Sahara/Sahel. Trên thực tế, ECOWAS được chia thành hai phe. Một phe được đại diện bởi bốn quốc gia đã trải qua các cuộc đảo chính (Mali năm 2020 và 2021; Guinea năm 2021; Burkina Faso năm 2022), trong khi phe đối lập bao gồm Nigeria, Ghana, Bờ Biển Ngà, Senegal và các nước khác.
ECOWAS luôn là một tổ chức khá đa dạng, không đồng nhất, với dân số được chia theo cả tôn giáo (Thiên chúa giáo và Hồi giáo) và ngôn ngữ (tiếng Anh và tiếng Pháp). Ngoài ra, có hai thỏa thuận tiền tệ trong ECOWAS – WAEMU (Liên minh tiền tệ và kinh tế Tây Phi) hợp nhất các thuộc địa cũ của Pháp ở châu Phi và còn được gọi là khu vực đồng franc CFA, và WAMZ (Khu vực tiền tệ Tây Phi) có kế hoạch giới thiệu một loại tiền tệ duy nhất trong ECOWAS – Eco.
Hơn nữa, không có sự thống nhất giữa các quốc gia thành viên 'hợp pháp' của ECOWAS. Nigeria là nhà lãnh đạo kinh tế của toàn bộ châu Phi và là một bá chủ khu vực rõ ràng, đã từng là chủ mưu đằng sau khái niệm ECOWAS. Tiềm năng và khả năng của nó đe dọa các chủ thể khác trong khu vực, vốn được các bên tham gia bên ngoài sử dụng một cách khéo léo. Cho đến gần đây, Pháp đã sử dụng mối quan hệ của mình với các quốc gia trong khu vực để gây áp lực lên Nigeria, bao gồm cả ở cấp độ ECOWAS. Chủ nghĩa bảo hộ kinh tế của nước này khiến EU khó chịu và là trở ngại lớn cho thỏa thuận thương mại giữa Tây Phi và châu Âu. Đó là điều đã thúc đẩy Brussels, sẵn sàng loại bỏ Nigeria, ký các thỏa thuận riêng với Ghana và Bờ Biển Ngà và sử dụng chúng làm điểm tiếp cận thị trường khu vực của ECOWAS.
Thật trùng hợp, Tổng thống Nigeria Bola Tinubu đã được bầu làm Chủ tịch tiếp theo của ECOWAS vào ngày 10 tháng 7 năm 2023. Giờ đây, cuộc khủng hoảng ở Niger – nước láng giềng phía bắc của Nigeria đang đối mặt với những vấn đề tương tự (chủ nghĩa cực đoan, sa mạc hóa, biến đổi khí hậu) – tạo cơ hội cho Nigeria củng cố ảnh hưởng của nó trong khu vực và trở thành một nhân tố quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề khu vực, tận dụng sự suy giảm ảnh hưởng của Pháp. Và còn lâu mới chắc chắn rằng Nigeria sẽ chọn chơi trận đấu này cùng phe với Pháp. Chúng ta không nên bỏ qua thực tế là tổng thống mới của Nigeria, Bola Tinubu, mặc dù sinh ra ở miền nam đất nước, là người Hồi giáo và nhận được sự ủng hộ vững chắc ở miền bắc.
Phản ứng của thế giới trước cuộc khủng hoảng Niger
Nga đã chính thức lên án cuộc đảo chính, một lập trường tự nhiên, nhất quán không liên quan đến sự đồng cảm của Moscow đối với chế độ Bazoum, vì chính quyền của ông đã chọn không tham dự Hội nghị thượng đỉnh Nga-Châu Phi, trên hết là lấy tín hiệu từ Mỹ và Pháp. Như vậy, Nga không chỉ ghi nhớ cuộc đảo chính năm 2014 ở Ukraine mà còn ủng hộ Liên minh châu Phi trong chính sách không khoan nhượng đối với các cuộc đảo chính.
Các tuyên bố của người đứng đầu Wagner PMC Evgeny Prigozhin ủng hộ cuộc đảo chính không nên được coi là quá nghiêm trọng. Không có sự hỗ trợ từ Điện Kremlin, các nguồn lực của Prigozhin ở Châu Phi rất ít ỏi và ông ta đã có lịch sử cố gắng tỏ ra quyền lực hơn thực tế, cùng với nhiều thứ khác, sử dụng các thông tin rò rỉ có kiểm soát thông qua phe đối lập và phương tiện truyền thông châu Âu. Do đó, bất kỳ tin đồn nào về việc anh ấy tham gia vào tiến trình chính trị ở Niger đều nên được xử lý một cách thận trọng. Dù sao đi nữa, sự tin tưởng và hỗ trợ của Moscow không còn dành cho anh ta nữa, và nếu không có những điều đó, anh ta hầu như không có nhiều trọng lượng ở Châu Phi.
Rất khó để dự đoán các sự kiện sẽ phát triển như thế nào ở Niger. Các kịch bản có thể xảy ra bao gồm các cuộc phản công và nỗ lực của phương Tây nhằm đạt được thỏa thuận với quân đội Niger, với mục tiêu khiến họ không làm bất cứ điều gì đi ngược lại lợi ích kinh tế của Pháp và Mỹ. Một sự can thiệp vũ trang của ECOWAS ít có khả năng xảy ra hơn, do sự thiếu chuẩn bị của các lực lượng phản ứng nhanh trong khu vực và thiếu nguồn lực.
Sự tham gia quân sự của Pháp hoặc Mỹ cũng khó xảy ra, vì các nước phương Tây có những ưu tiên cao hơn nhiều ở các khu vực khác trên thế giới, chẳng hạn như Đông Âu, Ấn Độ Dương hoặc Biển Đông. Một cuộc đảo chính ở Niger không phải là điều có thể khiến phương Tây từ bỏ chính sách nhất quán là giảm can dự vào các cuộc xung đột khu vực ở Trung Đông và châu Phi.
Đồng thời, chúng ta không thể loại trừ khả năng Pháp và Mỹ có thể hành động độc lập với nhau. Một loạt các cuộc đảo chính chống Pháp ở châu Phi thực sự có lợi cho Mỹ, trong khi Trung Quốc – vốn thường nhân từ chấp nhận những ưu đãi ngầm do Pháp mở rộng ở châu Phi khi Paris tìm kiếm sự hỗ trợ của Bắc Kinh – có thể thua cuộc. Hoa Kỳ có thể sử dụng tình hình vì lợi ích của mình và đặt chế độ quân sự mới của Niger vào vị trí phụ thuộc, bóp nghẹt chế độ này bằng các biện pháp trừng phạt phi sát thương, theo mô hình tương tự như ở Sudan.
Lợi ích lâu dài của Nga là tăng cường sức mạnh và ảnh hưởng của các trung tâm quyền lực địa phương, không chỉ bao gồm Nigeria mà còn cả Algeria, một đối tác chiến lược của Nga luôn theo dõi chặt chẽ các diễn biến dọc biên giới phía nam của nước này. Lợi ích của Algeria và Nigeria là ngăn chặn cuộc khủng hoảng quốc tế hóa và tự giải quyết nó mà không có sự tham gia của Hoa Kỳ, Pháp và các bên tham gia khác. Vai trò của Nga trong cuộc khủng hoảng này có thể là một vai trò ổn định nếu nước này sử dụng mối quan hệ thân thiện với các nhà lãnh đạo của Burkina Faso và Mali, những người có thể sẽ được các đồng nghiệp của họ ở Niger tìm kiếm sự hỗ trợ.
