Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975

Ngày 29/4 là đỉnh điểm của cuộc tháo chạy của Mỹ cùng các sĩ quan Việt Nam Cộng hòa và thân nhân khỏi Việt Nam. 

Bức ảnh đi vào lịch sử: đám đông tranh nhau lên trực thăng trên nóc tòa nhà Pittman, số 22 Gia Long khoảng 2h30 chiều ngày 29/4.

Air America, hãng hàng không dân sự thuộc sở hữu bí mật của CIA, được giao nhiệm vụ đón người di tản tụ tập trên các nóc nhà khắp thành phố. Phi công Tony Coalson vẫn còn nhớ như in: “Có quá nhiều nóc nhà và chúng tôi thực sự không biết cái nào ra cái nào. Chúng tôi chỉ còn biết chọn bừa 1 cái và đáp xuống.”
Nhiều quan chức và sỹ quan của VNCH, dù liên lạc và được trưởng chi nhánh CIA Tom Polgar tìm cách bố trí, cũng không thể chen chân giữa biển người bao quanh tòa đại sứ Mỹ. Trong số đó có cả Phó Thủ tướng kiêm Tổng trưởng Quốc phòng Trần Văn Đôn và con trai - một bác sỹ nhi khoa trẻ tuổi. Sau một hồi lòng vòng vô vọng giữa các điểm tập kết đông đặc, liên tục khản cổ gọi điện cho các nhân viên CIA, cuối cùng ông được chỉ điểm đến tòa nhà Pittman, số 22 Gia Long, nơi trước đó không được dự kiến là điểm đỗ trực thăng. Phi công Bob Caron của Air America được giao nhiệm vụ đi đón “ngài phó thủ tướng và gia đình”. Khi hạ cánh xuống nóc thang máy tòa nhà 6 tầng này, vẫn giữ quạt quay để trực thăng không đè nặng xuống nền vốn không được thiết kế để chịu lực lớn, nhìn qua cửa máy bay viên phi công la lên khi thấy phải đến 50 người đang leo lên thang. “Sao cái ông phó thủ tướng này có cái gia đình khủng vậy?!”
Không ai trong số những người trên nóc tòa nhà Pittman hôm đó biết mình là nhân vật của 1 trong những bức ảnh mang tính biểu tượng nhất thời đại.

10 giờ ngày 29-4-1975, Bộ Chính trị chỉ thị cho Bộ Tư lệnh chiến dịch: "Ra lệnh cho quân ta tiếp tục tiến công vào Sài Gòn theo kế hoạch; tiến quân với khí thế hùng mạnh nhất, giải phóng và chiếm lĩnh toàn bộ thành phố, tước vũ khí quân đội địch, giải tán chính quyền các cấp của địch, đập tan triệt để mọi sự kháng cự của chúng”.
Theo kế hoạch, 5 giờ 30 phút ngày 30-4-1975, quân ta sẽ đồng loạt nổ súng tiến công vào Sài Gòn - Gia Định.
Riêng cánh quân phía Đông, theo đề nghị của Trung tướng Lê Trọng Tấn, được sự nhất trí của Bí thư Thứ nhất Lê Duẩn và Đại tướng Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp, Bộ Chỉ huy chiến dịch đã cho nổ súng đánh vào nội đô lúc 18 giờ ngày 29-4-1975, sớm hơn kế hoạch chung của chiến dịch mười hai giờ.
Như vậy, trên thực tế, từ 18 giờ ngày 29-4-1975, trận tiến công vào nội đô Sài Gòn - Gia Định đã bắt đầu.
Phía Đông, Quân đoàn 2 nhanh chóng vượt cầu trên sông Đồng Nai, diệt ổ đề kháng của địch ở Thủ Đức, phía Bắc cầu Rạch Chức, tiến thẳng vào thành phố.

