b- Võ ban
Thái úy, Thiếu úy.
Phiêu kỵ Thượng Tướng quân (dành cho Hoàng tử hoặc thân vương), chỉ huy tối cao của quân đội.
Ðiện súy đô áp nha Thống chế coi các quân ngự tiền, Ðại doãn, Tổng quản, Ðại An phủ sứ…
Cấm vệ Thượng Tướng quân, Kim ngô vệ Ðại Tướng quân (cấm quân, mỗi vệ có Ðại tướng quân, Tướng quân, Giám quân, Ðại đội trưởng), Ðô Thống chế…
B- Quan ngoài (ở các lộ, trấn):
Văn: Kinh lược sứ, Quan sát sứ, Ðô hộ phủ, An phủ sứ, Phó sứ, Tri phú, Trấn phủ sứ, Tri châu, Lệnh, Thông phán, Tào vận sứ, Chuyển vận sứ, Ðề hình ty, Khuyến nông ty…
Võ: Mỗi lộ có một bộ quân, đứng đầu là Lộ Tướng quân. Dọc biên giới đặt Phòng ngự sứ. Vùng biển có Bình Hải quân.
* Luật lệ (theo ĐVSKTT):
1246 Ðịnh cứ 15 năm 1 lần xét duyệt, 10 năm thăng tước 1 cấp, 15 năm thăng chức 1 bậc. Chức quan nào khuyết thì chức chánh kiêm chức phó. Chánh phó đều khuyết thì lấy quan khác tạm giữ, đợi đủ hạn xét duyệt thì bổ chức ấy.
1288 Lệ cũ, mỗi khi tuyên đọc lời vua, thì viện Hàn lâm lĩnh đưa bản thảo tờ chiếu cho Hành khiển để giảng tập trước, đến khi tuyên đọc, thì giảng cả âm nghĩa cho dân thường dễ hiểu.
Sáng tai họ, điếc tai cày 
b- Võ ban
Thái úy, Thiếu úy.
Phiêu kỵ Thượng Tướng quân (dành cho Hoàng tử hoặc thân vương), chỉ huy tối cao của quân đội.
Ðiện súy đô áp nha Thống chế coi các quân ngự tiền, Ðại doãn, Tổng quản, Ðại An phủ sứ…
Cấm vệ Thượng Tướng quân, Kim ngô vệ Ðại Tướng quân (cấm quân, mỗi vệ có Ðại tướng quân, Tướng quân, Giám quân, Ðại đội trưởng), Ðô Thống chế…
B- Quan ngoài (ở các lộ, trấn):
Văn: Kinh lược sứ, Quan sát sứ, Ðô hộ phủ, An phủ sứ, Phó sứ, Tri phú, Trấn phủ sứ, Tri châu, Lệnh, Thông phán, Tào vận sứ, Chuyển vận sứ, Ðề hình ty, Khuyến nông ty…
Võ: Mỗi lộ có một bộ quân, đứng đầu là Lộ Tướng quân. Dọc biên giới đặt Phòng ngự sứ. Vùng biển có Bình Hải quân.
* Luật lệ (theo ĐVSKTT):
1246 Ðịnh cứ 15 năm 1 lần xét duyệt, 10 năm thăng tước 1 cấp, 15 năm thăng chức 1 bậc. Chức quan nào khuyết thì chức chánh kiêm chức phó. Chánh phó đều khuyết thì lấy quan khác tạm giữ, đợi đủ hạn xét duyệt thì bổ chức ấy.
1288 Lệ cũ, mỗi khi tuyên đọc lời vua, thì viện Hàn lâm lĩnh đưa bản thảo tờ chiếu cho Hành khiển để giảng tập trước, đến khi tuyên đọc, thì giảng cả âm nghĩa cho dân thường dễ hiểu.
Sáng tai họ, điếc tai cày
Nhà Hồ (1400-1407)
Nhà Hồ đặt quan cũng theo chế độ nhà Trần, chỉ thêm chức Đăng văn triều chính. Lại đặt thêm Phong quốc giám (có chức Quản cán), Đại lý tự (có chức Phán chính), Quảng tế thự (có thừa thuộc), Hương đình quan (có hai viên chánh, phó, sau bớt đi một viên). Đều là các chức tạo để làm việc.