Đúng 5 giờ 30 phút sáng 30-4-1975, tất cả các cánh quân đồng loạt đánh chiếm các mục tiêu trong thành phố. Quân đoàn 3 chiếm sân bay Tân Sơn Nhất, Bộ Tư lệnh không quân và Bộ Tư lệnh sư đoàn dù; Quân đoàn 1 đánh chiếm Bộ Tổng Tham mưu; Đoàn 232 đánh chiếm Biệt khu thủ đô, Tổng nha Cảnh sát và Bộ Tư lệnh Hải quân; Quân đoàn 4 giải phóng thành phố Biên Hòa, tiến về chiếm Bộ Quốc phòng, cảng Bạch Đằng và Đài Phát thanh; Quân đoàn 2 chiếm dinh Độc lập.
Ờ vùng ven đô và nội đô, nhân dân nổi dậy phối hợp với bộ đội tiến công địch. Ở nhiều quận, phường, ngay trong đêm 29-4-1975, quần chúng vùng lên chiếm bốt, trụ sở chính quyền địa phương. Có nơi, như ở phường Tây Nhì (nay là Phường 12), quận Phú Nhuận, cờ cách mạng đã tung bay từ trưa ngày 29-4-1975... Tính chung, trong hai ngày 29 và 30-4-1975, trong tổng số 160 phường, có khoảng 60 phường nội thành đã nổi dậy giành chính quyền trước và trong khi chủ lực từ các hướng tiến công vào. Hoạt động phối hợp và hỗ trợ của nhân dân Sài Gòn trong quá trình bộ đội tiến công vào nội đô diễn ra dưới nhiều hình thức phong phú: "Tổ chức đón và dẫn đường cho bộ đội; sử dụng các loại xe chở bộ đội nhanh chóng tiếp cận và đánh chiếm các mục tiêu; dùng loa kêu gọi, giải thích, hù dọa, buộc địch đầu hàng; hướng dẫn bộ đội bắt bọn cảnh sát ác ôn và sĩ quan ngụy ngoan cố chạy trốn; cao hơn cả là xóa bỏ chính quyền địch, lập quyền tự quản, khóm".
Đòn tiến công quân sự và sự nổi dậy của quần chúng chưa bao giờ được phối hợp chặt chẽ và mạnh mẽ như lúc này. Sức mạnh tổng hợp của cách mạng, của chiến tranh nhân dân áp đảo chính quyền và quân đội Sài Gòn, một lực lượng được Mỹ dựng lên và nuôi dưỡng hơn 20 năm đã sụp đổ trong chốc lát.

Phối hợp với chiến trường trọng điểm, ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, các lực lượng vũ trang ta đã ém sẵn quanh các mục tiêu quan trọng, sẵn sàng đánh chiếm và giải phóng toàn vùng. Ở Bạc Liêu, quân ta đã vào thị xã. Ở Sóc Trăng, quân ta đang tiến công thị xã và sân bay. Ở Trà Vinh, bộ đội địa phương tỉnh tiến vào thị xã từ sáng sớm 30-4, phối hợp với lực lượng tại chỗ bức hàng các đồn bảo an, dân vệ, chiếm sân bay, trận địa pháo của địch. 12 giờ trưa, quân giải phóng chiếm dinh tỉnh trưởng.
Những hoạt động quân sự tại đồng bằng sông Cửu Long có tác dụng to lớn trong việc kìm chân Quân đoàn 4 quân đội Sài Gòn, tạo thế và lực cho chiến trường trọng điểm.

Trong cơn hấp hối của chế độ Sài Gòn, Dương Văn Minh đã cho Đài Phát thanh phát đi lời tuyên bố lúc 9 giờ 30 phút ngày 30-4-1975, kêu gọi đơn phương ngừng bắn và bàn giao chính quyền cho cách mạng.
Lúc này, hành động duy nhất của chính quyền Sài Gòn là phải đầu hàng vô điều kiện. 10 giờ 10 phút cùng ngày, Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương chỉ thị cho Bộ Chỉ huy và Đảng ủy mặt trận tiếp tục tiến công chiếm lĩnh toàn bộ thành phố và đặt thành phố Sài Gòn - Gia Định dưới quyền của Ủy ban Quân quản.
Điện của Đại tướng Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp ghi rõ:
"... Ủy ban Quân quản công bố ngay trên Đài Phát thanh mệnh lệnh đầu tiên. Nội dung:
a) Quân giải phóng tiến vào để giải phóng thành phố Sài Gòn - Gia Định, hoàn thành công cuộc giải phóng miền Nam.
b) Quân đội ngụy quyền Sài Gòn phải lập tức hạ vũ khí đầu hàng.
c) Tuyên bố giải tán chính quyền các cấp!
d) Kêu gọi đồng bào đứng dậy, cùng Quân giải phóng đập tan mọi sự chống cự của địch, giữ gìn trật tự an ninh, bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân, hoàn thành công cuộc giải phóng hoàn toàn miền Nam Việt Nam thân yêu".
Được bộ đội chủ lực hỗ trợ, nhân dân và lực lượng vũ trang các huyện Củ Chi, Hóc Môn, Thủ Đức đã kết hợp nổi dậy giải phóng quận lỵ và các xã ấp. Ở nội thành, lực lượng biệt động dẫn đường và cùng bộ đội chủ lực đánh chiếm các mục tiêu quân sự. Các tầng lớp nhân dân tràn ra đường hoan hô bộ đội về giải phóng thành phố. Công nhân tổ chức canh gác bảo vệ nhà máy. Nhân viên các công sở giữ gìn tài sản, tài liệu, bàn giao cho cán bộ cách mạng. Thanh niên tự vệ dùng loa kêu gọi binh sĩ Sài Gòn bỏ súng đầu hàng, chỉ nơi quân địch lẩn trốn cho bộ đội lùng bắt, cùng bộ đội tước vũ khí địch, trừng trị những tên ác ôn ngoan cố chống đối, giữ gìn trật tự, trị an ở các khu vực vừa được giải phóng. Toàn bộ lực lượng cảnh sát và phòng vệ dân sự tại chỗ tan rã.

Thực hiện nhiệm vụ đánh chiếm Dinh Độc lập - dinh lũy cuối cùng của chế độ Việt Nam Cộng hòa, chiếc xe tăng mang số hiệu 390 thuộc Lữ đoàn xe tăng 203 dẫn đầu đội hình tiến công của Quân đoàn 2 húc đổ cánh cổng sắt của dinh Độc lập. 11 giờ 30 phút, Trung úy Bùi Quang Thận, Đại đội trường Đại đội 4 Lữ đoàn xe tăng 203 cắm lá cờ cách mạng lên nóc dinh Độc lập, đánh dấu thời điểm hoàn toàn giải phóng thành phố Sài Gòn - Gia Định.
Cùng thời điểm này, Chính ủy Lữ đoàn xe tăng 203 Bùi Văn Tùng, Trung đoàn phó Trung đoàn bộ binh 66 Phạm Xuân Thệ cùng một số cán bộ, chiến sĩ tiến vào phòng Khánh tiết của dinh Độc lập chấp nhận sự đầu hàng của Dương Văn Minh và toàn bộ nội các của chính quyền Sài Gòn. Tổng thống Dương Văn Minh và Thủ tướng Vũ Văn Mầu được đưa đến Đài Phát thanh Sài Gòn đọc tuyên bố đầu hàng không điều kiện: "Tôi, Đại tướng Dương Văn Minh, Tổng thống chánh quyền Sài Gòn, kêu gọi quân lực cộng hòa hạ vũ khí đầu hàng không điều kiện Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam. Tôi tuyên bố chánh quyền Sài Gòn từ trung ương đến địa phương phải giải tán hoàn toàn, giao toàn bộ chánh quyền cho Chánh phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam". Chính ủy Bùi Văn Tùng thay mặt Quân Giải phóng đọc lời tuyên bố chấp nhận sự đầu hàng không điều kiện của Tổng thống chính quyền Sài Gòn Dương Văn Minh. Chiến dịch Hồ Chí Minh giải phóng Sài Gòn - Gia Định đã hoàn toàn thắng lợi.
Trong giờ phút lịch sử đó, Bộ Chính trị đã gửi điện khen và động viên các cán bộ, chiến sĩ: "Bộ Chính trị Trung ương Đảng nhiệt liệt khen ngợi quân và dân Sài Gòn - Gia Định, khen ngợi toàn thể cán bộ và chiến sỹ, đảng viên và đoàn viên, thuộc các đơn vị bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương, bộ đội tinh nhuệ, dân quân tự vệ đã chiến đấu cực kỳ anh dũng, lập chiến công chói lọi, tiêu diệt và làm tan rã lực lượng lớn quân địch, buộc ngụy quyền Sài Gòn phải đầu hàng không điều kiện, giải phóng thành phố Sài Gòn - Gia Định, đưa chiến dịch lịch sử mang tên Bác Hồ vĩ đại đến toàn thắng. Toàn thể các đồng chí hãy nêu cao tinh thần quyết thắng cùng đồng bào tiếp tục tiến công và nối dậy, giải phóng hoàn toàn miền Nam thân yêu của Tổ quốc”.