Đối với địa phương, đất nước chia thành các lộ, phủ, châu, huyện, thấp nhất là xã. Ở lộ có An phủ sứ, phủ có Trấn phủ sứ, châu có Thông phán, Thiêm phán, huyện có Lệnh úy, Chủ bạ trông coi.
Thời thuộc Minh (1407-1427)
Về thời thuộc Minh, đặt quan ba ty ở Giao Chỉ thống trị các việc quân dân (ty Đô tổng binh có những chức Tổng binh sứ, Tổng binh thiêm sự; ty Bố chính có Bố chính sứ, Tả Hữu tham nghị; ty Án sát có Án sát sứ. Bố chính, Án sát có khi một ty kiêm cả hai). Các phủ, châu, huyện thì đặt những chức tri phủ, đồng tri, tri huyện (dùng cả người Trung Quốc cùng người thổ trước); các thành, đồn thì đặt những chức chỉ huy, thiên hộ; coi binh đóng giữ (cũng dùng cả người Trung Quốc lẫn người thổ trước). Các quan địa phương hằng năm phải lần lượt vào chầu ở Yên Kinh.
Sáng tai họ, điếc tai cày
Nhà Hậu Lê
Quan chế nhà Lê lúc đầu đại yếu lấy Tả Hữu tướng quốc, Kiểm hiệu bình chương quân quốc trọng sự, Đại tư đồ, Tư không, Đại tư mã, Tư khấu, Thái phó, Thái bảo, Thái úy, Thiếu phó, Thiếu bảo, Thiếu úy, Tả Hữu bộc xạ, Hữu bật, Thượng thư lệnh, Đặc tiến khai phủ nghi đồng tam ty, tham dự triều chính, làm trọng chức của các đại thần văn võ, trao cho các thân thuộc của nhà vua và bầy tôi có công.
Lại có Chính sự viện để giữ then chốt, dùng cả văn võ. (Có những chức Tham tri chính sự, Tham nghị, Đồng tham nghị, sau lại đặt Chính sự viện thượng thư).
Văn ban thì có Đại hành khiển và hành khiển năm đạo đứng đầu (sau cũng có lấy chức Bộc xạ làm Hành khiển).
Sáng tai họ, điếc tai cày
Nhà Hậu Lê
Quan chế nhà Lê lúc đầu đại yếu lấy Tả Hữu tướng quốc, Kiểm hiệu bình chương quân quốc trọng sự, Đại tư đồ, Tư không, Đại tư mã, Tư khấu, Thái phó, Thái bảo, Thái úy, Thiếu phó, Thiếu bảo, Thiếu úy, Tả Hữu bộc xạ, Hữu bật, Thượng thư lệnh, Đặc tiến khai phủ nghi đồng tam ty, tham dự triều chính, làm trọng chức của các đại thần văn võ, trao cho các thân thuộc của nhà vua và bầy tôi có công.
Lại có Chính sự viện để giữ then chốt, dùng cả văn võ. (Có những chức Tham tri chính sự, Tham nghị, Đồng tham nghị, sau lại đặt Chính sự viện thượng thư).
Văn ban thì có Đại hành khiển và hành khiển năm đạo đứng đầu (sau cũng có lấy chức Bộc xạ làm Hành khiển).
Thứ đến Bộ thượng thư (bấy giờ mới đặt hai bộ là Lại bộ, Lễ bộ, thuộc quan có lang trung, viên ngoại lang, chủ sự), Nội mật viện (tức là Khu mật viện, có Khu mật viện sứ, Khu mật viện phó sứ cùng tri viện sự, đồng tri viện sự, thiêm tri viện sự và chánh chưởng).