Bức ảnh lịch sử ghi lại khoảnh khắc chiếc xe tăng T-59 số hiệu 390 húc đổ cổng chính của dinh Độc Lập trưa 30-4-1975 của nữ phóng viên chiến trường người Pháp Françoise Demulder. Bên phải là xe tăng T-54 số hiệu 843.

Ông Vũ Đăng Toàn - nguyên Đại đội trưởng, Trưởng xe tăng 390 - sau này hồi tưởng: Đại đội của ông lúc này có 8 xe vào nội đô để chiến đấu. Hai xe tăng của đại đội trưởng và chính trị viên vào đầu tiên. Xe tăng 843 của Đại đội trưởng Bùi Quang Thận là xe đầu tiên đi vào đường Lê Duẩn (hiện nay). Tới Dinh Độc Lập thì xe tăng 843 rẽ sang cổng phụ bên trái và dừng lại trước cổng. Đi liền sau đó là xe tăng 390.

Khi thấy xe tăng của Đại đội trưởng Bùi Quang Thận dừng lại phía trước, lái xe tăng 390 Nguyễn Văn Tập xin ý kiến của Đại đội trưởng xe tăng 390 Vũ Đăng Toàn. Không chần chừ, ông Toàn giao nhiệm vụ cho ông Tập: “Chú tông thẳng vào”.

Nhận lệnh, lái xe tăng 390 Nguyễn Văn Tập liền chuyển xe sang hướng cổng chính diện, tăng ga, húc tung cổng chính Dinh Độc Lập và tiến vào tiền sảnh của dinh này.

“Theo hiệp đồng tác chiến, ai vào trước, đơn vị nào vào trước, dù có hy sinh cũng phải cắm cờ. Tôi cầm cờ, định nhảy xuống thì đồng chí Lê Văn Phượng báo rằng anh Thận cầm cờ chạy đằng sau rồi. Tôi nhanh chóng túm lấy khẩu AK trên xe rồi nhảy xuống để chi viện và bảo vệ cho anh Thận lên cắm cờ”, ông Vũ Đăng Toàn kể lại.

Đại đội trưởng Bùi Quang Thận ra khỏi xe tăng, lấy lá cờ giải phóng trên xe của mình cắm lên cột cờ trên nóc dinh Độc Lập lúc 11h30 ngày 30/4/1975, đánh dấu sự kết thúc thắng lợi của cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975

Bốn chiến sĩ Binh đoàn Hương Giang mang cờ tiến thẳng vào Dinh Độc Lập trưa ngày 30/4/1975 (người cầm cờ là chiến sĩ Bùi Quang Thận)

Toàn cảnh đội hình xe tăng lữ đoàn 203 tiến công dinh Độc Lập trưa 30-4-1975. Ảnh: Börries Gallasch

Trưa 30-4-1975, sau khi cắm cờ Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam Việt Nam lên nóc dinh Độc Lập, trung úy Bùi Quang Thận được các phóng viên trong lẫn ngoài nước phỏng vấn. Ảnh: Đinh Quang Thành

Dẫn giải Tổng thống Dương Văn Minh & Thủ tướng Vũ Văn Mẫu từ dinh Độc Lập sang Đài Phát thanh Sài Gòn trưa 30-4-1975

Trưa 30-4-1975, tại Đài Phát thanh Sài Gòn, nhà báo Börries Galassch chuẩn bị ghi âm lời tuyên bố đầu hàng vô điều kiện của Tổng thống Dương Văn Minh. Ảnh: AP

Lời tuyên bố đầu hàng của ông Dương Văn Minh và lời chấp nhận đầu hàng của đại điện Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam.