Thứ nữa đến các sảnh Trung thư, Môn hạ và Hoàng môn (Trung thư sảnh thì có trung thư lệnh đứng đầu, thứ đến thị lang rồi đến xá nhân, trước tác, thứ nữa đến sảnh thuộc. Hoàng môn sảnh thì chỉ có thị lang. Môn hạ sảnh lại chia làm tả hữu ty, có tri ty sự cùng thị lang, lang trung, khởi cư xá nhân và đặt thêm tả hữu gián nghị, tả hữu nạp ngôn, đều thuộc vào Môn hạ sảnh; sau lại đặt thêm Bí thư giám, có chức học sĩ), Hàn lâm viện (có các chức thừa chỉ, học sĩ, thị giảng, thị độc, trực học sĩ, tri chế cáo, đãi chế, hiệu khám, sau lại đặt chức đại học sĩ làm quan viện trưởng), Ngũ hình viện (gồm năm viện: thẩm hình, tả hình, hữu hình, tường hình, tư hình, có các chức lang trung, đại phu, viện sứ, trị viện sự, thiêm tri viện sự cùng giám sát ngũ hình), Ngự sử đài (có các chức thị ngự sử, trung thừa, phó trung thừa, giám sát ngự sử, chủ bạ ; sau mới đặt các chức đô ngự sử, phó đô, thiêm đô cùng chức ngự sử đại phu làm quan đài trưởng), Trung đô doãn và thiếu doãn.
Sáng tai họ, điếc tai cày
Lại thứ nữa đến Quốc tử giám (có các chức tế tửu, tư nghiệp, trực giảng, bác sĩ, trợ giáo, giáo thụ, chức đề điệu thì chuyên dùng đại thần, không cứ văn hay võ, lại có thượng xá, trung xá, hạ xá thuộc Quốc tử giám), Quốc sử viện (có các chức tu soạn, tu sử, đồng tu sử), Nội thị sảnh (có chức đô tri, cùng các chức chánh giám, phó giám, xá nhân các cục Thân tùy), Ngự tiền tam cục (ba cục Cận thị, Chi hậu, Học sĩ, mỗi cục đều có cục trưởng, cục phó), Tam quán (Nho lâm quán, Sùng văn quán, Tú lâm cục, có chức tri quán sự và các chức tư huấn, điển nghĩa), Thái sử viện (có các chức thái sử lệnh, thái sử thừa, linh đài lang, thái chúc, chưởng lịch).
Dưới đến các ty (như Lỗ bộ ty, Trúc mộc ty, đều có những chức Đô giám, Đồng giám), các cục, các thự (như Biểu tập cục, Trân mỹ cục, Đồng văn thự, Thái quan thự, đều có chánh chưởng, phó chưởng).
Các chức kể trên đều là những chức quan trọng.
Sáng tai họ, điếc tai cày
Về các quan ngoài thì lộ có An phủ sứ, An phủ phó sứ (có khi ở trấn cũng đặt chức ấy), cùng tri phủ, đồng tri phủ, trấn có Tuyên phủ đại sứ (chức này sau có khi trao cho quan võ), Tuyên phủ sứ, huyện có Chuyển vận sứ, Chuyển vận phó sứ, đều coi mọi việc quân dân. Ở lộ lại đặt Giáo thụ làm chức học quan.
Sáng tai họ, điếc tai cày
Võ ban thì có sáu quân ngự tiền (Ngự tiền võ sĩ, Ngự tiền trung quân, Tả, Hữu, Tiền, Hậu dực thánh quân), năm quân Thiết đột, các vệ quân ở năm đạo, đều lấy Đại tổng quản, Đại đô đốc, Đô tổng quản đứng đầu, thứ đến Tổng quản, Đô đốc, Đồng tổng quản, Đồng tổng binh, Quản lãnh, cùng Tả Hữu ban đô tri, Ngũ đạo tư mã, thứ nữa đến Điện tiền đô kiểm điểm, Điện tiền đô áp nha, Điện tiền đô chỉ huy sứ. Lại thứ nữa đến Điện tiền chỉ huy sứ, phó sứ, tứ sương chỉ huy sứ, phó sứ, cùng tổng hạt và phụng tuyên sứ. Những chức kể trên đều là những tướng hiệu ở trong.
Sáng tai họ, điếc tai cày
Về các quan võ ở ngoài thì các lộ đều có tổng quản, đồng tổng quán, đồng tổng tri, đồng tri, quản lãnh, hoặc trấn phủ sứ, tuyên úy đại sứ, tuyên úy sứ, đều là các chức coi quân trị dân. Lại ở châu thì có các chức phòng ngự sứ, chiêu thảo sứ, cũng dùng về việc quản giám khó nhọc; lại có chức tri châu, đại tri châu trao cho các tù trưởng phiên thuộc bên ngoài.
Sáng tai họ, điếc tai cày
QUAN CHẾ ĐỜI HỒNG ĐỨC (1470-1497)
“Mùa thu năm Hồng Đức thứ 2 [1471], sửa định Hoàng triều quan chế, bãi các chức Tướng quốc, Bình chương, Bộc xạ, lấy các chức Thái sư, Thái úy, Thái phó, Thái bảo, Thiếu sư, Thiếu úy, Thiếu phó, Thiếu bảo làm trọng chức của đại thần văn võ.
Ngoài những chức ấy, về văn thì có sáu bộ, sáu tự, sáu khoa, Ngự sử đài, Hàn lâm viện, Đông các, Quốc tử giám, Quốc sử viện, Phủ doãn, Cung sư phủ [chức quan ở Đông cung], Tư thiên giám, Thái y viện, Bí thư giám, Trung thư giám, Hoa văn giám, đều là những chức giữ việc quan trọng ở trong. Các nha môn ở thừa tuyên, phủ, huyện, châu thì là những chức để tuyên dương đức chính của triều đình, giữ xem mọi việc và gần dân ở bên ngoài. (Lại có các quan khuyến nông, hà đê).
Về võ thì có năm phủ, hai vệ, bốn vệ Hiệu lực, bốn vệ Thần võ (tiền, hậu, tả, hữu), sáu vệ Điện tiền, bốn vệ Tuần tượng, bốn vệ Mã nhàn, đó là những chức túc vệ trong cung, trưng phát các quân và trông giữ chăn nuôi voi ngựa ở bên trong. Còn vệ, sở, đô ty, giang hải tuần kiểm, thì là những chức chống giữ ở bên ngoài.”
Lịch triều hiến chương loại chí
Sáng tai họ, điếc tai cày
VĂN GIAI:
+ Chánh nhất phẩm: Ba chức: Thái sư, Thái phó, Thái bảo.
+ Tòng nhất phẩm: Ba chức: Thái tử Thái sư, Thái tử Thái phó, Thái tử Thái bảo.
+ Chánh nhị phẩm: Ba chức: Thiếu sư, Thiếu phó, Thiếu bảo.
+ Tòng nhị phẩm: Thượng thư sáu Bộ, Ba chức: Thái tử Thiếu sư, Thái tử Thiếu phó, Thái tử Thiếu bảo.
+ Chánh tam phẩm: Đô Ngự sử.
+ Tòng tam phẩm: Tả Hữu Thị lang, Tôn nhân phủ Tả Hữu Tôn chính, Tả Hữu Xuân phường, Tả Hữu Dụ đức, Thừa tuyên sứ.
+ Chánh tứ phẩm: Hàn lâm viện Thừa chỉ, Phó Đô Ngự sử, Tả Hữu Trung doãn.
+ Tòng tứ phẩm: Đông các Đại Học sĩ, Tế tửu Quốc tử giám, Thông chính sứ, Tham chính.
+ Chánh ngũ phẩm: Hàn lâm viện Thị độc, Thiêm đô Ngự sử, Tự khanh sáu Tự, Thiêm sự, Phủ doãn Phụng Thiên (tức Thăng Long).
+ Tòng ngũ phẩm: Hàn lâm viện Thị giảng, Đông các Học sĩ, Tư nghiệp Quốc tử giám, Tả Hữu Thuyết thư, Tham nghị.
+ Chánh lục phẩm: Hàn lâm viện Thị thư, Đông các Hiệu thư, Hiến sát sứ, Lang trung sáu Bộ, Thiếu khanh sáu Tự, Thiếu doãn phủ Phụng Thiên (tức Thăng Long), Đoán sự các vệ, Kinh lịch năm phủ.
+ Tòng lục phẩm: Hàn lâm viện Đãi chế, Bí thư giám Điển thư, Tả Hữu Tự giảng các vương phủ, Viên ngoại lang sáu Bộ, Tri phủ.
+ Chánh thất phẩm: Hàn lâm viện Hiệu lý, Đề hình Giám sát Ngự sử, Giám sát Ngự sử ở 13 Đạo, Đô Cấp sự trung ở sáu Khoa, Tự thừa của sáu Tự, Huyện uý phủ Phụng Thiên, Hiến sát phó sứ, Trưởng sử các vương phủ.
+ Tòng thất phẩm: Hàn lâm viện Kiểm thảo, Thông phán, Bí thư giám Điển hàn, Tri huyện, Tri châu.
+ Chánh bát phẩm: Tư huấn ở Nho lâm quán và Tú lâm cục, Cấp sự trung ở sáu khoa, Hàn lâm viện Tu soạn, Giáo thụ Quốc tử giám.
+ Tòng bát phẩm: không có.
+ Chánh cửu phẩm: không có.
+ Tòng cửu phẩm: không có.
Sáng tai họ, điếc tai cày
VÕ GIAI:
+ Chánh nhất phẩm: Thái sư, Thái phó, Thái bảo, Thái uý.
+ Tòng nhất phẩm: Thiếu sư, Thiếu phó, Thiếu bảo, Tả Đô đốc, Hữu Đô đốc.
+ Chánh nhị phẩm: Thiếu uý, Đô Kiểm điểm, Đề đốc, Đô đốc Đồng tri.
+ Tòng nhị phẩm: Đô đốc Thiêm sự, Tả Kiểm điểm, Hữu Kiểm điểm, Tham đốc.
+ Chánh tam phẩm: Đô Chỉ huy sứ, Đô Tổng binh sứ.
+ Tòng tam phẩm: Đô Chỉ huy Đồng tri
+ Chánh tứ phẩm: Đô Chỉ huy Thiêm sự, Chỉ huy sứ, Tổng binh Thiêm sự.
+ Tòng tứ phẩm: Chỉ huy sứ Đồng tri, Tổng binh Đồng tri, Đô tri.
+ Chánh ngũ phẩm: Chỉ huy Thiêm sự, Lực sĩ Hiệu uý, Phó Đô tri, Tổng lĩnh, Quán lĩnh, Thiên hộ.
+ Tòng ngũ phẩm: Phó Thiên hộ, Trung uý, Phó Quản lĩnh.
+ Chánh lục phẩm: Phó Trung uý, Chánh Võ uý, Bách hộ, Chánh Đề hạt.
+ Tòng lục phẩm: Đề hạt, Hiệu uý ở các nha, Kinh lược Đồng tri, Phòng ngự sứ, Tả Đề điểm, Hữu Đề điểm.
+ Chánh thất phẩm: Phó Võ uý, Phó Đề hạt.
+ Tòng thất phẩm: Vệ uý, Phó Vệ uý.
+ Chánh bát phẩm: không có.
+ Tòng bát phẩm: không có.
+ Chánh cửu phẩm: không có.
+ Tòng cửu phẩm: không có.
Sáng tai họ, điếc tai cày
LÊ TRUNG HƯNG - QUAN CHẾ ĐỜI BẢO THÁI (LÊ DỤ TÔNG)
+ Chánh nhất phẩm: Thái sư, Thái phó, Thái bảo, Thái uý.
+ Tòng nhất phẩm: Thái tử Thái sư, Thái tử Thái phó, Thái tử Thái bảo, Tả Đô đốc, Hữu Đô đốc.
+ Chánh nhị phẩm: Thiếu sư, Thiếu uý, Thiếu phó, Thiếu bảo, Đô Hiệu kiểm, Đề đốc, Đô đốc Đồng tri, Đề lãnh.
+ Tòng nhị phẩm: Thượng thư sáu Bộ, Đô Ngự sử (ở cuối hàng Thượng thư), Thái tử Thiếu sư, Thái tử Thiếu phó, Thái tử Thiếu bảo, Đô đốc Thiêm sự, Tả Hiệu điểm, Hữu Hiệu điểm, Tham đốc, Phó Đề lãnh.
+ Chánh tam phẩm: Đô Ngự sử, Tôn nhân lệnh ở Tôn nhân phủ, Lăng chánh, Tả Thứ tử, Hữu Thứ tử, Đô Chỉ huy sứ, Đô Tổng binh sứ, Tuyên uý đại sứ, Tổng Thái giám.
+ Tòng tam phẩm: Tả Thị lang, Hữu Thị lang, Phó đô (ở cuối hàng Tả Thị lang), Thiêm đô (ở cuối hàng Hữu Thị lang), Tả và Hữu Tôn chánh ở Tôn nhân phủ, Lăng phó, Tả Dụ đức, Hữu Dụ đức, Thừa chính sứ, Đô Chỉ huy Đồng tri, Tổng tri Chỉ huy sứ, Tổng binh Đồng tri, Tuyên uý sứ, Đô thái giám.
Sáng tai họ, điếc tai cày
+ Chánh tứ phẩm: Hàn lâm Thừa chỉ, Phó đô Ngự sử (ở cuối hàng Tả Thị lang), Lăng thừa, Tả Trung doãn, Hữu Trung doãn, Tả Xuân phường, Hữu Xuân phường, Đô Chỉ huy Thiêm sự, Tuyên uý Đồng tri, Thái giám.
+ Tòng tứ phẩm: Đông các Đại học sĩ, Tế tửu Quốc tử giám, Thông chính sứ, Tham chính, Chỉ huy Đồng tri, Tả Tán thiện, Hữu Tán thiện, Chỉ huy Thiêm sự, Đô tổng tri, Thiêm tổng tri, Tuyên uý Thiêm sự, Thiêm thái giám.
+ Chánh ngũ phẩm: Hàn lâm viện Thị độc, Thiêm đô Ngự sử (ở cuối hàng Hữu thị lang), Tự khanh ở sáu Tự, Thiêm sự viện Thiêm sự, Thái y viện đại sứ, Phủ doãn phủ Phụng Thiên, Chỉ huy Thiêm sự, Trấn điện Tướng quân, Lực sĩ Hiệu uý, Phó Tổng tri, Thống chế, Chánh Đô uý, Quán lĩnh, Thiên hộ, Thiên Hoà cung chính, Quân dân chiêu thảo sứ, Đồng Tri giám sự.
+ Tòng ngũ phẩm: Hàn lâm viện Thị giảng, Đông các Học sĩ, Tư nghiệp Quốc tử giám, Thái y viện sứ, Tả Hữu thuyết thư, Chánh Phó thông chính, Thiêm sự viện thiếu Thiêm sự, Đoán sự, Tham nghị, Phó lực sĩ hiệu ý, Phó thiên hộ, Trung uý, Phó quản lĩnh, Lang tướng (ở Trung thành binh mã Lang tướng ty), Thiên Hoà cung cung phó, Chiêu thảo đồng tri, Tả Hữu thiếu giám.
Sáng tai họ, điếc tai cày
+ Chánh lục phẩm: Lang trung ở sáu Bộ, Hàn lâm viện Thị thư, Đông các Hiệu thư, Trung thư giám xá nhân, Thái y viện Ngự y chánh, Tư thiên giám, Tư thiên lệnh, Thiếu khanh ở sáu Tự, Thiếu doãn ở phủ Phụng Thiên, Hiến sát sứ, Chánh Đề hạt, Phó Đoán sự, Phó Trung uý, Đô uý, Chánh Võ uý, Phó Lang tướng (ở Trung thành binh mã Lang tướng ty), Thiên Hoà cung cung thừa, Chiêu thảo Thiêm sự, Kinh lược sứ tả hữu thừa.
+ Tòng lục phẩm: Viên ngoại lang, Hàn lâm viện Đãi chế, Trung thư giám, Thái y viện Ngự y phó, Tả Hữu tư giảng, Thông chính ty thông thừa, Tri phủ, Đề hạt, Tả Hữu tiền hậu phó Lang tướng, Hiệu uý ở các nha vệ điện, Kinh lược đồng tri, Phòng ngự sứ, Thiên Hoà cung chánh chưởng, Cửu tiên cung chánh chưởng, Sở sứ sáu sở ở Bộ Công, Thái quan thự Thái quan chính, Tả Đề điểm, Hữu Đề điểm, Võ úy.
Sáng tai họ, điếc tai cày