Cờ Cách mạng tung bay trên nóc Dinh Độc Lập ngày 30/04/1975 (Ảnh Getty Images)

Tại Tổng hành dinh D76, ngay sau khi nhận được tin chiến thắng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã chỉ thị cho Cục Tuyên huấn thuộc Tổng cục Chính trị điện ngay cho Thông tấn xã Việt Nam và Đài Tiếng nói Việt Nam kịp thời loan tin thắng lợi và viết thông báo chiến thắng.

Đài Tiếng nói Việt Nam đã dừng buổi phát thanh thường lệ để phát sóng trực tiếp bản tin đặc biệt. Khoảng 11 giờ 45 phút ngày 30/4/1975, bản tin chiến thắng được PTV Kim Túy và Kim Cúc lần lượt đọc: “Mời các bạn nghe tin chiến thắng chúng ta mới nhận được. Đúng 11 giờ 30 phút, quân ta tiến vào Sài Gòn, đánh chiếm Dinh Độc Lập, Bộ Tổng tham mưu Ngụy, Dương Văn Minh đầu hàng vô điều kiện. Cờ đỏ sao vàng phấp phới tung bay trên nóc Dinh Độc Lập. Chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng”. 

Do phát thanh trực tiếp nên bản tin chiến thắng đầu tiên của Đài TNVN không lưu lại bản ghi âm. Sau tin chiến thắng, “Hà Nội mờ trong khói pháo và vang dậy tiếng hò reo, vui mừng khôn xiết…”, "cả nước ôm hôn thành phố Hồ Chí Minh rực rỡ tên vàng".

Bản ghi âm bản tin tổng hợp Chiến dịch Hồ Chí Minh của Đài TNVN qua giọng đọc của NS Kim Cúc.

Từ giữa tháng 3-1975, song song với các chiến dịch lớn trên đất liền, Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương đã đặt ra nhiệm vụ giải phóng các đảo và quần đảo do quân đội Sài Gòn chiếm giữ.
Trong số các đảo và quần đảo thuộc lãnh thổ Việt Nam, hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa đã diễn ra sự tranh chấp căng thẳng giữa chính quyền Sài Gòn và Trung Quốc. Ngày 19 và 20-1-1974, nhân lúc quân đội Sài Gòn đang gặp khó khăn, Trung Quốc đã dùng hàng chục tàu chiến và một phi đội máy bay tiêm kích tiến công chiếm cụm đảo phía Tây quần đảo Hoàng Sa mà quân đội Sài Gòn đồn trú.
Trước diễn biến phức tạp, việc giải phóng các đảo và quần đảo càng phải hết sức khẩn trương. Ngày 2-4-1975, Đại tướng Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp chỉ thị cho Tư lệnh chiến dịch Quảng Đà phải nhanh chóng tổ chức tiến công giải phóng các đảo, đặc biệt là quần đảo Trường Sa. Trước đó, ngày 30-3-1975, Quân ủy Trung ương cũng đã chỉ thị cho Khu ủy và Bộ Tư lệnh Quân khu V nghiên cứu giải phóng các đảo thuộc quần đảo Trường Sa do quân đội Sài Gòn đóng giữ.
Trường Sa là quần đảo nằm ở phía nam biển Đông, cách vịnh Cam Ranh khoảng 480km, với trên 100 đảo lớn, nhỏ và bãi san hô ngầm, có diện tích khoảng 180.000km2. Vào thời điểm này, trong số trên 100 đảo, chỉ có 11 đảo có người ở, 5/11 đảo do quân đội Sài Gòn chiếm giữ, đó là các đảo Song Tử Tây, Sơn Ca, Nam Yết, Sinh Tồn và Trường Sa.
Ngày 14-4-1975, khi nhận thấy dấu hiệu quân Sài Gòn chuẩn bị rút khỏi quần đảo Trường Sa, Quân ủy Trung ương chỉ thị cho Quân khu V: "Thời cơ đánh các đảo thuộc khu vực Nam Sa (tức Trường Sa) lúc này rất thuận lợi. Chỉ đánh các đảo quân ngụy miền Nam chiếm đóng. Các anh ra lệnh đánh chiếm ngay. Theo dõi, đôn đốc kiểm tra chặt chẽ và thường xuyên báo cáo về Bộ''.
Bằng phương tiện nhỏ và ít, đối mặt với tàu chiến lớn của địch và đại dương mênh mông, quân ta bí mật tiếp cận, nhanh chóng đổ bộ, bất ngờ chiếm mục tiêu. Đúng 4 giờ 30 phút ngày 14-4-1975, quân ta nổ súng tiến công, nhanh chóng tiêu diệt và bắt sống toàn bộ quân địch, giải phóng đảo Song Tử Tây, treo cờ Tổ quốc lên đỉnh cột cờ trên đảo. Tiếp đó, ngày 25-4-1975, ta đánh chiếm đảo Sơn Ca; ngày 27-4, giải phóng đảo Nam Yết, ngày 28-4, giải phóng đảo Sinh Tồn; ngày 29-4, giải phóng đảo Trường Sa.
Tại Côn Đảo, ngày 29-4-1975, các cố vấn Mỹ và chúa đảo cùng gia đình bí mật rút chạy. Ngày 30-4, tin Sài Gòn giải phóng và Dương Văn Minh đầu hàng đã dẫn tới cuộc di tản lớn của nhân viên chính quyền trên đảo. Tình hình trên đảo hết sức lộn xộn, buộc sĩ quan, giám thị phải mở cửa thả tù chính trị. Lúc này, trên đảo có tới 7.000 tù nhân, trong đó khoảng 4.000 tù chính trị. Ngày 1-5-1975, những người đầu tiên được trả tự do đã tổ chức lực lượng vũ trang đánh chiếm các công sở, giải phóng toàn bộ tù nhân, làm chủ hoàn toàn Côn Đảo, thành lập chính quyền cách mạng, chuẩn bị kế hoạch phòng giữ và liên lạc với đất liền.
Ngày 5-5-1975, tàu hải quân ta đưa bộ đội ra đón anh chị em tù chính trị và tiếp quản Côn Đảo.
Tại đảo Phú Quốc, ngày 30-4-1975, sau khi được tin Dương Văn Minh đầu hàng, nhân dân đã kéo về thị trấn phối hợp với lực lượng vũ trang giải phóng thị trấn Dương Đông và làm chủ hoàn toàn huyện đảo.
Ở các đảo khác thuộc vùng biển phía nam, phối hợp với cuộc Tổng tiến công và nổi dậy trên đất liền, nắm bắt thời cơ chính quyền và quân đội Sài Gòn sụp đổ, tan rã, các tổ chức Đảng đã kịp thời lãnh đạo nhân dân và lực lượng vũ trang nổi dậy giành chính quyền làm chủ trong những ngày 30-4 và 1-5-1975.

Ngay sau khi nội các Sài Gòn đầu hàng, lực lượng vũ trang và nhân dân ta ở các tỉnh còn lại thuộc đồng bằng sông Cửu Long đã kịp thời tiến công và nổi dậy giải phóng quê hương.
Tại Gò Công, do tỉnh lỵ nằm trong vùng sâu, lực lượng địch yếu, từ đầu tháng 4-1975, ta đã gây dựng được cơ sở trong lực lượng bảo an, dân vệ, nên khi được tin Dương Văn Minh đầu hàng, Tỉnh ủy đã kịp thời tổ chức lực lượng chính trị của quần chúng giành chính quyền ở thị xã lúc 15 giờ ngày 30-4-1975.
Tại Mỹ Tho, cũng vào lúc 15 giờ ngày 30-4-1975, lực lượng vũ trang địa phương phối hợp với lực lượng quần chúng gồm hơn 10.000 người nổi dậy chiếm các công sở trong thị xã, kêu gọi binh lính địch bỏ súng trở về gia đình. Tuy nhiên, một số sĩ quan ngoan cố đã bắn vào đoàn tuyên truyền của học sinh các trường Lê Ngọc Hân, Nguyễn Đình Chiểu làm chết và bị thương một số em. Chiều tối 30-4-1975, hai tiểu đoàn bộ đội địa phương phối hợp với một số bộ phận chủ lực quân khu đánh chiếm các cơ sở quân sự trong thị xã, giải phóng hoàn toàn thị xã.
Tại Cần Thơ, từ đêm 29-4-1975, bộ đội chủ lực quân khu đã đánh chiếm sân bay Trà Nóc và Bộ Tư lệnh Sư đoàn 4 không quân. Sáng 30-4, quân ta tiến vào trung tâm thành phố, phối hợp với lực lượng vũ trang của tỉnh và quần chúng nổi dậy giải phóng hoàn toàn thành phố lúc 15 giờ cùng ngày.
Chiều 30-4-1975, các tỉnh Kiến Phong, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Rạch Giá, Hà Tiên, Long An hoàn toàn giải phóng. Ngày 1-5-1975, các tỉnh còn lại là Vĩnh Long, Chương Thiện, Cà Mau, Long Xuyên, Châu Đốc, Bến Tre, Kiến Tường được giải phóng. Ngày 3-5-1975, quân và dân ta kết hợp ba mũi giáp công, giải phóng vùng thánh địa Hòa Hảo (Long Châu Tiền).

Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy của quân và dân ta ở đồng bằng sông Cửu Long đã diễn ra dưới nhiều hình thức phong phú. Trong tác phẩm của mình: "Những năm tháng quyết định", Đại tướng Hoàng Văn Thái đã khái quát cuộc Tổng tiến công và nổi dậy ở đồng bằng sông Cửu Long diễn ra dưới ba hình thức sau đây: Kết hợp tiến công của lực lượng quân sự với nổi dậy của quần chúng, như ở Trà Vinh, Sóc Trăng, Vị Thanh; Khi lực lượng vũ trang tiến công áp sát các mục tiêu ở ngoại vi, quần chúng nắm thời cơ nổi dậy giành chính quyền, như ở Cần Thơ, Mỹ Tho, Rạch Giá, Vĩnh Long, Bến Tre, Sa Đéc, Gò Công; Công tác binh vận đi trước một bước, kết hợp với quần chúng nổi dậy buộc địch đầu hàng trước khi lực lượng vũ trang tiến công địch, như ở Bạc Liêu, Châu Đốc.
Bằng sự kết hợp tiến công và nổi dậy dưới nhiều hình thức phong phú, quân và dân ta đã giải phóng hoàn toàn vùng đồng bằng sông Cửu Long và các hải đảo, quần đảo (Trường Sa), kết thúc thắng lợi trọn vẹn sự nghiệp giải phóng hoàn toàn miền Nam.

Thắng lợi trọn vẹn sự nghiệp giải phóng hoàn toàn miền Nam làm nức lòng quân và dân cả nước ta từ Nam đến Bắc và bạn bè năm châu bốn biển. Nhân dân Thủ đô Hà Nội và khắp nơi trên hậu phương miền Bắc từ nông thôn đến thành thị đổ ra đường hân hoan mừng thắng lợi, hô vang các khẩu hiệu: "Hoan hô Sài Gòn giải phóng", "Hoan hô miền Nam hoàn toàn giải phóng", "Tổ quốc Việt Nam anh hùng muôn năm"...
Ngày 30-4 trở thành ngày hội mừng chiến thắng của toàn thể dân tộc ta.
Trải qua hơn 50 ngày đêm chiến đấu liên tục, thần tốc và táo bạo, bất ngờ và chắc thắng, cuộc Tổng tiến công và nổi dậy của quân và dân ta đã tiêu diệt và làm tan rã hoàn toàn bộ máy chính quyền và quân đội Sài Gòn từ trung ương đến cơ sở với một đội quân hơn một triệu người, thu toàn bộ vũ khí, phương tiện chiến tranh, giải phóng hoàn toàn miền Nam, hoàn thành sự nghiệp giài phóng dân tộc do Đảng Cộng sản Việt Nam, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo.